Ὁ Βουλευτής Ροδόπης τῆς ΝΔ Εὐριπίδης Στυλιανίδης ἀποκαλύπτει γιατί ἡ τουρκική ἀντιπροσωπία στήν Λωζάννη ἀπέφυγε νά ζητήσει νά χαρακτηρισθοῦν οἱ μουσουλμάνοι τῆς Θράκης «Τοῦρκοι» – Ἐφιάλτης της ἡ ἐθνική μειονότης τῶν Κούρδων
ΜΕΤΑ τόν Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο διαμορφώθηκε ἡ βασική Ἀρχή τοῦ διεθνοῦς δικαίου οἱ μειονότητες νά προστατεύονται, ἀφοῦ ἀναγνωριστοῦν καί προσδιοριστοῦν ἀπό τίς διεθνεῖς, διμερεῖς ἤ πολυμερεῖς συνθῆκες. Τό πλαίσιο αὐτό μετεξελίχθηκε καί συμπληρώθηκε μετά τόν Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο μέ τήν διεθνῆ Σύμβαση γιά τήν ἀναγνώριση τοῦ δικαιώματος Ἀτομικοῦ Αὐτοπροσδιορισμοῦ, τήν ὁποία κύρωσε ἡ Ἑλλάδα ἐνσωματώνοντάς την στό ἐσωτερικό της δίκαιο, κάτι πού δέν ἀποδέχθηκε ποτέ ἡ Τουρκία, φοβούμενη ἴσως τίς πολλές διαφορετικές μειονότητες πού διαβιοῦν στήν δική της ἐπικράτεια.
Τό σύγχρονο διεθνές δίκαιο ποτέ δέν ἀναγνώρισε τό δικαίωμα τοῦ «Ἐκ τῶν ὑστέρων Συλλογικοῦ Ἐπαναπροσδιορισμοῦ τῶν μειονοτήτων», διότι κάτι τέτοιο θά κινητροδοτοῦσε τήν ἔξαρση ἀλυτρωτισμῶν, ἐθνικισμῶν καί ἀναθεωρητισμῶν, ἀμφισβητώντας τίς διεθνεῖς συνθῆκες παντοῦ στό σύνολό τους, ὑπονομεύοντας τή διεθνῆ εἰρήνη καί σταθερότητα καί ἐργαλειοποιώντας ἴσως τίς μειονότητες μέ στόχο τήν ἐξυπηρέτηση ἀκραίων ἐθνικιστικῶν παιχνιδιῶν πού ὑποκινοῦνται συνήθως ἀπό κρατικά ἤ ἄλλα κέντρα.
Ἡ Μειονότητα στή Θράκη προσδιορίστηκε ἀπό τήν πολυμερῆ Συνθήκη τῆς Λοζάνης ὡς «Θρησκευτική» καί χαρακτηρίστηκε ὡς «Μουσουλμανική» μετά ἀπό πρόταση τοῦ Κεμαλικοῦ Τουρκικοῦ Κράτους, τό ὁποῖο τήν ὑπέγραψε καί τήν ἐπικύρωσε, γιά δύο λόγους:
1. Ἡ Τουρκία δέν ἤθελε νά ἀναγνωρίσει ἐθνική μειονότητα, διότι φοβόταν ἀντίστοιχες ἀναγνωρίσεις στήν ἐπικράτειά της, κυρίως γιά τούς Κούρδους καί δέν συμπαθοῦσε τούς θρησκευόμενους Παλαιομουσουλμάνους τῆς Θράκης. Γι’ αὐτό τό λόγο καί στό ἐσωτερικό της μιλοῦσε γιά Μή μουσουλμανικές ὁμάδες (Χριστιανούς καί Ἑβραίους), ὥστε νά μή συμπεριλαμβάνονται οἱ μή τουρκικές ὁμάδες (Ἄραβες, Κοῦρδοι, Λάζοι, Πομάκοι, Κιρκάσιοι, Βόσνιοι κ.λπ.) βλ. Ἐθνικό Συμβόλαιο-Misak-I Milli.
2. Ἀν ἀναγνώριζε στή Θράκη «Ἐθνική Τουρκική Μειονότητα», θά ἔπρεπε αὐτή νά ἀπομειωθεῖ ἀριθμητικά κατά 50%, συμπεριλαμβάνοντας ἀποκλειστικά τούς «Τουρκογενεῖς-Τουρκόφωνους» πού δέν ἦταν ποτέ πολῖτες Τουρκικοῦ κράτους, ἀλλά ὑπήκοοι τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας, ὅπως καί ὅλοι οἱ ἄλλοι. Τά ὑπόλοιπα τμήματά της πού ἀποτελοῦνταν ἀπό Πομάκους καί Ρομά, εἶχαν ἐντελῶς διαφορετική ἐθνοτική, γλωσσική καί γενικότερα πολιτισμική ταυτότητα. Ἐπίσης ὁ θρησκευτικός χαρακτήρας τῆς μειονότητας εἶχε τό πλεονέκτημα ὅτι συμπεριελάμβανε τό σύνολο τῶν διαφορετικῶν μουσουλμανικῶν κοινοτήτων, ὅπως οἱ Σουνίτες, Ἀλεβίτες, Μπεκτασίτες καί Παλαιομουσουλμάνοι πού ἰσχυρότερο προσδιοριστικό χαρακτηριστικό τους εἶχαν τή θρησκευτική τους πίστη στό ἰδιαίτερο δόγμα τους καί ὄχι τήν ἐθνοτική τους καταγωγή. Γι’ αὐτό καί οἱ περισσότεροι ἐξ αὐτῶν μᾶλλον ἐπιθυμοῦσαν τήν προσάρτησή τους στήν Ἑλλάδα παρά στήν Τουρκία ἤ στή Βουλγαρία. Τήν Βουλγαρία τήν ἀπέρριψαν μέ τήν ψῆφο τους τό 1920 ἔχοντας, ὅπως καί οἱ ἄλλοι Ἕλληνες, οἱ Ἑβραῖοι καί οἱ Ἀρμένιοι, τραγικά βιώματα ἀπό τίς ἄγριες περιόδους Βουλγαρικῆς κατοχῆς. Τήν Τουρκία τήν ἀπέρριψαν κυρίως οἱ Παλαιομουσουλμάνοι, διότι γνώριζαν πολύ καλά ὅτι τό κοσμικό Κεμαλικό καθεστώς δίωκε συστηματικά ὅλους τούς θρησκευόμενους, ἰδιαίτερα δέ τούς Ἀλεβίτες. Οἱ θρησκευτικές αὐτές ὑποομάδες συχνά μέχρι τίς μέρες μας δημιούργησαν ἀναφορές περισσότερο μέ ἄλλες χῶρες παρά μέ τήν Τουρκία (Αἴγυπτο, Ἀραβικά Ἐμιράτα, Σ. Ἀραβία, Ἰορδανία). Δέν εἶναι τυχαῖο ὅτι πολλοί θρησκευτικοί ταγοί τοῦ Θρακικοῦ-Εὐρωπαΐκοῦ Ἰσλάμ ἐπέλεξαν νά σπουδάσουν σέ μετριοπαθῆ Πανεπιστήμια, ὅπως τό Ἀλ Ἀζάαρ τοῦ Καΐρου στήν Αἴγυπτο, στήν Ἰορδανία, σέ ἄλλα Ἀραβικά Κράτη καί ὄχι στήν Τουρκία.
Ἡ στρατηγική τοῦ Κεμάλ ἦταν νά μείνει βέβαια καταρχήν μακριά ἀπό τούς θρησκευόμενους, νά θέσει ὅμως παράλληλα τίς βάσεις, ὥστε μέσω τῆς θρησκείας καί ἀργότερα τῆς γλώσσας (ἰδιαίτερα μετά τίς ἐκπαιδευτικές συμφωνίες Ἑλλάδας – Τουρκίας τίς δεκαετίες 1950 καί 1960) ἡ νέα Τουρκία νά ἐπιδιώξει τήν ὁμογενοποίηση-τουρκοποίηση τῶν ἄλλων ὁμάδων τῆς μειονότητας.
Αὐτή τήν πολιτική ἐπιδίωξε μέ τίς κατάλληλες προσαρμογές νά ἀναβιώσει ὁ Τ. Ἐρντογάν ἀκολουθώντας τίς ὑποδείξεις τοῦ «Στρατηγικοῦ Βάθους», ὅπως τό περιγράφει ὁ Α. Νταβούτογλου στό ὁμώνυμο σύγγραμμά του, ὅταν ὁμιλεῖ γιά ἀξιοποίηση καί ἐργαλειοποίηση τῶν μουσουλμανικῶν πληθυσμῶν τῶν Βαλκανίων καί τῆς ΕΕ ἀπό τήν Τουρκία.
Ἡ Ἑλλάδα ἐπιδίωξε μέ ἐπιτυχία νά δημιουργήσει μιά Πρότυπη Ἀνοιχτή Δημοκρατική Κοινωνία στή Θράκη, μέ ἀπόλυτο σεβασμό στά ἀνθρώπινα καί μειονοτικά δικαιώματα, μέ κορυφαῖο μάλιστα αὐτό τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας. Ἐνσωμάτωσε στό οἰκογενειακό καί κληρονομικό δίκαιό της τή θρησκευτική παράδοση τῶν μουσουλμάνων, ἀναγνωρίζοντας τίς δικαιοδοτικές ἁρμοδιότητες τοῦ Μουφτῆ ὡς Ἱεροδίκη-Δημόσια Ἀρχή. Προϋπόθεση γι’ αὐτό εἶναι νά τό ἐπιλέγουν ἐλεύθερα οἱ ἴδιοι οἱ μουσουλμάνοι καί οἱ ἀποφάσεις τοῦ Μουφτῆ νά μή συγκρούονται μέ τό Σύνταγμα, τούς Νόμους ἤ τίς ἀρχές τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Δικαίου.
Τό σύστημα αὐτῆς τῆς Ἐλευθερίας Ἐπιλογῆς τοῦ μειονοτικοῦ Ἕλληνα Εὐρωπαίου πολίτη, τό ὁποῖο στρεβλά κάποιοι ταυτίζουν μέ τή ΣΑΡΙΑ τοῦ φανατικοῦ Ἰσλάμ, λειτούργησε ὅλα τά προηγούμενα χρόνια παιδευτικά, συμβάλλοντας στήν ἐνσωμάτωση τῆς μειονότητας στήν εὐρωπαϊκή πραγματικότητα καί ὄχι στήν ἀφομοίωση τῆς ταυτότητάς της.
Τό αἴσθημα ἐλευθερίας καί ἀλληλοσεβασμοῦ πού ἀναπτύχθηκε εἶναι καί ὁ λόγος πού ποτέ στή Θράκη δέν μπόρεσε, παρά τίς συστηματικές προσπάθειές του, νά βρεῖ χῶρο ὁ ἀκραῖος Ἰσλαμικός Φονταμενταλισμός τύπου ISIS. Ἡ φιλήσυχη Μουσουλμανική Μειονότητα μέ τήν σύγχρονη Ἑλληνοευρωπαϊκή της ταυτότητα ἔκλεισε συχνά τήν πόρτα στά μοῦτρα τῶν στρατολόγων τοῦ διεθνοῦς φονταμενταλισμοῦ καί τῆς τρομοκρατίας κι αὐτό ἀποτελεῖ τήν πιό πειστική ἀπάντηση τῆς σύγχρονης Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας. Ὅ,τι μικροεντάσεις κατά καιρούς δημιουργήθηκαν, περισσότερο τίς προκάλεσε ἡ ἀπόπειρα κέντρων τοῦ τουρκικοῦ ἐθνικισμοῦ πού ἐπιδίωξαν νά ἐργαλειοποιήσουν κατά καιρούς τήν Μουσουλμανική Μειονότητα.
Αὐτή ἡ ἱστορική ἀναδρομή ἐξηγεῖ τό γιατί ἡ Τουρκική πολιτική σήμερα ἐπιδιώκει τόν ἐκ τῶν ὑστέρων ἐπαναπροσδιορισμό τοῦ χαρακτῆρα τῆς μειονότητας σέ «Ἐθνική Τουρκική Μειονότητα» ἀποσκοπώντας στήν ἐργαλειοποίησή της, ὅπως ἔπραξε μέ τούς μετανάστες πρίν ἕνα χρόνο στόν Ἕβρο καί ὅπως πράττει καί μέ τά τουρκοκίνητα μουσουλμανικά Κόμματα καί Ὀργανώσεις σέ ὅλη τήν ΕΕ καί στά Βαλκάνια. Ἡ Τουρκία κρύβεται πίσω ἀπό τήν πρόσφατη ἀπόφαση τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Δικαστηρίου Δικαιωμάτων τοῦ Ἀνθρώπου γιά τήν «Τουρκική Ἕνωση Ξάνθης», τήν ὁποία δυστυχῶς κατά τή γνώμη μου δέν ὑπερασπίστηκε ἐπαρκῶς καί μέ σύγχρονα ἐπιχειρήματα ἡ Ἑλληνική πλευρά, μέ ἀποτέλεσμα νά καταδικαστεῖ ἡ Ἑλλάδα, διότι «δέν σέβεται στήν πράξη τό δικαίωμα τοῦ συνεταιρίζεσθαι».
Ἐπί τῆς οὐσίας ὅμως ὁ λόγος πού ὁδηγεῖ τήν Ἑλληνική Δικαιοσύνη νά ἀπαγορεύσει τή λειτουργία τοῦ συγκεκριμένου σωματείου δέν εἶναι ἡ ἐφαρμογή τοῦ ὡς ἄνω δικαιώματος, ἀλλά ἡ σοβαρή ἐπιφύλαξη γιά τή χρήση τοῦ ἐθνοτικοῦ ἐπιθετικοῦ προσδιορισμοῦ «Τουρκική», ἐπειδή αὐτός ἔρχεται σέ ἀντίθεση μέ τή Συνθήκη τῆς Λοζάνης καί κυρίως ἐπειδή μπορεῖ νά χρησιμοποιηθεῖ ἔμμεσα προκειμένου νά ἐπιχειρηθεῖ παρανόμως ὁ «Συλλογικός Ἐπαναπροσδιορισμός τῆς φυσιογνωμίας τῆς μειονότητας».
Στόχος τῆς τουρκικῆς ἀναθεωρητικῆς πολιτικῆς εἶναι «ἡ τουρκοποίηση-ἀφομοίωση» (κατά παράβαση τοῦ δικαιώματος ἀτομικοῦ αὐτοπροσδιορισμοῦ) τῶν ἄλλων ἐθνοτικῶν, γλωσσικῶν, θρησκευτικῶν καί πολιτισμικῶν ὑποομάδων πού βάσει τῆς Εὐρωπαϊκῆς Σύμβασης Δικαιωμάτων τοῦ Ἀνθρώπου ἔχουν τά μέλη τους τό δικαίωμα νά αὐτοπροσδιορίζονται ἀτομικά, ὅπως αἰσθάνονται καί συχνά πιέζονται ἀπό ξένους μηχανισμούς γιά νά μήν τό ἀσκοῦν. Ἔχουν οἱ ἴδιοι οἱ Ρομά, οἱ Πομάκοι καί θρησκευτικές ὑποομάδες τῆς Μουσουλμανικῆς Μειονότητας καταγγείλει κάτι τέτοιο στόν ΟΗΕ καί σέ ἄλλους Διεθνεῖς Ὀργανισμούς.
Αὐτή τή δεύτερη καί σημαντικότατη διάσταση πού ἀποτελεῖ πρόσφατη ἐξέλιξη τοῦ διεθνοῦς δικαίου τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων καί καθιστᾶ ἀνεπίκαιρη καί ξεπερασμένη τήν ἀνωτέρω ἀπόφαση τοῦ ΕΔΔΑ σχετικά τήν προστασία τῶν «Μειονοτήτων ἐντός τῆς Μειονότητας», δυστυχῶς δέν τήν ἀνέδειξε μέχρι σήμερα πειστικά καί μέ πληρότητα διεθνῶς ἡ Ἑλληνική πλευρά, μέ συνέπεια ἡ Τουρκία νά ἐπιχειρεῖ σέ κάθε εὐκαιρία τήν ἐργαλειοποίηση τῆς Μουσουλμανικῆς Μειονότητας στή Θράκη. Κεντρική της ἐπιδίωξη εἶναι ὁ ἐκ τῶν ὑστέρων συλλογικός ἐπαναπροσδιορισμός τῆς μειονότητας σέ «Ἐθνική Τουρκική Μειονότητα», διότι κάτι τέτοιο ἄν ἦταν ἐφικτό θά μετέβαλε πλήρως τή νομική βάση τῶν διεκδικήσεων τῆς Τουρκίας ἐπιδιώκοντας «Καθεστώς Συνδιοίκησης στή Θράκη».
Δέν εἶναι καθόλου τυχαῖο ὅτι ἡ ὁ Πρόεδρος Ἐρντογάν καί πολύ περισσότερο ὁ Ὑπουργός τῶν Ἐξωτερικῶν Α. Τσαβούσογλου ἐπαναφέρουν συνεχῶς καί ἐπιθετικά τό θέμα κάθε φορά, ὅταν χρειάζεται νά συζητήσουν μέ τήν Ἑλλάδα σημαντικά Ἑλληνοτουρκικά ζητήματα, ὅπως π.χ. ὁ καθορισμός τῆς Ὑφαλοκρηπίδας καί τῆς ΑΟΖ. Ἐπίσης δέν εἶναι καθόλου σύμπτωση, ὅτι τήν ἴδια στιγμή Ὀργανώσεις Μειονοτικῶν πού ἔχουν ἕδρα στό Ἐξωτερικό καί κατευθύνονται ἀπό τό Τουρκικό ΥΠΕΞ, δέν διστάζουν νά καταγγέλλουν τήν Ἑλλάδα στούς διεθνεῖς Ὀργανισμούς μέ τά ἴδια ἐπιχειρήματα πού χρησιμοποιεῖ ἡ ἐπίσημη Τουρκική διπλωματία.
Εἶναι βέβαιο ὅτι εἰσερχόμαστε σέ μιά νέα ἱστορική περίοδο, ὅπου ὅλα μετεξελίσσονται, ἀντιλήψεις, συσχετισμοί δύναμης ἀκόμα καί τό ἴδιο τό δίκαιο. Ἔχει λοιπόν σημασία γιά τήν Ἑλλάδα:
1. Νά ἀναδείξει ἐπιθετικά τό μοντέλο θετικῆς διάκρισης καί πρότυπης ἀνοιχτῆς δημοκρατικῆς κοινωνίας πού ἔχτισε στή Θράκη, ἐνημερώνοντας γιά τήν σύγχρονη μειονοτική πολιτική πού ἐφαρμόζει, προτάσσοντας τήν προστασία τῆς συλλογικῆς ταυτότητας τῆς Μουσουλμανικῆς Μειονότητας κατά τή Συνθήκη τῆς Λοζάνης, τόν ἀτομικό αὐτοπροσδιορισμό τοῦ κάθε μέλους της καί τήν προστασία τῆς ἰδιαίτερης ταυτότητας τῆς κάθε ἐπιμέρους ὁμάδας, ὅταν αὐτή ἀπειλεῖται ἀπό τήν ἀφομοίωση-τουρκοποίηση πού ἐπιχειρεῖται ἀπό κάποια ξένα κέντρα.
2. Νά συμβάλλει στήν μετεξέλιξη ἀρχικά τῆς Νομολογίας τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Δικαστηρίου Δικαιωμάτων τοῦ Ἀνθρώπου εἰσάγοντας νέες νομικές διαστάσεις προστασίας τῶν ἀτομικῶν καί μειονοτικῶν δικαιωμάτων πού ἀφοροῦν:
α) Στήν προστασία τῶν μειονοτήτων ἐντός τῆς μειονότητας, β) στήν κατοχύρωση τοῦ δικαιώματος ἀτομικοῦ αὐτοπροσδιορισμοῦ, χωρίς ὅμως αὐτό νά ὁδηγεῖ σέ δυνατότητα συλλογικοῦ ἐπαναπροσδιορισμοῦ τῆς φυσιογνωμίας τῆς μειονότητας, διότι κάτι τέτοιο θά ἐργαλειοποιοῦσε τίς μειονότητες συνολικά καί θά τίναζε στόν ἀέρα τό διεθνές δίκαιο καί τίς συνθῆκες, ὑπονομεύοντας τήν παγκόσμια Εἰρήνη καί ἐνισχύοντας ἀναθεωρητικούς ἀλυτρωτισμούς καί ἐθνικισμούς πού ἐπιδιώκουν τήν ἐργαλειοποίηση τῶν μειονοτήτων, ὄχι γιά νά προστατέψουν τά δικαιώματά τους, ἀλλά γιά νά προωθήσουν ἀλλότρια συμφέροντα.
3. Νά ἐπενδύσει στή Θράκη, στήν διαπολιτισμικότητά της, στήν ποιοτική της ἀνάπτυξη, στήν συναντίληψη πού ἔχτισαν ἐκεῖ ὅλοι μαζί, Χριστιανοί καί Μουσουλμάνοι, Ἕλληνες Εὐρωπαῖοι πολῖτες πού ὁραματίζονται τόν τόπο τους ὡς γέφυρα φιλίας καί συνεργασίας μεταξύ διαφορετικῶν θρησκειῶν, πολιτισμῶν, ἀγορῶν ἀκόμα καί κρατῶν.
Ἡ Θράκη εἶναι ἕνα ἐξαιρετικό σχολεῖο ἐλευθερίας καί ἀλληλοσεβασμοῦ γιά τήν παγκόσμια κοινότητα καί μιά «Μήτρα» πού μπορεῖ νά ἐπιδράσει θετικά στήν ἐξέλιξη τοῦ διεθνοῦς δικαίου ἰδιαίτερα δέ τῆς Εὐρωπαϊκῆς Σύμβασης Δικαιωμάτων τοῦ Ἀνθρώπου, καθώς καί στήν μετεξέλιξη τῆς Νομολογίας τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Δικαστηρίου Δικαιωμάτων τοῦ Ἀνθρώπου δείχνοντας τόν δρόμο σέ ὁλόκληρη τήν Εὐρώπη.
Μ.Η.Τ. 232122