Ἀπόσπασμα ἀπό ἄρθρο τοῦ Καμύ, ἑνός ἐκ τῶν Εὐρωπαίων διανοουμένων, πού προσπάθησαν νά πείσουν τό Στέμμα τῆς Ἀγγλίας νά δώσει χάρη στόν Μιχαλάκη Καραολῆ:
«Γιά μία ἀκόμη φορά, ἡ ταπεινή διεκδίκηση ἑνός λαοῦ πού παρέμεινε ἐπί χρόνια βωβή καί φιμώθηκε εὐθύς μόλις θέλησε νά ἐκφραστεῖ, ξεσπᾶ τώρα σέ ἐξέγερση. Γιά μιά ἀκόμη φορά, ἡ τυφλή καταπίεση προηγήθηκε τῆς ἐξέγερσης. Τώρα ἔρχεται ἡ ὥρα τῶν μαρτύρων πού ἀκούραστοι, ὅπως καί οἱ καταπιεστές, κατορθώνουν νά ἐπιβάλουν σέ ἕναν ἀδιάφορο κόσμο τή διεκδίκηση ἑνός λαοῦ ξεχασμένου ἀπό ὅλους, ἐκτός ἀπό τόν ἑαυτό του. Οἱ φίλοι τῆς Ἀγγλίας τήν καλοῦν πρῶτοι νά σώσει, κατά πρῶτο λόγο, τόν Μιχαήλ Καραολῆ καί ὕστερα νά τοῦ ἀποδώσει ἐλεύθερη τήν τρισχιλιετῆ πατρίδα του…»…
Μοῦ ἔρχονται ὅλα αὐτά ἐδῶ, μπροστά μου, μέρες πού εἶναι, καθώς θυμᾶμαι ὅσα συνέβησαν τότε, τόν μοιραῖο Αὔγουστο τοῦ 1974. Τότε, πού ὁ Καραμανλῆς προσπαθοῦσε νά κρατήσει μυστική τήν τραγική κατάσταση στήν ὁποία εἶχε περιέλθει ἡ «πολεμική ἀρετή τῶν Ἑλλήνων», τότε πού οἱ Ἀμερικανοί ξεσκόνιζαν τά κορδόνια τῶν ὑποδημάτων τοῦ Ἐτζεβίτ, καθώς ἡ ἀκατάσχετη βλακεία τῶν «ἐθνοσωτήρων» εἶχε ἀνοίξει στόν Ἀττίλα διάπλατα τήν πύλη γιά τήν εἰσβολή. Τότε, πού οἱ Ἄγγλοι ἔσπευδαν νά «παρέμβουν», ἀλλά στήν οὐσία προσπαθοῦσαν –ματαίως– νά κρύψουν τήν χαρά τους γιά ὅσα ὑφίστατο ὁ «ἀτίθασος λαός τῶν Ἑλλήνων Κυπρίων», ὅπως ἀποκαλοῦσε τούς «ὑπηκόους» του ὁ «κυβερνήτης» Χάρντινγκ…
Καί δέν μπορῶ νά ξεχάσω ὅτι στίς (συνεχεῖς) διαδηλώσεις γιά τό Κυπριακό, στίς ὁποῖες μέ ἔπαιρνε μαζί ὁ πατέρας μας, ἀφοῦ ἡ μαμά εἶχε μάθημα στό σχολεῖο, ἕνα καί μοναδικό ἦταν τό σύνθημα:
«Ἕ-Ε-Ενωσις». Τίποτε ἄλλο! Μιά λέξη-κραυγή, ρυθμός, θυμός, ἐπιθυμία, ἀπόφαση, ἀπειλή! «Ἕ-Ε-Ενωσις!». Μία λέξη, μιά ἱστορία χιλιάδων ἐτῶν!
Θυμᾶμαι ἐκεῖνες τίς μέρες, πού τρέχαμε, ἀλαφιασμένοι, στό ρεπορτάζ, προσπαθῶντας νά ἀντλήσουμε πληροφόρηση ἀπό μιά κυβέρνηση πού …κοιμόταν τά βράδυα ἀπό σπίτι σέ σκάφος καί σέ ξενοδοχεῖα, ἀφοῦ ὑπῆρχε κίνδυνος «κινήματος».
Ἀξιωματικοί οἱ ὁποῖοι δέν ἦταν «ἡμέτεροι» τοῦ καθεστῶτος πού ἔπνεε τά λοίσθια, μᾶς περιέγραφαν ἕναν Στρατό διχασμένο, μιά Ἀεροπορία πού ἄν τά ἀεροπλάνα μας ἔφταναν στήν Κύπρο, ἔπειτα θά ἔπρεπε νά πετάξουν στήν Συρία γιά νά παραδοθοῦν, ἀφοῦ δέν ἔφθαναν τά καύσιμα γιά ἐπιστροφή στήν Ἑλλάδα, γιά ἕνα Πεζικό πού εἶχε –ἀκόμη– μεραρχίες στήν Ἀττική «διά πᾶν ἐνδεχόμενον», γιά μιά χώρα βαθιά διχασμένη, τήν ὁποία ὁ Καραμανλῆς προσπαθοῦσε νά ἑνώσει.
Θυμᾶμαι ἀκόμη ἐκείνη τήν ἀδιάντροπη ἀπόπειρα τοῦ ΠΑΣΟΚ, τό 1985, νά «ἀνοίξει τόν φάκελο τῆς Κύπρου», σέ μιά προσπάθεια σπιλώσεως τοῦ Καραμανλῆ. Φυσικά, οὔτε φάκελος ὑπῆρχε οὔτε κάποιο στοιχεῖο εἰς βάρος ἐκείνου τόν ὁποῖο εἶχε μόλις ἐξαπατήσει ὁ Ἀνδρέας, πού ἔβλεπε ὅτι «ὁ Κουρῆς εἶχε δίκιο»…
Τά θυμᾶμαι ὅλα αὐτά, τώρα, πού προσπαθῶ νά ἀπολαύσω κάποιες στιγμές ἠρεμίας, κοντά στήν θάλασσα. «Τό κολύμπι καθαρίζει τό μυαλό. Ὅταν πέφτω στό νερό ξεπλένονται τά πάντα» μοῦ ἔλεγε ὁ ἀείμνηστος φίλος Σπῦρος Ράνης, μέ τόν ὁποῖο κολυμπούσαμε χιλιόμετρα ἀρκετά.
Κι εἶπα ἐφέτος νά ξανακάνω κάποια «χιλιόμετρα» στήν θάλασσα. Ἀλλά, αἴφνης, ἐνεφάνισα τό ἔνζυμο cpk στό 2.996, ὅταν τό φυσιολογικό εἶναι …200! «Κάνατε κάποια ἐπίπονη προσπάθεια;» μέ ἐρωτᾶ ὁ καθηγητής. «Ἔκανα κάποια χιλιόμετρα κολύμπι, νά θυμηθῶ τά παλιά.»
«Νά ξεκουραστεῖτε καί νά πίνετε πολλά νερά. Καί σέ μιά ἑβδομάδα νά ξαναμετρήσουμε τό ἔνζυμο» μοῦ λέει. Κακό πρᾶγμα νά ξεχνᾶς ὅτι τά χρόνια περνοῦν, ἀκόμη κι ἄν νοιώθεις «τζόβενο»…