ΟΙ ΠΡΟΕΔΡΙΚΕΣ ἐκλογές στήν Κύπρο προσέθεσαν ἕνα ἀκόμη κεφάλαιο στήν κρίση τῶν κεντροδεξιῶν κομμάτων στήν Εὐρώπη. Γιά πρώτη φορά ἀπό τήν ἐποχή τοῦ Μακαρίου δέν κατόρθωσε νά προκριθεῖ στό δεύτερο γῦρο ὁ ὑποψήφιος πρόεδρος τοῦ ἱστορικοῦ «Δημοκρατικοῦ Συναγερμοῦ» Ἀβέρωφ Νεοφύτου.
Τό κόμμα τοῦ «Δημοκρατικοῦ Συναγερμοῦ» εἶναι ἀδερφό μέ τήν Νέα Δημοκρατία καί ἐπίσης ἀνήκει στίς τάξεις τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Λαϊκοῦ Κόμματος. Τό ὁποῖο αποδυναμώνεται κι ἄλλο στίς συνόδους κορυφῆς. Στόν δεύτερο γῦρο προκρίθηκαν ὁ τέως ὑπουργός Ἐξωτερικῶν προερχόμενος ἀπό τόν «Δημοκρατικό Συναγερμό», μέ παρελθόν στό ΔΗΚΟ, Νῖκος Χριστοδουλίδης, καί ὁ συντηρητικῶν δεξιῶν ἀπόψεων ὑποψήφιος τοῦ ΑΚΕΛ Ἀνδρέας Μαυρογιάννης, ὁ ὁποῖος στό παρελθόν διετέλεσε εἰδικός διαπραγματευτής ἐπί κυβέρνησης Χριστόφια γιά τό Κυπριακό. Προσηνής καί μετριοπαθής. Τό ποιός θά ἐκλεγεῖ πρόεδρος θά τό ἀποφασίσει τήν προσεχῆ Κυριακή ὁ κυρίαρχος κυπριακός λαός.
Ὁ κύριος Χριστοδουλίδης ἔλαβε ποσοστό 32%, ὁ κύριος Μαυρογιάννης 29,6% καί ὅπου ὁ ὑποψήφιος τοῦ Δημοκρατικοῦ Συναγερμοῦ Νεοφύτου, σχεδόν 27 %. Γιά νά ἔχουμε μία τάξη μεγέθους στόν πρῶτο γῦρο τῶν προεδρικῶν ἐκλογῶν τῆς Κύπρου τό 2018, ὁ Πρόεδρος Ἀναστασιάδης ἔλαβε 35,5%, ὁ ὑποψήφιος τοῦ ΑΚΕΛ Σταῦρος Μαλᾶς ποσοστό 30% καί ὁ ὑποψήφιος τοῦ ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος (ὁ ὁποῖος τώρα συμπαρατάσσεται μαζί μέ τόν Μαρῖνο Σιζόπουλο τῆς ἱστορικῆς ΕΔΕΚ καί τόν Μάριο Καρογιάν τῆς ΔΗΠΑ μαζί μέ τόν Νῖκο Χριστοδουλίδη), τότε, 25%.
Τό ὁποῖον σημαίνει ὅτι ὁ Νῖκος Χριστοδουλίδης ἀπέσπασε περί τό 10% τῆς δύναμης τοῦ «Δημοκρατικοῦ Συναγερμοῦ» τοῦ πρώτου γύρου τοῦ 2018 (σχεδόν τό 1/3), ὁ Ἀνδρέας Μαυρογιάννης κατάφερε νά ἐπανασυσπειρώσει τήν δύναμη τοῦ ΑΚΕΛ στά ποσοστά ἐκείνης τῆς χρονιᾶς, καθώς στίς βουλευτικές ἐκλογές πού μεσολάβησαν τό 2021 τό κόμμα αὐτό εἶχε κατακρημνιστεῖ στό 23%.
Ὁ κύριος Νεοφύτου ἔλαβε ἀκριβῶς τό ποσοστό τοῦ «Δημοκρατικοῦ Συναγερμοῦ» στίς βουλευτικές ἐκλογές τοῦ 2021: σχεδόν 27%. Τό ἀποτέλεσμα τοῦ δεύτερου γύρου εἶναι ἀνοιχτό, καθώς συγκρούονται δύο κατά βάση συντηρητικοί ὑποψήφιοι, καί οἱ διαχωριστικές γραμμές ἔχουν πέσει. Ἀρκεῖ νά σημειωθεῖ ὅτι στέλεχος τοῦ «Δημοκρατικοῦ Συναγερμοῦ» πρότεινε δημοσίως τήν στήριξη τοῦ κυρίου Μαυρογιάννη στόν δεύτερο γῦρο καί συγκυβέρνηση ἱστορικοῦ τύπου μεταξύ «Δημοκρατικοῦ Συναγερμοῦ» καί ΑΚΕΛ.
Μεταξύ δηλαδή ἀριστερῶν καί δεξιῶν. Πολλοί δεξιοί δηλαδή προτιμοῦν νά μοιραστοῦν τά ὑπουργεῖα καί τήν ἐξουσία μέ τούς κομμουνιστές παρά νά τά μοιραστοῦν μέ τόν κατ’ αὐτούς «ἀποστάτη» Χριστοδουλίδη, τόν Παπαδόπουλο, τόν Σιζόπουλο καί τόν Καρογιάν.
Ἕνα κομμάτι τῶν στελεχῶν καί τῆς βάσης τοῦ «Δημοκρατικοῦ Συναγερμοῦ» ἔχει ἐνοχληθεῖ ἀπό τήν ἀνεξάρτητη ὑποψηφιότητα Χριστοδουλίδη, καί οὐδείς γνωρίζει πῶς θά συμπεριφερθεῖ τελικά στήν κάλπη. Ὅπως ἐπίσης κανείς δέν γνωρίζει ἄν ἀόρατες δυνάμεις πριμοδότησαν ἐσκεμμένα τήν ὑποψηφιότητα τοῦ κυρίου Μαυρογιάννη, προκειμένου νά εἶναι αὐτός ὁ ἀντίπαλος τοῦ κυρίου Χριστοδουλίδη στόν δεύτερο γῦρο, καί ὄχι ὁ Ἀβέρωφ Νεοφύτου.
Αὐτά πάντως διαβάζουμε ὡς εἰκασίες ἀπό ἔγκυρους ἀναλυτές τῆς κυπριακῆς πολιτικῆς. Τό ἀποτέλεσμα εἶναι ἀνοιχτό καί ὁ ἀγῶνας γιά τήν ἐπικράτηση τοῦ ἑνός ἤ τοῦ ἄλλου θά εἶναι σκληρός. Κρίσιμη θά εἶναι ἡ ἀπόφαση πού θά λάβει τό πολιτικό γραφεῖο καί τό ἀνώτατο συμβούλιο τοῦ «Δημοκρατικοῦ Συναγερμοῦ», ὁ ὁποῖος κινδυνεύει ἀκόμη καί μέ διάσπαση. Ὡστόσο, τό θέμα μας δέν εἶναι αὐτό. Ποιός θά ἐπικρατήσει στίς ἐκλογές τοῦ δεύτερου γύρου. Αὐτό εἶναι μιά ἀπόφαση πού θά λάβει ὁ κυρίαρχος κυπριακός λαός.
Αὐτό πού διαπιστώνουμε εἶναι ὅτι μετά τήν γαλλική Δεξιά, ἡ ὁποία ἔχει διαλυθεῖ στά ἐξ ὧν συνετέθη μετά τόν Σαρκοζύ καί ὑποκαταστάθηκε πλήρως ἀπό τήν Λέ Πέν, μετά τήν ἰταλική Δεξιά, ἡ ὁποία στήν μετα-Μπερλουσκόνι ἐποχή διαλύθηκε στά ἐξ ὧν συνετέθη μέχρι νά ἀποκατασταθεῖ πλήρως ἀπό τήν νέα Πρωθυπουργό Μελόνι, μετά τούς Βρεταννούς Τόρις οἱ ὁποῖοι μολονότι κυβερνοῦν περνοῦν σοβαρή κρίση καί θά ὑποστοῦν κατά πᾶσα πιθανότητα μεγάλη ἧττα στίς προσεχεῖς ἐκλογές, μετά τήν κρίση τῆς ἱσπανικῆς Δεξιᾶς τοῦ Ραχόυ καί τήν ἄνοδο τοῦ ἀκροδεξιοῦ Vox, καί βεβαίως μετά τούς Χριστιανοδημοκράτες στήν Γερμανία, μεγάλο τμῆμα τῶν ὁποίων ἔχει μετακομίσει στό κόμμα Ἐναλλακτική Δεξιά γιά τήν Γερμανία (AFD), τώρα στό κάδρο τῆς κρίσης ἐγγράφεται καί ἡ κυπριακή Κεντροδεξιά. Σέ καιρούς οἰκονομικῆς ἀνάπτυξης μάλιστα.
Μέ δύο τρόπους ἐγγράφεται.
– Μέ ἕναν ὑποψήφιο ἀνεξάρτητο πρόεδρο ὁ ὁποῖος ἀκόμα κι ἄν χάσει ἔχει καταφέρει νά συνενώσει κάτω ἀπό τήν ἴδια στέγη δυνάμεις πού θεωρητικά πιστεύουν τά ἴδια πράγματα γιά τήν Μεγαλόνησο. Δυνάμεις πού προέρχονται καί ἀπό τά ἀριστερά καί ἀπό τό κέντρο καί ἀπό τά δεξιά. Αὐτή εἶναι ἡ νέα τάση στήν εὐρωπαϊκή Δεξιά: ἡ συστέγαση ἑτερόκλητων δυνάμεων σέ νέα κόμματα.
– Με ἕναν ἐπίσης ὑποψήφιο τῆς Ἀκροδεξιᾶς, τόν Χρίστο Χρήστου, τοῦ ΕΛΑΜ, ὁ ὁποῖος συγκέντρωσε τό 6% τῶν προτιμήσεων τοῦ κυπριακοῦ λαοῦ. Οἱ Κύπριοι μάλιστα δέν εἶναι ἀνόητοι. Ἐνσωματώνουν τήν Ἀκροδεξιά στό πολιτικό σύστημά τους καί δέν τήν ἀποβάλλουν μέ ἀπαγορεύσεις λειτουργίας κομμάτων. Προχθές τό βράδυ παρακολουθοῦσα τήν ἐξαιρετική ἐκπομπή τοῦ ΡΙΚ γιά τίς ἐκλογές, νά συμμετέχουν στό ἴδιο τραπέζι ἐκπρόσωποι τοῦ «Συναγερμοῦ», τοῦ ΑΚΕΛ, τοῦ κόμματος Χριστοδουλίδη καί τοῦ ἀκροδεξιοῦ κόμματος. Στήν πραγματικότητα λοιπόν, ἀνεξαρτήτως ἀποτελέσματος, ἡ ἐκλογή αὐτή μετά μία δεκαετία Ἀναστασιάδη στήν ἐξουσία, ἡ ὁποία σκιάστηκε ἀπό πάρα πολλές ὑποθέσεις διαφθορᾶς, σηματοδοτεῖ τήν τροχιοδρόμηση ἐξελίξεων γιά τήν ἀναδιάταξη τοῦ πολιτικοῦ συστήματος στήν ἀδελφή μας Κύπρο. Ὁ «Συναγερμός» μπορεῖ νά ἀντέξει τήν κρίση, μπορεῖ καί νά μήν τήν ἀντέξει ὅμως, ἄν καί τά ποσοστά του εἶναι ὑψηλά. Τό σόκ τοῦ ἀποκλεισμοῦ τοῦ ὑποψηφίου του ἀπό τόν δεύτερο γῦρο καί ἡ τρίτη θέση, εἶναι πολύ ἰσχυρά. Εἶναι βέβαιον ὅτι στήν πορεία γιά τόν δεύτερο γῦρο τά κορυφαῖα στελέχη του θά κοιτάξουν τόν ἑαυτό τους. Καί θά τοποθετηθοῦν ἀναλόγως τοῦ πῶς βλέπουν τό πολιτικό μέλλον τους στήν Μεγαλόνησο. Ὅ,τι κι ἄν τούς προτείνει ὁ Νῖκος Ἀναστασιάδης πού τάσσεται ὑπέρ τοῦ Νίκου Χριστοδουλίδη.
Ὡστόσο, ὅπως φαίνεται ἀπό τά ἀποτελέσματα, ἡ κυπριακή κοινωνία αὐτονομεῖται ἀπό τήν κομματική γραφειοκρατία. Καί τό ποσοστό πού ἔλαβε ὁ Χριστοδουλίδης εἶναι ὑψηλό (παρά τήν συμπίεσή του στό τέλος), καθώς προσεγγίζει τό ποσοστό τοῦ Προέδρου Ἀναστασιάδη στόν πρῶτο γῦρο τῶν ἐκλογῶν τοῦ 2018 ἀλλά καί τό ποσοστό πού ἔλαβε ὁ συντηρητικός δεξιός Ἀνδρέας Μαυρογιάννης αὐξάνοντας τήν δύναμη τῶν κομμουνιστῶν τῆς Κύπρου κατά ἑφτά μονάδες σέ σύγκριση μέ τίς βουλευτικές ἐκλογές στήν Κύπρο. Εἶναι ὑψηλό. Κοιμωμένες δυνάμεις σέ ὅλο τό πολιτικό σύστημα τῆς Κύπρου φαίνεται ὅτι ἔχουν ἀρχίσει νά ξυπνοῦν, καί ἀπελευθερώνονται. Κάτι πού διαπιστώσαμε καί οἱ ἴδιοι κατά τήν μετάβασή μας στό νησί γιά τήν ἐνθρόνιση τοῦ νέου ἀρχιεπισκόπου Γεωργίου, ὁ ὁποῖος εἶναι σημαντικός παράγων τῶν ἐξελίξεων. Ἀθέατος.
Τό ἐρώτημα εἶναι ἄν αὐτή ἡ νέα κατάσταση καί στήν Κύπρο (φαίνεται ὅτι ὁ «Δημοκρατικός Συναγερμός» λόγῳ τῆς διαφθορᾶς καί τῆς κομματοκρατίας κόλλησε τήν νόσο τῆς ὑπόλοιπης εὐρωπαϊκῆς Κεντροδεξιᾶς) θά φτάσει καί στήν Ἑλλάδα. Ἄν καί οἱ προϋποθέσεις ὑπάρχουν, ἡ ἀπουσία ἐναλλακτικῶν νέων σοβαρῶν κομμάτων δέν προδιαθέτει ὅτι ἡ ἑλληνική Κεντροδεξιά κινδυνεύει ἀπό κάτι ἀνάλογο. Ἐν τούτοις ἡ ψῆφος μέ τό σύστημα τῆς ἁπλῆς ἀναλογικῆς μπορεῖ σέ πρώτη φάση νά πυροδοτήσει ἐξελίξεις. Ἐξελίξεις οἱ ὁποῖες μπορεῖ νά ὁλοκληρωθοῦν σέ αὐτές τίς ἐκλογές, ἐξελίξεις ὅμως οἱ ὁποῖες μπορεῖ νά ὁλοκληρωθοῦν καί στίς ἑπόμενες. Καθώς καμμιά φορά χρειάζεται καιρός στά ἐκλογικά σώματα νά συνειδητοποιήσουν τί τά ἐνοχλεῖ καί τί ἀπορρίπτουν.
Οἱ αἰτίες πάντως ὑπάρχουν. Καί τό πλέον ἐνδιαφέρον εἶναι ὅτι ὅλα τά κόμματα τῆς εὐρωπαϊκῆς Κεντροδεξιᾶς πού κάποτε μεσουρανοῦσαν καί ἀποτελοῦσαν τούς πυλῶνες τῶν πολιτικῶν συστημάτων τους, φθείρονται ἀπό τίς ἴδιες αἰτίες. Ἡ μακρά κυριαρχία τῶν Γερμανῶν Χριστιανοδημοκρατῶν, τῶν Γάλλων Γκωλλικῶν, τῶν Ἱσπανῶν Κεντροδεξιῶν, τῶν Κυπρίων Συναγερμικῶν, σφραγίστηκε ἀπό τίς μεταλλάξεις τῶν κομμάτων σέ θέματα διαφθορᾶς, μετανάστευσης, χάραξης ἐξωτερικῆς πολιτικῆς, ἐθνικῆς ταυτότητας. Καί ὁδηγεῖ σέ μακρά ἀπουσία ἀπό τήν ἐξουσία. Τό ἴδιο συνέβη καί μέ τίς μεταλλάξεις τῆς εὐρωπαϊκῆς Κεντροαριστερᾶς, ἡ ὁποία ἔκανε χρόνια πολλά νά συνέλθει ἀπό τήν ἀλλαγή φυσιογνωμίας πού ἐπέφεραν στούς Γερμανούς Σοσιαλδημοκράτες ὁ Σρέντερ καί στούς Βρεταννούς Ἐργατικούς ὁ Τόνυ Μπλαίρ. Ἄς τό ἔχουν ὑπ’ ὄψιν οἱ φίλοι μας ἐδῶ στήν Ἑλλάδα.
Ὑστερόγραφο: Θά παρακολουθήσουμε μέ ἐνδιαφέρον τίς ἀπόψεις καί τῶν δύο ὑποψηφίων προέδρων γιά τό Κυπριακό σέ συνάρτηση μέ τίς ἐνεργειακές ἐξελίξεις στήν περιοχή. Ἤδη, χώρα τῆς Μεσογείου πιέζει γιά τήν κατασκευή ἀγωγοῦ πού θά διέρχεται ἀπό τήν ἐλεύθερη καί τήν κατεχόμενη Κύπρο καί θά καταλήγει ἀπέναντι στό τουρκικό Τσεϊχάν, προκειμένου νά μεταφέρεται τό φυσικό ἀέριο πού ἐξορύσσεται στήν Εὐρώπη μέσῳ τοῦ τουρκικοῦ ἐδάφους. Ἐξέλιξη πού ἄν συμβεῖ, ὑποβαθμίζει πλήρως τήν σημασία τῆς Ἑλλάδος καί ὁδηγεῖ σέ μιά λύση τοῦ Κυπριακοῦ μέ ντέ φάκτο διχοτόμηση. Θά παρακολουθήσουμε καί ἀναλόγως θά τοποθετηθοῦμε. Γιά ὅση ἀξία ἔχει γνώμη μας.
Μ.Η.Τ. 232122