Καί ἑτοιμάζεται νά ἀμφισβητήσει τό δικαίωμά μας γιά ἐπέκταση χωρικῶν ὑδάτων στά 12 μίλια στό Καστελλόριζο
ΣΗΜΕΡΑ ἐκπνέει ἡ ἰσχύουσα τουρκική Navtex καί ἐν ὄψει τῆς συγκλήσεως τῆς Συνόδου Κορυφῆς τῆς ΕΕ τῆς 24ης Σεπτεμβρίου, εἰσερχόνμεθα στίς 12 πλέον κρίσιμες ἡμέρες τῆς ἑλληνοτουρκικῆς κρίσεως. Τότε θά κριθοῦν τά πάντα. Τό ἐρευνητικό σκάφος Ὀρούτς Ρέις πλέοντας, ὅπως κατήγγειλε ὁ Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ἐπί μή ὁριοθετημένης περιοχῆς παρεβίασε κατά τήν Ἑλλάδα τήν Σύμβαση γιά τό Δίκαιο τῆς Θαλάσσης. Κατά τήν Τουρκία θεμελίωσε τίς διεκδικήσεις του, καθώς ἔπλευσε σέ αὐτό πού οἱ Τοῦρκοι θεωροῦν «τουρκική ὑφαλοκρηπῖδα». Τό Ὀρούτς Ρέις ἔπλευσε ἐπίσης, ὅπως προκύπτει ἀπό τήν ἀποτύπωση τῶν πορειῶν του στόν χάρτη, καί ἐντός τῆς ὁριοθετημένης μέ τήν Αἴγυπτο ἑλληνικῆς ΑΟΖ. Εἰσέβαλε σέ αὐτήν προσεκτικά, τήν «πάτησε», ἔπλευσε ἐλάχιστα ναυτικά μίλια ἐντός αὐτῆς καί ἐξῆλθε. Τό προηγούμενο ὅμως τό δημιούργησε χωρίς νά ὑπάρξει ἡ παραμικρή αντίδρασις . Ὁ νέος στόχος πού θέτει ἡ Τουρκία στήν τελική εὐθεῖα πρός τήν Σύνοδο Κορυφῆς τῆς ΕΕ εἶναι ἡ ἔμπρακτος ἀμφισβήτησις τῆς ἀσκήσεως τοῦ ἑλληνικοῦ κυριαρχικοῦ δικαιώματος γιά αὔξηση τῶν χωρικῶν μας ὑδάτων στά 12 μίλια.
Στήν πρώτη φάση τῆς κρίσεως τό ἐπεχείρησε, σκηνοθετώντας ἕνα ναυάγιο ἐρεύνης καί διασώσεως ἔξω ἀπό τήν Χάλκη στά διεθνῆ ὕδατα παίζοντας μέ ἀνθρώπινες ζωές. Τό ἐπιχείρησε ἀλλά δέν τό ὁλοκλήρωσε φθάνοντας 45 ναυτικά μίλια –κατ’ ἄλλους καί 29– ἔξω ἀπό τό Καστελλόριζο. Μέ τήν νέα Navtex πού θά ἐκδοθεῖ εἶναι βέβαιον ὅτι ἡ Τουρκία θά ἀποπειραθεῖ νά ἀμφισβητήσει τά 12 μίλια στό Αἰγαῖο καί μέ τίς παραβιάσεις νά φθάσει στό ὅριο τῶν 6 ναυτικῶν μιλίων. Εἴμεθα στήν πιό κρίσιμη φάση. Σέ αὐτό τό χρονικό διάστημα ἕως τήν Σύνοδο, ἀπό τίς ἀντιδράσεις μας ἤ μή θά διαμορφωθεῖ ὑβριδικά ἡ νέα ἐπικράτεια. Θά εἶναι μεγαλύτερη ἤ μικρότερη;
Ἡ πρώτη ἐπιλογή τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας εἶναι ἡ ἐπένδυσις στίς κυρώσεις ὡς μέσον ἀποτροπῆς. Οἱ κυρώσεις ὡς φαίνεται θά ληφθοῦν ἄν συνεχίσει τό καθεστώς Ἐρντογάν τήν ἐπίθεσή του ἐναντίον δύο μελῶν τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως. Ἐάν καί Ἱσπανοί – Ἰταλοί ἔχουν παρέμβει στά κείμενα τοῦ Συμβουλίου Γενικῶν Ὑποθέσεων προσθέτοντας τήν φράση «μπορεῖ νά ληφθοῦν», ὡστόσο ὁ κατάλογος τῶν κυρώσεων ἴσως εἶναι προβληματικός. Διότι ὅπως λένε οἱ καλά γνωρίζοντες παραπέμποντες στίς κυρώσεις πού ἐπεβλήθησαν γιά τίς παραβιάσεις τῆς ΑΟΖ τῆς Κύπρου (ΟΥΔΕΠΟΤΕ ΕΦΗΡΜΟΣΘΗΣΑΝ), ὁ κίνδυνος γιά τήν Ἑλλάδα εἶναι νά ἀνακοινωθοῦν ἀναιμικές κυρώσεις, νά πανηγυριστοῦν, ἀλλά νά μήν ἐφαρμοστοῦν. Μία τέτοια κατάστασις θά δώσει νέο πλεονέκτημα στόν Ἐρντογάν: ἤ νά ἐπιβάλει τήν ἀτζέντα τοῦ διαλόγου, ὅπως τήν ἐπιθυμεῖ, ἤ νά συνεχίσει καί νά κλιμακώσει τήν κρίση στό Αἰγαῖο μέ ἄγνωστα ἀποτελέσματα. Μέχρι τό ὁρόσημο τῆς 24ης-25ης Σεπτεμβρίου κατά τό ὁποῖο εἶναι βέβαιον ὅτι ὁ Ἐρντογάν θά κάνει ἕνα διάλλειμμα στίς παραβιάσεις του καί θά δώσει «μιά εὐκαιρία στό διάλογο» (ἀφοῦ ἔχει κάνει τά «δικά» του), ἡ Ἑλλάς ἔχει ἕνα παράθυρο εὐκαιρίας γιά νά ἀσκήσει τά κυριαρχικά της δικαιώματα γιά ἐπέκταση στά 12 μίλια: Στό Ἰόνιο, στήν Κρήτη (νότια), ἀκόμη καί μεταξύ 26ου καί 28ου μεσημβρινοῦ.
Ἀπό τά βόρεια παράλια τῆς Κρήτης ἕως τά παράλια τῆς Ρόδου. Κάτι πού πρότεινε χθές σέ ραδιοφωνική του παρέμβαση ὁ καθηγητής Διεθνῶν Σχέσεων Γιάννης Βαληνάκης. Τό παράθυρο εὐκαιρίας δέν θά ὑπάρχει γιά πολύ. Στήν ἔγγραφη συμφωνία πού εἴχαμε καταλήξει στό Βερολῖνο ἀρχές Αὐγούστου Ἑλλάς καί Τουρκία εἶχαν δεσμευθεῖ στόν ὅρο ὅτι δέν θά πραγματοποιήσουν ἐφ’ ἑξῆς μονομερεῖς ἐνέργειες. Καί ὡς τέτοιες θεωροῦνται ὄχι μόνον ἡ επέκτασις τῶν 12 μιλίων στήν Κρήτη ἀλλά καί στό Ἰόνιο πού δέν ἔχει ἀκόμη ὁλοκληρωθεῖ. Ὁ ὅρος αὐτός θά ἐπαναληφθεῖ καί στό νέο κείμενο καί θά μᾶς ἀπαγορεύσει κάθε κίνηση. Ἡ επέκτασις κρίνεται λοιπόν ἐπιβεβλημένη διότι ἡ Ἑλλάς θά ἀρχίσει διάλογο μέ τήν Τουρκία ἀπό ἰσχυρότερη θέση τῆς σημερινῆς. Ὁ λόγος ἀνήκει στήν πολιτική μας ἡγεσία.