Οὐδέποτε καταθέσαμε χάρτες στόν ΟΗΕ ἀπό τό 1982 – Ἀγώνας δρόμου ἀπό τόν Πρωθυπουργό
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ἡ πρώτη φορά πού ἡ Τουρκία παρουσιάζει τόν χάρτη τῆς θαλασσίας ὁριοθετήσεως τήν ὁποία προτείνει γιά τήν Λιβύη. Εἶναι ὅμως ἡ πρώτη φορά πού μία πρότασις –μία ἐκ τῶν πολλῶν– τῆς Ἀγκύρας εὑρίσκει ἀνταπόκριση σέ μιά ἄλλη χώρα καί ὑπογράφεται μιά συμφωνία μαζί της, ἔστω καί ἄν ἀκόμη αὐτή εἶναι σέ ἐπίπεδο μνημονίου ἀμοιβαίας κατανοήσεως. Ὡς γνωστόν, οἱ ζῶνες ὑφαλοκρηπῖδος (πού ὑφίσταται ἀφ’ ἑαυτῆς) καί ΑΟΖ (πού πρέπει νά κηρυχθεῖ) ὁριοθετοῦνται μέ διεθνεῖς συμφωνίες μεταξύ τῶν γειτνιαζόντων κρατῶν. Καί τώρα ἡ Τουρκία ἔχει μία τέτοια συμφωνία, ἡ ὁποία περιφρονεῖ βασικά ἑλληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Ἡ συμφωνία αὐτή βεβαίως ἔρχεται σέ ἄμεση ἀντίθεση πρός τό διεθνές δίκαιο, ἀλλά αὐτό ἐλαχίστως ἀπασχολεῖ τήν Τουρκία, ἀντιστοίχως δέ καί τά κράτη τά ὁποῖα συντάσσονται μαζί της, θεωρῶντας την ὡς τόν ἰσχυρό «παίκτη» τῆς περιοχῆς. Καί δυστυχῶς, ἀπό στρατιωτικῆς πλευρᾶς, εἶναι ὁ ἰσχυρός παίκτης τῆς περιοχῆς…
Ἡ Ἑλλάς ὅμως, ἡ ὁποία βασίζει τήν πολιτική της στήν πιστή ἐφαρμογή τοῦ Διεθνοῦς Δικαίου καί ὑποτίθεται ὅτι προβάλλει ὡς σημεῖα ὑπεροχῆς τίς «συμμαχίες» της καί τήν «διπλωματική ἀπομόνωση» τῆς Τουρκίας, ὑποπίπτει διαχρονικῶς σέ ἀσυγχώρητα λάθη πολιτικῆς, τά ὁποῖα κατά ἕνα μέρος τουλάχιστον ἐπέτρεψαν στήν Τουρκία νά θέτει σέ ἐφαρμογή σχέδια γιά τήν ἐπέκταση τῆς κυριαρχίας της εἰς βάρος τῆς Ἑλλάδος.
Ἀπό τήν ἡμέρα πού ὑπεγράφη ἡ Σύμβασις τοῦ Μοντέγκο Μπαίυ γιά τό Δίκαιο τῆς Θαλάσσης, τό 1982, ἡ Ἑλλάς δέν ἔχει προχωρήσει στήν παραμικρή ἐνέργεια κατοχυρώσεως τῶν θαλασσίων ζωνῶν τίς ὁποῖες δικαιοῦται.
Ἡ Τουρκία ἀπεναντίας –ἡ ὁποία δέν ἔχει ὑπογράψει τήν ἀνωτέρω Σύμβαση– προβαίνει διαρκῶς σέ κινήσεις διεκδικήσεων κατά τό δοκοῦν. Ὅποτε τήν εὐνοοῦν οἱ προβλέψεις τοῦ Μοντέγκο Μπαίυ, τούς ἐπικαλεῖται καί σέ κάθε ἄλλη περίπτωση ὑπεκφεύγει, ἐφαρμόζοντας τήν προσφιλῆ τακτική της τοῦ «ἐπιτηδείου», ἄν καί οὐδόλως «οὐδετέρου», ἐν προκειμένω.
Ἔτσι οἱ Τοῦρκοι ἔχουν ἰσχυρισθεῖ ὅτι ἔχουν θαλάσσια σύνορα μέ τήν Αἴγυπτο καί ἐνδεχομένως θά τά εἶχαν ὁριοθετήσει ἄν δέν ἀνετρέπετο ἡ κυβέρνησις τῶν «Ἀδελφῶν Μουσουλμάνων». Ἐπιπροσθέτως, ἀπό τό 2012, μέ χάρτες πού ἐδημοσιεύθησαν στήν τουρκική Ἐφημερίδα τῆς Κυβερνήσεως, ἡ Ἄγκυρα ἔχει ἐγείρει ἀξιώσεις γιά συγκεκριμένες θαλάσσιες περιοχές μεταξύ τῆς Κύπρου ἀφ’ ἑνός καί τῆς Ρόδου, Κάσου καί Καρπάθου ἀφ’ ἑτέρου. Σέ αὐτές περιλαμβάνεται καί ὁλόκληρη ἡ περιοχή Καστελλορίζου.
Ἔναντι τῶν ἀπαιτήσεων αὐτῶν, ἡ Ἑλλάς ἔχει ἀρκεσθεῖ σέ διαμαρτυρίες, χωρίς νά προχωρήσει στήν παραμικρή οὐσιαστική ἐνέργεια. Εἰδικώτερα δέν ἔχει ὁρίσει, χαράσσοντας συγκεκριμένες συντεταγμένες, τίς περιοχές ὑφαλοκρηπῖδος καί ΑΟΖ πού τῆς ἀνήκουν. Τά σχετικά ἔγγραφα καί οἱ χάρτες παραμένουν ζηλότυπα σέ κάποια γραφεῖα στήν Ἀθήνα καί οὐδέποτε κατετέθησαν σέ διεθνεῖς ὀργανισμούς. Τό σοβαρό μειονέκτημα τῆς τακτικῆς αὐτῆς εἶναι οἱ ξένες ἑταιρεῖες πού θά ἤθελαν νά συμμετάσχουν σέ διαγωνισμούς γιά ἔρευνα καί ἐκμετάλλευση στήν εὐρύτερη περιοχή, ἀποθαρρύνονται καθώς τούς δίδεται σαφής εἰκόνα τοῦ τί εἶναι ξεκαθαρισμένο καί τί τελεῖ ὑπό ἀμφισβήτησιν. Δέν εἶναι τυχαῖο ὅτι μόλις τό 2018 οἱ βλέψεις τῆς Τουρκίας ἐπεκτάθησαν καί πρός τήν Λιβύη. Ἡ ἑλληνική ἀδράνεια τούς ὁδήγησε νά διατυπώσουν περισσότερες βλέψεις καί διεκδικήσεις.
Ἀλλά ἀντί αὐτό νά ἀποτελέσει ἕνα μάθημα γιά τήν Ἀθήνα, δεδομένου ὅτι ἀπό πέρυσι ἔχουμε καί νέα κυβέρνηση, ἀπ’ ἐναντίας ἀκολουθῶντας τήν ἴδια φοβική τακτική τῆς ἀδρανείας, ἐνεθαρρύναμε τούς Τούρκους νά προχωρήσουν στήν ὑπογραφή συμφωνίας.
Θά ὑπενθυμίσουμε ἐδῶ τήν πρόσφατη συνέντευξη τοῦ ἀναπληρωτοῦ Συμβούλου Ἐθνικῆς Ἀσφαλείας Θάνου Ντόκου, καθώς ὑπό τό πρῖσμα τῶν τελευταίων ἐξελίξεων διαβλέπουμε πώς ἐμπειρεῖχε ἕνα μήνυμα πρός τήν Ἄγκυρα. Ἔλεγε συγκεκριμένως ὁ κ. Ντόκος: «Διαπραγματεύσεις γιά ὁριοθέτηση θαλασσίων ζωνῶν σέ βάρος τῶν ἑλληνικῶν συμφερόντων, μέ μιά χώρα πού δυστυχῶς βρίσκεται στή σημερινή κατάσταση τῆς Λιβύης, ἑρμηνεύονται ἀπό τήν ἑλληνική πλευρά ὡς ἐχθρική ἐνέργεια».
Αὐτό τό σαφές μήνυμα, ἐκ τοῦ ὁποίου προκύπτει ὅτι ἡ Ἑλλάς ἦταν ἐνήμερη γιά τίς τουρκικές προθέσεις ὡς πρός τήν Λιβύη, συνοδεύετο δυστυχῶς ἀπό τήν ὑποχωρητικότητα τῶν προτάσεων γιά «συνεκμετάλλευση» τοῦ Αἰγαίου καί τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου. Ἀντί ὅμως ἡ προσφορά αὐτή νά «ἐξευμενίσει» τήν Τουρκία, τοὐναντίον τήν ἀπεθράσυνε. Ὅποιος ἔχει τήν παραμικρή γνώση γιά τό πῶς πολιτεύεται ἡ Ἄγκυρα, θά τό περίμενε ἀκριβῶς ἔτσι. Ἀλλά καί ὅποιος ἔχει ἀκούσει μίαν –ὄχι ἰδιαιτέρως προβεβλημένη– φράση τοῦ Οὐίνστων Τσῶρτσιλλ, μποροῦσε νά διαβλέψει τίς ἐξελίξεις. Ἔλεγε ὁ Βρεταννός πολιτικός: «Δέν πρέπει νά γυρνᾶς τήν πλάτη σου σέ ἕναν ἐπαπειλούμενο κίνδυνο καί νά προσπαθεῖς νά ξεφύγεις ἀπ’ αὐτόν. Ἄν τό κάνεις, θά διπλασιάσεις τόν κίνδυνο. Ἀλλά ἄν τόν ἀντιμετωπίσεις ἐγκαίρως, θά τόν μειώσεις στό μισό. Ποτέ μήν τρέχεις νά γλυτώσεις ἀπό κάτι. Ποτέ!». Ἡ Ἑλλάς –δυστυχῶς– γυρίζει τήν πλάτη στόν κίνδυνο συστηματικῶς.
Δέν θά ἀναφερθοῦμε ἐδῶ στίς ἰσορροπίες στρατιωτικῆς ἰσχύος πού ἐπιτρέπουν στήν Τουρκία νά προχωρεῖ σέ τόσο εὐθεῖα ἀμφισβήτηση τῶν ἑλληνικῶν κυριαρχικῶν δικαιωμάτων. Θά ἐπισημάνουμε μόνον ὅτι μέχρι στιγμῆς ἡ ἑλληνική Κυβέρνησις οὐδεμία μνεία τῆς ἀποτρεπτικῆς ἱκανότητος τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων ἔκανε ἐν προκειμένω. Γιατί ἄραγε; Θά σχολιάσουμε ὅμως τήν ἐπίκληση συμμάχων καί ἑταίρων, τούς ὁποίους εὐελπισθοῦμε ὅτι θά εὕρει ἡ Τουρκία ἀπέναντί της.
Ὁ Κυριάκος Μητσοτάκης ἀνεκοίνωσε ὅτι θά θέσει τό ζήτημα τῆς Τουρκο-Λιβυκῆς Συμφωνίας στήν Σύνοδο Κορυφῆς τοῦ ΝΑΤΟ, τήν προσεχῆ Τετάρτη. Τοῦ διαφεύγει ἡ στάσις τήν ὁποία ἔχει τηρήσει τό ΝΑΤΟ σέ ὅλες τίς περιπτώσεις, κατά τίς ὁποῖες ἡ Ἑλλάς ἔχει φέρει στά ὄργανα τῆς Συμμαχίας τό ζήτημα τῆς τουρκικῆς ἐπιθετικότητος; Σέ ὅλες αὐτές τίς περιπτώσεις τό ΝΑΤΟ δήλωσε ὅτι εἶναι «ἀναρμόδιο» καί συνέστησε στούς συμμάχους (ἡ Ἑλλάς καί ἡ Τουρκία εἶναι ἐξ ἴσου σύμμαχοι γιά τό ΝΑΤΟ) νά φροντίσουν νά ἐπιλύσουν τίς «διαφορές» τους μέ διαπραγματεύσεις. Αὐτό τό ὁποῖο σταθερά ἐπιδιώκει ἡ Τουρκία καί αὐτό τό ὁποῖο θέλει νά ἀποφύγει ἡ Ἑλλάς καθώς οἱαδήποτε διαπραγμάτευσις θά σημάνει καί συμβιβασμό εἰς βάρος μας.
Θά πρέπει νά ἐπισημάνουμε ἐδῶ ὅτι ὁ χαρακτηρισμός ἀπό τό ΝΑΤΟ τῶν μονομερῶν ἀπαιτήσεων τῆς Τουρκίας ὡς «ἑλληνοτουρκικῶν διαφορῶν» οὐδόλως μᾶς εὐνοεῖ, ἐνῶ ἀποτελεῖ καί ἔνδειξη τῶν προθέσεών τους. Ἡ Συμμαχία καί ἰδιαιτέρως οἱ ΗΠΑ πιέζουν πάντα αὐτόν πού θεωροῦν ἀσθενέστερο καί πρόθυμο νά ἐνδώσει.
Ἡ Εὐρωπαϊκή Ἕνωσις ἀπό τήν ἄλλη πλευρά δέν ἔχει ἄξιες λόγου στρατιωτικές ἱκανότητες. Ὁ ἑλληνικός στρατός εἶναι ὁ μεγαλύτερος τῆς Εὐρώπης, διαθέτοντας ὑπερδιπλάσια ἅρματα μάχης ἀπό αὐτά πού ἔχουν Γαλλία καί Γερμανία μαζί!
Μένουμε λοιπόν νά καταγγέλλουμε τήν Τουρκία, μέ τό Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν νά τονίζει ὅτι «παρανομία δέν παράγει δίκαιο». Πράγματι, δίκαιο δέν παράγει. Παράγει ὅμως πολιτικά ἀποτελέσματα, καί τετελεσμένα.