Θυμᾶμαι, τώρα πού ἔφυγε καί ὁ Χρῆστος Γιανναρᾶς, κάποιες συζητήσεις πού πιάναμε καί «κλώθαμε» μαζί μέ τόν Γιάννη Μαρκόπουλο.
Ὁ σπουδαῖος μουσικός μας δημιουργός ἦταν πολλές φορές ἀπόλυτος. Πίστευε σέ μιά καθαρά ἑλληνική κοινωνία, μέ τά δικά της, ἑλληνικά χαρακτηριστικά. Ὁ Γιανναρᾶς συμφωνοῦσε καί ἀνέφερε ὅτι οἱ σημερινοί Ἕλληνες ἀκολουθοῦμε μιά δῆθεν ἀνεκτικότητα καί μιλᾶμε, μέ ἀνωριμότητα πρωτοφανῆ, ὑπέρ μιᾶς «πολυ-πολιτισμικῆς» κοινωνίας, χωρίς νά ὑπολογίζουμε ὅτι, στήν περίπτωση πού αὐτή ἡ κοινωνία διαμορφωθεῖ, οἱ πρῶτοι πού θά ὑποστοῦν τίς συνέπειες αὐτῆς τῆς μεταστροφῆς θά εἶναι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι στηρίζουν μέ πάθος τίς -ὅποιες- «μειονότητες».
Ὁ Γιανναρᾶς εἶχε τήν ἄποψη ὅτι ἡ «πολυ-πολιτισμικότητα» πού προωθεῖ ἡ Εὐρώπη (δηλαδή ἐκεῖνοι πού κατευθύνουν τίς ἀδύναμες πολιτικές της ἡγεσίες) θά διαμορφώσει τελικῶς μιά κοινωνία στήν ὁποία θά ἔχουν τεθεῖ στό περιθώριο οἱ ἀρχές οἱ ὁποῖες διαμόρφωσαν τόν εὐρωπαϊκό τρόπο ζωῆς, τόν τρόπο λειτουργίας τῆς δυτικῆς εὐρωπαϊκῆς κοινωνίας. Δηλαδή οἱ ἀρχές τοῦ Χριστιανισμοῦ, οἱ ἀρχές τοῦ Ρωμαϊκοῦ Δικαίου, οἱ ἀρχές τῆς δημοκρατίας, ἡ προάσπιση τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων.
«Ἡ μάχη ὑπέρ τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων στήν Εὐρώπη θά ὁδηγήσει στήν κατάργηση ἐκείνων γιά τά ὁποῖα ὑποτίθεται ὅτι διεξάγεται» ἔλεγε, ἐπιγραμματικά.
Ὁ Μαρκόπουλος, πάλι, σέ κάθε συζήτηση ἔφερνε στό προσκήνιο τήν ἑλληνική μουσική. Πίστευε (καί τό ἔδειξε μέ τήν ἐργασία του) ὅτι ἡ μουσική μας πρέπει νά στηρίζεται στήν παράδοση. Πίστευε ὅτι ἡ βάση τῆς εὐρωπαϊκῆς μουσικῆς βρίσκεται στήν ἀρχαία Ἑλλάδα καί ὅτι ἡ Δύση «μᾶς χρωστάει πολλά». Σκαλίζοντας χθές, σάν μνημόσυνο καί γιά τούς δύο, τά χαρτιά μου βρῆκα μιά ἀπό τίς τελευταῖες συνεντεύξεις τοῦ Γιάννη Μαρκόπουλου:
«Ἡ Ἐκκλησία ἐπέζησε καί ὅσο ἐπιζοῦσε, ὁ ἑλληνισμός δέν μποροῦσε νά πεθάνει. Ἐδῶ πρέπει νά ἀναφερθῶ στό θέμα τῆς Ὀρθοδοξίας πού ἔχει προσφέρει παγκόσμια στόν ἄνθρωπο μιά παράλληλη βοήθεια γιά τήν γνωριμία τῆς ἀρχαίας φιλοσοφίας, δημοκρατίας, ἐπιστήμης, πολιτισμοῦ, τέχνης (θέατρο, μουσική, ποίηση) καί τῆς ἐλευθερίας. Ἄν παραμένει ἡ Ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως στήν μνήμη τῶν ἁπανταχοῦ Ἑλλήνων εἶναι μιά μνήμη πού προσπαθεῖ νά ἀνανεώσει τά θέματά της στόν σύγχρονο κόσμο τοῦ πνεύματος, τῆς διοίκησης καί ἰδιαίτερα τοῦ πολιτισμοῦ παγκόσμια. Ἡ Ἁγία Σοφία εἶναι τό ἄλλο ἀνάκτορο-κτῖσμα, ἀπέναντι στόν Παρθενῶνα καί τό ἀρχαῖο θέατρο, ὅπου ἱερουργοῦσε ἕνα παράλληλο δρᾶμα, μιά μόνιμη λειτουργία σχεδόν ἴδια πάντοτε. Στή Δύση (Γερμανία, Αὐστρία, Ἀγγλία, Γαλλία, Ἰταλία) τά “Ρέκβιεμ” (λειτουργίες), οἱ “Καντάτες” καί λίγο μετά τά μελοδράματα προῆλθαν ὅλα ἀπό τό ὀρθόδοξο Βυζάντιο, πού ἡ Δύση τό θέλησε νά καταστραφεῖ ὥστε ἡ πολιτιστική συνέχεια καί ἡ πολιτική κυριαρχία νά περάσει μέσω τῆς Ρώμης -Ἰταλίας- σ’ ὅλη τήν Εὐρώπη. Τά θέματα ὅμως αὐτά ἀνήκουν στούς ἱστορικούς καί στήν πολιτική τῆς ψηφιακῆς ἐποχῆς.
Πρός τό παρόν οἱ Πόντιοι δίνουν ἕνα τόνο δύναμης καί μνήμης, ἀφοῦ οὐδέποτε νικήθηκε τό σθένος τους μέσα στά χρόνια. Ἐμεῖς οἱ Κρητικοί τούς χαιρόμαστε καί τούς σεβόμαστε. Ἡ Ἁγία Σοφία θά ἐπανέλθει ὡς μνημειακό κτήριο -σπάνιας ἀρχιτεκτονικῆς καί πολιτισμοῦ- καί συγχωροῦμε τούς παπικούς γιά τήν ἀδιαφορία πού ἔδειξαν στήν μετατροπή τοῦ ναοῦ σέ τζαμί τοῦ νεο-ὀθωμανισμοῦ.
Οἱ ἀπειλές στήν κυριαρχία τῆς πατρίδας μας προέρχονται ἀπό τά σκοτεινά σχέδια μιᾶς μικρῆς ἀντιευρωπαϊκῆς συμμαχίας κυβερνήσεων πού σχέδιό τους εἶναι ἡ διάλυση τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης. Δέν πιστεύω ὅτι θά τό ἐπιτύχουν».
Πόσο φτωχαίνουμε, δυστυχῶς, «Ζαβαρακτρανέμια!»…