Κατάφερε νά φωτογραφίσει μέ τηλεσκόπιο μιά μαύρη τρῦπα καί νά ἐπιβεβαιώσει τήν θεωρία τῆς σχετικότητος
O ΠΡΩΤΟΣ ἐπιστήμων πού κατάφερε νά ἐπιβεβαιώσει τόν Ἀϊνστάιν καί νά φωτογραφίσει μιά Μαύρη Τρῦπα τοῦ διαστήματος, ὁ Δημήτρης Ψάλτης, ἔχει πολλές πιθανότητες νά τοῦ ἀπονεμηθεῖ τό τρίτο Νόμπελ γιά τήν Ἑλλάδα. Αὔριο ἡ Σουηδική Βασιλική Ἀκαδημία Ἐπιστημῶν θά ἀνακοινώσει τόν νικητή τοῦ Νόμπελ Φυσικῆς καί ὁ Ἕλλην ἐπιστήμων μέ καταγωγή ἀπό τίς Σέρρες μπορεῖ νά φέρει στήν Ἑλλάδα τό κορυφαῖο βραβεῖο μετά τόν Σεφέρη τό 1963 καί τόν Ελύτη τό 1979. Τήν ἀποκάλυψη ἔκανε ἕνας ἄλλος διάσημος Ἕλλην ἐπιστήμων, ὁ ἀστροφυσικός Διονύσιος Σιμόπουλος, ὁ ὁποῖος περιέγραψε λεπτομερῶς τήν σπουδαία ἀνακάλυψη τοῦ κ. Ψάλτη καί τῆς ὁμάδος του, στό Πανεπιστήμιο τῆς Ἀριζόνας.
Ὁ καθηγητής Ἀστρονομίας καί Φυσικῆς συνέβαλε τά μέγιστα στό μεγάλο «Τηλεσκόπιο Ὁρίζοντος Γεγονότων» πού ἐπέτυχε νά ἀποτυπώσει γιά πρώτη φορά μία τεράστια Μαύρη Τρῦπα καί νά ἐπιβεβαιώσει τήν Θεωρία τῆς Σχετικότητος τοῦ Ἀϊνστάιν. Πρόκειται γιά μία Μαύρη Τρῦπα, πού εἶναι δύσκολο νά ἀντιληφθεῖ κανείς τό μέγεθός της, καθώς ἔχει διάμετρο περίπου 40 δισεκατομμύρια χλμ. (τρία ἑκατομμύρια φορές μεγαλύτερη ἀπό τήν Γῆ) καί εὑρίσκεται σέ ἀπόσταση 500 ἑκατομμυρίων τρισεκατομμυρίων χιλιομέτρων!
Αὐτό πού ἐπέτυχαν ὁ κ. Ψάλτης καί ἡ ὁμάς του εἶναι ἀνεπανάληπτο, ἀφοῦ τό τηλεσκόπιο EHT γιά πρώτη φορά ἐπέτρεψε στούς ἐπιστήμονες νά ἐλέγξουν τίς προβλέψεις τῆς γενικῆς Θεωρίας τῆς Σχετικότητος τοῦ Ἀϊνστάιν γιά τίς ὑπερμεγέθεις μαῦρες τρῦπες στά κέντρα γαλαξιῶν. «Ἡ ἀπεικόνισις μιᾶς μαύρης τρύπας εἶναι μόνο ἡ ἀρχή τῆς προσπάθειάς μας νά ἀναπτύξουμε νέα ἐργαλεῖα πού θά μᾶς ἐπιτρέψουν νά ἑρμηνεύσουμε τά ἄκρως πολύπλοκα δεδομένα τῆς φύσεως» ἐδήλωσε ὁ ἐπιστήμων. Ἡ ὁμάς του ἦτο ὑπεύθυνη γιά τόν συντονισμό τῶν δεδομένων δύο ἐκ τῶν ὀκτώ τηλεσκοπίων τοῦ προγράμματος. Τό ἕνα ἦταν στό ὄρος Γκράχαμ τῆς Ἀριζόνας καί τό δεύτερο στήν Ἀνταρκτική. Ὑπό τήν καθοδήγησιν τοῦ κ. Ψάλτη, οἱ ἐρευνητές χρησιμοποίησαν ὑπερ-υπολογιστές, μέ τούς κορυφαίους ἐπεξεργαστές γραφικῶν τῆς Nvidia οἱ ὁποῖοι προορίζονται γιά βιντεοπαιγνίδια καί προσομοιωτές εἰκονικῆς πραγματικότητος. Εἰς χάριν αὐτῶν κατέστη δυνατή ἡ σύνθεσις τῆς φωτογραφίας, πού προεκάλεσε παγκόσμιο ἐνδιαφέρον καί ἀνεκοινώθη σέ ἕξι διαφορετικές συνεντεύξεις Τύπου ἀνά τήν ὑφήλιο!
Γιά νά γίνει ἀντιληπτό τό μέγεθος τῆς ἀνακαλύψεως ὁ κ. Ψάλτης εἶπε ὅτι μέχρι πρίν ἀπό δέκα χρόνια ἦταν ἀδύνατον νά φωτογραφηθεῖ μιά Μαύρη Τρῦπα. Καί αὐτό γιατί ἄν καί πρόκειται γιά ἕνα φαινόμενο πού βρίσκεται συνεχῶς σέ ἐξέλιξη σέ μιά ἔκταση ὅση καί ὁλόκληρου τοῦ ἡλιακοῦ συστήματός μας, ἡ τεράστια ἀπόστασις πού χωρίζει τήν Γῆ ἀπό τήν συγκεκριμένη Μαύρη Τρῦπα (Messier 87 ἤ Μ87) «μετατρέπει τήν ἀχανῆ της διάμετρο σέ κάτι πού φαίνεται σάν ἕνα ντόνατ στήν ἐπιφάνεια τῆς Σελήνης». Καί ὅμως, ἡ συγκεκριμένη Μαύρη Τρῦπα ἐθεωρήθη ὡς πιό κοντινή στόν πλανήτη μας καί ἄρα ἡ πιό πρόσφορη γιά φωτογράφηση. Ὁ κ. Ψάλτης καί οἱ συνεργάτες του συνέλεξαν δεδομένα συνολικοῦ ὄγκου ἄνω τῶν 5.000 τρισεκατομμυρίων byte, τά ὁποῖα καί ἀποθήκευσαν σέ 1.000 δίσκους. Σάν ἀναλογία σέ μουσικά ἀρχεῖα mp3 ὑψηλῆς πιστότητος, θά ἐχρειάζοντο 4.700 χρόνια (!) γιά νά τά ἀκούσει κάποιος ἀπό τό πρῶτο ἕως τό τελευταῖο κομμάτι.
Ὁ κ. Σιμόπουλος, ὁ ὁποῖος ἔκανε γνωστή τήν πιθανότητα αὔριο ἡ Ἑλλάς νά πανηγυρίσει τό τρίτο της Νόμπελ, ἐξήγησε πώς ὁτιδήποτε καί ἄν «πέσει» μέσα σέ μιά Μαύρη Τρῦπα «χάνεται» ἀπό τό σύμπαν, γιατί ἡ βαρύτης της εἶναι τόσο μεγάλη ὥστε οὔτε καί αὐτό ἀκόμη τό φῶς νά μήν μπορεῖ νά διαφύγει ἀπό τήν ἑλκτική δύναμή της. Γιά τόν ἄνθρωπο εἶναι πολύ δύσκολο νά ἀντιληφθεῖ πῶς λειτουργεῖ ἡ Μαύρη Τρῦπα, ἀφοῦ ὅλοι οἱ νόμοι τῆς Φυσικῆς παύουν νά ἰσχύουν ἐκεῖ. «Ἄν στέλναμε κάποιο φανάρι, θά παρατηρούσαμε ὅτι τό φῶς του ἐλαττώνεται ὅλο καί πιό πολύ καθώς αὐτό πλησίαζε στήν Μαύρη Τρῦπα. Τά φωτεινά δηλαδή κύματα χάνουν τόση πολλή ἐνέργεια στήν προσπάθειά τους νά σκαρφαλώσουν μακριά ἀπό τήν βαρύτητα τῆς τρύπας, ὥστε ἔχουμε σάν ἀποτέλεσμα τό ἀδυνάτισμα τῆς φωτεινῆς τους ἔντασης. Ἄν πάλι στέλναμε ἕνα ρολόι, τότε θά παρατηρούσαμε ὅτι καθώς αὐτό πλησίαζε τήν Μαύρη Τρῦπα ὁ χρόνος θά ἔτρεχε ὅλο καί πιό ἀργά. Φυσικά, τά πάντα εἶναι σχετικά. Ἄν δηλαδή μέ κάποιο τρόπο ἀφήναμε τό διαστημόπλοιο καί πλησιάζαμε τήν μαύρη τρῦπα, δέν θά αἰσθανόμασταν καμμία ἀλλαγή στόν χρόνο. Γιατί τό ρολόι πού θά εἴχαμε μαζί μας θά ἔδειχνε ὅτι γιά μᾶς ὁ χρόνος τρέχει κανονικά. Ἀντίθετα ἄν μπορούσαμε νά διακρίνουμε τούς δεῖκτες τοῦ ρολογιοῦ πού ἀφήσαμε στό διαστημόπλοιό μας, θά τούς βλέπαμε νά τρέχουν μέ τεράστιες ταχύτητες. Ἀπό τά πρόθυρα τῆς Μαύρης Τρύπας ὁ χρόνος στό διαστημόπλοιο, καθώς καί σέ ὁποιοδήποτε ἄλλο σημεῖο τοῦ σύμπαντος, θά ἔτρεχε μέ ἀπίστευτη ταχύτητα. Αὐτή ἡ “παραμόρφωση” τοῦ χρόνου, μᾶς λέει ὅτι ἄν μέ κάποιον τρόπο μπορούσαμε νά ξεφύγουμε ἀπό τήν ἑλκτική δύναμη τῆς μαύρης τρύπας καί ἐπιστρέφαμε καί πάλι στό διαστημόπλοιό μας, θά βρισκόμασταν στό μέλλον. Συμβαίνει δηλαδή καί στόν χρόνο τό ἴδιο πού συμβαίνει καί στόν χῶρο» κατέληξε ὁ κ. Σιμόπουλος.
Μ.Η.Τ. 232122