Αμερικανός πρέσβυς: Έχει πλήρη επήρεια το Καστελλόριζο
ΤΟ «στρατιωτικό πετράδι» της Συμμαχίας στην Ανατολική Μεσόγειο, χαρακτηρίζεται η βάσις της Σούδας σε έκδοση του Ινστιτούτου Λέξιγκτον του 2016. Έτσι κατατάσσεται εξ αιτίας της στρατηγικής θέσεώς της και πολλών ακόμη παραγόντων. Εκεί μεταβαίνουν μαζί αύριο ο υπουργός Εθνικής Αμύνης Νίκος Παναγιωτόπουλος και ο Αμερικανός πρέσβυς στην Αθήνα Τζέφφρυ Πάυατ σε μια κίνηση που είναι ταυτοχρόνως πολύ ουσιαστική και υψηλά συμβολική. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι πραγματοποιείται λίγες ημέρες πριν την προγραμματισμένη μετάβαση του Πάυατ στην Ουάσιγκτων.
Ελληνική και αμερικανική βάσις συνυπάρχουν στην Σούδα, όπως ακριβώς συνυπάρχουν οι πολιτικές ασφαλείας και σταθερότητος των δύο χωρών. Για την αμερικανική πλευρά, αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της στρατηγικής της για την Μεσόγειο και την Μέση Ανατολή. Για την ελληνική, αποτελεί πλέον το δεύτερο σημείο εξορμήσεως του Στόλου, αφού πλέον θα φιλοξενεί επί μονίμου βάσεως πολεμικά πλοία, για τον θαλάσσιο έλεγχο της Μεσογείου. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί υποστηρικτικά για την ευρωπαϊκή επιχείρηση «Ειρήνη» που διεξάγεται για να επιβάλλει το εμπάργκο όπλων προς την Λιβύη, το οποίο έχει αποφασίσει ο ΟΗΕ. Η Σούδα άλλωστε ήταν ο τελευταίος σταθμός για την φρεγάτα «Σπέτσαι» που ως οργανικό μέρος της ευρωπαϊκής επιχειρήσεως ήδη καταδιώκει φορτηγό πλοίο που συμφώνως προς πληροφορίες μεταφέρει τουρκικής προελεύσεως όπλα και πυρομαχικά στην Τρίπολη, έδρα του φίλου του Ερντογάν Σάρρατζ. Τρία τουρκικά πολεμικά πλοία (από τα επτά συνολικά που πλέουν στην κεντρική Μεσόγειο) κινούνται επίσης στην περιοχή προφανώς για να προστατεύσουν τα φορτία όπλων. Το ερώτημα όμως είναι κατά πόσον θα επιλέξουν εν τέλει να αντιπαρατεθούν με την ναυτική δύναμη της Ευρωπαϊκής Ενώσεως; Μέχρι στιγμής πάντως το εν λόγω πλοίο «Τσιρκίν» αρνείται να επιτρέψει τον έλεγχο από ομάδα που μεταφέρει το ελικόπτερο της ελληνικής φρεγάτας, καθιστώντας ακόμη πιο ύποπτη την κίνησή του.
Κύριοι στυλοβάτες της επιχειρήσεως αυτής, είναι η Γαλλία και η Ιταλία με την οποία μόλις δύο ημέρες πριν η Ελλάς συνυπέγραψε συμφωνία οριοθετήσεως ΑΟΖ. «Υποδειγματική» χαρακτήρισε την συμφωνία αυτή ο Τζέφφρυ Πάυατ τονίζοντας ότι «δείχνει πώς πρέπει να γίνονται αυτά τα πράγματα».
Είναι αυτή μια σημαντική δήλωσις στηρίξεως της ελληνο-ιταλικής συμφωνίας η οποία έρχεται σε συνέχεια παλαιοτέρων του Αμερικανού πρέσβεως ο οποίος απεριφράστως ανεγνώρισε το δικαίωμα του Καστελλορίζου σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, απορρίπτοντας τις περί του αντιθέτου τοποθετήσεις της Τουρκίας.
Τις ίδιες θέσεις επανέλαβε ο Τζέφφρυ Πάυατ στο διαδικτυακό Οικονομικό Forum των Δελφών (στην Αλεξία Τασούλη) όπου τόνισε γενικώς πως όλα τα νησιά έχουν τα ίδια δικαιώματα με την ηπειρωτική χώρα, όπως ορίζει το διεθνές δίκαιο θαλασσών. Εν προκειμένω ο Τζέφφρυ Πάυατ ηρωτήθη ειδικώς “αν έχουν αυτά τα δικαιώματα όλα τα νησιά από την Γαύδο έως το Κατελλόριζο”. Απήντησε λακωνικώς “(έχουν) πλήρη επήρεια”. Η γενική τοποθέτησις πάντως είναι: «Με τον τρόπο με τον οποίο η αμερικανική πλευρά αντιλαμβάνεται το διεθνές δίκαιο των θαλασσών, τα νησιά έχουν ακριβώς τα ίδια δικαιώματα όσον αφορά στην ΑΟΖ και τις θαλάσσιες ζώνες που έχει και κάθε ηπειρωτικό έδαφος».
Ο Αμερικανός πρέσβυς σχολίασε επίσης το μνημόνιο που υπέγραψε η Άγκυρα με την Τρίπολη, το οποίο ενδέχεται να δημοσιευθεί από τον ΟΗΕ τις επόμενες ημέρες υπογραμμίζοντας ότι «το μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης δεν μπορεί να αφαιρέσει τίποτε από την Ελλάδα» και χαρακτηρίζοντάς το ως «μη βοηθητικό» και «προκλητικό». Να θυμίσουμε πως το μνημόνιο αυτό δεν αναγνωρίζει δικαιώματα σε θαλάσσιες ζώνες ούτε στην Κρήτη την οποία αύριο επισκέπτεται ο πρέσβυς των ΗΠΑ.
Μ.Η.Τ. 232122