Ἀπό τήν ἐπώαση στήν μεταβολή!

ΔΙΑΒΑΣΑ αὐτές τίς μέρες δύο ἐξαιρετικά ἐνδιαφέρουσες ἀναλύσεις συναδέλφων τούς ὁποίους ἐκτιμῶ βαθύτατα

Συμπτωματικῶς γράφουν στήν ἴδια ἐφημερίδα, ἀλλά ἀνήκουν σέ διαφορετική γενιά. Ὁ πρῶτος, φίλος καλός, ὑποστήριξε ὅτι τά θέματα τῆς ἐσωτερικῆς ἀτζέντας (Κουφοντίνας, Λιγνάδης) παράγουν στήν οὐσία ἀχρείαστο ἠλεκτρισμό, ἐνῷ τά ἀληθινῶς μείζονα εἶναι μπροστά μας: ἡ Ἑλλάς κινδυνεύει νά χάσει τήν ἐπιρροή της στό Αἰγαῖο καί τήν Μεσόγειο –ἕως καί ὄνομα στό Ἀρχιπέλαγος θέλει νά ἀλλάξει ὁ Ἐρντογάν γιά νά μήν τοῦ θυμίζει τόν Αἰγέα– καί βεβαίως ἡ Ἑλλάς βρίσκεται καί πάλι μπροστά σέ τεράστιες οἰκονομικές προκλήσεις. Ἔχουμε τήν τρίτη χειρότερη ὕφεση στήν Εὐρώπη.

Ὁ δεύτερος, γνωστός ἀπό τά παλιά, ἔκανε κάτι ἔξυπνο: συνέκρινε τήν βοή τῶν μέσων κοινωνικῆς δικτύωσης (στά ὁποῖα εἶχε ὑπερεπενδύσει προεκλογικῶς ἡ ΝΔ) μέ τά ἀποτελέσματα τῶν δημοσκοπήσεων καί τοῦ προέκυψε ἡ ὡραιοτάτη λέξη «ἀσυγχρονία». Ἤτοι ναί μέν διατυπώνεται περιστασιακή ὀργή γιά κυβερνητικούς χειρισμούς διαφόρων θεμάτων, ἀλλά μέχρι ὥρας αὐτό δέν ἐπηρεάζει τό ἐκλογικό σῶμα. Οἱ ἀλλαγές εἶναι ἐξαιρετικῶς ἀργές, ἡ κυριαρχία τῆς ΝΔ δέν δείχνει νά ἀπειλεῖται. Ἡ «ὀχλοκρατία» τῶν μέσων κοινωνικῆς δικτύωσης δέν παράγει πολιτικές ἀνατροπές.

Κατά βάση συμφωνῶ καί μέ τίς δύο ἀναλύσεις. Πράγματι, ὅταν ὁ κόσμος καίγεται, φαινομενικῶς δέν μπορεῖ νά εἶναι κυρίαρχο θέμα στίς ζωές μας ἡ ἐνδεχόμενη παραβατική συμπεριφορά ἑνός σκηνοθέτη ἤ τό αἴτημα ἑνός κατάδικου γιά τό κελί τῆς ἐπιλογῆς του. Ἄν χάσουμε κυριαρχία στό Αἰγαῖο καί τήν Μεσόγειο –καί ἐδῶ οἱ ἀλλαγές γίνονται μέ ἐξαιρετικῶς βραδεῖς ρυθμούς– ἡ ἐθνική ζημιά θά εἶναι μόνιμη. Καί κάποια στιγμή στό μέλλον τό πρόβλημα θά φθάσει ἔξω ἀπό τήν πόρτα μας. Ἐπειδή συνηθίσαμε στούς λεονταρισμούς τῶν ἀπέναντι σέ σημεῖο μιθριδατισμοῦ, δέν σημαίνει πώς οἱ φωτοβολίδες τοῦ τουρκικοῦ CNN, ὅτι «ἄν θέλουμε φθάνουμε σέ 12 μέρες στήν Ἀθήνα», λέγονται χάριν ἀστεϊσμοῦ. Δέ λέγονται. Κάποιοι τίς πιστεύουν. Συμφωνῶ λοιπόν. Τό αὐτό ἰσχύει καί μέ τά μέσα κοινωνικῆς δικτύωσης τά ὁποῖα συνηθίζω νά παρομοιάζω ὅμως σάν μιά… κατσαρόλα. Βλέπεις τόν ἀφρό πού κοχλάζει στήν ἐπιφάνειά της ὅταν τό νερό βράζει, ἀλλά δέν ξέρεις τί ὑπάρχει ἀπό κάτω. Ἐν προκειμένῳ, νοιώθω λοιπόν τήν ἀνάγκη νά προσθέσω στίς ἐνδιαφέρουσες ἀναλύσεις τῶν διακεκριμένων συναδέλφων μου μία ψηφῖδα. Εἰς ὅ,τι ἀφορᾶ τίς δημοσκοπήσεις, πράγματι ὁ παφλασμός τῆς κοινωνίας δέν περνᾷ ποτέ ἀμέσως στήν πρόθεση ψήφου. Στούς συσχετισμούς. Περνᾷ ὅμως σέ δευτερεύοντες δεῖκτες. Στούς ἀναποφάσιστους στίς τάξεις τῶν ὁποίων –βλέπω ἐσχάτως– συρροή ψηφοφόρων. Στούς δεῖκτες διαχείρισης τῆς πανδημίας. Τό 80% τοῦ 2020 ἔχει γίνει 44% τό 2021. Στούς χειρισμούς γιά τόν Λιγνάδη. Πάνω ἀπό 60% ἀρνητικοί. Οἱ μεταβολές αὐτές δέν εἶναι πολιτικῶς θανατηφόρες δεδομένης τῆς κατάστασης στήν ὁποία εὑρίσκεται ἡ ἀντιπολίτευση. Ἀλλά μέ ἁπλή ἀναλογική μποροῦν νά ἐπιφέρουν ἕνα τόσο δά κτύπημα στά δεξιά πλευρά, ὥστε νά καταστεῖ ἀδύνατος ἡ ἐκ νέου προσφυγή σέ δεύτερες κάλπες μέ ἐνισχυμένη ἀναλογική. Ἤδη ἄλλως τε τά 20άρια στίς διαφορές μέ τόν ΣΥΡΙΖΑ ἔχουν καταστεῖ 13άρια.

Τό πρῶτο συμπέρασμα λοιπόν εἶναι ὅτι οἱ ἀντιδράσεις στά κοινωνικά δίκτυα δέν ἐπηρεάζουν προσωρινῶς τούς δεῖκτες τῆς ἀξιολόγησης τῶν κομμάτων στίς δημοσκοπήσεις. Ὡστόσο ἄν μπορεῖς νά ξεχωρίσεις τά περίφημα troll ἀπό τούς κανονικούς ἀνθρώπους, τότε μπορεῖς νά διακρίνεις ἀνέτως τίς τάσεις στίς μετρήσεις τοῦ ἑπομένου ἑξαμήνου. Οἱ ἀλλαγές στήν ἐκλογική συμπεριφορά εἶναι σάν τήν πανδημία. Ἐπωάζονται γιά καιρό, ἀλλά ἐμφανίζονται ξαφνικά καί προκαλοῦν ἀναστάτωση στίς ἐντατικές. Ἤδη, ὅπως ὁμολογεῖται, διακρίνεται ἕνα κενό στά δεξιά τῆς ΝΔ πού ἐπιτρέπει τήν ὕπαρξη κόμματος τῆς τάξεως τοῦ 3-4% πλέον τοῦ Βελόπουλου. Ἤδη θά προσέθετα μέ τήν μικρή μου πεῖρα ἐμφανίζονται καί νέες τάσεις ἀποχῆς, ἡ ὁποία αὐξάνεται γεωμετρικῶς ἀπό ἀναμέτρηση σέ ἀναμέτρηση. Καί τό ἕνα καί τό ἄλλο, τό τυχόν δεξιό κόμμα καί ἡ ἀποχή, ἀπονομιμοποιοῦν καί ἀφαιροῦν ψήφους κυρίως ἀπό τό πρῶτο κόμμα. Καί σέ συνθῆκες ἁπλῆς ἀναλογικῆς αὐτό ὁδηγεῖ σέ πολιτική ἀποσταθεροποίηση.

Ἄν πέραν τῶν ἀναλύσεων λοιπόν ὑπάρχουν στό Μαξίμου ἄνθρωποι πού ὑποτιμοῦν τίς ὑπόγειες δυναμικές ἐπειδή δέν τίς βλέπουν στούς ἀριθμούς, καλό εἶναι νά διαβάσουν ἐκ νέου τά νούμερα. Προσεκτικά. Διότι τήν ἀποσταθεροποίηση δέν τήν θέλουμε. Μέ τήν σταθερότητα τά φέραμε βόλτα ἕως σήμερα! Τά αὐτά ἰσχύουν γιά τά θέματα τῆς ἰδεολογικῆς καί κοινωνικῆς ἀτζέντας. Καί οἱ χειρισμοί στήν ὑπόθεση Λιγνάδη καί στήν ὑπόθεση Κουφοντίνα ἀξιολογοῦνται διαρκῶς, γιατί οἱ πολῖτες διακρίνουν πίσω ἀπό αὐτές τό σάπισμα τῶν θεσμῶν. Ὁ κόσμος ζητᾶ αὐστηρότητα γιά τόν κατάδικο, ἀλλά μέσα του θέλει τήν ἴδια αὐστηρότητα καί γιά τούς ἐγκληματίες τῶν λευκῶν κολλάρων, οἱ ὁποῖοι σέ μέρες δημοκρατίας ἀθωώνονται κατά συρροή. Οὔτε μία καταδίκη ἀπό τήν δικαιοσύνη ὅμως γιά μείζονες ὑποθέσεις διαχείρισης δημοσίου χρήματος, οὐσιῶν, λεοντείων δημοσίων συμβάσεων, ἀκόμη καί δωροδοκιῶν, οἱ ὁποῖες παρεγράφησαν μέ τόν νέο ποινικό κώδικα.

Ὅσο αὐτό δέν διαφαίνεται, ὁ ἰός τῶν ἀντιδράσεων θά περιορίζεται στά ἄκρα ἀριστερά, τά ὁποῖα, ὅπως ἀπεδείχθη, μέ 400 ἐπιθέσεις ἔχουν καλύτερη ὀργανωτική δομή ἀπό τόν ΣΥΡΙΖΑ καί λειτουργοῦν ὡς ἀποσταθεροποιητές. Ποιός μπορεῖ νά ἀποκλείσει ὅμως ὅτι στό μέλλον δέν θά ὑπάρξει ἀνάλογου εἴδους ριζοσπαστικοποίηση καί ἀπό τά ἄκρα δεξιά; Τό γεγονός ὅτι εἶναι στό μπουντρούμι ὁ Μιχαλολιάκος, δέν σημαίνει ὅτι τιθασεύεται ἤ φυλακίζεται ἡ σκέψη λαϊκῶν στρωμάτων «χαμηλοῦ μορφωτικοῦ ἐπιπέδου». Ἡ πληροφορία στίς μέρες μας φθάνει στόν προορισμό της ἀκόμη καί μέ καθυστέρηση, ἄλλως τε. Κατά τοῦτο εἶναι μάταιο νά πασχίζει κανείς νά ἐξαφανίζει ἀπό δελτία εἰδήσεων βίντεο ἀπό τόν ξυλοδαρμό ἑνός νεαροῦ στήν Νέα Σμύρνη ἀπό τά ΜΑΤ. Ἤ νά κλείνει τίς λεωφόρους τοῦ facebook γιά νά μήν γίνει εὐρέως γνωστή μιά ἀσχημία. Ἀργά ἤ γρήγορα θά γίνει. Τό γεγονός ὅτι οἱ πολῖτες σιωποῦν διακρίνοντας τίς «Ὑπηρεσίες» πού προσφέρουν διαχρονικῶς στό σύστημα οἱ πάσης φύσεως ἐξαχρειωμένες ἐλίτ δέν σημαίνει ὅτι τίς ἐπικροτοῦν κιόλας. Ἀντιθέτως. Παραμονεύουν. Καί μεταξύ ἑλληνοτουρκικῶν καί ὑφέσεως 8% κερδίζουν τήν προσοχή τους καί ὑποθέσεις ἀπό τόν χειρισμό τῶν ὁποίων διακρίνουν διά γυμνοῦ ὀφθαλμοῦ διαφορετικά μέτρα καί σταθμά. Ὅταν ὁ πολίτης ἀκούει γιά παράδειγμα ὅτι ἐπιχειρηματίας δωροδόκησε δημόσιο λειτουργό, ἀλλά ἡ ὑπόθεσή του πῆγε στό ἀρχεῖο ἤ σκηνοθέτης δήλωνε λόγο παραίτησης ἀπό δημόσια θέση «προσωπικούς λόγους» ἕως τοῦ γίνουν καταγγελίες γιά παιδεραστία, καί τήν ἴδια στιγμή δέν βλέπει στήν καθημερινότητά του τήν ἴδια εἰδική μεταχείριση «ἀπό τήν Πολιτεία (οὔτε γιά τήν βόλτα του σέ μιά πλατεῖα), πῶς λέτε ὅτι θά ἀρχίσει νά συμπεριφέρεται σέ λίγο καιρό;

Συμπεραίνω λοιπόν: ὅταν ἀντιμετωπίζεις κινδύνους ἐξωτερικῆς ἀποσταθεροποίησης πρέπει νά ἔχεις τόν νοῦ σου νά μήν παράγεις ἐσωτερική ἀποσταθεροποίηση. Εἴτε εἶσαι κυβέρνηση, εἴτε ἀντιπολίτευση, εἴτε ἐλίτ, εἴτε ΜΜΕ, ὡς ἕνα σύστημα μᾶς βλέπουν οἱ πολῖτες, θέλουμε δέν θέλουμε. Ἐπανέρχομαι καταληκτικῶς στό ἀρχικό. Οἱ μετατοπίσεις στά κοινωνικά ρήγματα γίνονται ἐξαιρετικῶς ἀργά. Ὅταν ὡριμάσουν ὅμως ἐκδηλώνονται ἀπότομα. Ὅπως στήν πανδημία, ὅπως καί στήν Ἐλασσόνα. Στήν ὁποία, ὅπως καί στόν χιονιᾶ, ἡ κυβερνητική ἐκπροσώπηση ἦταν φτωχότατη.