«Ὁ δημόσιος βίος γοητεύει μόνο τούς διακονιάρηδες τῆς δημοσιότητος!»

Σέ παγκόσμιο ἐπίπεδο – Ἡ ἀπογοήτευσις ὁδηγεῖ σέ ἀποστασιοποίηση τούς ἀξιόλογους ἀνθρώπους – Ἡ πολιτική εἶναι ὁ δρόμος μέ τίς περισσότερες ἐνέδρες

ΜΙΑ ἐξαιρετικά ἐνδιαφέρουσα ὁμιλία καί μάλιστα καθ’ ὁλοκληρίαν ἀπό στήθους ἐξεφώνησε τό πρωί τῆς Κυριακῆς στό Κυβερνεῖο Αἰγίνης ὁ Πρόεδρος τῆς Βουλῆς τῶν Ἑλλήνων Κωνσταντῖνος Τασούλας. Ἐνώπιον τῆς Προέδρου τῆς Ἐθνικῆς Ἐπιτροπῆς 2021 Γιάννας Ἀγγελοπούλου, τοῦ ὑφυπουργοῦ Ναυτιλίας Κωνσταντίνου Κατσαφάδου, ὁ ὁποῖος ἐκπροσώπησε τόν Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τοῦ Γραμματέως τοῦ ΜέΡΑ25 Γιάνη Βαρουφάκη καί τῶν τοπικῶν ἀρχῶν, ὁ Πρόεδρος ἀξιοποίησε τήν εὐκαιρία τῶν ἐγκαινίων τῆς Ἐκθέσεως «Τό Κυβερνεῖο τῆς Αἴγινας ὑποδέχεται καί πάλι τόν κυβερνήτη Ἰωάννη Καποδίστρια» πού διοργανώνουν ἡ Βουλή, τά Γενικά Ἀρχεῖα τοῦ Κράτους καί ὁ Δῆμος Αἰγίνης-Ἐπιτροπή 2021 γιά νά στείλει εὐρύτερα μηνύματα. Εἰδικῶς γιά τό ποιοτικό ἐπίπεδο τῶν ἀνθρώπων πού προσελκύει ὁ δημόσιος βίος σέ παγκόσμιο ἐπίπεδο. Ἡ «Ἑστία» δημοσιεύει σήμερα τό πλῆρες περιεχόμενο τῆς ἐξαιρετικά ἐνδιαφέρουσας παρεμβάσεως τοῦ Προέδρου τοῦ Κοινοβουλίου. Ἔχει ὡς ἑξῆς:

Κυρίες καί κύριοι,

«Ἡ μέρα», λέει ὁ ποιητής, «ἤτανε ζεστή καί ποιητική, ὁ οὐρανός ἕνα γαλάζιο ἀνοιχτό, τό Ἀλεξανδρινό Γυμνάσιον ἕνα θριαμβικό κατόρθωμα τῆς τέχνης, τῶν αὐλικῶν ἡ πολυτέλεια ἔκτακτη.» Ἔτσι περιγράφει ὁ Καβάφης τή μέρα πού ἡ Κλεοπάτρα παρουσίασε στούς Ἀλεξανδρινούς τά παιδιά της. Ἔτσι νιώθω κι ἐγώ σήμερα. Ἡ μέρα εἶναι λαμπρή καί ποιητική, ὁ οὐρανός ἕνα γαλάζιο ἀνοιχτό καί ἡ ψυχική πολυτέλεια ὅλων μας ἔκτακτη. Μιά ψυχική πολυτέλεια πού τή δίνει ἡ βεβαιότητα ὅτι δικαιώνουμε, 190 χρόνια μετά τή δολοφονία του, τόν πρῶτο Κυβερνήτη τῆς χώρας, ἐδῶ στήν Αἴγινα, πού εἶναι ἡ Γῆ Δελφύς τοῦ νεοελληνικοῦ κράτους. Ἡ μήτρα πού γέννησε τό νεοελληνικό κράτος, τό ὁποῖο δέν ξεκίνησε ἀπό τό μηδέν, διότι καί ὁ Καποδίστριας, γνώστης τῆς Ἱστορίας προφανῶς, στόν λόγο πού ἔβγαλε στή Μητρόπολη τοῦ νησιοῦ, μίλησε γιά ἐθνική καί πολιτική ἀνακαίνιση, δέν μίλησε γιά ἐθνική καί πολιτική ἐκκίνηση, γιατί ἤξερε ὅτι ἡ Ἑλλάδα ἔχει συνέχεια, ἔχει ρίζες κι ἔχει καί προοπτική.

Ἔτσι λοιπόν, κυρίες καί κύριοι, γεμᾶτοι μνήμη, γεμᾶτοι εὐγνωμοσύνη, εἴμαστε ἐδῶ σήμερα γιά νά τιμήσουμε τόν πρῶτο Κυβερνήτη τῆς χώρας, στό νησί ὅπου ἀντίκρισε ὅλα ἐκεῖνα πού τόν ἔθεσαν ἀντιμέτωπο μέ τήν ἀποστολή του. Καί τήν ὁποία μέσα σέ τρία χρόνια, ὀχτώ μῆνες καί εἴκοσι μία μέρες, ἔφερε σέ πέρας. Καί ἔφερε σέ πέρας, ὑπό συνθῆκες πού γιά μᾶς τούς νεότερους Ἕλληνες, καί ἰδίως γιά τή δική μου γενιά, τήν ἀρκετά μεταπολεμική γενιά, εἶναι ἀδιανόητες. Ὁ Ὕμνος πρός τήν Ἐλευθερία, πού ξέρουμε κυρίως τίς δύο πρῶτες στροφές, ἔχει μία συγκλονιστική σκηνή καί περιγράφει πῶς διεξαγόταν τότε ὁ Ἀγώνας. Καί λέει ὁ Ὕμνος πρός τήν Ἐλευθερία –δέν θέλω νά ἀδικήσω τή δύναμη τοῦ κειμένου ἀπό τήν ἀσθενική μου μνήμη– «Κοίτα χέρια ἀπελπισμένα, πῶς θερίζουνε ζωές, χάμω πέφτουνε κομμένα, χέρια, πόδια, κεφαλές». Αὐτό κράτησε περίπου ἐννιά χρόνια. Καί γιά νά καταλάβετε τή σημασία αὐτῆς τῆς ἀγριότητας, αὐτῆς τῆς σκληρότητας, αὐτῆς τῆς ἀβάσταχτης πολεμικῆς ἀναμέτρησης, θά πρέπει νά ἀναλογιστεῖτε πόσο εὔκολα σήμερα χρησιμοποιοῦμε τή λέξη «ἀγωνιστής», «ἀγώνας», καί αὐτοκαθοριζόμεθα ὡς ἀγωνιστές, χωρίς νά ἔχουμε τήν παραμικρή ἐπίπτωση στή ζωή μας. Γιά πᾶτε 200 χρόνια πίσω, νά καταλάβετε τί σημαίνει ἀγωνιστής καί μήπως κοντά στίς δικαιώσεις τῶν προσώπων θά πρέπει νά ἔρθει καί ἡ δικαίωση τῶν λέξεων, ὥστε κάθε μία ἀπό αὐτές, ὅταν ἐκστομίζεται, νά ἔχει τήν πραγματική βαρύτητα καί ὄχι τήν ὑπερβολική βαρύτητα πού θέλουμε νά τῆς δίνουμε.

Ἐπανέρχομαι στόν Καποδίστρια καί στήν Αἴγινα. Καί λέω ὅτι ἐάν σήμερα ἔχει ἀξία αὐτό πού κάνετε ἐδῶ, ὁ Δῆμος Αἴγινας, τά Γενικά Ἀρχεῖα τοῦ Κράτους, ἡ Ἐπιτροπή 2021 τῆς Αἴγινας, μέ τή συμπαράσταση τῆς Βουλῆς τῶν Ἑλλήνων, ἡ ἀξία του ἔγκειται εἰς τό ὅτι θά πρέπει νά κάνουμε δύο σπονδές σήμερα, σέ δύο στοιχεῖα πού χαρακτηρίζουν τόν Καποδίστρια καί τόν δικαιώνουν. Ἡ μία σπονδή εἶναι ὅτι πρέπει νά ἀντιληφθοῦμε πώς ἡ Ἱστορία πρέπει νά μᾶς ἀπασχολεῖ περισσότερο ἀπό ὅ,τι ἡ συγκυρία. Ὁ Καποδίστριας σέ ἐπιστολή του πρός τόν Ἐϋνάρδο λέει αὐτό πού περίπου ὑπονόησε ὁ κ. Κοττάκης, ὅτι «ἄς γράφουν καί ἄς λένε ὅ,τι θέλουν, γιά ἐμένα μετράει ἡ μαρτυρία τῶν πράξεών μου». Ἁπλῶς εἶναι ἄδικο γιά τή χώρα ἡ δικαίωση τῶν πράξεων νά ἔρχεται μετά ἀπό δεκαετίες ἤ ἑκατονταετίες. Πρέπει ὅλοι νά προσπαθοῦμε νά φέρουμε κοντά τή συγκυρία μέ τήν Ἱστορία καί νά φερόμεθα ὡς ἱστορικά ὄντα κι ὄχι ὡς συγκυριακά. Γιατί ἐμεῖς χάνουμε ὅταν ἡ συγκυρία μᾶς ὁδηγεῖ στό νά δολοφονοῦμε τόν Καποδίστρια καί νά τόν τιμοῦμε 190 χρόνια μετά. Ἄρα χρειάζεται μιά προσπάθεια νά γίνουμε περισσότερο ἱστορικά ὄντα καί λιγότερο συγκυριακά. Δέν ἐπιτυγχάνεται εὔκολα αὐτό. Ἡ ἀνθρώπινη φύση ἔχει μιά ροπή πρός τήν καθημερινότητα, μιά ροπή πρός τά βάσανα τῆς ζωῆς καί δέν μπορεῖς νά ἀπαιτεῖς νά σκέφτεται ὁ καθημαγμένος καθημερινός ἄνθρωπος τήν Ἱστορία. Οἱ ἡγεσίες ὅμως ὀφείλουν νά τοῦ παρουσιάζουν τήν πλευρά τῆς Ἱστορίας. Κι ὅπως ἔλεγε ἕνας σπουδαῖος πολιτικός, «πολιτική εἶναι μιά Ἱστορία πού ἀλλάζει, ἀλλά Ἱστορία εἶναι μιά πολιτική πού δέν ἀλλάζει».

Ἡ δεύτερη σπονδή πρός τόν Καποδίστρια εἶναι ἡ σπονδή πρός τήν ἰδιότητα κάποιων ἀνθρώπων νά ἀγαποῦν τήν πατρίδα τους καί νά ἀφοσιώνονται σ’ αὐτή. Σήμερα δέν πιστεύουμε σέ τίποτε. Εἴμαστε καχύποπτοι, νομίζουμε ὅτι ὅσοι ἀσχολοῦνται μέ τά κοινά, ἀσχολοῦνται γιά τόν ἑαυτό τους. Καί σπάνια πιστεύουμε πώς κάποιος πού ἀνακατεύεται μέ τά κοινά, μέ τά δημόσια πράγματα –πού ὁ Παναγιώτης Κανελλόπουλος ἀπεκάλεσε τά δημόσια πράγματα, τόν δημόσιο βίο, ὡς «τόν δρόμο ὅπου στήνονται οἱ πιό πολλές ἐνέδρες»– δέν εἶναι ἀνιδιοτελής. Μία ἐνέδρα, ὡς γνωστόν, στοίχισε στόν Καποδίστρια. Ὅλη αὐτή λοιπόν ἡ δυσπιστία, ὅλη αὐτή ἡ ἀποστασιοποίηση δέν ἐπιτρέπει σέ ἀξιόλογους ἀνθρώπους, σέ ἀφοσιωμένους ἀνθρώπους, σέ ἀνθρώπους τῆς αὐταπάρνησης, νά γοητευθοῦν ἀπ’ τόν δημόσιο βίο. Καί γοητεύονται περισσότερο, σέ παγκόσμιο πλέον ἐπίπεδο, ἄνθρωποι πού εἶναι διακονιάρηδες δημοσιότητος, ἄνθρωποι πού ἀνταμείβονται ἀπ’ αὐτό, γιατί κι ἐμεῖς οἱ ἴδιοι ὡς πολῖτες ἔχουμε ὑποκύψει στή γοητεία τῆς εἰκόνας καί δέν ἔχουμε ἀναδείξει τήν πρωταρχία τῆς σημασίας τῶν ὅσων ἔλεγε ὁ Καποδίστριας γιά τή μαρτυρία τῶν πράξεων.

Ἡ Βουλή τῶν Ἑλλήνων σήμερα, ἐδῶ, τιμᾶ τή μνήμη τοῦ Καποδίστρια ἐμπράκτως, μέ μιά ἔκθεση, μέ μιά στήριξη, μ’ ἕνα λεύκωμα, μέ μιά ψυχική διάθεση ἡ ὁποία τιμᾶ μιά μνήμη αὐτοῦ πού ἐγκαινίασε ἐδῶ, στήν Αἴγινα, τό Ἑλληνικό Κράτος. Τό ἐγκαινίασε μέ παιδεία, μέ οἰκονομία, μέ θρησκεία, μέ πολιτισμό, μέ πρόνοια, μέ στρατιωτική φροντίδα, τό ἐγκαινίασε μέ κάθε τρόπο. Μέ κάθε τρόπο ἐγκαινίασε τό Ἑλληνικό Κράτος ἐδῶ ὁ Καποδίστριας. Καί πότε; Ὅταν ἕνα χρόνο πρίν, τό 1827, ἡ Ἐπανάσταση εἶχε περίπου ἐξαντλήσει τά ὅριά της. Κι ὅπως γράφει ἡ Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, στόν 12ο τόμο, στόν πρόλογο, μόλις ἦρθε ὁ Καποδίστριας ἡ κατάσταση ἄλλαξε ἄρδην. Ἐπεκράτησε τάξη καί εὐνομία, μέ τά κριτήρια τῆς ἐποχῆς, ἀναδιοργανώθηκε ὁ στρατός, ἀνακαταλήφθηκε ἡ Στερεά Ἑλλάδα, ἀναθεωρήθηκαν παλιά Πρωτόκολλα πρός ὄφελος τῶν συμφερόντων τῆς Ἑλλάδος καί ἀνεξαρτητοποιήθηκε ἡ χώρα, μέ τή Συμφωνία στό Λονδῖνο, τοῦ Φεβρουαρίου τοῦ 1830, σέ ὅρια ἀσφυκτικά μέν, ἀλλά ἀνεξάρτητη. Γιά φανταστεῖτε τά ὅρια τῆς τότε Ἑλλάδος, ἀπό τίς ἐκβολές τοῦ Σπερχειοῦ στίς ἐκβολές τοῦ Ἀσπροποτάμου, τοῦ Ἀχελώου. Αὐτά ἦταν τά ἀσφυκτικά ὅρια τῆς Ἑλλάδος. Καί ὁ Καποδίστριας πέτυχε τήν ἀνεξαρτησία τῆς χώρας καί διεκδικοῦσε συνεχῶς τό μεγάλωμά της. Καί τό μεγάλωμά της ἔγινε, ἀπό τόν Παγασητικό μέχρι τόν Ἀμβρακικό, δυό-τρεῖς βδομάδες, χάρις σ’ αὐτόν, μετά τή δολοφονία του. Δυό-τρεῖς βδομάδες μετά τή δολοφονία του μεγάλωσε ἡ Ἑλλάδα. Σάν τήν ἀπόπειρα δολοφονίας στόν σταθμό τῆς Λυών κατά τοῦ Βενιζέλου, ὅταν ὑπῆρχε ἡ Συνθήκη τῶν Σεβρῶν. Γιατί δέν μποροῦμε νά δραπετεύσουμε ἀπό τή συγκυρία καί νά ἀντικρύσουμε τήν Ἱστορία.

Σήμερα λοιπόν ἐδῶ, τιμοῦμε ἕναν ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος καί μεγάλωσε τήν Ἑλλάδα καί τή στερέωσε κι ἔβαλε τίς βάσεις τοῦ τί εἴμαστε σήμερα. Γιά φανταστεῖτε ὅτι τήν ἄνοιξη τοῦ 1828 πίεζε τούς Γάλλους γιά νά διώξουν μιά ὥρα ἀρχύτερα τά στρατεύματα τοῦ Ἰμπραήμ, ἐκτός τῶν ἄλλων, καί γιατί ἐρχόταν ὁ θερισμός κι ἔπρεπε τήν ἐσοδεία τοῦ 1828 νά τήν πάρουν οἱ Ἕλληνες καί ὄχι οἱ Αἰγύπτιοι. Γιά καταλάβετε πῶς ἦταν τότε τά πράγματα! Ἡ ἐσοδεία τοῦ 1828 ἔπρεπε νά μή λεηλατηθεῖ ἀπό τούς Αἰγυπτίους. Κι ἦταν ὁ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος πρίν ἔρθει στήν Ἑλλάδα καί στήν Αἴγινα συνάντησε γιά μιά βδομάδα τόν ἥρωά του Τραφάλγκαρ καί τόν νικητή τοῦ Ναυαρίνου, Κόδριγκτων, στή Μάλτα. Ἐκεῖ τόν γοήτευσε καί τόν ἔπεισε ὅτι δέν ἔρχεται ὡς ἐκπρόσωπος ἤ πράκτορας τῆς Ρωσίας, ἀλλά ἔρχεται γιά νά ἐφαρμόσει τό Πρωτόκολλο τοῦ Λονδίνου. Καί, προσέξτε, εἶναι ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος πού ἔπεισε τόν Κόδριγκτων, ὁ ὁποῖος πῆγε στήν Αἴγυπτο, εἶδε τόν Βαλῆ τῆς Αἰγύπτου, ὁ ὁποῖος πείσθηκε καί ἔστειλε μεταγωγικά ἀπό τήν Αἴγυπτο καί πῆρε τόν στρατό τοῦ Ἰμπραήμ κι ἀπαλλάχτηκε ἡ Πελοπόννησος. Βλέπετε, δηλαδή, ὅτι ὅταν ἄρχισε ἡ διπλωματική φάση τοῦ Ἀγῶνα, οἱ Ἕλληνες, ἡ Βουλή, οἱ πρόγονοί μας ἀποφάσισαν νά φέρουν τόν κορυφαῖο Ἕλληνα τῆς ἐποχῆς ἐκείνης καί κορυφαῖο διπλωμάτη γιά νά ἐφαρμόσει τήν σωστή πολιτική.

Τιμώντας λοιπόν τόν Καποδίστρια σήμερα, ἐδῶ, τιμοῦμε τήν προσήλωσή μας στήν ἱστορική ματιά τῆς ζωῆς μας, τιμοῦμε τήν προσήλωσή μας πρός ἀνθρώπους πού μποροῦμε καί ὀφείλουμε νά τούς διακρίνουμε, πού ἀγαποῦν τήν πατρίδα καί ἀφοσιώνονται σ’ αὐτή καί ἀποφασίζουμε νά δικαιώνουμε τέτοιες φυσιογνωμίες, ὄχι 200 χρόνια μετά, ἀλλά –εἰ δυνατόν– ταυτόχρονα μέ τή ζωή τους. Αὐτό θά ἦταν τό μέγιστο ὄφελος γιά τή χώρα.
Σᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν προσοχή σας.»