Ἡ τρέλα τῶν ἀνθρώπων

ΟΙ δημοσιογράφοι εἴμαστε ἐδῶ, ὑποτίθεται, γιά νά ἀπαντᾶμε

Ὄχι γιά νά ρωτᾶμε. Αὐτό ζητάει ὁ κόσμος ἀπό μᾶς. Νά τοῦ λύνουμε τίς ἀπορίες.

Ἄν ἐπρόκειτο νά ρωτᾶμε, θά μπορούσαμε νά συχνάζουμε καί στά καφενεῖα. Νά ἀπαντᾶμε, βεβαίως, ἀφοῦ προηγουμένως ἐρευνοῦμε. Στή βάση πληροφοριῶν ἀλλά καί ἀπόψεων εἰδικῶν ἐμπειρογνωμόνων.

Τί περίεργο ὅμως! Ἕξι μῆνες σχεδόν μετά τήν ἔναρξη τοῦ πολέμου, ὁ παγκόσμιος Τύπος ἀντί γιά τίς βεβαιότητες, πού κάλυπτε στήν ἀρχή τήν σύρραξη στήν Οὐκρανία, σήμερα ἐγείρει ὅλο καί συχνότερα ἀμφιβολίες. Καί, μάλιστα, δέν διστάζει νά «ντύνει» αὐτές του τίς ἀμφιβολίες μέ πλῆθος ἀπό ἐρωτήματα. Ἀποστέλλοντας, ἔτσι, ἕνα συγκεκριμένο μήνυμα στό ἀναγνωστικό του κοινό: ὑπερηφανεύεται μέ πηχυαίους τίτλους ὅτι δέν γνωρίζει! Καί καλεῖ τούς ἀναγνῶστες του νά δώσουν ἐκεῖνοι τίς ἀπαντήσεις. Τό περασμένο Σάββατο, οἱ New York Times δημοσίευσαν ρεπορτάζ μέ τίτλο «Θά βγάλει τόν χειμῶνα ἡ Εὐρώπη χωρίς ρωσσικό φυσικό ἀέριο;». Θά μποροῦσε νά εἶναι καί ἀνέκδοτο. Ὄχι ρεπορτάζ. Ὁ ἀμερικανικός Τύπος, ὁ Τύπος μίας χώρας πού πρωτοστάτησε στήν ἐπιβολή ἀσύλληπτων, ὑποτίθεται, οἰκονομικῶν κυρώσεων εἰς βάρος τῆς ρωσσικῆς ὁμοσπονδίας καί παρέσυρε σέ αὐτόν τόν χορό καί ὅλες τίς εὐρωπαϊκές κυβερνήσεις, σήμερα ἔρχεται νά ρωτήσει τούς ἀναγνῶστες του στήν Ἀμερική ἀλλά καί τούς συνδρομητές του στήν γηραιά ἤπειρο, ἄν θά καταφέρουν νά βγάλουν τόν χειμῶνα! Ἄν οἱ γέροντες στόν εὐρωπαϊκό Βορρᾶ θά ξεπαγιάσουν ἤ θά ἀποφασίσουν νά κατέβουν στά χειμαδιά τοῦ εὐρωπαϊκοῦ Νότου, γιά νά μήν ἐξοντωθοῦν ἀπό τό ψῦχος! Ἄν οἱ εὐρωπαϊκές ἐπιχειρήσεις, πού βάσιζαν τήν λειτουργία τους στό ρωσσικό φυσικό ἀέριο, θά μπορέσουν νά ἀνταποκριθοῦν στά συμβόλαιά τους, μέ δεδομένο ὅτι σήμερα ἡ ροή του ἔχει περιοριστεῖ στό ἕνα τρίτο τῆς περυσινῆς, μέ προοπτική τόν μηδενισμό της τόν χειμῶνα! Ἄν οἱ οἰκογένειες καί τά νοικοκυριά θά ἀντέξουν τίς δυσβάστακτες αὐξήσεις στούς λογαριασμούς τοῦ ἠλεκτρικοῦ ρεύματος καί τῶν καταναλωτικῶν ἀγαθῶν, συνεπείᾳ τοῦ τεράστιου πληθωρισμοῦ πού συνοδεύει τήν ἐνεργειακή κρίση.

Τί ὡραῖοι πού εἶναι οἱ φίλοι μας, οἱ Ἀμερικανοί! Πρῶτα μᾶς ζήτησαν μέ φορτικότητα νά ἐφαρμόσουμε τίς ἐξοντωτικές κυρώσεις καί νά σταματήσουμε νά προμηθευόμαστε ρωσσικό πετρέλαιο, ρωσσικό φυσικό ἀέριο, ρωσσικά προϊόντα, ρωσσικό χρυσό, πρῶτα μᾶς ζήτησαν νά σταματήσουν τά πλοῖα τῆς Ναυτιλίας μας νά μεταφέρουν ρωσσική ἐνέργεια καί νά ἀποχωρήσουν οἱ ἐπιχειρήσεις μας ἀπό τό ρωσσικό ἔδαφος, πρῶτα ἔβαλαν αὐτό τό νούμερο –λυπᾶμαι, δέν μπορῶ νά βρῶ καλύτερη λέξη– τόν Πρόεδρο τῆς Οὐκρανίας νά ζητᾶ νά ἐπιβληθοῦν κυρώσεις εἰς βάρος τῆς Ἑλλάδος καί τώρα ἔρχονται μέ περισπούδαστο ὕφος νά μᾶς ρωτήσουν περίλυποι, ἐμᾶς καί ὅλους τούς ὑπόλοιπους εὐρωπαϊκούς λαούς, ἄν θά καταφέρουμε νά βγάλουμε τόν χειμῶνα!

Καί αὐτό ὀνομάζεται πνευματική ἡγεσία τῆς «Δημοκρατίας ἀπέναντι στήν ἀπολυταρχία»!

Λυποῦμαι νά θυμίσω ὅτι οἱ ἴδιοι ἄνθρωποι πέρασαν τόν χειμῶνα μέ τό νά μᾶς γράφουν ὅτι οἱ ὀλιγάρχες θά δολοφονήσουν τόν Πούτιν καί ὅτι ἡ ὑγεία του εἶναι τόσο ἐπιβαρυμένη, ὥστε νά ἑτοιμάζεται καί ὁ διάδοχός του! Αὐτοί σήμερα διερωτῶνται ἄν ἡ Εὐρώπη θά καταφέρει νά βγάλει τόν χειμῶνα. Καί δέν ντρέπονται.

Προσοχή, γιά νά μήν ὑπάρχουν παρανοήσεις. Ἀγαποῦμε τούς Ἀμερικανούς πολῖτες, οἱ ὁποῖοι τό φετινό καλοκαίρι στηρίζουν ἐντυπωσιακά μέ τά δολλάριά τους τόν ἑλληνικό τουρισμό. Οἱ δεσμοί μας εἶναι ἀκατάλυτοι καί διαχρονικοί, ὅπως προκύπτει καί ἀπό τήν ἀνάγνωση τοῦ βιβλίου τοῦ πρώτου Ἀμερικανοῦ πρέσβεως στήν Ἀθήνα τό 1868 Τσάρλς Τάκερμαν Οἱ Ἕλληνες τοῦ σήμερα (ἐκδόσεις Ἄνω Τελεία). Τό πρόβλημα εἶναι οἱ κοντόθωρες ἡγεσίες καί οἱ κοντόθωρες πολιτικές, πού δέν ἔχουν καμμία σχέση μέ τήν διορατικότητα πού εἶχε ἄλλοτε τό ἀμερικανικό ἔθνος καί ἡ ἀμερικανική ἐξωτερική πολιτική. Πού ἀντί νά βλέπει πῶς θά ἐξελιχθεῖ ὁ κόσμος 10 χρόνια μετά, βλέπει μέ τό ζόρι ἕως τίς ἐνδιάμεσες ἐκλογές τοῦ Νοεμβρίου!

Τό ὡραῖο εἶναι ὅτι ἐκτός ἀπό τόν ἀμερικανικό Τύπο, ἐρωτήματα αὐτῆς τῆς μορφῆς διατυπώνει πλέον καί ὁ ἑλληνικός Τύπος, ὁ ὁποῖος στήν πρώτη φάση τοῦ πολέμου πανηγύριζε μέ ἐπικά πρωτοσέλιδα ὑπέρ τοῦ Προέδρου Μπάϊντεν καί προεξοφλοῦσε τό πολιτικό τέλος τοῦ Βλαντιμήρ Πούτιν. Δέν θέτουν μόνον οἱ Ἀμερικανοί ἐρωτήματα, θέτουν καί οἱ ἐν Ἑλλάδι διαπρύσιοι κήρυκές τους, πού μέχρι χθές κρατοῦσαν τό θυμιατό καί λιβάνιζαν, γιά νά μήν ποῦμε δόξαζαν, τήν ἀποφασιστικότητα τῆς ἀμερικανικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς. Οὔτε αὐτή ἡ πρεσβεία δέν τήν δόξαζε τόσο.

Τά διαβάσαμε τήν περασμένη Κυριακή τά πρωτοσέλιδα ἐρωτήματα: «Τελικά ποιός χάνει, ὁ Πούτιν, οἱ Εὐρωπαῖοι;». Καί μόνη ἡ διατύπωσή τους ἀπό τίς ἡγεσίες τῶν Μέσων δείχνει ὅτι κάποιοι ντρέπονται πλέον νά ποῦν στόν κόσμο πρός τά ποῦ ὁδηγεῖ ἡ ἔκβαση τοῦ πολέμου. Καί προκειμένου νά μήν ἐκτεθοῦν, ἄρχισαν νά… διαλογίζονται. Νά προετοιμάζουν τό ἀνύποπτο, ὑποτίθεται, ἀναγνωστικό τους κοινό μέ ἐρωτήματα. Γιά νά τό προβληματίσουν τάχα. Ἀλλά καί ὅταν ἔρθει ἡ ὥρα τῆς κρίσεως, νά εἶναι καλυμμένοι ὅτι… «ἐμεῖς τά εἴπαμε». Δέν τά «εἴπαμε», ὅμως! Δέν τά εἴπατε, γιά νά εἴμαστε ἀκριβέστεροι. Καί στούς καιρούς πού ζοῦμε, ἡ μιντιακή ἀστοχία στήν διατύπωση προβλέψεων ἤ, στήν χειρότερη περίπτωση, ἡ παραπλάνηση καί ἡ προπαγάνδα, δυστυχῶς, κοστίζουν στήν χώρα. Πρῶτον διότι ἡ σωστή πληροφόρηση τῶν πολιτῶν, ἐν τέλει, ὁδηγεῖ σέ καλύτερες ἀποφάσεις. Ὄχι ἡ κατόπιν ἑορτῆς πληροφόρηση. Δεύτερον διότι ὅσοι δίνουν κάλυψη σέ ἐξωτερικές πολιτικές, πού ταυτίζονται πλήρως μέ τίς ἄστοχες συμμαχικές πολιτικές τῆς πρώτης περιόδου, εἶναι συνυπεύθυνοι γιά αὐτά πού θά ἔρθουν.

Θά περίμενε κανείς ὅτι μέ τήν τροπή πού ἔχουν πάρει οἱ ἐξελίξεις, θά εἴχαμε πάρει ὅλοι τά μαθήματά μας. Καί ὅτι ἡ κρίση τῆς Ταϊβάν θά ἦταν μιᾶς πρώτης τάξεως ἀφορμή γιά νά ξυπνήσουμε. Δέν θέλω νά κάνω ὑποδείξεις σέ κανέναν. Οὔτε διεκδικῶ τό μονοπώλιο τοῦ πατριωτισμοῦ, ὅπως μοῦ ἔγραψε ἄστοχα ἕνας συνάδελφος, καθώς ὅσοι ἀγαποῦν ἀληθινά τήν πατρίδα, δέν θέλουν νά μονοπωλοῦν τήν ἀγάπη γιά αὐτήν. Τό ἀντίθετο ἐπιδιώκουν.

Θέλουν ἡ ἀγάπη νά εἶναι ἔμπρακτη καί καθολική. Ὅπως μοῦ ’λεγε ὁ μητροπολίτης Σιατίστης, ὁ μακαριστός Παῦλος σέ αὐτήν τήν περίπτωση δίδασκε «ὅποιος ἔχει τήν ἐλευθερία, ἔχει καί τήν εὐθύνη». Ὅλοι ἔχουν/ἔχουμε τήν εὐθύνη. Καί κανείς μας δέν εἶναι ἀλάνθαστος. Ἀλλά ρίξτε μία ματιά στά χθεσινά πρωτοσέλιδα. Κἄποιοι σφυρίζουν ἀδιάφορα γιά τήν ἐπίσκεψη-πρόκληση τῆς Πελόζι στήν Ταϊβάν, ἡ ὁποία θά μποροῦσε νά ἀνατινάξει τόν κόσμο.

Καί, μάλιστα, τήν στιγμή πού ἀποδεικνύεται ὅτι ἡ μετάβαση τῆς Προέδρου τῆς Βουλῆς τῶν Ἀντιπροσώπων στήν Ταϊπέϊ δέν εἶχε οὔτε τήν ἔγκριση τοῦ Λευκοῦ Οἴκου (ὁ ἐκπρόσωπος τοῦ Μπάϊντεν κράτησε ἀποστάσεις ὑπέρ τῆς Κίνας) οὔτε τοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν (ὁ Μπλίνκεν εἶπε ὅτι ἦταν ἀποκλειστικά δική της ἀπόφαση) οὔτε τοῦ ἀμερικανικοῦ Πενταγώνου (τό ὁποῖο εἶπε ὅτι εἶναι «ἄκαιρη» ἡ στιγμή τῆς ἐπίσκεψής της).

Ὅταν, λοιπόν, εἴμαστε μπροστά σέ ἕνα μέγα θέμα, ἀπό τό ὁποῖο προκύπτει ὅτι ὁ καθένας ἤ καθεμία, ἀγόμενοι καί συρόμενοι ἀπό τά λόμπυ πού χρηματοδοτοῦν τίς ἐκστρατεῖες τους, κάνουν ὅ,τι θέλουν σέ αὐτήν τήν μεγάλη χώρα καί ὅταν αὔριο ἐμεῖς θά κληθοῦμε ἐνδεχομένως νά καταβάλουμε τίς συνέπειες αὐτῶν τῶν παραλογισμῶν (χωρίς νά μποροῦμε νά τίς ἀποδοκιμάσουμε μέ τήν ψῆφο μας), εἶναι δυνατόν ἀπό τίς ταπεινές μας θέσεις νά μήν «βάζουμε» μία φωνή; Νά μήν τούς ξεφωνίζουμε;

Ἡ ἐπίσκεψη τῆς κυρίας Πελόζι στήν Ταϊβάν μέ βρῆκε νά μελετῶ τό ἐξαιρετικό μυθιστόρημα τῶν ἀπόστρατων ἀνωτάτων στρατιωτικῶν τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν ναυάρχων Τζαίημς Σταυρίδη καί Ἔλιοτ Ἄκερμαν 2034, τό ὁποῖο κυκλοφορεῖ στά ἑλληνικά ἀπό τίς ἐκδόσεις «Κάκτος».

Οἱ συγγραφεῖς του τό ἀποκαλοῦν «τό μυθιστόρημα τοῦ ἑπομένου παγκοσμίου πολέμου». Στόν πρόλογό του, μάλιστα, περιέχει μία φράση τοῦ διάσημου Ἀμερικανοῦ συγγραφέως, γνωστοῦ γιά τόν Μόμπυ Ντήκ, Χέρμαν Μέλβιλ: «γιατί δέν ὑπάρχει μωρία στά ζῷα τῆς γῆς, πού νά μήν ξεπερνιέται ἀπείρως ἀπό τήν τρέλα τῶν ἀνθρώπων». Μᾶς ταιριάζει γάντι. Γράφτηκε γιά τούς καιρούς μας. Διαφωνεῖ κανείς; Γιά νά θέσουμε κι ἐμεῖς ἕνα ἐρώτημα.