Ἕλλην ἔλυσε μαθηματικό «γρῖφο» 78 ἐτῶν!

Καί Ἑλληνίς καθηγήτρια ἔσπασε τό ἄβατο τῆς Χάγης

ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ ΠΟΥ ΕΛΥΣΕ ΤΟ ΘΕΩΡΗΜΑ ΤΟΥ ΝΑΣ

Η ΕΛΛΑΣ διαθέτει καταξιωμένους ἐπιστήμονες πού ἀναδεικνύονται συχνά κορυφαῖοι παγκοσμίως, ὁ καθένας στόν τομέα πού ἐξειδικεύεται. Οἱ περισσότεροι ὅμως κατακτοῦν τήν κορυφή ἐν ὅσω σπουδάζουν ἤ ἐργάζονται στό ἐξωτερικό, ἄν καί ἔχουν ὁλοκληρώσει τό βασικό στάδιο σπουδῶν σέ ἑλληνικά πανεπιστήμια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τό νέο «ἀστέρι» τῆς μαθηματικῆς κοινότητος, ὁ Δημήτρης Κουκουλόπουλος, ὁ ὁποῖος βαδίζει στά χνάρια τοῦ Κωνσταντίνου Δασκαλάκη, ἑνός ἀπό τούς καλύτερους μαθηματικούς τοῦ κόσμου. Ὅπως ὁ τελευταῖος στήν ἡλικία τῶν 27 ἐτῶν ἔλυσε τόν γρῖφο τοῦ Νάς, ἔτσι καί ὁ 35χρονος Κουκουλόπουλος ἐπέτυχε αὐτό πού ἄλλοι συνάδελφοί του δέν μπόρεσαν νά ἐπιτύχουν μία ὁλόκληρη ζωή. Νά λύσει τόν γρῖφο ἤ καλύτερα τήν Εἰκασία τῶν Duffin καί Schaeffer, ἡ ὁποία ἀπό τό 1941 προβλημάτιζε χιλιάδες μαθηματικούς πού ἀσχολοῦνται μέ τήν Ἀναλυτική Θεωρία τῶν ἀριθμῶν.

Ἡ χαρά τοῦ Ἕλληνος μαθηματικοῦ ἀπό τήν Κοζάνη εἶναι μεγάλη, καθώς τό ὄνομά του μπαίνει στήν ὀλιγομελῆ λίστα ἐκείνων ἔχουν ἐπιλύσει προβλήματα στόν τομέα τῆς «μετρικῆς διοφαντικῆς προσεγγίσεως». Εἶναι ἡ θεωρία πού σχετίζεται μέ προσεγγίσεις ἀριθμῶν καί κλασμάτων καί ὀνομάσθηκε ἔτσι πρός τιμήν τοῦ ἀρχαίου Ἕλληνος μαθηματικοῦ Διοφάντου τῆς Ἀλεξανδρείας. Ἡ ἐπιτυχία δέν πέρασε ἀπαρατήρητη στήν Ἑλλάδα. Ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος ἐπικοινώνησε τηλεφωνικῶς μέ τόν κ. Κουκουλόπουλο καί τόν συνεχάρη γιά τήν παγκοσμίου ἐμβελείας ἐπιτυχία του. Ἀρκετά προσγειωμένος καί ρεαλιστής, ὁ κ. Κουκουλόπουλος δήλωσε στό Ἀθηναϊκό Πρακτορεῖο Εἰδήσεων ὅτι δέν μπορεῖ νά φαντασθεῖ ποῦ μπορεῖ νά ἐφαρμοσθεῖ τό ἴδιο τό θεώρημα στήν πραγματική ζωή. Ἐξ ἄλλου, ὅπως εἶπε, ἡ φύσις τῶν μαθηματικῶν εἶναι τέτοια, πού ἡ ἐφαρμογή τῶν ἰδεῶν μπορεῖ νά καθυστερήσει γιά πολλά χρόνια, μέχρι νά ὑπάρξει ἔστω μία ἔμμεση συμβολή. Οἱ μαθηματικοί φημίζονται γιά τήν ὑπομονή καί τήν ἐπιμονή τους. Μπορεῖ νά χρειασθεῖ μιά ζωή γιά νά λύσουν ἕνα πρόβλημα. Στήν περίπτωσή του, μόνον …78 ἔτη! Αὐτό ὅμως πού τονίζει εἶναι πώς ἡ χρηματοδότησις τῆς ἐρεύνης εἶναι «θεμελιώδης», γιατί ἐπηρεάζει τήν ἔρευνα στά Μαθηματικά, τήν Φυσική καί τήν Μηχανική. Ἑπομένως, γίνεται κατανοητό ὅτι μόνο μέ ἕνα θαῦμα θά δοῦμε κάποιον Ἕλληνα ἐπιστήμονα, πού νά διδάσκει σέ ἑλληνικό πανεπιστήμιο, νά ξεκλειδώνει ἕναν «ἄλυτο» γρῖφο. Ἀπό τό πειραματικό Λύκειο Κοζάνης καί μετά ἀπό μία ἐπιτυχημένη συμμετοχή σέ διαγωνισμό τῆς Ἑλληνικῆς Μαθηματικῆς Ἑταιρείας, συνέχισε τίς σπουδές στό Μαθηματικό τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου. Ὁ στόχος του ὅμως ἦταν οἱ ΗΠΑ, ἡ καρδιά τῶν Μαθηματικῶν. Ἐκεῖ ἐπέλεξε νά κάνει τό διδακτορικό του, ἔχοντας δίπλα του σπουδαίους καθηγητές καί τήν δυνατότητα νά ἐργασθεῖ μέ κάποιους ἀπό αὐτούς. Ἀκολουθεῖ τόν μέντορά του Kevin Ford στό πανεπιστήμιο τοῦ Princeton, ὅπου τά enfants gâtés τῆς Ἀναλυτικῆς Θεωρίας συμμετέχουν στά μαθήματα καί τίς διαλέξεις. Τό 2012, στήν ἡλικία τῶν 28, προσλαμβάνεται ὡς ἐπίκουρος καθηγητής στό πανεπιστήμιο τοῦ Μόντρεαλ. Ἐκεῖ συνεχίζει σήμερα τήν ἔρευνα ὡς ἀναπληρωτής καθηγητής.

Ὁμιλεῖ μέ τά καλύτερα λόγια γιά τούς καθηγητές πού εἶχε στό ΑΠΘ. Δέν ἔνοιωσε μειονέκτημα ὅταν ὡς φοιτητής ἔφθασε στίς ΗΠΑ, καθώς τό ἐπίπεδο τῶν γνώσεών του ἦταν ἄριστο. «Εἶχα ὅλα τά ἐφόδια γιά νά κάνω ἔρευνα, γιατί στήν Ἑλλάδα εἶχα πολύ καλούς δασκάλους καί τά Μαθηματικά πού ἦταν νά μάθω, τά ἔμαθα» ἀνέφερε ὁ κ. Κουκουλόπουλος. Ὁμίλησε γιά τήν κρίση, ὄχι ὅμως γιά τό brain drain, ἀλλά γιά τήν συνταξιοδότηση πολλῶν καθηγητῶν, τό κενό τῶν ὁποίων δέν ἀναπληρώθηκε ἀπό νέο ἐπιστημονικό πνεῦμα. Ἄν καί ὑπάρχει μιά ἀναστροφή τοῦ κλίματος, διαπιστώνει μέ λύπη ὅτι δέν δίδονται χρήματα γιά διδακτορικά προγράμματα. Κατά συνέπεια, ἡ φυγή τῶν νέων ἀνήσυχων μυαλῶν στό ἐξωτερικό εἶναι δεδομένη. Κρούει τόν κώδωνα τοῦ κινδύνου νά ὑπάρξει λύσις στό πρόβλημα καί νά ἐπιστρέψουν στήν χώρα οἱ ἐπιστήμονες. Ὑποστηρίζει μέ σθένος τήν θέση, ὅτι τά ἑλληνικά πανεπιστήμια πρέπει νά εἶναι αὐτόνομα, ἀπεξαρτημένα ἀπό τήν κεντρική διοίκηση, γιατί ἀλλιῶς δέν ὑπάρχει περίπτωσις νά φθάσουν στό ἐπίπεδο τῶν εὐρωπαϊκῶν ἤ τῶν ἀμερικανικῶν. Μέ ἀφορμή τήν ἵδρυση καί ἐν συνεχεία τήν κατάργηση τῆς Νομικῆς Σχολῆς Πατρῶν, ὁ κ. Κουκουλόπουλος εἶπε ὅτι δέν μπορεῖ ἕνας ὑπουργός νά ἀποφασίσει τί θά γίνει σέ ἕνα Ἵδρυμα, καθώς αὐτό πρέπει νά ἀπασχολεῖ μόνο τήν διοίκησή του καί κανέναν ἄλλον. Ἐτάχθη κατά τῆς ἀναμείξεως τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας ἀκόμη καί σέ θέματα ὅπως ὁ μισθός τοῦ πανεπιστημιακοῦ προσωπικοῦ. «Ὅταν τό Ὑπουργεῖο ἀποφασίζει τούς μισθούς τῶν πάντων, τότε ὅλα γίνονται δύσκολα, ὅσο πιό κεντρικά γίνεται κάτι τόσο πιό δύσκολα θά ἔχει εὐελιξία. Εὐελιξία καί ἐμπιστοσύνη χρειάζεται» σχολίασε.

Ἐπίσης ἐτάχθη ὑπέρ τῆς μονιμότητος, ἐξηγώντας ὅτι ὁ καθηγητής δέν μπορεῖ νά φοβᾶται τυχόν ἀπόλυσή του, ἐάν δέν φέρει ἀποτελέσματα. Τό ἐπίτευγμά του εἶναι χαρακτηριστικό παράδειγμα, καθώς ὁ γρῖφος ἦταν ἄλυτος ἐπί 78 ἔτη. Πιστεύει ὅτι ἡ ἀξιολόγησις τῶν ἱδρυμάτων στήν Ἑλλάδα εἶναι ἀπαραίτητη καί μπορεῖ νά γίνει βάσει διεθνῶν δεικτῶν. Τά ἀποτελέσματα τῆς ἀξιολογήσεως θά εἶναι ἐκεῖνα πού θά καθορίζουν καί τήν χρηματοδότηση ἀπό τήν Κυβέρνηση. Ἀνέφερε δέ ὅτι οἱ καθηγητές πρέπει νά εἶναι ἐλεύθεροι νά προσελκύουν κεφάλαια ἀπό ἰδιωτικές χρηματοδοτήσεις τῶν ἐρευνῶν τους. Τό πανεπιστήμιο θά εἶναι ὅμως αὐτό πού θά διαχειρίζεται κατά τό δοκοῦν τά κονδύλια, κρατικά ἤ ἰδιωτικά. Ἡ διάκρισις τοῦ κ. Κουκουλόπουλου δέν ἦταν ἡ μοναδική. Ἡ καθηγήτρια στήν Νομική τοῦ ΑΠΘ Ἀναστασία Γραμματικάκη-Ἀλεξίου θά εἶναι ἡ πρώτη Ἑλληνίς πού ἐφέτος τό καλοκαίρι ἐκλήθη νά διδάξει στήν περίφημη Ἀκαδημία Διεθνοῦς Δικαίου τῆς Χάγης. Ἡ διδασκαλία της ἐπικεντρώνεται στό συμφέρον τοῦ παιδιοῦ στό Ἰδιωτικό Διεθνές Δίκαιο. Ἡ Ἀκαδημία τῆς Χάγης ἱδρύθηκε τό 1923 ὡς ἐργαλεῖο γιά τήν προώθηση τῆς εἰρήνης μέσω τοῦ διεθνοῦς δικαίου.

Ἡ ἕδρα της εἶναι ἀκριβῶς δίπλα ἀπό τό Διεθνές Δικαστήριο καί τό Μόνιμο Διαιτητικό Δικαστήριο. Εἶναι διάσημη γιά τά θερινά καί τελευταίως χειμερινά μαθήματα, τά ὁποῖα, ἐδῶ καί ἕναν αἰῶνα, παρακολουθοῦν περίπου 650 συμμετέχοντες ἀπό ὅλες τίς χῶρες τοῦ κόσμου. Ἀπόφοιτοι τῆς Ἀκαδημίας εἶναι γνωστοί νομικοί καί δικηγόροι, δικαστές, ἀκαδημαϊκοί, διπλωμάτες καί πολιτικοί. Ἡ κ. Γραμματικάκη-Ἀλεξίου εἶχε παρακολουθήσει γιά πρώτη φορά τά θερινά μαθήματα τό 1969.

Κατά τό παρελθόν, ἀνάλογη πρόσκληση εἶχαν λάβει λίγοι Ἕλληνες ὅπως οἱ Ἐμμανουήλ Ρούκουνας, Δημήτριος Εὐρυγένης καί Λῖνος Σισιλιάνος, ἀλλά ἡ κ. Γραμματικάκη-Ἀλεξίου εἶναι ἡ πρώτη Ἑλληνίς πού ἐκπροσωπεῖ τήν χώρα!