Τό κράτος μακριά ἡ δημοκρατία πουθενά

ΚΑΝΕΙΣ δέν μπορεῖ νά κατηγορήσει τήν κυβέρνηση Μητσοτάκη πώς δέν ἔχει ἰδεολόγημα γιά τήν χώρα

Ἄποψη γιά τά πράγματα. Φιλοσοφία γιά τήν κατεύθυνση τῆς πατρίδας. Μπορεῖ νά συμφωνεῖ μέ τόν μεταρρυθμιστικό οἶστρο πού τήν ἔχει καταλάβει, μπορεῖ νά διαφωνεῖ, μπορεῖ τό ἕνα, μπορεῖ τό ἄλλο, ἀλλά ἡ συγκρότηση στήν σκέψη της εἶναι συγκρότηση. Οἱ ἄνθρωποι ἔχουν στό μυαλό τους συγκεκριμένη ἀτζέντα. Ξέρουν τί θέλουν καί γιά ποιούς τό θέλουν. Δέν ἀμφισβητεῖται αὐτό. Στά δύο χρόνια τῆς διακυβέρνησης τῆς Ἑλλάδας ἀπό τήν ΝΔ τό Μαξίμου νομοθέτησε μέ περισσή ἄνεση κάθε μεταρρύθμιση πού στό παρελθόν ἀποτελοῦσε αἰτία πολέμου μέ τήν κοινωνία, μέ τά συνδικᾶτα, μέ τήν ἀξιωματική ἀντιπολίτευση. Ἐργασιακό, Ἀσφαλιστικό, Ἀνώτατη Παιδεία, Δημόσια Τάξη εἶναι τομεῖς πολιτικῆς πού παράγουν διαχρονικῶς ἰσχυρότατες πολιτικές κρίσεις στήν πατρίδα μας. Ὅσοι Ὑπουργοί ἀποπειράθηκαν στό παρελθόν νά «σπάσουν» ἀβγά εἶδαν τά ὁμοιώματά τους νά καίγονται στήν πυρά σέ δημόσια θέα στήν πλατεῖα Συντάγματος. Οἱ Ὑπουργοί τῆς κυβέρνησης τοῦ Κυριάκου Μητσοτάκη εἶναι οἱ πρῶτοι πού ἐπιχειροῦν κάτι ἀνάλογο καί οἱ κεφαλές τους εἶναι ἀκόμη στίς θέσεις τους. Ἡ τετραετής προσφορά τοῦ ΣΥΡΙΖΑ στήν βιαία ὡρίμανση καί συντηρητικοποίηση τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας εἶναι τεραστία. Ὡστόσο ἡ κυβέρνηση τῆς ΝΔ βρίσκεται αὐτή τήν στιγμή σέ ἕνα κρίσιμο σταυροδρόμι. Οἱ μεταρρυθμίσεις πρέπει νά ἐφαρμοστοῦν, δέν ἀρκεῖ ἁπλῶς ἡ ψήφισή τους. Καί ἡ πανδημία ἀντί νά ὑποχωρεῖ, ἐπιμένει. Καί «μολύνει» τήν οἰκονομία! Ἡ ΝΔ καλεῖται νά κυβερνήσει «σέ δρόμο ὀλισθηρό». Σκοτεινό. Στόν ὁποῖο παίζεται ἡ ζωή τοῦ καθενός.

Τό «reset» πού ὀνειρεύεται ὁ Πρωθυπουργός νά ὑλοποιήσει εἶναι εὐθέως συνδεδεμένο μέ τό εὐρύτερο πολιτικό κλῖμα, τό ὁποῖο δέν εἶναι πλέον ἀκριβῶς ἴδιο μέ τῆς προηγουμένης διετίας. Ἡ Κυβέρνηση ἀρχίζει καί ἐμφανίζει σιγά-σιγά σημάδια φθορᾶς εἰσερχόμενη στόν τρίτο χρόνο της. Σέ καιρούς κανονικούς, στό μέσον τῆς τετραετίας, κάτι τέτοιο θά ἐθεωρεῖτο ἕως καί φυσιολογικό. Παρενέργεια τοῦ πολιτικοῦ ἐμβολιασμοῦ τῆς ΝΔ ἀπό ὀρδές κεντροαριστερῶν ἀξιωματούχων. Ἀλλά οἱ μέρες δέν εἶναι κανονικές. «Μεταλλάσσονται». Τί παρατηροῦμε; Σταδιακή ἐπιβάρυνση τοῦ πολιτικοῦ κλίματος λόγω τῆς αἰφνίδιας παράτασης τῆς πανδημίας ἐντός τοῦ θέρους. Δυσκολία στήν ἐφαρμογή τοῦ σκληροῦ πυρῆνα τῶν φιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων πού ἔχουν ὡς στόχο τήν μείωση τοῦ κράτους καί τήν συρρίκνωση τῶν δημοσίων δαπανῶν. Ἡ Κυβέρνηση προτίθεται νά καταργήσει ἤ νά συγχωνεύσει πανεπιστήμια καί νοσοκομεῖα καθώς καί νά ἐξορθολογίσει τό σύστημα κοινωνικῆς πρόνοιας σέ μιά ἐποχή πού οἱ ἀντιδράσεις ἀπό τήν συρρίκνωση τῶν καταστημάτων τοῦ τραπεζικοῦ τομέα στήν περιφέρεια εἶναι ἀπό ἰσχυρές ἕως θυελλώδεις. Καί τό χειρότερο: ἡ Κυβέρνηση θά ἐπιχειρήσει νά πειράξει δομές καί νά μετακινήσει ἀνθρώπους τήν στιγμή ἀκριβῶς πού τό χαμηλό βαρομετρικό τῆς πανδημίας καθίσταται ἐξαιρετικῶς ἐπικίνδυνο. Ἐρώτημα: Κάνεις τήν ὥρα τῆς μπόρας ἀλλαγές καί μεταρρυθμίσεις;

Ὁ Πρωθυπουργός ἐνθαρρυμένος ἀπό τά μέχρι τώρα ἀποτελέσματα τῆς πολιτικῆς του λέει «ναί, κάνω». Δέν διαθέτει μέν τόν βολονταρισμό καί τόν ἱεραποστολικό τρόπο σκέψης τοῦ πατρός του, ὁ ὁποῖος εἶχε διαμορφωμένες ἀπόψεις γιά τό τί πρέπει νά ἀλλάξει στήν χώρα καί δέν ἔκανε πίσω ὅποιο καί ἦταν τό τίμημα, θέλει ὅμως νά ἀφήσει τό «στίγμα» του. Αὐτή τήν λέξη χρησιμοποίησε στήν συνέντευξή του στην «Καθημερινή». Τό πρόβλημα πού ἀντιμετωπίζει ὁ κύριος Μητσοτάκης ὅμως εἶναι διπλό. Μελέτη πού δημοσίευσε ὁ Economist στήν ἀρχή μάλιστα τῆς ὑγειονομικῆς κρίσης ὑποστηρίζει πώς ὅσες φορές στό παρελθόν μιά πανδημία διήρκεσε ἀπό δύο χρόνια καί πάνω, ἐν τέλει λειτούργησε ἀποσταθεροποιητικά γιά τίς κυβερνήσεις πού τίς διαχειρίστηκαν. Μερικές ἐξ αὐτῶν «ἔπεσαν» βροντωδῶς. Τόσο ἡ δική μας κυβέρνηση ὅσο καί ἄλλες εὐρωπαϊκές, οἱ ὁποῖες διέρχονται ἀπό τόν μέσον τοῦ ἐκλογικοῦ κύκλου, εὑρίσκονται ἀκριβῶς σέ αὐτό τό σημεῖο καμπῆς. Ἡ πανδημία πλησιάζει στά δύο χρόνια.

Καί τά πρῶτα τραντάγματα εἶναι ἰσχυρά. Μέ πλέον χαρακτηριστικό τήν ἄρνηση τοῦ 1/3 τοὐλάχιστον τῶν δυτικῶν κοινωνιῶν νά ἐμβολιαστεῖ ἀλλά καί νά πειθαρχήσει στούς κανόνες πού θέτουν τά κράτη γιά ἐμβολιασμένους καί ἀνεμβολίαστους. Δέ θά ἀργήσουν τά ἐπεισόδια. Οἱ πολῖτες ἤδη ἀναζητοῦν προστασία σέ κείμενα, τήν ὕπαρξη τῶν ὁποίων ὑποτιμοῦσαν συστηματικά μέχρι πρό τινος. Διαβάζουν μέ ἐπιμέλεια τά δικαιώματά τους κατά τό Σύνταγμα ἑκάστης χώρας καί τά ἐπικαλοῦνται μέ φανατισμό στόν δημόσιο διάλογο. Ἡ κρίση αὐτή θά παροξυνθεῖ καθώς φέρνει τόν δυτικό ἄνθρωπο ἀπέναντι σέ ὑπαρξιακοῦ τύπου ἐρωτήματα. Ἐπί χρόνια παραπονεῖται γιά τήν παρακολούθηση τῶν συνδιαλέξεών του. Γιά τήν ὑποκλοπή τῶν προσωπικῶν του δεδομένων ἀπό τίς πιστωτικές κάρτες τραπεζῶν. Γιά τήν λογοκρισία πού ὑφίσταται ἀπό τό facebook καί τό twitter. Τώρα τοῦ τίθεται καί τό ζήτημα ἄν εἶναι ἐλεύθερος νά διαθέτει τό σῶμα του ὅπως τό ἐπιθυμεῖ. Ἡ φιλελεύθερη δημοκρατία ἔπεσε στήν παγίδα πού ἡ ἴδια «ἔστησε» γιά τούς ἄλλους. Δέν ἀντέχει τό διαφορετικό. Ἐξαφανίζεται. Δέν τήν βρίσκεις πουθενά. Ἡ προσβολή στόν πυρῆνα τῶν ἀτομικῶν ἐλευθεριῶν σέ συνδυασμό μέ τήν ὑστέρηση τῶν δημοσίων ἐσόδων μᾶς ὁδηγεῖ μετά βεβαιότητος σέ ἄλλη πολιτική ἀτμόσφαιρα στήν πατρίδα μας τό φθινόπωρο: στήν κυριαρχία σου, καί τά λάθη ἀποθεώνονται. Στήν ἀμφισβήτηση, καί τά σωστά καταγγέλλονται. Πῶς λοιπόν –διερωτῶμαι– τήν στιγμή πού θά πέφτουν οἱ πρῶτες ψιχάλες τῆς μπόρας ἡ Κυβέρνηση θά κλείσει πανεπιστήμια; Πῶς θά κλείσει νοσοκομεῖα; Πῶς θά καταργήσει ἐπιδόματα; Θά γίνεται; Θά μπορεῖ; Ἤ μήπως χιλιάδες ἄνθρωποι χωρίς καμμία καθοδήγηση ἀπό κανέναν θά βγοῦν στόν δρόμο;

Ἤδη τά λουκέτα στά ὑποκαταστήματα τῆς Τράπεζας Πειραιῶς γίνονται δεκτά στίς ἐσχατιές τῆς Ἑλλάδος μέ ἀνάμικτες ἀντιδράσεις. Καί ἐπειδή τά λουκέτα αὐτοῦ τοῦ τύπου θά συνεχιστοῦν καί τό 2022 καθώς μετά τήν ἐξαγορά τους ἀπό ἄλλες εὐρωπαϊκές οἱ ἑλληνικές τράπεζες θά ἀναγκαστοῦν νά μειώσουν τό δίκτυό τους στό ἐσωτερικό, ἡ κατάσταση θά ὀξυνθεῖ ἔτι περαιτέρω. Γενιές Ἑλλήνων μεγάλωσαν μέ τήν ἄποψη ὅτι πρέπει τό νοσοκομεῖο νά εἶναι ἔξω ἀπό τό σπίτι τους. Ἡ τράπεζα τό ἴδιο. Τά ΕΛΤΑ πού λειτουργοῦν ὡς ΚΕΠ ἡλικιωμένων τό ἴδιο. Τό Πανεπιστήμιο τό ἴδιο. Τό κράτος γενικῶς. Δέν θέλουν τό κράτος μακριά τους. Πρόκειται γιά ἀντιλήψεις ριζωμένες. Τώρα πού τό ἰδεολόγημα λέει «κάνε τίς δουλειές σου διαδικτυακῶς ἀπό τό σπίτι σου», «ἐργάσου μέ ἄλλο ὡράριο ἀπό μακριά μέ τηλεργασία», τώρα πού ἡ θεωρία λέει πώς ἡ δημόσια δομή θά εἶναι ἄυλη, ἡ ἐπαφή καταργεῖται καί οἱ θέσεις ἐργασίας συρρικνώνονται, τό σόκ γιά τό γηρασμένο ἐκλογικό σῶμα θά εἶναι ἰσχυρό, ἰσχυρότατο. Καί δέν θά περάσει εὔκολα μέχρι τόν χρόνο τῶν ἐκλογῶν.

Βλέποντας λοιπόν τόν ὁρίζοντα νά συνεχίσει νά συννεφιάζει, δέν καταλαβαίνω γιατί ἀποκλείονται σήμερα μέ τόση κατηγορηματικότητα οἱ ἐκλογές. Ἐάν ὁ Πρωθυπουργός περάσει τόν κάβο τοῦ Ὀκτωβρίου εἶμαι σχεδόν βέβαιος πώς θά ἐγκλωβιστεῖ στήν ἐξάντληση τῆς τετραετίας μέχρι τήν τελευταία της μέρα. Ἐάν οἱ ἐκλογές μοιάζουν βουνό σήμερα, τόν Σεπτέμβριο τοῦ 2022 θά μοιάζουν τρεῖς φορές βουνό. Καί δέν θά γίνουν. Στήν δική μου ἀντίληψη τῶν πραγμάτων, καί τῆς σταδιακῆς ἐπιδείνωσης τῆς ἀτμόσφαιρας δεδομένης, οἱ κάλπες ἐξακολουθοῦν νά παραμένουν στό τραπέζι.