Ἡ δημοκρατία θέλει κόπο

ΣΤΗΝ ΑΥΓΗ τῆς νέας χρονιᾶς κάνω μερικές σκέψεις γιά τήν ποιότητα τῆς δημοκρατίας στόν κόσμο καί στήν πατρίδα μας.

Ὄχι μόνο γιατί ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες θά γιορτάσουμε φέτος –πρωτοφανές στήν πολυτάραχη ἱστορία μας, 50 χρόνια ἀδιατάρακτης κοινοβουλευτικῆς δημοκρατίας, ἀλλά καί γιατί τό μέλλον πού ἔρχεται γιά τήν δυτική δημοκρατία φαίνεται νά εἶναι ἄκρως ἐνδιαφέρον καί ἐξόχως προκλητικό. Ἡ βασική σκέψη πού κάνω εἶναι ὅτι οἱ ἄνθρωποι στό μέλλον θά καλοῦνται νά ἐπικυρώνουν μέ τήν ψῆφο τους ἐκ τοῦ μακρόθεν ἤ ἐκ τοῦ σύνεγγυς, μέ φυσική παρουσία ἤ μέ ἠλεκτρονική ψῆφο, τίς ἀποφάσεις μιᾶς κυρίαρχης ἐλίτ, ἡ ὁποία σέ πρώτη φάση σέ αὐτό τό ἱστορικό στάδιο ὁμογενοποιεῖ ἀξιακά, τεχνολογικά, πολιτικά τίς δυτικές κοινωνίες καί τά ἔθνη γιά τήν τελική ἀναμέτρηση μέ τήν Ἄπω Ἀνατολή. Ὅπου Ἀνατολή = Κίνα. Στήν πραγματικότητα ὁ ἄνθρωπος τοῦ 21ου αἰῶνα μετατρέπεται σέ διεκπεραιωτή ἀποφάσεων ἐλίτ καί μηχανῶν. Μέχρι οἱ μηχανές νά καταπιοῦν καί τίς ἐλίτ. Θά ἔρθει κι αὐτή ἡ μέρα.

Ἀπό τό μονοπώλιο τῆς ἠλεκτρονικῆς πληροφόρησης ὁ δυτικός ἄνθρωπος διαμορφώνει ἄποψη. Ἀπό τήν βοήθεια τοῦ κρατικοῦ μονοπωλίου στήν συγκέντρωση καί φύλαξη τῶν προσωπικῶν του δεδομένων, ἐξαρτῶνται ἀποκλειστικῶς οἱ ὑποθέσεις του. Μέ τόν ἠλεκτρονικό τρόπο θά ψηφίζει ἀποκλειστικῶς στό μέλλον, θά ἐπικυρώνει ἰδέες ἐπεξεργασμένες σέ κλειστά γραφεῖα. Ἡ ἐλεύθερη βούληση νοθεύεται καί ὁδηγεῖται σέ καταπακτές τῆς ἱστορίας. Μόνον ἡ ψευδαίσθηση ὅτι ἀποφασίζουμε ἐλευθέρως θά ὑπάρχει. Ἀλλά καλές ἀποφάσεις χωρίς πληροφορίες δέν ὑπάρχουν! Καί οἱ κακές ἀποφάσεις συνήθως ὁδηγοῦν στόν γκρεμό.

Εἶναι ἐνδιαφέρον κατ’ ἀρχάς νά παρατηροῦμε ὅτι ὁ δυτικός ἄνθρωπος δέν ἔχει πάψει στίς ἀρχές τοῦ 21ου αἰῶνα νά ἀναιρεῖ διαρκῶς καί νά καταργεῖ τόν ἑαυτό του. Πάντοτε στό ὄνομα τῆς προόδου. Δέν ἔχει πάψει νά ἐκχωρεῖ τά δικαιώματά του. Στό ὄνομα τῆς προετοιμασίας γιά τήν τελική μάχη μέ τόν μεγάλο ἀνατολικό αὐταρχισμό. Δέν ἔχει πάψει νά ἀνέχεται τήν ὑποβάθμιση τῆς ποιότητας τῆς δημοκρατίας καί τήν συρρίκνωση τῆς ἐλευθερίας τῆς ἄποψης. Στήν πραγματικότητα ἡ Δύση ἀλλάζει σταδιακά τό μοντέλο της καί τό ὑπόδειγμά της γιά τήν δημοκρατία, προκειμένου νά ἀντιμετωπίσει στά μαρμαρένια ἁλώνια ἀντιπάλους πού οὔτε ἀγάπησαν ποτέ ἀλλά οὔτε καί ἐφάρμοσαν ποτέ Δημοκρατία. Ἀπεμπολεῖ δηλαδή τό συγκριτικό της πλεονέκτημα χάρη στό ὁποῖο ξεχώρισε στόν κόσμο ὡς σύστημα ἀξιῶν. Καί τό ἐγκαταλείπει, γιατί οἱ κυρίαρχες ἐλίτ νοιώθουν ἀνασφάλεια γιά τήν ἀπήχηση τῶν ἀπόψεών τους στόν δυτικό κόσμο. Κατά συνέπεια γιά αὐτές λύση εἶναι ἡ δημιουργία κρατῶν καί ἐθνῶν «κλώνων» πού δέν θά ξεχωρίζουν τό ἕνα ἀπό τό ἄλλο, προκειμένου νά ὑπάρχει ἑνιαία ἀντίληψη γιά τά πράγματα. Ἡ δική της ἀντίληψη. Ἐξ οὗ καί ἡ στοχοποίηση τῶν ἐθνικῶν σημαιῶν. Τό πλέον ἐνδιαφέρον εἶναι πώς ὅσο περισσότερο ἀποτυγχάνουν τά σχέδια καί οἱ προβλέψεις τῆς κυρίαρχης ἐλίτ τόσο περισσότερο ἐκείνη πορώνεται καί ἐξαγριώνεται γιά νά τά ἐπιβάλλει στόν δυτικό ἄνθρωπο. Ἄρα εἶναι ζήτημα ζωῆς καί θανάτου γιά ἐκείνη ἡ ἐξουδετέρωση καί τῶν τελευταίων θυλάκων ἔκφρασης διαφορετικῆς ἄποψης. Τά γαλατικά χωριά δέν εἶναι τῆς μόδας.

Πρόσφατα διαβάσαμε ὅτι οἱ μηχανές τῆς τεχνητῆς νοημοσύνης θά ὑποκαθιστοῦν τούς θεσμούς. Τήν δικαιοσύνη καί τούς δικαστές καί θά ἐκδίδουν τό 85% τῶν ἀποφάσεων αὐτῆς! Θά ἀρκοῦν ὁ ἀλγόριθμος καί τά δεδομένα γιά νά ἀντικαθιστοῦν τήν παραδοσιακή ἔδρα τῶν δικαστῶν. Πρόσφατα διαβάσαμε ὅτι μέ τό νέο σύμφωνο μετανάστευσης ὁ ἀλγόριθμος τῆς τεχνητῆς νοημοσύνης θά δίδει πολιτικό ἄσυλο σέ χιλιάδες μετανάστες πού ἑλκύονται ἀκόμη ἀπό τό δυτικό ὄνειρο. Θά ὑποκαθιστᾶ ἄρα τό Κράτος. Ἐδῶ καί ἕναν μῆνα προμηθευόμαστε νέες ἀστυνομικές ταυτότητες μέ τίς ὁποῖες καταργεῖται ἡ ταυτοπροσωπία καί ἀριθμοποιεῖται τό πρόσωπο. Ταυτότητες μέ τίς ὁποῖες ἐκχωροῦμε στό κράτος, χωρίς ρήτρα ἐπιφύλαξης γιά κακή χρήση, τήν δυνατότητα νά ἐπεξεργάζεται τά προσωπικά μας δεδομένα ὅπως ὁ ἀριθμός φορολογικοῦ μητρώου καί ὁ ΑΜΚΑ, ἐνῷ ὑποτίθεται ὅτι ἡ μάχη τῶν μεταρρυθμιστῶν ὑπέρ τῶν ταυτοτήτων –ὅταν προέκυψε τό ζήτημα γιά τήν ἀφαίρεση τοῦ θρησκεύματος, δόθηκε …γιά τήν προστασία τῶν προσωπικῶν δεδομένων. Ἐδῶ καί μερικές μέρες ἔχει τεθεῖ σέ διαβούλευση τό νομοσχέδιο γιά τήν ἐπιστολική ψῆφο, τό ὁποῖο προβλέπει τήν δυνατότητα συμμετοχῆς στίς ἐκλογές ὄχι μόνο γιά τούς ὁμογενεῖς Ἀποδήμους τοῦ Ἐξωτερικοῦ ἀλλά καί γιά τούς κατοίκους τῆς ἑλληνικῆς ἐπικράτειας …ἀπό τόν καναπέ τους. Ἐδῶ καί μερικές ἑβδομάδες μετά τό ξέσπασμα τοῦ πολέμου στό Ἰσραήλ ἔχει τεθεῖ σέ διαβούλευση τό ζήτημα τοῦ περιορισμοῦ τῆς ἐλευθερίας διατύπωσης ἄποψης μέσα στά ἀμερικανικά πανεπιστήμια καί τῆς σύνδεσης τοῦ δικαιώματος αὐτοῦ μέ τίς χορηγίες ἰδιωτῶν. Ὥστε νά ὁδηγηθοῦμε σέ πανεπιστήμια τζούκ μπόξ. Κέρμα καί ἐπιλογή. Ἐδῶ καί καιρό, ἐπίσης, μετά τήν ἔκρηξη τοῦ πολέμου στήν Οὐκρανία, ἔχει δημιουργηθεῖ ἕνα Σιδηροῦν Παραπέτασμα στήν πληροφόρηση. Αὐτά πού μαθαίνουν οἱ δυτικές κοινωνίες, δέν τά μαθαίνουν οἱ Ρῶσσοι καί οἱ Κινέζοι πολῖτες. Καί αὐτά πού μαθαίνουν οἱ Ρῶσσοι καί οἱ Κινέζοι πολῖτες, δέν τά μαθαίνουν οἱ δυτικές κοινωνίες. Οἱ πληροφορίες προσκρούουν καί σταματοῦν σέ σύγχρονα τείχη.

Τό ἀποκορύφωμα τῆς προετοιμασίας γιά τήν τελική μάχη ἀποτελεῖ καί μία αἱρετική θεατρική παράσταση στό ἵδρυμα Ὠνάση, ἡ ὁποία θέτει τό προβοκατόρικο ἐρώτημα ἄν ἡ δημοκρατία πρέπει νά περιορίσει τίς ἐλευθερίες της γιά νά αὐτοπροστατευθεῖ. Νά μεταμορφωθεῖ δηλαδή σέ κάτι ἄλλο γιά νά μήν καταρρεύσει ἀπό τήν ἀμφισβήτηση. Κάτι πού βλέπουμε στήν πράξη αὐτό τόν καιρό καί σέ συγκεκριμένες Πολιτεῖες πού βρίσκονται σέ προεκλογική περίοδο, καθώς τά δικαστικά συστήματά τους ἀμφισβητοῦν τό δικαίωμα τοῦ πρώην Προέδρου καί ἀρχηγοῦ τοῦ κράτους τῶν ΗΠΑ Ντόλαντ Τράμπ νά τεθεῖ στήν κρίση τῶν πολιτῶν.

Ἡ εἰκόνα λοιπόν εἶναι αὐτή γιά τήν δυτική δημοκρατία στίς ἀρχές τοῦ 21ου αἰῶνα: ἡ ὑποταγή τῶν μαζῶν στό στρατηγικό σχέδιο ὁμογενοποίησης τῆς Δύσης γιά τήν τελική μάχη μέ τήν Κίνα. Ἡ ἐπικράτηση τῆς μίας καί μοναδικῆς σκέψης. Ἡ ἀντιπάθεια γιά τήν διατύπωση τῆς ἐναλλακτικῆς ἄποψης. Ἄν καί ἑκατομμύρια ἄνθρωποι θεωροῦν τούς ἑαυτούς τους ὑπό δίωξη, θιγμένους ἀπό τό γεγονός ὅτι δέν τούς ἐπιτρέπεται νά ἀναπνεύσουν καί ὅτι ὑφίστανται πολλές φορές αὐτά πού κατήγγειλαν γιά τό ἀναχρονιστικό σταλινικό Σοβιέτ, ἐν τούτοις, μέ βάση τά δεδομένα πού ἔχουμε στήν διάθεσή μας, δέν προβλέπονται ἐπαναστατικά κινήματα. Εἶναι τόσος ὁ φανατισμός πού ἐπικρατεῖ μέσα στά μπλόκ τῆς Δύσης, πού ἐξαφανίζει ἤ ἐν πάσῃ περιπτώσει περιορίζει δραματικά τήν διάδοση καί τήν ἐπίδραση τῆς διαφορετικῆς ἄποψης.

Εἶδα ὅτι ὁ Πρωθυπουργός καί ἡ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας ἔκαναν ἀναλυτικές ἀναφορές, στά πρωτοχρονιάτικα μηνύματά τους, στήν ἐπέτειο τῆς συμπλήρωσης 50 χρόνων ἀπό τήν μεταπολίτευση. Δέν ὑπάρχει ἀμφιβολία ὅτι μέσα σ’ αὐτό τό διάστημα γίναμε ἄν ὄχι τό πλέον συζητημένο ἔθνος τῆς Εὐρώπης, πάντως ἕνα ἀπό τά περισσότερα σχολιασμένα Ἔθνη. Θετικά καί ἀρνητικά. 203 χρόνια ἀπό τήν κήρυξη τῆς ἐπανάστασης τοῦ 1821 δέν τά πήγαμε καί ἄσχημα. Γίναμε μέλος τῶν 10 πρώτων χωρῶν πού συγκρότησαν τήν Εὐρωπαϊκή Οἰκονομική Κοινότητα, γίναμε μέ δυσβάστακτες θυσίες μέλος τῆς Εὐρωζώνης, διοργανώσαμε Ὀλυμπιακούς Ἀγῶνες, χρεοκοπήσαμε, ξανασηκωθήκαμε. Δέν πρέπει ὅμως ποτέ νά ξεχάσουμε ὅτι αὐτό τό καταφέραμε ἐπειδή μ’ ὅλες τίς ἀδυναμίες πού ἔχει τό πολίτευμά μας ἐφαρμόσαμε τήν δημοκρατία στήν πράξη. Δέν ἐκχωρήσαμε τά δικαιώματά μας. Ἀκολουθήσαμε τό μοντέλο ἐκείνων πού μᾶς τήν κληροδότησαν, τῶν προπατόρων μας. Ἐκπαιδεύσαμε πολῖτες καί ὄχι ἰδιῶτες, ἔστω καί ἄν αὐτό εἶχε ὡς πρόσκαιρο κόστος τόν λαϊκισμό.

Καί σίγουρα μάθαμε ὅτι ἡ δημοκρατία θέλει κόπο. Τόν ἐλάχιστο κόπο. Τό νά σηκωθεῖς τό πρωί, νά ντυθεῖς καλά καί νά στηθεῖς (μετά τήν ἐκκλησία ἄν εἶσαι πιστός) κάποια ὥρα στό ἐκλογικό κέντρο γιά νά ἀσκήσεις τό δικαίωμά σου, δέν εἶναι ἀγγαρεία. Εἶναι ἱερή πράξη ἡ ἄσκηση τοῦ δημοκρατικοῦ δικαιώματος στήν πατρίδα μας. Ἐκτιμᾶς τίς συνέπειες τῆς ψήφου σου μόνο ἄν ταλαιπωρηθεῖς γιά νά φτάσεις μπροστά στήν κάλπη καί νά ρίξεις τό ψηφοδέλτιο μέ τήν ἐπιλογή σου. Δημοκρατία ἀπό τόν καναπέ δέν νοεῖται. Ἡ καθιέρωση τῆς ἐπιστολικῆς ψήφου –στό ὄνομα τῆς ἀποτροπῆς τῶν μετακινήσεων καί τῆς μεγαλύτερης συμμετοχῆς– ἀφαιρεῖ τό ἁλάτι τῆς δημοκρατίας. Ἡ στιγμή πού θέτεις τόν φάκελο γιά τό ψηφοδέλτιο στήν σχισμή καί αὐτός πέφτει σέ κλάσμα δευτερολέπτου μέ ἐλεύθερη πτώση μέσα στήν κάλπη εἶναι ἡ πεμπτουσία τῆς κοινοβουλευτικῆς δημοκρατίας. Εἶναι ἡ ἀπόσταση ἀπό τήν σκέψη στήν ἀπόφαση. Τήν ὁποία σέ ἀντίθεση μέ τήν ἐπιστολική ψῆφο μπορεῖς νά ἀλλάξεις μέχρι καί τήν τελευταία στιγμή.

Καί ὅσοι στήν Δύση ἐπιχείρησαν νά παρακάμψουν αὐτήν τήν διαδρομή γιά νά τήν ἀντικαταστήσουν μέ τήν ἐπιστολική ψῆφο ἤ ἄλλα συστήματα, δύο φορές μέσα στόν 20ό αἰῶνα στίς ἐκλογές τοῦ 2000 καί τοῦ 2020 στίς Ἡνωμένες Πολιτεῖες, ἔζησαν τήν ζωηρά ἀμφισβήτηση τοῦ πολιτεύματός τους. Τῆς λαϊκῆς ἐτυμηγορίας. Ἡ ὁποία ἀμφισβήτηση παράγει ἀρνητικά ἀποτελέσματα μέχρι καί τώρα! Ἀντί λοιπόν νά ἀντιγράφουμε τούς ἄλλους, καλό εἶναι νά ἐφαρμόζουμε αὐτό πού ἐμεῖς πρῶτοι ἐπινοήσαμε. Γιατί ἡ Δύση δέν γεννήθηκε στήν Οὐάσιγκτων. Ἐκεῖ διαμορφώθηκε στήν τελική της μορφή, ἀλλά δέν γεννήθηκε ἐκεῖ. Ἡ Δύση γεννήθηκε στήν Ἀθήνα. Κι ἄν ἔχουμε ἕνα χρέος ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες τόν 21ο αἰῶνα, δέν εἶναι νά μηρυκάζουμε εἰσαγόμενες ἰδέες, ἀλλά νά δοῦμε γιά τό πῶς θά διασώσουμε σ’ αὐτόν τόν δύσκολο καί ἀπαιτητικό κόσμο τό πρότυπο τῆς δημοκρατίας πού γεννήσαμε. Καί τό βασικό γιά νά πολεμήσουμε τήν διευρυνόμενη τάση γιά ἀποχή, δέν εἶναι νά διευκολύνουμε τήν τεμπελιά στήν ἄσκηση τοῦ ἐκλογικοῦ δικαιώματος στό ἐσωτερικό μας. Τό βασικό εἶναι νά ἐμπνεύσουμε, εἰδικά οἱ πολιτικοί μας ταγοί, τούς πολῖτες νά σηκωθοῦν ἀπό τόν καναπέ καί νά κάνουν τόν κόπο νά πᾶνε μέχρι τό πλησιέστερο ἐκλογικό τμῆμα. Ἡ δημοκρατία κρίνεται στό παραβάν, ὄχι στά σαλόνια μας. Καλή χρονιά!