Διεύρυνσις τῶν διεκδικήσεων τῆς Ἀγκύρας καί πέρα ἀπό τό τουρκο-λιβυκό μνημόνιο

Ἐγείρονται ἀξιώσεις καί στήν καρδιά τοῦ Αἰγαίου – Ἀφοῦ ἐξησφάλισαν τήν ἀποχώρησή μας ἀπό τήν Κάσο, τώρα μᾶς πιέζουν καί δυτικώτερα γιά περιορισμό στά 6 μίλια – Ὑπῆρξε ἐπικοινωνία τοῦ Ἰταλικοῦ

Η ΠΡΟΚΛΗΣΙΣ εἶναι πολλαπλή. Ἕνα τουρκικό πολεμικό πλοῖο παρενοχλοῦσε τά ἐρευνητικά σκάφη πού προετοίμαζαν τήν πόντιση καλωδίου στά ἀνοικτά τῆς Κρήτης, τήν στιγμή κατά τήν ὁποία οἱ ὑπουργοί Ἐξωτερικῶν Ἑλλάδος καί Τουρκίας, Γιῶργος Γεραπετρίτης καί Χακάν Φιντάν, συναντῶντο στήν Ντόχα τοῦ Κατάρ.

Οἱ δύο ὑπουργοί εἶχαν συνομιλίες σέ «θετικό κλῖμα» (ἔτσι τοὐλάχιστον ὑποστηρίζουν διπλωματικές πηγές) ἐνῷ τά πολεμικά πλοῖα ἔπαιρναν θέσεις γύρω ἀπό τά ἐρευνητικά, ἑπτά μίλια βορείως τῆς πόλεως τοῦ Ἁγίου Νικολάου Λασιθίου.

Ἔχουμε ἐδῶ μία ποιοτική ἀναβάθμιση τῶν διεκδικήσεων τῆς Ἀγκύρας, ἡ ὁποία γιά πρώτη φορά βγαίνει ἔξω ἀπό τήν –οὕτως ἤ ἄλλως αὐθαίρετη– ὁριοθέτηση τοῦ τουρκο-λιβυκοῦ μνημονίου καί ἐγείρει ἀξιώσεις στήν καρδιά τοῦ Κρητικοῦ Πελάγους. Μέ τήν κίνηση αὐτή δηλώνει ὅτι ἀκόμη καί βορείως τῆς Κρήτης θεωρεῖ ὅτι ἡ ἁρμοδιότης τῆς Ἑλλάδος περιορίζεται στά ἕξι μίλια τῶν χωρικῶν ὑδάτων της.

Γιά ὅσους γνωρίζουν τήν μεθοδολογία τῶν τουρκικῶν προκλήσεων, τά πράγματα ἐδῶ εἶναι ξεκάθαρα. Ἀφοῦ ἐξησφάλισε ἡ Ἄγκυρα τήν ἀποχώρηση τῆς Ἑλλάδος ἀπό περιοχή τῆς Κάσου, τώρα πιέζει καί δυτικώτερα.

Γιά αὐτό καί ἔχει στείλει ἕνα μόνο πολεμικό πλοῖο στήν περιοχή γιά νά δηλώσει παρουσία, προκειμένου νά ἀξιολογήσει τίς ἀντιδράσεις τῆς Ἑλλάδος. Τό γεγονός ὅτι ἑλληνική φρεγάτα ἀπεστάλη στήν περιοχή μαζί μέ περιπολικό τοῦ Λιμενικοῦ Σώματος εἶναι μιά ἐνέργεια πού γιά τήν ὥρα κρατᾶ τήν ἔνταση χαμηλά. Ἡ ἐπικοινωνιακή ὅμως διαχείρισις τῆς καταστάσεως δημιουργεῖ προβληματισμό. Στρατιωτικές πηγές ὑπεστήριξαν ὅτι δέν ἔγινε «παρενόχλησις» τῶν ἰταλικῶν ἐρευνητικῶν σκαφῶν, παρεδέχθησαν ὅμως ὅτι ὑπῆρξε ἐπικοινωνία, χωρίς ὅμως νά ἀποκαλύψουν τό περιεχόμενό της. Καί τό ἐρώτημα εἶναι τί εἴδους ἐπικοινωνία θά μποροῦσε νά εἶναι αὐτή, ἄν ὄχι γιά νά δηλώσει ἡ τουρκική πλευρά τήν ἀμφισβήτηση τῆς ἑλληνικῆς δικαιοδοσίας;

Νά σημειωθεῖ ὅτι ἤδη ἀπό τόν περασμένο Νοέμβριο, διπλωματικοί κύκλοι εἶχαν ὑποστηρίξει ὅτι ἐξησφαλίσθη μιά βάσις συνεννοήσεως κατά τήν συνάντηση πού εἶχαν τότε οἱ κ.κ. Γεραπετρίτης καί Φιντάν. Διευκρίνιζαν μάλιστα ὅτι συνεφωνήθη, προκειμένου περί ἐλεύθερων δραστηριοτήτων πού προβλέπονται ἀπό τό Διεθνές Δίκαιο, ὅπως οἱ ἔρευνες γιά πόντιση καλωδίων, οἱ τουρκικές ἀρχές νά μήν ἐκδίδουν ἀντί-Navtex, μέ τόν ἰσχυρισμό ὅτι ἀφορᾶ «τουρκική ὑφαλοκρηπῖδα».

Τώρα ὅμως διαπιστώνεται ὅτι, ἀκόμη καί ἄν ἔγινε σχετική συζήτησις, ἡ Ἄγκυρα δέν σκοπεύει νά τήν σεβασθεῖ, παρά μόνον ἐάν εὑρεθεῖ ἀντιμέτωπη μέ μίαν ἀποφασιστική στάση τῆς Ἑλλάδος. Τοῦτο τεκμαίρεται καί ἀπό μιά σύντομη ἀναδρομή στά πλέον ἐξόφθαλμα γεγονότα τῆς τελευταίας 50ετίας.

Στίς κρίσεις τοῦ 1976 καί 1987, ὅταν ἡ Τουρκία ἔστειλε ἐρευνητικό σκάφος στό Αἰγαῖο, σέ περιοχή ἑλληνικῆς ὑφαλοκρηπῖδος, οἱ δύο χῶρες ἔφτασαν στό χεῖλος τῆς ἐνόπλου συγκρούσεως. Τό 1976 ἡ κρίσις ἔληξε μέ τό πρωτόκολλο τῆς Βέρνης, σύμφωνα μέ τό ὁποῖο οἱ δύο χῶρες δήλωσαν ὅτι θά ἀπέχουν ἀπό ἔρευνες πέραν τῶν χωρικῶν ὑδάτων τους μέχρι τήν διευθέτηση τοῦ θέματος τῆς ὁριοθετήσεως τῆς ὑφαλοκρηπῖδος.

Πέντε δεκαετίες μετά, τό θέμα παραμένει ἀκόμη σέ ἐκκρεμότητα…

Τό 1987 ἡ διαχείρισις τῆς κρίσεως ἐπί τοῦ πεδίου ἔγινε μέ δυναμικό τρόπο. Ἐκηρύχθη ἐπιστράτευσις, ἐπραγματοποιήθησαν πολεμικές προπαρασκευές, καί ἡ Ἑλλάς ἔδειχνε ὅτι ἦταν ἕτοιμη νά πάει ἀκόμη καί σέ στρατιωτική σύγκρουση. Τό γεγονός αὐτό ἠνάγκασε τήν Τουρκία νά ἀναδιπλωθεῖ καί νά ἀποσύρει τό σκάφος της.

Τόν Νοέμβριο τοῦ 2008 οἱ Τοῦρκοι ἔστειλαν τό μισθωμένο νορβηγικό ἐρευνητικό σκάφος «Malene Ostervold» στήν ἑλληνική ὑφαλοκρηπῖδα, στά 7 μίλια νοτίως τοῦ Καστελλορίζου, συνοδευόμενο ἀπό τήν τουρκική φρεγάτα «Γκεντίζ». Στήν περιοχή ἔσπευσε ἡ ἑλληνική κανονιοφόρος «Πολεμιστής», πού ἐνημέρωσε διά τοῦ ἀσυρμάτου τό νορβηγικό πλοῖο ὅτι πραγματοποιεῖ παράνομες ἔρευνες στήν ἑλληνική ὑφαλοκρηπῖδα.

Ἀντί ὅμως νά ἀπαντήσει ὁ Νορβηγός πλοίαρχος, ἀπήντησε ὁ Τοῦρκος κυβερνήτης τῆς φρεγάτας, λέγοντας ὅτι τό πλοῖο εἶναι ἐρευνητικό, ἐφοδιασμένο μέ ἄδεια ἀπό τήν Τουρκία καί ὅτι ἡ ὑφαλοκρηπῖδα δέν εἶναι ἑλληνική. Ἡ ἀνταλλαγή μηνυμάτων διά τοῦ ἀσυρμάτου ἐσυνεχίσθη γιά ὧρες, καί τελικῶς, μετά ἀπό διαβήματα τῶν Ἀθηνῶν στήν Ἄγκυρα καί μέ ἐντολή τοῦ Νορβηγοῦ πρέσβεως, τό ἐρευνητικό πλοῖο ἀπεχώρησε.