Τό βράδυ τοῦ Σαββάτου, παρέστην στήν συναυλία τῆς κιθαριστικῆς ὀρχήστρας τοῦ δημοτικοῦ Ὠδείου Νικαίας – Ἁγίου Ἰωάννου Ρέντη.
Ἦταν μιά ἐπετειακή ἐκδήλωση γιά τήν συμπλήρωση 80 χρόνων ἀπό τό ἔγκλημα τῶν Γερμανῶν, οἱ ὁποῖοι, στήν μαρτυρική «μάντρα», στήν πλατεῖα Ὁσίας Ξένης, ἐκτέλεσαν ἐν ψυχρῷ 75 Ἕλληνες πολῖτες, 72 ἄνδρες καί τρεῖς γυναῖκες.
Ἦταν 17 Αὐγούστου τοῦ 1944, ὅταν τά γερμανικά κατοχικά στρατεύματα περικύκλωσαν τήν Νίκαια καί ὀργάνωσαν μιά φρικιαστική ὁμαδική ἐκτέλεση στή συνοικία τῆς Κοκκινιᾶς, πέντε μῆνες ἔπειτα ἀπό τήν ὁμώνυμη μάχη (Μάχη τῆς Κοκκινιᾶς) πού διεξήχθη τόν Μάρτιο τοῦ ἰδίου ἔτους. Μέ μιά αἰφνιδιαστική ἐπιχείρηση, οἱ Γερμανοί (εἶναι λάθος νά τούς ἀποκαλοῦμε «ναζί», Γερμανοί ἦταν, τό ναζιστικό κόμμα τήν Γερμανία καί τούς Γερμανούς κυβερνοῦσε) ἀπέκλεισαν τήν συγκεκριμένη περιοχή , ἡ ὁποία ἀποτελοῦσε τόν μεγαλύτερο προσφυγικό συνοικισμό τοῦ Λεκανοπεδίου Ἀττικῆς καί προπύργιο τοῦ ΕΑΜ καί τῆς Ἀντιστάσεως. Τίς πρῶτες πρωινές ὧρες τῆς 17ης Αὐγούστου, ὁμάδες δωσιλόγων καί ταγματασφαλιτῶν ἀπαίτησαν ἀπό τούς ἄνδρες τῆς συνοικίας τῆς Κοκκινιᾶς, ἡλικίας 14 ἕως 60 ἐτῶν, νά συγκεντρωθοῦν στήν πλατεῖα Ὁσίας Ξένης. Στό παλιό ταπητουργεῖο τῆς πόλης, πίσω ἀπό τήν πλατεῖα, ἐκτελέσθηκαν ἐν ψυχρῷ ἑβδομῆντα πέντε Ἕλληνες, πολλοί ἐκ τῶν ὁποίων ἦταν μέλη ἀντιστασιακῶν ὀργανώσεων καί κάποιοι «ἁπλῶς ἦταν Ἕλληνες».
Ἐκεῖ, στήν μαρτυρική «μάντρα», ὁ σπουδαῖος καί παγκοσμίου ἀκτινοβολίας κιθαριστής Στέλιος Γκόλγκαρης δίνει, τά τελευταῖα χρόνια, μιά εἰκόνα ἐλπίδας καί πολιτισμοῦ, παρουσιάζοντας νέα παιδιά, δημότες τῆς Νικαίας, σέ ἐκδηλώσεις πανέμορφες, πού ἀναδεικνύουν τό (παρεξηγημένο) «μοναχικό» ὄργανο τῆς κιθάρας καί τό «βγάζουν μπροστά».
Παρουσία τοῦ δημάρχου Νικαίας Κωνσταντίνου Μαραγκάκη καί τοῦ μέχρι πέρυσι δημάρχου Γιώργου Ἰωακειμίδη, ἡ «Πνευματική Ἑστία Νικαίας» ὀργάνωσε τήν ὑπέροχη κιθαριστική βραδυά.
Αἰφνιδιάζοντάς με, ὁ Στέλιος Γκόλγκαρης, τῆς οἰκογένειας τοῦ ὁποίου ὁ πατέρας μου ὑπῆρξε «οἰκογενειακός ἰατρός», μέ κάλεσε στό βῆμα καί μοῦ ζήτησε «νά πῶ κάτι».
Συγκινημένος, θύμισα ὅσα μοῦ εἶχε ἀφηγηθεῖ ὁ πατέρας μου, ὁ ὁποῖος ἦταν ἐκεῖ, ἀπό τά ξημερώματα μέχρι τό σούρουπο, καί γλύτωσε ἐπειδή κάποιος ἀπό τούς καταδότες εἶπε «ὁ γιατρός δέν εἶναι κομμουνιστής». Πράγματι, δέν ἦταν, ἀλλά ἦταν στό ΕΑΜ, ὅπως οἱ περισσότεροι Ἕλληνες πατριῶτες ἐκεῖνα τά μαῦρα χρόνια. Τούς ἀφηγήθηκα ὅσα εἶδε, ὅταν τόν ἄφησαν, ἀνεβασμένος στήν καρότσα ἑνός φορτηγοῦ, Τούς ἀνέφερα γιά τίς ἐν ψυχρῷ δοιλοφονίες μέ τό πιστόλι στόν αὐχένα, ἀπό ἕναν θηριώδη Γερμανό, τούς μίλησα γιά τήν ἰαχή «Ζήτω ἡ Ἑλλάδα», πού φώναζαν ὁρισμένοι ἀπό τούς ἥρωες πρίν τούς δολοφονήσουν.
Κι ὕστερα κλείσαμε τήν βραδυά τραγουδῶντας τό ἀντιπολεμικό ἀριστούργημα τῶν Λένον-Μακάρτνεϊ «Let it Be», πού γράφτηκε καί ἑρμηνεύθηκε ἀπό τούς Beatles κα μιλᾶ γιά ὅλους τούς κατατρεγμένους λαούς, καί τό παλιό θρησκευτικό νέγρικο «The house of the rising sun», πού ἔκανε ἐπιτυχία ὁ, Ἕλληνας πλέον, Eric Burdon!
Εἶμαι βέβαιος, Στέλιο καί Γιῶργο Γκόλγκαρη, Ἀντώνη Μυτακίδη, Ρούλα Χαλκίδου (παλιά φίλη), Μαρία Ρουμάνη καί Ἀλέξανδρε Πισκιούλη, ὅτι οἱ ψυχές τῶν προγόνων μας, πού ἔπεσαν ὑπέρ τῆς ἐλευθερίας τῆς πατρίδος, ἀγαλλιούν βλέποντας τά παιδιά τῆς σημερινῆς μεγαλουπόλεως, τῆς Νικαίας, νά ἐγγράφονται μαζικά στό Ὠδεῖο καί νά καλλιεργοῦν τήν ψυχή τους διαπλάθοντας τόν χαρακτῆρα τους.
Στήν Νίκαια, τῆς θυσίας, τοῦ αἵματος, τῶν Μικρασιατῶν, τῶν Ποντίων καί τῶν ἀνθρώπων τοῦ μόχθου, ὁ πολιτισμός ἀνθεῖ.