«Ἀναστρεψιμότης» καί γιά τά Βαλκάνια – Ἀνοίγει θέμα ΝΑΤΟ
ΣΤΑ ΠΡΩΤΑ δύο χρόνια τῆς θητείας του, ὁ Πρόεδρος τῆς Γαλλικῆς Δημοκρατίας Ἐμμανυέλ Μακρόν βρῆκε ἀπέναντι σέ κάθε πρωτοβουλία του τούς Γερμανούς καί τήν Καγκελλάριο Μέρκελ. Ἡ παρέμβασίς του γιά τήν νέα Εὐρώπη στήν Πνύκα «πετάχθηκε» στόν κάλαθο τῶν ἀχρήστων τοῦ Βερολίνου. Τό ἴδιο καί οἱ ἰδέες του γιά τό μεταναστευτικό. Στήν Συρία κάποιοι δείχνουν νά μήν τόν ὑπολογίζουν. Τό βέτο του στήν ἐπιλογή Βέμπερ γιά τήν Προεδρία τῆς Κομμισσιόν καί ἡ πρότασις γιά τήν φόν ντέρ Λάυεν πληρώθηκε ἐκδικητικά ἀπό τούς Γερμανούς μέ τό μπλόκο στήν ἐπιλογή τῆς Γαλλίδος νέας Ἐπιτρόπου. Μεγίστη προσβολή. Καιρό τώρα ὁ Γάλλος Πρόεδρος ἔψαχνε τρόπο γιά νά βάλει ξανά τήν χώρα του στό μεγάλο παιγνίδι. Τό βέτο του στίς ὑποψηφιότητες τῶν χωρῶν τῶν Δυτικῶν Βαλκανίων στήν πρόσφατη Σύνοδο Κορυφῆς ἀπεδείχθη, ἐν τέλει, ὁ μοχλός γιά νά τεθεῖ ἡ Γαλλία καί πάλι στήν πρωτοπορία ὡς ὑπολογίσιμη δύναμις τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως.
Δέν εἶναι ὅμως ὁ μόνος. Μέ σύμμαχό του τά καλά νέα γιά τήν οἰκονομία –πρώτη φορά μετά ἀπό χρόνια ἡ Γαλλία πέρασε σέ ρυθμούς ἀναπτύξεως τήν Γερμανία– καί μέ δεδομένο ὅτι ὁ ἑπόμενος Καγκελλάριος τῆς Γερμανίας θά εἶναι ἀδύναμος, ὁ Γάλλος Πρόεδρος ὀργανώνει τήν ἀντεπίθεσή του γιά τήν ἀνάκτηση μέρους τῆς παλαιᾶς ἡγεμονίας. Καί στό ἐσωτερικό, μέ στόχο νά περιορίσει τήν ἀπήχηση τῆς ἀκροδεξιᾶς Μαρίν Λέ Πέν στό ἐκλογικό σῶμα, καί στό ἐξωτερικό τό 2021, μετά τό τέλος τῆς θητείας Μέρκελ. Ὁ δρόμος γιά τόν ἴδιο ἀνοίγει μετά τό δεύτερο ἑξάμηνο τοῦ 2020, ὅταν περατωθεῖ ἡ γερμανική προεδρία στήν Κομμισσιόν καί δύσει ὁριστικῶς τό ἄστρο τῆς Μέρκελ.
Στό πλαίσιο αὐτό, ὁ Γάλλος Πρόεδρος κάνει δύο μείζονες ἐπιλογές. Ἡ πρώτη ἀφορᾶ στήν προώθηση ἑνός νέου κανόνος γιά τήν διεύρυνση, ὁ ὁποῖος φαινομενικῶς θά ξεμπλοκάρει τίς ὑποψηφιότητες τῆς Τουρκίας, τῶν Σκοπίων καί τῆς Ἀλβανίας στό ἐσωτερικό τῆς ΕΕ, ἀλλά δέν θά ἀποτελέσει καί κάρτα μπιάνκα γιά τήν ἔνταξή τους. Τό ἀντίθετο. Συμφώνως πρός ὅσα δήλωσε ὁ Γάλλος ὑπουργός Ἐξωτερικῶν Ζάν-Ὕβ Λέ Ντριάν προσφάτως (στήν Ἀλεξία Κεφαλᾶ), ἡ Γαλλία προωθεῖ τήν μεταρρύθμιση τῶν κανόνων διευρύνσεως πρίν ἀπό τήν Σύνοδο Κορυφῆς τοῦ Ζάγκρεμπ τό 2020 καί εἰσηγεῖται στήν Ἕνωση τήν ἔννοια τῆς «ἀναστρεψιμότητος». Αὐτό σημαίνει ὅτι θά δίδεται πράσινο φῶς γιά τήν ἔναρξη τῆς ἐνταξιακῆς πορείας κρατῶν, ἀλλά θά νομοθετηθεῖ ὄχι ἁπλῶς τό «πάγωμα» (ἄν ὑποψήφιο κράτος μέλος ἐκτρέπεται) ἀλλά ἡ δυνατότης τῆς Κομμισσιόν νά ἀκυρώνει τελεσιδίκως κι ὁριστικῶς τήν ὑποψηφιότητα κράτους μέλους. Στά μέσα τῆς διαδρομῆς. Ἔναρξις διαπραγματεύσεων δέν σημαίνει καί ἔνταξη. Τό νέο μοντέλο προτείνεται γιά νά ἀρθεῖ τό βέτο στίς ὑποψηφιότητες Σκοπίων – Ἀλβανίας. Ὡστόσο, τυχόν υἱοθέτησίς του θά ἀποτελέσει μεγάλο πολιτικό ὅπλο στήν κριτική πού δέχεται ὁ Μακρόν ἀπό τήν Ἀκροδεξιά τῆς Λέ Πέν γιά τήν μελλοντική ἔνταξη τῆς Τουρκίας καί τήν ἀλλοίωση τῆς γαλλικῆς ἐθνικῆς ταυτότητος. Ἡ δυνατότης νά ἀκυρώσει ἀνά πᾶσα στιγμή τήν ὑποψηφιότητα μιᾶς χώρας, πόσω μᾶλλον τῆς Τουρκίας, ἄν αὐτή δέν ἀκολουθεῖ τίς εὐρωπαϊκές ἀξίες, ἀποτελεῖ πρώτης τάξεως ἐπιχείρημα γιά τήν διείσδυσή του στό συντηρητικό κοινό. Στίς κατ’ ἰδίαν συνομιλίες του ὁ Μακρόν ἐκφράζει αὐτό τό δόγμα μέ τήν φράση «Ποτέ ξανά Οὑγγαρία». «Τό λάθος αὐτῆς τῆς διευρύνσεως δέν πρέπει νά ἐπαναληφθεῖ ποτέ» λέει. Ἡ δεύτερη μείζων ἐπιλογή εἶναι ἡ ἀμφισβήτησις τοῦ ΝΑΤΟ καί ἡ στροφή στήν εὐρωπαϊκή ἄμυνα χωρίς τίς ΗΠΑ.
«Αὐτό πού ζοῦμε εἶναι ὁ ἐγκεφαλικός θάνατος τοῦ ΝΑΤΟ» δηλώνει ὁ Πρόεδρος τῆς Γαλλίας, Ἐμμανυέλ Μακρόν, στό περιοδικό «The Economist», ἀποδίδοντάς τον στήν ἀμερικανική ἀποδέσμευση καί στήν συμπεριφορά τῆς Τουρκίας.
«Πρέπει τώρα νά ἀποσαφηνισθεῖ ποιοί εἶναι οἱ στρατηγικοί στόχοι τοῦ ΝΑΤΟ» τονίζει ὁ Πρόεδρος τῆς Γαλλίας, ἐπαναλαμβάνοντας τήν ἀνάγκη ἐνισχύσεως τῆς Εὐρώπης τῆς Ἀμύνης, καθώς πλησιάζει ἡ Σύνοδος Κορυφῆς τῆς Ἀτλαντικῆς Συμμαχίας, ἡ ὁποία θά διεξαχθεῖ στό Λονδῖνο στίς ἀρχές τοῦ Δεκεμβρίου. «Δέν ὑπάρχει κανείς συντονισμός μέ τούς ἑταίρους τοῦ ΝΑΤΟ στήν στρατηγική ἀπόφαση τῶν ΗΠΑ καί εἴμαστε μάρτυρες μίας ἐπιθέσεως ἀπό ἕναν ἄλλο ἑταῖρο τοῦ ΝΑΤΟ, τήν Τουρκία, σέ μία ζώνη ὅπου διακυβεύονται τά συμφέροντά μας, χωρίς συντονισμό. Αὐτό πού συνέβη ἀποτελεῖ τεράστιο πρόβλημα γιά τό ΝΑΤΟ».
Ὑπό τίς συνθῆκες αὐτές, ὁ Ἐμμανυέλ Μακρόν ἀναρωτᾶται ἰδιαιτέρως γιά τό μέλλον τοῦ Ἄρθρου 5 τῆς Ἀτλαντικῆς Συνθήκης, τό ὁποῖο προβλέπει στρατιωτική συνδρομή μεταξύ τῶν χωρῶν μελῶν τῆς Συμμαχίας, ἐάν ἕνας ἀπό τούς συμμάχους δεχθεῖ ἐπίθεση. «Τί θά εἶναι αὔριο τό Ἄρθρο 5; Ἐάν τό καθεστώς τοῦ Μπασάρ ἀλ-Ἄσσαντ ἀποφασίσει νά ἀπαντήσει στήν Τουρκία, θά τήν συνδράμουμε; Αὐτό εἶναι μία πραγματική ἐρώτησις» λέει.
Γιά τόν Μακρόν, ὅλες αὐτές οἱ ἐξελίξεις καθιστοῦν ἀκόμη περισσότερο «οὐσιαστική, ἀπό τήν μία πλευρά, τήν Εὐρώπη τῆς Ἄμυνας – μία Εὐρώπη πού πρέπει νά ἀποκτήσει μία στρατηγική καί λειτουργική αὐτονομία σέ στρατιωτικό ἐπίπεδο. Καί ἀπό τήν ἄλλη, ἐπανέναρξη ἑνός στρατηγικοῦ διαλόγου, χωρίς καθόλου ἀφέλειες, καί πού θά πάρει χρόνο, μέ τήν Ρωσσία».