Ἐμεῖς ὀνειρευόμαστε ἑλληνο-τουρκικό σύμφωνο φιλίας ὅπως ἔκαναν τό 1930 οἱ Βενιζέλος – Κεμάλ καί διακηρύττουμε ὅτι ἡ γείτων εἶναι «σημαντική χώρα» – Αὐτοί μᾶς κατηγοροῦν γιατί θωρακίζουμε ἀμυντικῶς τά νησιά μας!
ΜΠΟΡΕΙ ὁ Κυριάκος Μητσοτάκης νά θεωρεῖ ὅτι μπορεῖ, ἐν ἔτει 2022, νά φέρει εἰς πέρας πολιτικές ἀνάλογες ἐκείνων τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου τοῦ 1930, ὅμως εἶναι πολύ ἀμφίβολο ἄν ὁ Ταγίπ Ἐρντογάν ἔχει τήν παραμικρή διάθεση νά ἀκολουθήσει πορεία ἀνάλογη ἐκείνης τοῦ Μουσταφᾶ Κεμάλ. Ἄλλως τε δεδηλωμένη πρόθεσίς του εἶναι ἡ ἀποκαθήλωσις τοῦ ἱδρυτοῦ τῆς σύγχρονης Τουρκίας. Ἔτσι δέν θά ἔπρεπε νά ἀποτελεῖ ἔκπληξη γιά κανέναν τό γεγονός ὅτι ἡ πρότασις Μητσοτάκη γιά ἀπ’ εὐθείας συνεννόηση ἔπεσε στό κενό. Προφανῶς οἱ σύμμαχοι καί ἑταῖροι πού ἐνεθάρρυναν αὐτήν τήν προσέγγιση ἀγνοοῦσαν τόσο τίς μύχιες προθέσεις τοῦ Ἐρντογάν ὅσο καί τό γεγονός ὅτι ὁ Βενιζέλος καί ὁ Κεμάλ εἶχαν λίαν ἐμπιστευτικές καί ἀξιόπιστες ὑπόγειες διαδρομές ἐπικοινωνίας, οἱ ὁποῖες σήμερα δέν ὑπάρχουν.
Ἔτσι ὁ Ἕλλην Πρωθυπουργός, ἀφοῦ ἐπήνεσε τήν Τουρκία γενικῶς ὡς σημαντική χώρα καί εἰδικῶς γιά τήν συμφωνία ἐξαγωγῆς σιτηρῶν, κατέληξε στήν ἀναφορά στό «Σύμφωνο Φιλίας, Οὐδετερότητος καί Διαιτησίας» τοῦ 1930, ὑπονοῶντας ὅτι κάτι τέτοιο θά μποροῦσε καί τώρα νά γίνει.
«Ἡ Τουρκία εἶναι, σέ τελική ἀνάλυση, μιά σημαντική χώρα, μέλος τοῦ ΝΑΤΟ, πού μπορεῖ νά εἶναι ἑταῖρος καί σύμμαχος τῆς Ἑλλάδας καί τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης, ἄν αὐτό ἐπιλέξει» εἶπε ἀπό τό βῆμα τοῦ ΟΗΕ ὁ κ. Μητσοτάκης. Καί παρακάτω ἀνέφερε: «Ἡ Τουρκία ἔχει τή δυνατότητα νά διαδραματίσει ἐποικοδομητικό ρόλο. Γιά παράδειγμα, οἱ πρόσφατες προσπάθειες τῆς Ἄγκυρας πού ὁδήγησαν στήν ἐπιτυχημένη μεσολάβηση τοῦ ΟΗΕ γιά μία συμφωνία ἐξαγωγῶν σιτηρῶν μεταξύ Οὐκρανίας καί Ρωσσίας, εἶναι μιά σημαντική συμβολή στήν παγκόσμια ἐπισιτιστική ἀσφάλεια.»
Παρακάτω δέ, ἔκανε τήν πρότασή του: «Ὑπάρχει κι ἄλλος δρόμος. Ὁ ἑλληνικός λαός καί ὁ τουρκικός λαός ἔχουν μία μακρά ἱστορία εἰρηνικῆς συνύπαρξης. Ὀκτώ χρόνια μετά τά τραγικά γεγονότα τοῦ 1922, οἱ ἡγέτες τῆς Ἑλλάδας καί τῆς Τουρκίας εἶχαν τό θάρρος νά ὑπογράψουν μιά Συμφωνία Εἰρήνης καί Φιλίας».
Ἡ ἀπάντησις ἦταν ἄμεσος, καί σίγουρα δέν ἦταν αὐτό πού περίμεναν ὁ κ. Μητσοτάκης καί ὅσοι (ἐντός καί ἐκτός Ἑλλάδος) μπορεῖ νά τόν συνεβούλευσαν κατά τήν σύνταξη τῆς ὁμιλίας του. Σύμφωνα μέ τό ἐπίσημο πρακτορεῖο Anadolu, πηγές τῆς ἀντιπροσωπίας τῆς Τουρκίας στήν Νέα Ὑόρκη ἐπέκριναν ἀμέσως τόν Ἕλληνα Πρωθυπουργό. Ἠγνόησαν ὅλες τίς ἐπαινετικές προτάσεις καί ἐμμένοντας στό σημεῖο, ὅτι ἡ Τουρκία «συνεχίζει νά διαδραματίζει ἀποσταθεροποιητικό ρόλο στήν Ἀνατολική Μεσόγειο, τή Μέση Ἀνατολή καί τόν Καύκασο», ἐσχολίασαν: «Δυστυχῶς, αὐτή ἡ δήλωσις ἦταν ἕνα ἀκόμη παράδειγμα διαστρεβλώσεως τῶν γεγονότων καί ἐχθρικῆς ρητορικῆς κατά τῆς Τουρκίας. Ὁ ρόλος τῆς Τουρκίας στήν περιοχή της καί πέρα από αὐτήν ἐκτιμᾶται ἀπό τή διεθνῆ κοινότητα».
Ἡ τουρκική ἀντιπροσωπία ἀνέφερε ἐπίσης ὅτι ἡ Ἄγκυρα «δέν ἀμφισβητεῖ τήν ἐδαφική ἀκεραιότητα ἤ τήν ἑνότητα τῆς Ἑλλάδας», κάνοντας λόγο γιά «ψευδῆ προπαγάνδα». Ὅσο γιά τό ἐνδεχόμενο διαλόγου ὁμίλησαν γιά μιά ἀτζέντα πού θά περιλαμβάνει «ὄχι μία ἀλλά ὅλες τίς νομικά ἀλληλένδετες διαφορές στό Αἰγαῖο.» Ὡς γνωστόν, ἡ Ἑλλάς δέν ἀποδέχεται οὔτε συζητεῖ «ἀλληλένδετες διαφορές» ἀλλά μόνο τήν ὁριοθέτηση ὑφαλοκρηπῖδος.
Ἠκολούθησε, μέ συνέντευξη πού ἐδημοσιεύθη σήμερα στήν ἐφημερίδα Hürriyet, ὁ Χουλουσί Ἀκάρ ὁ ὁποῖος καί πάλι «συμβούλεψε» τούς Ἕλληνες νά μάθουν κολύμπι γιατί «θά τούς χρειαστεῖ.» Καί ἀμέσως μετά εἴχαμε μία σειρά ἀπό προφανῶς κατευθυνόμενα δημοσιεύματα πού ἀμφισβητοῦσαν τό δικαίωμα τῆς Ἑλλάδος νά ὑπερασπίζεται τά νησιά τοῦ Αἰγαίου. Τουρκικά ΜΜΕ ἰσχυρίζονται ὅτι ἐνετοπίσθησαν τεθωρακισμένα ὀχήματα νά ἀποβιβάζονται ἀπό πολεμικά πλοῖα στήν Λέσβο καί τήν Σάμο: «Ἀπό τά μή ἐπανδρωμένα ἀεροσκάφη ἀποκαλύφθηκε ὅτι τά ἐν λόγῳ πλοῖα παρέδωσαν στή Λέσβο 23 τεθωρακισμένα ὀχήματα καί ἄλλα 18 τεθωρακισμένα στή Σάμο. Ἀξιοσημείωτο εἶναι ὅτι τά ἐν λόγῳ τεθωρακισμένα ἦταν μεταξύ τῶν ὀχημάτων πού ἀπέστειλαν στό λιμάνι τῆς Ἀλεξανδρούπολης οἱ ΗΠΑ»… Τά δημοσιεύματα ἐπλαισιώνοντο ἀπό ἀεροφωτογραφίες ἑλληνικῶν ἁρματαγωγῶν νά ἀποβιβάζουν στρατιωτικά ὀχήματα στά νησιά.
Ἡ συμπεριφορά αὐτή δέν προδιαγράφει εἰκόνα προσεγγίσεως, οὔτε δίδει προοπτικές προσεγγίσεως ὅπως αὐτή τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου μέ τόν Μουσταφᾶ Κεμάλ, πού ἐπεστεγάσθη στίς 30 Ὀκτωβρίου 1930 μέ τήν ὑπογραφή τοῦ Συμφώνου Φιλίας, Οὐδετερότητος καί Διαιτησίας. Τό σύμφωνο ἐκεῖνο ἦταν ἀποτέλεσμα διαπραγματεύσεων πού ἄρχισαν τό 1928, μετά τήν ἐκλογική νίκη τῶν Φιλελευθέρων τοῦ Ἐλ. Βενιζέλου. Ἀποτέλεσμα ἦταν πρῶτα ἡ λεγομένη Συμφωνία τῆς Ἀγκύρας, πού συνιστοῦσε τό οἰκονομικό σύμφωνο μεταξύ τῶν δύο χωρῶν, καί ἠκολούθησε τό Σύμφωνο τοῦ Ὀκτωβρίου. Ἡ «ἐγκάρδια δυσπιστία» πού καθιερώθηκε τότε κράτησε μερικά χρόνια, πέρασε πολλά στάδια ἀμφισβητήσεως καί τελικῶς τό πνεῦμα της κατέρρευσε τό 1974, ὅταν οἱ Τοῦρκοι εἰσέβαλαν στήν Κύπρο.
Καί κάτι πού δέν θά ἔπρεπε νά μᾶς ἱκανοποιεῖ, εἶναι ἡ ἀναφορά τοῦ Ἕλληνος Πρωθυπουργοῦ στίς «κόκκινες γραμμές». Εἶπε ὁ κ. Μητσοτάκης: «Ἡ ἀμφισβήτηση τῆς κυριαρχίας ἑλληνικοῦ ἐδάφους ξεπερνᾶ τήν “κόκκινη γραμμή” γιά ὅλους τούς Ἕλληνες». Καλοπίστως θά δεχθοῦμε πώς ὅταν ὁμιλεῖ περί «κυριαρχίας ἑλληνικοῦ ἐδάφους» ἐννοεῖ ὁ Πρωθυπουργός καί τήν θάλασσα καί τόν ἀέρα. Καί τά χωρικά μας ὕδατα καί τόν ἐθνικό ἐναέριο χῶρο. Ὑπάρχουν ὅμως καί τά κυριαρχικά δικαιώματα σέ θαλάσσιες ζῶνες πέραν τῶν ἕξι ἤ τῶν δέκα μιλίων. Ἡ ἀμφισβήτησις αὐτῶν τῶν δικαιωμάτων δέν συνιστᾶ «κόκκινη γραμμή»; Συνεχῶς ἀμφισβητεῖ ἡ Τουρκία αὐτά τά δικαιώματα. Δέν ἔπρεπε νά γίνει εἰδική ἀναφορά ἀπό τόν Πρωθυπουργό;
Μ.Η.Τ. 232122