Δέν εἶναι αὐτό πού νομίζετε

ΔΙΑΒΑΣΑ μέ ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον τίς τελευταῖες δηλώσεις τοῦ πρώην Προέδρου τοῦ ΠΑΣΟΚ Εὐάγγελου Βενιζέλου γιά τίς πολιτικές ἐξελίξεις στήν πατρίδα μας

Καί εἰς ὅ,τι ἀφορᾶ αὐτό καθ’ ἑαυτό τό ἱστορικό τους μέρος –«δέν ἤμουν ἀντιπρόεδρος τῆς κυβέρνησης Σαμαρᾶ ἀλλά συγκυβερνήτης»– καί εἰς ὅ,τι ἀφορᾶ τό προσεχές μέλλον. Ἡ διαπίστωσή του, ὅτι τό πολιτικό σύστημα σήμερα δέν ἀποτελεῖ τόν ὁρισμό αὐτοῦ πού συνηθίσαμε νά ἀποκαλοῦμε «δικομματισμός» μεταπολιτευτικῶς εἶναι λίαν ἐνδιαφέρουσα. Καί ἄς συγκέντρωσαν τά δύο μεγάλα κόμματα ἑνάμισυ χρόνο πρίν ἀπό τό 72% τῆς προτιμήσεως τῶν πολιτῶν στίς κάλπες. Οἱ ἐπιδόσεις τῆς Ἀριστερᾶς στίς παροῦσες δημοσκοπήσεις εἶναι τόσο ἀπογοητευτικές ὥστε τό σύστημα ἔχει χάσει τήν ἰσορροπία του, πράγματι. Ἀντιπολίτευση δέν ὑπάρχει. Ἡ Κυβέρνηση καί τά συγκυβερνῶντα συγκροτήματα παίζουν ἐν οὐ παικτοῖς. Ὁ Κυριάκος Μητσοτάκης δέν ἔχει πιεστεῖ οὔτε μία στιγμή ἀπό τόν Ἀλέξη Τσίπρα. Προτείνω λοιπόν νά διεξέλθουμε ἀναλυτικώτερα μέ περισσότερες λεπτομέρειες τίς δηλώσεις αὐτοῦ τοῦ ἐμβληματικοῦ ἀνδρός.

Ξεκινῶ ἀπό τό ἱστορικό τους μέρος. Πράγματι ὁ Εὐάγγελος Βενιζέλος ἐξελίχθηκε σέ συγκυβερνήτη τοῦ Ἀντώνη Σαμαρᾶ μολονότι ὅταν συγκροτήθηκε τό πρῶτον ἡ κυβέρνηση συνεργασίας τό θέρος τοῦ 2012 τά χνῶτα τους δέν ταίριαζαν. Ἕνεκα ἡ ἀνάγκη ὅμως. Ἐξελίχθηκε σέ συγκυβερνήτη τοῦ Ἀντώνη Σαμαρᾶ, πότε ὅμως; Τό καλοκαίρι τοῦ 2013. Ὅταν καί ἐκεῖνο τό πολιτικό σύστημα ἔχασε ξαφνικά τήν ἐσωτερική ἰσορροπία του μέ τήν ἀποχώρηση τοῦ Προέδρου τῆς ΔΗΜΑΡ Φώτη Κουβέλη ἀπό τήν τρικομματική κυβέρνηση. Ἀπό τότε καί ἔπειτα, ναί, τό ΠΑΣΟΚ ἐκτός ἀπό τό μερίδιό του στούς διορισμούς (4-4-2 ἕως τήν ἀποχώρηση τῆς ΔΗΜΑΡ) κατέλαβε τό Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν καί ὁ κύριος Βενιζέλος εἶχε πράγματι βαρύνοντα λόγο συγκυβερνήτου. Αὐτό ὅμως τό ἐπέβαλλαν τό… βάστα με νά σέ βαστῶ «152’» –τόση ἀπέμεινε ἡ πλειοψηφία τοῦ σχήματος στήν Βουλή– καί ἡ κουλτούρα συνεργασίας τοῦ Ἀντώνη Σαμαρᾶ. Ὁ ὁποῖος εἶχε στίς εὐρωεκλογές τοῦ 2014 περισσότερη ἀγωνία γιά τίς ἐπιδόσεις τοῦ ΠΑΣΟΚ ἀπό ὅση ὁ ἴδιος ὁ κύριος Βενιζέλος. Ἀποτέλεσμα; Ἀντί νά θέσει ἐκβιαστικά τό δίλημμα τῆς πολιτικῆς σταθερότητας τῆς ΝΔ ἔναντι τοῦ ἄγουρου ἀκόμη ΣΥΡΙΖΑ τό ἐκχώρησε στόν κύριο Βενιζέλο. Τό ἀποτέλεσμα; Δεύτερη ἡ ΝΔ, τρίτο τό ΠΑΣΟΚ (Ἐλιά) μέ 8%. Καί ἔπειτα κλασσικά εἰκονογραφημένα: Τρικλοποδιά Τόμσεν στήν κυβέρνηση κατά τήν πέμπτη ἀξιολόγηση (στό κόλπο μέ δημοσκοπήσεις καί ΜΜΕ τά ὁποῖα συμπεριφέρονται φιλικά στόν πρώην Πρωθυπουργό σήμερα), ἀδυναμία ἐκλογῆς Προέδρου Δημοκρατίας καί κάλπες.

Ἀξίζει ἡ παράθεση τριῶν ἱστορικῶν περιστατικῶν γιά αὐτήν τήν ἀφώτιστη περίοδο τῆς νεωτέρας ἱστορίας μας. Τό πρῶτο: Ὁ ἴδιος ὁ κύριος Σαμαρᾶς μοῦ εἶχε ἐμπιστευτεῖ λίγες μέρες μετά τήν ἐγχείρηση στό μάτι του, σέ συνάντηση πού εἴχαμε στήν ἱστορική οἰκία τῆς Πηνελόπης Δέλτα στήν Κηφισιά, στήν ὁδό Ἐμμανουήλ Μπενάκη –Αὔγουστος τοῦ 2012– ὅτι τά προβλήματα τῆς κυβέρνησής του θά ἦταν ὁ Τόμσεν καί ὁ Κουβέλης. Ἐπιβεβαιώθηκε. Τό δεύτερο: Στήν κρίσιμη σύσκεψη γιά τήν ΕΡΤ οἱ τρεῖς ἀρχηγοί κράτησαν πρακτικά μέ ἰδιόχειρες σημειώσεις στίς ὁποῖες σημειώνοντο τά σημεῖα τῆς συμφωνίας. Ὑπαγόρευε ὁ ἴδιος ὁ πρώην Πρωθυπουργός. Γιά λόγους πού εἶναι γνωστοί –ἕνα πρόστιμο– ὁ κύριος Κουβέλης ἄλλαξε γνώμη. Πῆγε στήν Κεντρική Ἐπιτροπή τοῦ κόμματός του στήν Ἁγίου Κωνσταντίνου καί ἀνακοίνωσε τήν ἀποχώρηση τῆς ΔΗΜΑΡ ἀπό τό σχῆμα μέ αἰτία ὅτι …διαλύονται τά μουσικά σύνολα τῆς ΕΡΤ. «Δηλαδή, Πρόεδρε, μᾶς λές ὅτι ἀποχωροῦμε ἀπό τήν κυβέρνηση γιά τά …τρομπόνια;» ρώτησε ἔκπληκτος ὁ τότε Βουλευτής τῆς ΔΗΜΑΡ, νῦν τῆς ΝΔ, Βασίλης Οἰκονόμου.

Τό τρίτο: Ἐπιστρέφοντας ἀπό ταξίδι στό ἐξωτερικό, μόλις προσγειώθηκε στό «Ἐλευθέριος Βενιζέλος» ὁ κύριος Σαμαρᾶς ἄνοιξε τό κινητό του. Εἶδε ὅτι τόν εἶχε καλέσει ἐπανειλημμένως ὁ Βενιζέλος γιά νά τόν ἐνημερώσει περί τῆς ἀποχωρήσεως Κουβέλη. Ἔδωσαν ραντεβού στήν πατρική οἰκία τοῦ πρώην Πρωθυπουργοῦ στήν Μουρούζη. Ἐκεῖ συμφώνησαν τήν «συγκυβέρνηση» πού λέει καί ὁ κύριος Βενιζέλος. Στό τέλος τῆς συνάντησης συνέβη ὅμως κάτι κωμικοτραγικό: ὁ Ἀντώνης Σαμαρᾶς ἔβαλε βιαστικά τό κοστούμι του γιά νά πάει στήν Βουλή. Μόλις ὅμως ἔφθασε στήν ἐξώπορτα ἀκούστηκε ἀπό τό βάθος ἡ ἀγωνιώδης ἔκκληση Βενιζέλου: «…. Σταμάτα! Πού πᾶααας; Φορᾶς τό δικό μου κοστούμι;». Τό ὁποῖο βεβαίως «ἔπλεε» πάνω στόν λιπόσαρκο Σαμαρᾶ πού ἀφηρημένος ὤν ἐκείνη τήν στιγμή ἔσπευδε στό Κοινοβούλιο μέ κοστούμι… ΠΑΣΟΚ. Τό κοστούμι τοῦ συγκυβερνήτου. Κυριολεκτικῶς! Ὁ Βενιζέλος αἰσθανόταν καί ἦταν τόσο συγκυβερνήτης ὥστε ἐπέβαλλε –γιά τόν ἱστορικό τοῦ μέλλοντος, ὑποθέτω– τήν συγγραφή καί ἀνακοίνωση κειμένου τῆς προγραμματικῆς συνεργασίας τῶν δύο κομμάτων, ἡ ὁποία πράγματι ἦταν ἡ πρώτη πού διήρκεσε τόσο πολύ μεταπολιτευτικά. Οἱ κυβερνήσεις συνεργασίας τοῦ 1989 (Τζαννετάκη, Ζολώτα) ἦταν βραχύβιες.

Ἐρχόμαστε τώρα στό σήμερα. Ὁ κύριος Βενιζέλος δέν ζητᾶ κυβερνήσεις συνεργασίας πλέον. Ὀνειρεύεται ἕναν νέο δικομματισμό χωρίς ΣΥΡΙΖΑ. Τό ἔγραφε καί ὁ συνάδελφος Θανάσης Τσεκούρας προσφάτως μετά ἀπό συνομιλία πού εἶχε μέ κορυφαῖο μέλος τῆς Κυβέρνησης. Σύμφωνα μέ τά γραφόμενά του σέ ἕναν πόλο της κυριαρχεῖ ὁ πόθος τῆς συντριβῆς τοῦ ΣΥΡΙΖΑ καθώς ἡ ἐμπειρία ἀπό τήν πενταετῆ διακυβέρνησή του ὑπῆρξε ἐφιαλτική. Ἀλήθεια, εἶναι αὐτό, ὁ ΣΥΡΙΖΑ κατά πολλούς «πρέπει νά τιμωρηθεῖ παραδειγματικά γιά νά μήν ὑπάρξει ξανά». Κατανοητό, γιατί. Οἱ δικαστικές του ἔρευνες ἀπέτυχαν γιατί ἦταν ἐρασιτεχνικές μέν, ἀλλά προκάλεσαν ἐφιάλτες διαρκείας σέ ὅλους τούς πυλῶνες τοῦ συστήματος δέ. Παρολίγον νά φθάσουν στόν πυρῆνα τῆς ἐξουσίας στήν πατρίδα μας. Παρολίγον νά φωτίσουν τούς σκοτεινούς λαβυρίνθους του. Ὡστόσο ὅλοι ὅσοι θεωροῦν ὅτι σέ αὐτή τήν ἐνδιάμεση φάση ἐπείγει ἡ ἀντικατάσταση τῆς Ἀριστερᾶς καί τοῦ Ἀλέξη Τσίπρα ἀπό τήν θέση τῆς ἀντιπολίτευσης μέ ἕνα ἄλλο νέο κόμμα, νομίζω ὅτι κάνουν ἀνάλυση ἐλλιπῆ. Νέο Κόμμα, ἀλλά ποιό κόμμα; Γνωρίζουν τήν ἐρώτηση, ἀλλά ἀγνοοῦν τήν ἀπάντηση. Κόμμα κεντροαριστερό; Μά οἱ δυνάμεις πού στοιχίζονται πίσω ἀπό τόν κύριο Βενιζέλο εἶναι φθαρμένες δυνάμεις, δέν ἔχουν τήν ἀξιοπιστία γιά νά κάνουν κάτι τέτοιο. Κόμμα πατριωτικό-ἀντισυστημικό; Εἶναι γνωστό ὅτι οἱ κύριοι Σαμαρᾶς καί Βενιζέλος εἶναι σέ ἀνοικτή γραμμή (ὁ Βενιζέλος συνομιλεῖ καί μέ Ἄδωνι), ἀλλά εἶναι καί ἄλλο τόσο γνωστό ὅτι ἕνας πρώην Πρωθυπουργός κεντροδεξιᾶς παράταξης δέν γίνεται ποτέ κομματάρχης. Ποιό κόμμα λοιπόν καί ἀπό ποιούς;

Ἡ ταπεινή μου ἄποψη; Ὁ ΣΥΡΙΖΑ παρά τίς παλινωδίες του ἔχει ἀποκτήσει ἰσχυρή καί σταθερή σύνδεση μέ τό 25% τοῦ ἐκλογικοῦ σώματος σέ ἀλλεπάλλληλες ἀναμετρήσεις (2012, 2014, 2015, 2019). Δύσκολα ξερριζώνεται αὐτό. Πολύ δέ περισσότερο ὅταν διαθέτει ἀκόμη καί σήμερα ἰσχυρά ἐρείσματα στόν διεθνῆ παράγοντα, ὁ ὁποῖος τό τελευταῖο πού ἐπιθυμεῖ, ἐν ὄψει συμφωνιῶν γιά τά ἐθνικά θέματα, εἶναι ἡ κατάρρευσή του. Ἀλλά γιά τήν οἰκονομία τῆς συζήτησης ἄς ὑποθέσουμε ὅτι αὐτό θά συμβεῖ. Ὅτι θά ἐπικρατήσουν οἱ σκληροί τῆς ΝΔ, ὅτι τό προσεχές διάστημα ἡ Βουλή θά γίνει εἰδικό δικαστήριο, ὅτι ἡ Ἀριστερά θά συρθεῖ κατηγορουμένη στίς κάλπες, ὅτι ἡ ΝΔ θά θριαμβεύσει ξανά καί ὅτι ὁ ΣΥΡΙΖΑ θά συντριβεῖ τοποθετούμενος στό χρονοντούλαπο τῆς ἱστορίας γιά νά δικαιωθεῖ καί ἡ θεωρία τῆς παρενθέσεως. Ὅσοι καλλιεργοῦν αὐτό τό σενάριο εἶναι βέβαιοι ὅτι θά μπορέσουν νά ὁρίσουν καί τήν κατεύθυνση τῶν ἀνέμων τῆς ἱστορίας; Εἶναι σίγουροι πώς θά καταφέρουν νά τούς διατάξουν πρός τά ποῦ νά φυσήξουν; Ἤ ἀντί τοῦ κόμματος τῶν ὀνείρων τους θά εὑρεθοῦν μπροστά σέ ἕνα Ὀρμπανικοῦ τύπου τσουνάμι ἀπό σχολάζουσες ἐθνικές δυνάμεις, τό ὁποῖο δέν θά μποροῦν νά τό κάνουν καλά καί νά τό φέρουν βόλτα; Πρέπει νά προσέχεις πολύ ὅταν παίζεις μέ τήν ἰδέα νά ἀνοίξεις τόν ἀσκό τοῦ Αἰόλου –γενική ἡ παρατήρηση. Δεῖτε τί ἔγινε μέ τό #metoo. Ἡ Κυβέρνηση εὐλόγησε τίς καταγγελίες τῆς κυρίας Μπεκατώρου καί ἔπειτα ἀπό μιά ἑβδομάδα ἔτρεχε νά «μαζέψει» στό παρασκήνιο ἀνάλογες καταγγελίες γιά τόν ἐκλεκτό της Διευθυντή τοῦ Ἐθνικοῦ Θεάτρου. Ὅποιος λοιπόν φαντάζεται τήν διάλυση τοῦ ΣΥΡΙΖΑ, οἱ πρώην Ὑπουργοί τοῦ ὁποίου (ὅπως ὁ κ. Ξανθός) ψηφίζουν σήμερα εὐχαρίστως τίς τροπολογίες τῆς Κυβέρνησης, πρέπει νά συνυπολογίζει καί τί εἶναι αὐτό πού πιθανόν νά τόν ἀντικαταστήσει. Κύριε Βενιζέλο, ἀγαπητέ Πρόεδρε, σᾶς βεβαιῶ: Δέν εἶναι αὐτό πού νομίζετε.