Σπασμωδικές ἀντιδράσεις Ἐρντογάν μέ διεκδικήσεις οἰκοπέδων σέ Κρήτη – Καστελλόριζο
ΣΥΜΦΩΝΙΑ ἀσπίδα γιά τήν ἑλληνική καί κυπριακή ΑΟΖ ὑπέγραψαν χθές στό Ζάππειο Μέγαρο οἱ ἡγέτες τῆς Ἑλλάδος, τῆς Κύπρου καί τοῦ Ἰσραήλ σηματοδοτῶντας τήν ἔναρξη μίας σημαντικῆς γεωστρατηγικῆς συνεργασίας πού ἐπεκτείνεται ἀπό τόν ἐνεργειακό ἕως τόν ἀμυντικό τομέα. Ἡ ἱστορική συμφωνία γιά τόν EastMed περιλαμβάνει ρήτρα ἀμυντικῆς συνεργασίας τῶν τριῶν χωρῶν ὡς πρός τήν διασφάλιση τοῦ ἀγωγοῦ φυσικοῦ ἀερίου. Πρόκειται γιά μία πολύ σημαντική πρόβλεψη πού σπανίως περιλαμβάνονται σέ τέτοιου εἴδους συμφωνίες καί στέλνει μήνυμα στήν Τουρκία, καθώς οἱ συμβαλλόμενες χῶρες θά εἶναι παροῦσες στρατιωτικῶς ὅπου χρειασθεῖ. Ἐξ ἴσου σημαντική εἶναι ἡ πρόβλεψις, στήν ὁποία ἀνεφέρθησαν καί οἱ τρεῖς ἡγέτες, στήν προοπτική ἐντάξεως καί νέων κρατῶν στήν συμφωνία, ὅπως τῆς Αἰγύπτου καί τοῦ Λιβάνου. Μία ἀκόμη παράμετρος πού εἶναι πρός ὄφελος τῶν ἑλληνικῶν συμφερόντων εἶναι ἡ δυνατότης μεταφορᾶς προσθέτων ποσοτήτων φυσικοῦ ἀερίου ἀπό ὑφιστάμενα ἤ καί νέα κοιτάσματα στήν διαδρομή, πού θά ἀνακαλυφθοῦν στό μέλλον. Στήν προκαταρκτική τεχνική μελέτη γιά τόν ἀγωγό περιλαμβάνει καί πρόβλεψη γιά μεταφορά ποσοτήτων φυσικοῦ ἀερίου ἀπό κοιτάσματα νοτίως τῆς Κρήτης, ἐφ’ ὅσον ἀνακαλυφθοῦν.
Ὁ Ἰσραηλινός Πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου εἶπε μετά τήν ὑπογραφή ὅτι ὁ ἀγωγός διορθώνει μία «ἀνωμαλία» αἰώνων καί εἶναι τό μήνυμα τῆς Δύσεως στήν εὐρύτερη περιοχή τῆς Ἀνατολίας. «Ἐμεῖς στήν Ἀθήνα καί τήν Ἱερουσαλήμ δημιουργήσαμε τά θεμέλια τοῦ Δυτικοῦ Πολιτισμοῦ. Ἡ Ἑλλάς καί τό Ἰσραήλ ἀπό τήν μία καί ἡ Κύπρος στήν μέση. Δημιουργήσαμε τίς ἀξίες οἱ ὁποῖες ἔχουν ἐπικρατήσει στήν ἀνθρωπότητα. Ὅμως στήν σύγχρονη ἐποχή ὑπάρχει μία ἔλλειψις συνδέσεως μεταξύ τῶν χωρῶν. Αὐτό ὅμως τό διορθώσαμε γιατί πλέον ἔχουμε ξεκινήσει αὐτές τίς διμερεῖς καί τριμερεῖς συναντήσεις» εἶπε ὁ Νετανιάχου.
Ὁ Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε μέ ἔμφαση ὅτι ὁ ἀγωγός θά συμβάλλει στήν εἰρήνη καί τήν σταθερότητα στήν Μεσόγειο, διότι «ἡ ἐνέργεια εἶναι κρίκος συνεργασίας μεταξύ τῶν λαῶν καί ὄχι ἀφορμή γιά συγκρούσεις». Ἀπευθυνόμενος ἐμμέσως στόν Ταγίπ Ἐρντογάν ὁ Πρωθυπουργός ἐπεσήμανε ὅτι ὁ EastMed δέν ἀπειλεῖ καμμία χώρα καί «τά τριμερῆ σχήματα δέν στρέφονται κατά κανενός». Τόσο ὁ κ. Μητσοτάκης ὅσο καί ὁ Κύπριος Πρόεδρος Νῖκος Ἀναστασιάδης ἄφησαν ἀνοικτό τό ἐνδεχόμενο συνεργασίας μέ ὅλες τίς χῶρες τῆς περιοχῆς, ὑπό τήν προϋπόθεση νά σέβονται τό διεθνές δίκαιο καί τούς κανόνες καλῆς γειτονίας. «Δέν εἶναι ἕνας ἀγωγός οἰκονομικῆς προόδου, ἀλλά ἕνας ἀγωγός εἰρήνης καί συνεργασίας τῶν χωρῶν τῆς περιοχῆς» εἶπε χαρακτηριστικῶς. Ἐπίσης ὁ Πρωθυπουργός προσέθεσε ὅτι «τό ἔργο ἀποδεικνύει τήν ἔμπρακτη πρόθεση τῶν κρατῶν μας νά ἀντιμετωπίσουν τήν ἐνέργεια ὡς κρίκο συνεργασίας μεταξύ τῶν λαῶν καί ὄχι ὡς ἀφορμή διαφωνιῶν καί συγκρούσεων». Δέν παρέλειψε νά ἐπισημάνει ὅτι ἡ ἐμβάθυνσις τῆς συνεργασίας τῶν τριῶν κρατῶν σέ συνδυασμό μέ τίς στενότατες σχέσεις μέ τήν Αἴγυπτο καί τόν μετριοπαθῆ ἀραβικό κόσμο ἀποτελεῖ ἐγγύηση ἀσφαλείας στήν εὐρύτερη περιοχή, «ἕναν χῶρο πού τά τελευταῖα χρόνια ἀπειλεῖται ἀπό συγκρούσεις, ἀνακατατάξεις καί ἀδιέξοδους ἀναθεωρητισμούς». Ἕνα ἀκόμη ὄφελος ἀπό τόν ἀγωγό εἶναι ἡ τροφοδοσία μέ φυσικό ἀέριο περιοχῶν τῆς χώρας πού δέν ἔχουν ἀκόμη πρόσβαση στό ἐθνικό δίκτυο, ὅπως ἡ Κρήτη, ἡ Πελοπόννησος καί ἡ Δυτική Ἑλλάς. Τέλος, χαιρέτισε τήν παρουσία ὑπουργῶν προηγουμένων κυβερνήσεων στήν ἐκδήλωση, πού συνέλαβαν στήν ὑλοποίηση τοῦ ἔργου.
Καί ὁ κ. Ἀναστασιάδης ἄνοιξε τό «παράθυρο» συνεργασίας καί μέ ἄλλες χῶρες, λέγοντας μεταξύ ἄλλων ὅτι ἡ ἀνακάλυψις σημαντικῶν κοιτασμάτων ὑδρογονανθράκων μπορεῖ νά βοηθήσει στίς συμπράξεις καί νά βοηθήσει στήν ἐπίτευξη εἰρήνης στήν Ἀνατολική Μεσόγειο. Ὁ Πρόεδρος τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας τόνισε ὅτι ὁ EastMed διασφαλίζει τόν ἐνεργειακό ἐξοπλισμό τῆς ΕΕ, ἡ ὁποία χρηματοδότησε τήν μελέτη γιά τόν ἀγωγό καί ἐπεσήμανε ὅτι ἡ συμφωνία χαίρει καί τῆς ἀναγνωρίσεως τῶν ΗΠΑ.
Ὁ ἀγωγός δέν ἀπειλεῖ κανέναν, εἶπε καί ὁ κ. Νετανιάχου, καί κάλεσε ὅποια χώρα τό ἐπιθυμεῖ νά συνδράμει ἀναφερόμενος χαρακτηριστικά στήν Ἰταλία καί τήν Αἴγυπτο, λέγοντας ὅτι ἡ συμμετοχή τους θά ἐνισχύσει ἀκόμη περισσότερο τό ἔργο αὐτό. Ἔκδηλος ὁ ἐκνευρισμός τῆς Τουρκίας, ἡ ὁποία χαρακτήρισε βρώμικη τήν συμφωνία πού δέν θα κρατήσει πολύ καί κατηγόρησε τίς τρεῖς χῶρες ὅτι ἐπιδιώκουν κακές πολιτικές συμφωνίες, ἀντί συνεργασίες. Ὁ ὑπουργός Ἐνέργειας Φατίχ Ντονμέζ δήλωσε ὅτι τό ἑπόμενο διάστημα θά παραχωρήσει θαλάσσια οἰκόπεδα νοτίως τῆς Κρήτης καί τοῦ Καστελλορίζου, μέ στόχο τήν ἔναρξη σεισμογραφικῶν ἐρευνῶν γιά τήν ἀναζήτηση κοιτασμάτων φυσικοῦ ἀερίου καί πετρελαίου. Πρόκειται γιά οἰκόπεδα, ὅπως ὑπεστήριξε, τά ὁποῖα εὑρίσκονται ἐντός τῆς θαλασσίας περιοχῆς πού περιλαμβάνεται στήν ἄκυρη συμφωνία μέ τήν Κυβέρνηση τῆς Τριπόλεως. «Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, τούς ἑπομένους μῆνες, δηλαδή ἐντός τοῦ 2020, στό πλαίσιο τῆς συμφωνίας καθορισμοῦ θαλασσίων περιοχῶν εὐθύνης πού ὑπογράψαμε μέ τήν Λιβύη, θά ξεκινήσουμε γρήγορα τίς ἐργασίες παραχωρήσεως οἰκοπέδων» δήλωσε χαρακτηριστικά ὁ Ντονμέζ.
Λίγο πρίν ἀπό τήν ὑπογραφή τῆς συμφωνίας γιά τόν EastMed,ὁ ἀντιπρόεδρος τῆς Τουρκίας Φουάτ Ὀκτάυ ἐπανέλαβε τήν ἀπειλή, ὅτι κανένα σχέδιο δέν πρόκειται νά ἐπιτύχει στήν περιοχή τῆς Ἀνατολικῆς Μεσογείου, χωρίς τήν συμμετοχή τῆς χώρας του. «Ἀνεξαρτήτως τοῦ ποιοί ἐμπλέκονται, κανένα σχέδιο στήν περιοχή, τό ὁποῖο ἀποκλείει τήν Τουρκία, δέν πρόκειται νά ἐπιτύχει» ὑπεγράμμισε. Ὑπέρ τῆς συμφωνίας τοῦ EastMed ἐτάχθη ἐκ νέου χθές τό Σταίητ Ντηπάρτμεντ, ἐκφράζοντας παραλλήλως τήν ἔντονη ἀνησυχία του γιά τίς παράνομες γεωτρήσεις στά χωρικά ὕδατα τῆς Κύπρου. «Ἐλπίζουμε ὅτι οἱ ὑπεράκτιοι πόροι τῆς Κύπρου θά ἀναπτυχθοῦν πρός ὄφελος τῶν Κυπρίων. Ὑποστηρίζουμε τά ποικίλα, ἐμπορικά βιώσιμα μέσα γιά νά προωθήσουμε τήν ἀγορά τῶν ὑπερακτίων πόρων τῆς Κύπρου. Ἐξακολουθοῦμε νά ἔχουμε ἀνησυχίες γιά τίς προκλήσεις τῆς Τουρκίας στήν περιοχή, συμπεριλαμβανομένων ἰδίως τῶν παρανόμων γεωτρήσεων στά χωρικά ὕδατα τῆς Κύπρου, καθώς καί τῆς πρόσφατης συμφωνίας θαλασσίας ὁριοθετήσεως μεταξύ Τουρκίας καί Λιβύης» εἶπε ἐκπρόσωπος τοῦ ἀμερικανικοῦ ΥΠΕΞ.
Μ.Η.Τ. 232122