«Πλήγωσα τό θυμικό τους, τούς προκάλεσε ἀποστροφή καί πίκρα» / «Μέ ἐνοχλεῖ πού πιστεύουν τόν Κυριάκο Βελόπουλο καί ἀπεχθάνονται ἐμένα»
ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ βιβλίο τοῦ τέως Δημάρχου Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη ἀποτελεῖ μία ἀληθινή ἔκπληξη. Ὄχι μόνο γιατί μέ ἀφορμή τήν διήγησή του γιά τά «ἑξήντα χρόνια τρύγου» περιγράφει γλαφυρά στήν Μαρία Μαυρικάκη τήν ζωή στήν ἑλληνική ὕπαιθρο, σκιτσάρει τήν ἠθογραφία τῆς ἀστικῆς Θεσσαλονίκης, φωτίζει τίς ἐπιχειρηματικές πρακτικές του ἀκόμη καί σέ σημεῖο τοῦ νά ὁμολογεῖ πώς «ἔρριχνε» τούς ἐργάτες ἤ τούς ἀμπελοπαραγωγούς στίς διαπραγματεύσεις γιά τά ἡμερομίσθια ἤ τίς τιμές. Σέ συνεννόηση μέ ἄλλους οἰνοπαραγωγούς, ὅπως ὁ Εὐάγγελος Τσάνταλης. Τό σχετικό κεφάλαιο φέρει τόν τίτλο «Εἶναι τό Κεφάλαιο, Ἠλίθιε» καί ὁ ἐπιχειρηματίας Μπουτάρης εἶναι λίαν ἐξομολογητικός γιά τό πῶς ἐγίνετο κατά τά λεγόμενά του «ἡ ἐκμετάλλευση ἀνθρώπου ἀπό ἄνθρωπο». Οὔτε μόνον ἐπειδή σέ ἕνα βιβλίο γιά τόν οἶνο (ἐκδόσεις «Πατάκη»), πλούσιο σέ πληροφορίες γιά τίς τεράστιες δυνατότητες τῆς ἑλληνικῆς γῆς, ὁ τέως Δήμαρχος κάνει ἐκτεταμένες αὐτοκριτικές ἀναφορές στίς σχέσεις του μέ τόν πατέρα του, τόν ἀδελφό του, τήν μητέρα του καί τήν πρώτη σύζυγό του, οἱ ὁποῖες πέρασαν ἰσχυρότατες διακυμάνσεις.
Τό βιβλίο αὐτό εἶναι ἐνδιαφέρον γιατί ὁ τέως Δήμαρχος Θεσσαλονίκης δείχνει πῶς θέλει νά κλείσει τούς λογαριασμούς του ἐπί θεμάτων γιά τά ὁποῖα ἔλαβε θέσεις συχνά ἀμφιλεγόμενες προκαλώντας τήν μῆνιν τῶν συμπολιτῶν του. Ἀναφερόμεθα στά ἐθνικά θέματα καί στά θέματα ταυτότητος. Στήν Γενοκτονία τῶν Ποντίων καί τό Βορειοηπειρωτικό. Καί δευτερευόντως στίς σχέσεις του μέ τήν Ἐκκλησία καί τήν Ὀρθοδοξία στίς ὁποῖες κάνει ἐκτεταμένες ἀναφορές. Ἴσως τό γεγονός ὅτι μικρός ντυνόταν παπαδάκι κάθε Κυριακή κρατώντας τά ἑξαπτέρυγα κατόπιν ἀπαιτήσεως τῆς οἰκογενείας του νά τόν …καταπίεσε καί νά τόν ὅρισε. Ὡς πρός τά πρῶτα, τά ἐθνικά θέματα, φαίνεται ὅτι ὁ κύριος Μπουτάρης νοιώθει τήν ἀνάγκη νά πεῖ συγγνώμη μέ τόν τρόπο του γιά τίς προσβολές του. Στούς Ποντίους ἀναφέρεται δύο φορές μέσα στό βιβλίο καί δείχνει ὅτι τό λάθος του τό κουβαλᾶ. Στήν σελ. 195 τοῦ «ἑξήντα χρόνια τρύγος» ὁ κύριος Μπουτάρης ἀναφέρει: «Αὐτό τό θυμικό τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ πλήγωσα –ἐλπίζω ὄχι ἀνεπανόρθωτα– πάνω στόν οἶστρο μου νά προωθήσω τό ἄνοιγμα στούς Τούρκους τουρίστες. Δίδοντας συνέντευξη σέ μιά ἀποστροφή τοῦ λόγου μου ξεστόμισα “I don’t give a shit τί ἔκανε ὁ Κεμάλ στήν Μικρασία”, φράση πού προκάλεσε ἀποστροφή καί πίκρα». Ὁ κύριος Μπουτάρης θεωρεῖ ὅτι μέ τήν φράση του αὐτή «ἔβαλα βούτυρο στό ψωμί τῶν λαοπλάνων» καί μέ φράσεις του ὅπως «ἰδίως ἐκείνου πού ἐμπορεύεται ἐπιστολές τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ», καί ζητεῖ ἀπό ὅλους «μήν πίνετε κρασιά τοῦ Μπουτάρη», φωτογραφίζει τόν Πρόεδρο τῆς Ἑλληνικῆς Λύσεως Κυριάκο Βελόπουλο. Δείχνει μάλιστα νά τόν ἐνοχλεῖ σφόδρα ὅτι ὁ Πρόεδρος τῆς «Λύσεως» εἰσῆλθε στήν Βουλή γιατί αὐτό ἀποτελεῖ τεκμήριο ὅτι οἱ Πόντιοι δικαίωσαν ἐκεῖνον καί ὄχι τόν ἴδιο. Λέει ὁ κ. Μπουτάρης: «Μπορεῖ οἱ θρασύδειλοι πού μέ ξυλοκόπησαν νά δήλωσαν μετανιωμένοι στό δικαστήριο, ἀλλά οἱ ἀρχηγίσκοι συνεχίζουν τό βιολί τους χωρίς καμία κύρωση, ὁ ἕνας τους μᾶς ἐκπροσωπεῖ στήν Βουλή τῶν Ἑλλήνων! Πού σημαίνει ὅτι κάποιοι ἀνάμεσά τους καί Πόντιοι πιστεύουν ἐκεῖνον καί ἀπεχθάνονται ἐμένα. Ἐξακολουθῶ νά διακηρύττω ὅτι οἱ ξεριζωμένοι τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί εἰδικῶς τοῦ Πόντου ἔδωσαν πνοή στήν Μακεδονική Ἤπειρο, μέ τά ἀμιγῶς ποντιακά χωριά νά ἀποτελοῦν στολίδια καί νά ξεχωρίζουν μέ διαφορά σέ νοικοκυροσύνη καί ἐργατικότητα. Τέλος, δηλώνω –μιά καί κάνω μείξεις στά κρασιά– ὅτι μέ τό πάντρεμα Βλάχων καί Ποντίων βγαίνει ἕνα ἀπό τά καλύτερα χαρμάνια, ἀπό τό ὁποῖο ἔχω ἀφήσει καί ἐγώ ὁ ἴδιος ἀπογόνους». Ἡ εὐθεῖα αὐτή συγγνώμη δέν «ἔφθασε» στόν ἀπαρηγόρητο κύριο Μπουτάρη ὅμως. Ὁ καημός δέν τοῦ ἔφυγε. Ἔτσι σέ ἄλλο σημεῖο τοῦ βιβλίου, στήν σελ. 273, ἄν καί τό θέμα εἶναι ἡ πολιτική του γιά τούς πρόσφυγες, ἐπανέρχεται: «Ἡ εὐρύτερη περιοχή γύρω ἀπό τό Ἀραράτ, ἀπό τόν Πόντο μέχρι κάτω στό Περσικό Σιράζ, θεωρεῖται λίκνο τοῦ ἀμπελιοῦ. Μπορῶ λοιπόν νά μήν πηγαίνω τούς Ποντίους; Παραμένει κυρίαρχος ὁ καημός μου γιά τήν παρεξήγηση, μόνο πού πρέπει νά τόν ἀφήσω καί νά γυρίσω (σ.σ. στήν διήγηση) στούς σύγχρονους κατατρεγμένους, στήν πλειοψηφία τούς μουσουλμάνους πού εἶχαν ἀνάγκη περίθαλψης ἐπί τῆς δημαρχίας μου».
Ὁ τέως δήμαρχος Θεσσαλονίκης ζητεῖ, ὅμως ἐπίσης, συγγνώμη μέ τόν τρόπο του καί ἀπό τούς συμπατριῶτες μας Βορειοηπειρῶτες. Ἑπτά καί πλέον χρόνια μετά τήν συνέντευξη πού ἔδωσε στόν Διευθυντή τῆς «Ἑστίας» Μανώλη Κοττάκη κατά τήν διάρκεια τῆς ὁποίας ζητοῦσε νά μήν χρησιμοποιεῖται ὁ ὅρος «Βόρειος Ἤπειρος» στά δελτία τοῦ Δημοτικοῦ Ραδιοφώνου Θεσσαλονίκης (ἐκπομπή ΕΡΤ, «Ἄλλη ὄψη», Μάρτιος 2013), ὁ τέως Δήμαρχος ἐπανέρχεται στήν ἐθνική ὁρολογία. Διαβάζουμε στήν σελ. 282: «Οἱ κάτοικοι τῆς Ἀλβανίας ἔχουν ταλαιπωρηθεῖ, εἰδικά οἱ ὁμογενεῖς Βορειοηπειρῶτες πού ἔχουν ὑποστεῖ πολλά ἀπό τό καθεστώς τοῦ Χότζα καί μέ τό δίκιο τους παραμένουν ἐσωστρεφεῖς καί δύσπιστοι». Κάλλιο ἀργά παρά ποτέ.
Αἴσθηση τέλος προκαλεῖ ἡ ἀποκάλυψις Μπουτάρη σχετικῶς μέ τήν πρόταση πού ἔκανε κάποτε στόν Ἀρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο γιά τήν Θεία Κοινωνία. Διηγεῖται: «Ζήτησα τότε τήν συνεργασία τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, Ἀρχιεπίσκοπος τότε ὁ Χριστόδουλος, ὅπου ἀνέπτυξα τό σκεπτικό μου. Γιά ἕνα τόσο σημαντικό μυστήριο δέν θά ἔπρεπε νά χρησιμοποιεῖται ἕνα ὁποιαδήποτε κρασί, γλυκό μέ σκοῦρο κόκκινο χρῶμα, πιθανό προϊόν ἄγνωστων προσμείξεων. Πρότεινα μέ ἀκρίβεια νά περιγράψουμε ἕνα κρασί τυποποιημένο πού θά προορίζεται ἀποκλειστικά γιά τήν Θεία Μετάληψη, γιά παράδειγμα ἕνα χαρμάνι ὅπως τό Βινσάντο μέ λίγο μαυροτράγανο πού ἐξήγαγε παλιά ἡ Σαντορίνη στούς Ρώσους Ὀρθοδόξους. (…) Σύντομα ἔλαβα τήν ἀπάντηση τῶν ἱεραρχῶν, ὁριστική καί ἀποστομωτική: “Τό κρασί πού μπαίνει σέ δισκοπότηρο μετατρέπεται σέ Θεία Κοινωνία μέ μόνη τήν εὐλογία τοῦ ἱερέα”. Συνεπῶς γιατί νά παιδευόμαστε. Δέν ἔχει καμία σημασία ὁ τύπος τοῦ κρασιοῦ».