ΕΤΟΣ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ 1876
Δευτέρα 23 Δεκεμβρίου 2024

Τά πνευματικά σύνορα τῆς πίστεως

AΝΑΧΩΡΩΝΤΑΣ ἀπό τήν Φλώρινα γιά τήν Θεσσαλονίκη μέσω Ἐγνατίας Ὁδοῦ ζήτησα ἀπό τούς φίλους μου νά κάνουμε δύο στάσεις.

Ἡ πρώτη στό Νυμφαῖο γιά νά γνωρίσω τόν παπα-Γιάννη Ζέζιο, ὁ ὁποῖος ἔγινε ἱερέας κατόπιν προτροπῆς τοῦ Νίκου Μέρτζου γιά νά ἔχει τό χωριό παπᾶ. Ἦταν ἐπιπλᾶς, ἀπό τούς καλύτερους στήν Θεσσαλονίκη. Θά γράψω προσεχῶς γιά τόν παπα-Γιάννη, ὁ ὁποῖος ἀνακαινίζει αὐτήν τήν ἐποχή τό ὑπέροχο ἀρχοντόσπιτο τῆς Μακεδόνισσας γιαγιᾶς του, τό γένος Δαλαμάγκα, τό ὁποῖο κτίστηκε τό 1849.

Ἡ δεύτερη στάση ἦταν στήν Σιάτιστα, τήν πόλη τῶν εὐεργετῶν. Ἤθελα νά περπατήσω ξανά στά δρομάκια πέραν τῆς ἐκκλησίας τοῦ Ἁγίου Νικολάου, τοῦ Ἐπισκοπικοῦ Μεγάρου, τοῦ Τραμπάντζειου Γυμνασίου καί τοῦ Ἀρχοντικοῦ Δόλγκηρα, ἐκεῖ πού τό 2013 ἔκανα γιά τήν ΕΡΤ μιά ἀπό τίς ὡραιότερες συνεντεύξεις τῆς ζωῆς μου μέ τόν μακαριστό Μητροπολίτη Σισανίου καί Σιατίστης Παῦλο, ὁ ὁποῖος πέθανε ξαφνικά πρό διμήνου. Τόν ἀγαποῦσα πολύ αὐτόν τόν ἄνθρωπο, θεωροῦσα ὅτι ἔχει ταυτόχρονα προδιαγραφές Ἀρχιεπισκόπου ἀλλά καί Ἁγίου –καί τά ἔκανα ὅλα. Περπάτησα παντοῦ τό σούρουπο αὐτῆς τῆς γλυκιᾶς βραδυᾶς, ἐκτός ἀπό τό Ἐπισκοπικό Μέγαρο τό ὁποῖο ἔμοιαζε θεοσκότεινο. Μπῆκα ἀκόμη καί σέ μαγαζιά στά ὁποῖα μύριζε –Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας ἦταν– πολύ λιβάνι. Οἱ καταστηματάρχες μοῦ εἶπαν ὅτι τέτοια μέρα, κάθε χρόνο, ὁ Παῦλος ἔπαιρνε τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας ἀπό τό ὁμώνυμο Μοναστήρι καί μέ λιτανεία-πορεία 15 ὁλόκληρων χιλιομέτρων τήν μετέφερε στόν Μητροπολιτικό Ναό ὅπου ἔμενε μέχρι τό Πάσχα. Φέτος ἡ εἰκόνα μπῆκε στά σπίτια τους χωρίς αὐτόν.

«Αὐτός ὁ ἄνθρωπος ζοῦσε τήν πίστη του! Ἦταν ἡ ζωντανή ἀπόδειξη ὅτι οἱ ἰδέες ἀνοίγουν νέους δρόμους» μοῦ εἶπε ἡ διευθύντρια τοῦ δημοτικοῦ σχολείου τῆς Σιάτιστας (ἀνεγέρθη τό 1910 καί βρίσκεται ἀπέναντι ἀπό τό Ἐπισκοπικό Μέγαρο), πού βρέθηκε κυριακάτικα στό σχολεῖο καί πρόσθεσε κάτι πού ἤξερα: ὁ Παῦλος εἶχε σώσει πολλά νέα παιδιά καί πολλούς οἰκογενειάρχες στούς ὁποίους πλήρωνε τά δάνεια μυστικά.

Ἤμουν ἕτοιμος νά ἀναχωρήσω, ἀλλά κάτι μέ «ἔτρωγε». Ἡ πόρτα τοῦ σκοτεινοῦ Ἐπισκοπικοῦ Μεγάρου ἦταν διάπλατα ἀνοικτή –τήν εἶχα ξαναπεράσει μέ τόν Παῦλο στό τιμόνι τοῦ αὐτοκινήτου του, δωρεά τῶν φίλων του– ἐνῶ μέσα ἀπό αὐτό τακτικά ἔβγαιναν συνεχῶς νέα παιδιά. Τί δουλειά εἶχαν νέα παιδιά ἐκεῖ, ἀφοῦ δέν ἦταν κανείς; Ἀνέβηκα πρός τόν σκοτεινό περίβολο καί στό βάθος τοῦ Μεγάρου διέκρινα δίπλα στόν τάφο τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτη Ἀντωνίου –προκατόχου τοῦ Παύλου– ὁ ὁποῖος εἶναι θαμμένος ἐκεῖ, μερικά φαναράκια μέ φῶς. Πλησίασα. Ἔκπληξη! Ἦταν ὁ τάφος τοῦ Παύλου ἐκεῖ, οἱ Σιατιστινοί τόν κράτησαν μαζί τους! Δέν ἐτάφη στήν Χαλκίδα ὅπως νόμιζα! Πάνω στήν πλάκα ἔγραφε: «Ἐάν τε ζῶμεν ἐάν τε ἀποθνήσκωμεν, τοῦ Κυρίου Ἐσμεν». Καί κάτω ἐκεῖ πού βρίσκονταν τά φαναράκια μέ τό φῶς ὑπῆρχε μιά τόση δά μικρή πλάκα πού ἔφερε τήν ὑπογραφή τῶν μαθητῶν τῆς ἕκτης τάξης τοῦ δημοτικοῦ σχολείου Σιάτιστας. Ἔγραφε: «Μεγάλη ἡ καρδιά σας, τεράστια ἡ προσφορά σας. Μέ ἀγάπη θά σᾶς θυμόμαστε ὅλα τά παιδιά σας».

Δέν μπορῶ νά σᾶς περιγράψω τήν συγκίνησή μου. Ἀπαγορεύεται. Εἶναι προσωπικό δεδομένο ὅ,τι ἀκολούθησε. Μόλις γύρισα στήν Ἀθήνα καί ὑπό τό φῶς τῆς συνεδριάσεως τῆς Ἱεραρχίας γιά τίς σχέσεις Ἐκκλησίας – Πολιτείας θέλησα νά ξαναδῶ τό τελευταῖο τμῆμα τῆς συνέντευξής μας στό Ἀρχοντικό Δόλγκηρα (you tube, «Ἄλλη ὄψη», Σιατίστης Παῦλος). Ἐπαναφέρω τίς σκέψεις του στή μνήμη μας:

«Ἡ Ἀριστερά ἔχει κόμπλεξ μέ τήν Ἐκκλησία. Τήν φοβᾶται πολύ. Ὁ ΣΥΡΙΖΑ μιλᾶ μέ τήν ξύλινη γλῶσσα τοῦ μαρξισμοῦ γιά τήν πίστη. […] Δέν μέ πειράζει νά εἶναι κανείς ἄθεος. Μέ ἐνοχλεῖ νά εἶναι ἐπιπόλαιος καί νά παριστάνει τόν σπουδαῖο. […] Οἱ σχέσεις Ἐκκλησίας – Πολιτείας δομήθηκαν μέσα στήν ζωή καί στήν ἱστορία καί ὄχι μέσα σέ βιβλία καί καταστατικές ἀρχές! Ἡ Θεσσαλονίκη ἑορτάζει τόν Δημήτριο καί ὡς Ἅγιο ἀλλά κυρίως ὡς ἐλευθερωτή της. Δέν μπορεῖς νά τεμαχίζεις τήν ζωή καί τήν ἱστορία χωρίς νά πληγωθεῖς. Ὅταν ἐπί τουρκοκρατίας καταλύθηκαν τά γεωγραφικά μας σύνορα ὁ Ἕλληνας προσέφυγε στά πνευματικά του σύνορα, στήν πίστη του. Γι’ αὐτό οἱ Τοῦρκοι προσπαθοῦσαν νά ἀλλάξει τήν πίστη του ὁ ραγιᾶς. Ὅσο ἔμενε πιστός ἔμενε καί Ἕλληνας».

Περίεργο! Ὅση ὥρα παρακολουθοῦσα τό συγκεκριμένο ἀπόσπασμα στά αὐτιά «ἄκουσα» ξανά τόν ἦχο τῶν διακοσίων ἀλόγων τοῦ Ἱππικοῦ ὁμίλου Σιάτιστας πού μετέχουν στήν ἑορτή τῆς Παναγίας τόν 15αύγουστο στήν Σιάτιστα. Περίεργο! Στό τέλος τοῦ ἀποσπάσματος καί ἐνῶ εἶχα πλέον στά αὐτιά μου τήν φωνή τοῦ Παύλου, ἔνιωσα στήν μύτη μου τό λιβάνι πού μύρισα ἀπό τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας, μετά τήν πορεία τῶν 15 χιλιομέτρων. Καί μετά σκέφτηκα: Τί νά καταλάβουν ἀπό ὅλα αὐτά τά πατροπαράδοτα, γνήσια μακεδονικά, χριστιανικά καί ἑλληνικά στόν ΣΥΡΙΖΑ; «Ἀδιάβαστοι» ὅπως τούς εἶπε καί ὁ Παῦλος. Ἀδιάβαστοι!

Απόψεις

ΜΕΤΑ 80 ΕΤΗ

Παύλος Νιρβάνας
Ἀπό τό ἀρχεῖο τῆς «Ἑστίας», 22 Δεκεμβρίου 1924

Δευτέρα, 21 Δεκεμβρίου 1964

Πρό 60 ἐτῶν
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΑΝΤΙ ΔΩΡΩΝ «Ἐπειδή οὐδείς ἐτόλμησε νά ἀποταθῇ εἰς τάς σχολικάς ἐπιτροπάς καί τούς γονεῖς πρός ὀργάνωσιν ἑορτῆς καί ἀγοράν δώρων (διότι οὗτοι παρά τήν Δωρεάν Παιδείαν, βαρύνονται μέ πλείστας ὅσας εἰσφοράς), δέν θά γίνῃ ἐφέτος ἑορτή δένδρου εἰς τά σχολεῖα τῆς Ρόδου. Εἷς διδάσκαλος εἶπε στά μικρά παιδιά τοῦ Δημοτικοῦ: “Ὁ Ἅγιος Βασίλης δέν πρόκειται νά ἔλθῃ ἐφέτος, διότι ἔχει κουρασθῇ καί εἶναι πολύ γέρος”.» Ἠμποροῦσεν, ὅμως, νά τούς πῇ καί κάτι ἄλλο: Ὅτι, ἀντί τοῦ Ἅη Βασίλη, ἦλθεν, ἐφέτος –κάπως ἐνωρίτερον τοῦ δέοντος– ὅ …Ἅη-Γιώργης, μέ πλεῖστα ὅσα δῶρα διά τούς ἡμετέρους καί μέ τήν ἀπόλυσιν, ὡς μποναμᾶν, διά τούς ἐντίμους ἀνθρώπους!… ΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΑ ΤΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ ΤΩΝ ΠΕΣΟΝΤΩΝ, ΠΡΟΚΛΗΣΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ! ΛΕΥΚΩΣΙΑ. Ἐκπρόσωπος τῆς Τουρκοκυπριακῆς κοινότητος ἐχαρακτήρισεν ὡς πρόκλησιν τό μνημόσυνον τό τελεσθέν χθές εἰς τό προάστιον Ὀμορφίτα τῆς Λευκωσίας. Ἐξ’ ἄλλου, ἐκπρόσωπος τοῦ ΟΗΕ ἀνεκοίνωσεν ὅτι εἰς Κυρηνείαν συνελήφθησαν τήν πρωίαν τοῦ Σαββάτου τέσσαρες μόνον Τουρκοκύπριοι. Ὁ αὐτός ἐκπρόσωπος ἐδήλωσεν ὅτι χθές κατέπλευσε καί ἕτερον Ρωσσικόν σκάφος εἰς Ἀμμόχωστον –τό τρίτον ἐντός τῆς ἑβδομάδος– ἐκ τοῦ ὁποίου ἐξεφορτώθησαν 17 κιβώτια. Ἡ ἐκφόρτωσις τοῦ σκάφους διήρκεσε μόνον ἡμίσειαν ὥραν.

Ζητῆστε συγγνώμη ἀπό τόν Καραμανλῆ: Ἡ Τουρκία καί ὄχι ἡ Ἑλλάς ἐνεργειακός κόμβος

Μανώλης Κοττάκης
Ἀνάλυσις τοῦ Chatham House δείχνει πῶς ἡ γείτων ἀξιοποίησε τόν ζωτικό γεωπολιτικό χῶρο πού ἐγκατέλειψε ἡ Ἑλλάδα τό 2009 γιά τόν νότιο διάδρομο φυσικοῦ ἀερίου πρός χάριν τοῦ EastMed – Πῶς ἡ Ἄγκυρα θά χρησιμοποιήσει τό τουρκικό καί τό συριακό ἔδαφος γιά νά προωθήσει στήν Εὐρώπη τό δυτικό φυσικό ἀέριο παρακάμπτοντας τήν Ἑλλάδα καί τήν Κύπρο

Διεγράφη ὁ ὅρος «ἐθνικό συμφέρον», ναί ἤ ὄχι, κ. Μαρινάκη;

Εφημερίς Εστία
Ενοχλήθηκε ὁ κυβερνητικός ἐκπρόσωπος κ. Παῦλος Μαρινάκης ἐκ τοῦ γεγονότος ὅτι ἡ «Ἑστία» ἀνέδειξε χθές τό ζήτημα τῆς διαγραφῆς τοῦ «ἐθνικοῦ συμφέροντος» ἀπό τά κριτήρια ἀξιολογήσεως τῶν διπλωματικῶν ὑπαλλήλων.

Πικραμμένος καί Δαμανάκη στό νέο Δ.Σ. τοῦ ΕΛΙΑΜΕΠ

Εφημερίς Εστία
Ενας πρώην Πρωθυπουργός καί μιά πρώην Εὐρωπαία Ἐπίτροπος ἐξελέγησαν νέα μέλη στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΕΛΙΑΜΕΠ.