ΕΤΟΣ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ 1876
Τετάρτη 25 Δεκεμβρίου 2024

Ἡ κωμωδία εἶναι τό πληρέστερο δρᾶμα

Εἶδα προχθές, σέ βίντεο, γιά νηοστή φορά, τήν ταινία τοῦ Τζέρρυ Λιούις «Δάσκαλος γιά κλάματα». Κι ὕστερα, βρῆκα καί ξαναδιάβασα ἕνα ὑπέροχο κείμενο πού ἔχει δημοσιεύσει ὁ γυιός μου, Ἄκης, γιά τόν ἀγαπημένο μου κωμικό.

«Μοῦ λένε πώς ὁ Τζάκ Νίκολσον εἶναι ἕνας ὑπέροχος “δραματικός” ἠθοποιός. Τούς ρωτάω, πόσο συχνά κάνει κωμωδία; Γιά νά κάνεις τό κοινό σου νά γελάσει πρέπει νά ἐπέμβεις σκληρά στή προσωπικότητά σου, νά ἀλλάξεις ριζικά αὐτό πού εἶσαι. Δέν ὑπάρχει περίπτωση ἐγώ νά ἀνέβω στή σκηνή καί νά σκοντάψω σέ αὐτό τό μικρό δοκάρι πού προεξέχει. Ἀλλά ὁ “Τζέρι” θά τό κάνει. Πρέπει νά τό κάνει! Kι ἐγώ πρέπει νά πάρω τή ματαιοδοξία μου καί νά τή πετάξω στά σκουπίδια, νά πάρω τόν ἐγωισμό μου καί νά τόν σκορπίσω, νά ἀνοίξω τή πόρτα σέ ὅλα τά θηρία. Καί ξαφνικά βρίσκομαι, πρωτοχρονιάτικα ἐπί σκηνῆς, καί βλέπω στό κοινό ἕνα πανέμορφο κορίτσι, δίπλα σέ ἕνα κομψό καί καμαρωτό ἀγόρι. Καί παραδίπλα, μιά οἰκογένεια, φίλους, ἀδελφούς, παιδιά. Ἐνῷ ἐγώ εἶμαι μόνος στό πάλκο, ἕτοιμος νά γελοιοποιηθῶ γιά νά τούς διασκεδάσω. Δέν ὑπάρχει μεγαλύτερο δρᾶμα. Δέν ὑπάρχει! Γιατί πρέπει νά ἐπικαλεστῶ κάτι πού δέν θέλω στ’ ἀλήθεια. Γιατί κι ἐγώ θέλω νά βρεθῶ δίπλα στήν οἰκογένειά μου καί νά διασκεδάσω, ἐνῷ κάποιος ἄλλος κόπανος τραβάει τά πάνδεινα στή σκηνή. Καί ὅμως, τήν ἴδια στιγμή πού σοῦ τά λέω αὐτά, δέν αἰσθάνομαι τίποτα τό ὑποτιμητικό, τίποτα τό ταπεινωτικό στή δουλειά μου. Τό μόνο πού σκέφτομαι εἶναι “ἄς ἤμουν κάποιος ἄλλος ἐτούτη τή στιγμή”. Καί κάνει δρᾶμα ὁ Τζάκ Νίκολσον; Μαθαίνει πολύ καλά τίς ἀτάκες του, σκηνοθετεῖται ἀπό ὑπέροχους σκηνοθέτες, καί φυσικά εἶναι ὁ ἴδιος ἕνας ὑπέροχος ἠθοποιός. Τί δραματικό βρίσκεις σέ αὐτό; Εἶναι ἕνας ὑπέροχος ἠθοποιός πού μαθαίνει τίς ἀτάκες του καί δέν γελοιοποιεῖται ποτέ. Καί ἔρχονται μετά κάποιοι δημοσιογράφοι καί μοῦ λένε “σκεφτήκατε ποτέ νά κάνετε κάτι δραματικό;”. Ἠλίθιοι! Τό κάνω ἀπό τή πρώτη στιγμή πού ἀποφάσισα πώς θέλω νά κάνω τούς ἀνθρώπους νά γελᾶνε!».

Ἡ δήλωση αὐτή τοῦ Τζέρρυ Λιούις (ἀπό συνέντευξή του στόν Ἰάπωνα θεωρητικό Κρίς Φουτζιγάρα) εἶναι ἴσως ἡ πιό καίρια παρατήρηση τοῦ Τζέρρυ πάνω στό ἔργο του. Στίς κωμωδίες τοῦ Λιούις βλέπετε, ἐρχόμαστε πάντα ἀντιμέτωποι μέ ἕναν ἥρωα πού προσπαθεῖ –στά ὅρια τῆς ἀπελπισίας– νά ἐνταχτεῖ σέ ἕνα περιβάλλον πού εἶναι πάντα ἐχθρικό ἀπέναντι σέ αὐτόν, πολλές φορές ἀψηφῶντας ἀκόμα καί τούς νόμους τῆς Φυσικῆς. Καί ὁ περιβάλλων χῶρος, πάντοτε καλοστημένος, προσεγμένος μέχρι τελευταίας λεπτομέρειας (οἱ ἐσωτερικοί χῶροι στό ἔργο τοῦ Λιούις μοιάζουν μέ ἐξωφρενικά πάζλ μεγαλοαστικῶν ἀποχρώσεων –θυμηθεῖτε τήν βιβλιοθήκη στό διαμέρισμα τοῦ Ντανιέλ Ὀτέιγ στό «Κρυμμένος» τοῦ Μίκαελ Χάνεκε.) Ὅλα στημένα καί συντεθειμένα μέ κόπο καί δομημένα μέ αὐστηρότητα. Ὅσο αὐστηρή καί σκληρή εἶναι καί ἡ κοινωνία ἀπέναντι στόν «κλόουν» –γι’ αὐτό καί ἐκεῖνος τήν καταστρέφει, ἔστω καί ἄθελά του, μέ τό πού ἐμφανίζεται στό κάδρο. Γόνος ταλαντούχου κονφερασιέ καί μιᾶς πιανίστριας πού ἔκαναν καρριέρα περιοδεύοντας μέ μπουλούκια ἀνά τήν Ἀμερική, βρέθηκε πρώτη φορά στή σκηνή σέ ἡλικία πέντε ἐτῶν. Θά ἔλεγε κανείς πώς ἐπέλεξε τή καρριέρα τοῦ κωμικοῦ ἐπειδή δέν ἤξερε νά κάνει τίποτε ἄλλο. Κι ὅμως, ἐκτός ἀπό σπουδαῖος κωμικός, ὑπῆρξε χαρισματικός τραγουδιστής καί, πάνω ἀπ’ ὅλα, ἕνας σπουδαῖος κινηματογραφιστής: οἱ νεοτερισμοί του ἄλλαξαν ριζικά τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο οἱ συνάδελφοί του ἔκαναν σινεμά.

Μερικοί ἀποροῦσαν γιατί ὁ Νῖκος Νικολαΐδης δήλωνε πώς ἔβλεπε καί ξαναέβλεπε τίς ταινίες τοῦ Τζέρρυ Λιούις. Μά, ὑπῆρξε μεγαλύτερος Ἀπόκληρος στό σύγχρονο ἀμερικάνικο σινεμά;…

Απόψεις

Τουρκική πρόκλησις μέ προβολεῖς πάνω ἀπό τό Φαρμακονήσι

Εφημερίς Εστία
Πῶς ἐναέρια πτητικά μέσα τῆς γείτονος πέταξαν πάνω ἀπό τό ἀκριτικό νησί καί παρενόχλησαν μέ ἐκτυφλωτικά φῶτα κλιμάκια τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων πού κατεσκεύαζαν ἔργα ἐνεργειακῆς αὐτονομίας μέ ἀνεμογεννήτριες – Τώρα μέ δημοσιεύματα τῆς Sözcü θέτουν ζήτημα κυριαρχίας

Οἱ εὐθῦνες τῶν 156 βουλευτῶν τῆς ΝΔ τό 2025

Μανώλης Κοττάκης
«ΚΛΕΒΩ» χρόνο αὐτές τίς μέρες μεταξύ τῶν ὑποχρεώσεων γιά τήν ἔκδοση τῆς «Ἑστίας», τῆς «Ἑστίας τῆς Κυριακῆς», τοῦ «Ἑστιάζω» καί τῆς «Θεσσαλονίκης», καί διαβάζω ἐκ παραλλήλου δύο ἔξοχα βιβλία τά ὁποῖα σᾶς προτρέπω νά δωρίσετε σέ οἰκεῖα σας πρόσωπα:

Πυκνώνουν τά σύννεφα πάνω ἀπό τήν εὐρωπαϊκή οἰκονομία

Εφημερίς Εστία
ΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ ἁπλώνονται πάνω ἀπό τήν οἰκονομία τῆς Εὐρωζώνης, μέ τούς περισσότερους ἀναλυτές νά βλέπουν ὅτι ἡ οἰκονομική ἀνάπτυξις θά εἶναι σέ χαμηλά ἐπίπεδα μικρότερη ἀπό ὅ,τι προεβλέπετο προηγουμένως.

Ντέ Γκρές, ὅπως Κόμης καί Δούκας

Δημήτρης Καπράνος
Προσωπικῶς, δέν μοῦ πολυάρεσε αὐτό τό «Ντέ Γκρές».

Πέμπτη, 24 Δεκεμβρίου 1964

Πρό 60 ἐτῶν
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΜΕΤΑ ΤΟΥΣ ΛΕΠΡΟΥΣ