Έχει λόγο ύπαρξης το ΕΣΡ ;

ΚΑΤΑ την διάρκεια των σπουδών μου στην Νομική Θράκης κατάλαβα ότι αγαπώ το Δημόσιο Δίκαιο περισσότερο από το Ιδιωτικό

Το Αστικό. Το Διοικητικό, το Ειδικό Διοικητικό, το Δίκαιο Περιβάλλοντος, το Εκκλησιαστικό, το Δημόσιο Διεθνές με ”τραβούσαν” περισσότερο από τις διαφορές μεταξύ ιδιωτών. Όταν η ζυγαριά μεταξύ δημοσιογραφίας ή δικηγορίας έκλινε υπέρ της πρώτης (αν και έκανα άσκηση στο γραφείο του αείμνηστου Σωτήρη Πολύδωρα και έλαβα άδεια εξασκήσεως επαγγέλματος μετά από εξετάσεις με επιτηρητή τον Δημήτρη Βερβεσό) βρήκα την χρυσή ευκαιρία να συνδυάσω την θεωρία με την πράξη.

”Θα σε φέρω στο πολιτικό τμήμα αλλά πρέπει να παρακολουθείς και το ρεπορτάζ Δημόσιας Διοίκησης με Υπουργό τον Πεπονή” με διέταξε ο αρχισυντάκτης μου Τίτος Αθανασιάδης. Άλλο που δεν ήθελα. Αναλαμβάνοντας το χαρτοφυλάκιο αυτό είχα μια μοναδική εμπειρία. Έζησα από πολύ κοντά την γέννηση των ανεξάρτητων αρχών. Του ΑΣΕΠ το 1994 και του Συνηγόρου του Πολίτη το 1998. Το ΑΣΕΠ πριν μετακομίσει στην οδό Αμερικής και τώρα στην Λεωφόρο Αλεξάνδρας λειτούργησε σε μερικά μικρά γραφεία σε μια πτέρυγα του έκτου ορόφου του Υπουργείου Προεδρίας. Με προσωπικό μια χούφτα ηρωικούς υπαλλήλους. Με μέλη της Ολομελείας του διακεκριμένους δικαστές (δύο τρεις όπως οι Βασίλης Λαμπρίδης και Βασίλης Πλουμής ήταν μέλη του Ανωτάτου Δικαστηρίου που δίκασε τον Ανδρέα). Με μέλη επίσης της Διοίκησης (όπως ο πρύτανις Βασίλης Ανδρονόπουλος ) και του ΝΣΚ (Βελώνιας).Ο αφρός. Πρόεδρός του ανέλαβε ο καταγόμενος από την Κρήτη αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου Μιχάλης Παπαδάκις. Ο ορισμός της ακεραιότητας, της πειθαρχίας και του δημοσίου ήθους. Πολλές φορές ερχόταν στην Βασιλίσσης Σοφίας χωρίς το υπηρεσιακό αυτοκίνητο με τα πόδια από το σπίτι του στην Κυψέλη!

Έζησα, λοιπόν, από κοντά πως ο Παπαδάκις, η Γενική του Διευθύντρια Ντάρα, διοικητικοί υπάλληλοι όπως η Ρούλη Μπελέκου, τα μέλη της Ολομελείας ”έστησαν” από το μηδέν έναν θεσμό που εγγυάται το αδιάβλητο των προσλήψεων και έως και σήμερα θεωρείται υψηλοτάτου κύρους. Κανείς ποτέ δεν αμφισβήτησε τα αποτελέσματα διαγωνισμού του. Σε ένα κράτος πελατειακό όπως η Ελλάς αυτό έχει μεγάλη σημασία. Χωρίς οικονομικά μέσα αλλά με τη σθεναρή στήριξη του ”ντζώρα” Αναστάση Πεπονή οι άνθρωποι αυτοί τα κατάφεραν. Δεν πρόβαλαν καμμία δικαιολογία για την έλλειψη στήριξης από τον πολιτικό κόσμο. Το βαθύ ΠΑΣΟΚ πολέμησε το θεσμό αλλά ο Παπαδάκις και η ομάδα του άντεξαν.

Τέσσερα χρόνια αργότερα επί υπουργίας Παπαδόπουλου, επί Σημίτη αυτή την φορά, έζησα από πολύ κοντά την ίδρυση του Συνηγόρου του Πολίτη. Ήμασταν από τις λίγες χώρες που δεν διέθεταν ombudsman. O Συνήγορος είχε καλύτερα γραφεία και περισσότερους πόρους από την αρχή λόγω προσωπικού ενδιαφέροντος του κ. Σημίτη αλλά έπρεπε να καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια για να επιβληθεί στην Διοίκηση και το κυριώτερο στους υπουργούς. Ο Νικηφόρος Διαμαντούρος ως Πρόεδρος και οι Γιώργος Καμίνης, Ιωάννης Μιχαήλ και Μαρία Μητροσύλη ως βοηθοί (ελπίζω να μην ξεχνάω κάποιον) έκαναν σπουδαία δουλειά . Δέχονταν 10.000 αναφορές πολιτών ετησίως. Με τον Διαμαντούρο (εξελέγη Ευρωπαίος Μεσολαβητής) και τον Καμίνη διατηρούμε έως σήμερα -έστω αραιά- φιλικές σχέσεις ασχέτως αν οι προσεγγίσεις μας από τότε πολλές φορές διέφεραν. Και εδώ έζησα από κοντά την γέννηση του Θεσμού και κατάλαβα ότι αν ο άνθρωπος θέλει, γή και ουρανό μπορεί να κινήσει. Όχι να λειτουργήσει μια ανεξάρτητη αρχή. Από τότε μου έμεινε συνήθεια να διαβάζω όλες τις ετήσιες εκθέσεις των Ανεξαρτήτων Αρχών (ΕΣΡ, Απόρρήτου Επικοινωνιών, Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, Ανταγωνισμού κλπ) για να καταλαβαίνω καλύτερα το κράτος. Αλλά και για να αξιολογώ τις Αρχές. Χρειάζονται; Δεν χρειάζονται; Το κράτος εκχωρώντας του τις αρμοδιότητες να ”διορίζουν”, να ”ανοίγουν αρχεία”, να ”ελέγχουν την γραφειοκρατία”, να ”ερευνούν τη νομιμότητα των υποκλοπών ακόμη και της ΕΥΠ” αναγνώρισε ότι δεν είναι ουδέτερο. Ότι δεν είναι αμερόληπτο. Βαρειά αποστολή τους ανετέθη λοιπόν.

Με αυτή την εικοσιπενταετή εμπειρία στην πλάτη ομολογώ αισθάνθηκα δυσάρεστη έκπληξη από όσα διάβασα ότι κατέθεσε στο Κοινοβούλιο ο Πρόεδρος της πιο παλιάς ανεξάρτητης αρχής (ιδρύθηκε το 1989): Του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης. Αρχή που μετά από 31 ολόκληρα χρόνια έπρεπε να είναι πλήρως εξοπλισμένη να κάνει σωστά την δουλειά της. Με προσωπικό, κονδύλια, εξοπλισμό. Ο επί κεφαλής της τέως Αρεοπαγίτης Αθανάσιος Κουτρουμάνος είπε στους εμβρόντητους βουλευτές ότι ”με νερό και αλεύρι δεν μπορώ να φτιάξω παντεσπάνι”. Ότι λόγω έλλειψης προσωπικού δεν μπορούν να ελεγχθούν τα κανάλια αν εφαρμόζουν την πολυφωνία κατά την περίοδο της καραντίνας. Ότι η συνταγματικώς κατοχυρωμένη αρχή της πολυφωνίας ”αντίκειται” (!!) με την αρχή της ελευθερίας του δημοσιογράφου. Ότι η αρμόδια επιτροπή για τον έλεγχο της πολυφωνίας των καναλιών απασχολεί μόλις ένα άτομο έναντι πέντε που απασχολούσε το 2008. Το εύλογο ερώτημα που μου ήρθε αμέσως στο μυαλό μετά την ανάγνωση της κατάθεσής του ενώπιον της αρμόδιας επιτροπής είναι ένα: Αν το ΕΣΡ δεν μπορεί το ένα, δεν μπορεί το άλλο, δεν μπορεί το τρίτο έχει λόγο ύπαρξης; Πρέπει να το πληρώνει ο Έλλην φορολογούμενος; Ή πρέπει να καταργηθεί και να γίνει μια απλή Διεύθυνση στην Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης; Με συγχωρείτε! Πιο τίμιο θα ήταν. Θέλετε την απάντηση μου; Όχι δεν πρέπει. Αλλά για να ”ζήσει” πρέπει να συντρέξουν δύο προϋποθέσεις.

Η πρώτη είναι να το θέλει ο ίδιος ο επί κεφαλής. Ως Πρόεδρος Ανεξάρτητης Αρχής υψηλού κύρους ο κ. Κουτρουμάνος έχει την ισχύ να πιέσει να του δώσουν τους υπαλλήλους που χρειάζεται για να ελέγχει την πολυφωνία. Και μάλιστα να την ελέγχει χωρίς άγχος διότι όλο το υλικό είναι πλέον αποθηκευμένο στο Web TV των καναλιών. Η πληροφορία στις μέρες μας είναι κρισιμότατη για τις επιλογές των πολιτών. Αν δεν μπορεί να την διασφαλίσει ο Πρόεδρος και αν θεωρεί ότι είναι στην διακριτική ευχέρεια ημών των δημοσιογράφων που μιλάμε από δημόσια συχνότητα να την αποκαλύψουμε ή όχι, τότε χαιρετίσματα κύριε Πρόεδρε!

Η δεύτερη προϋπόθεση είναι να θέλει και η Πολιτεία. Δε έχω λόγους αυτή την στιγμή να πιστεύω ότι δεν το θέλει. Δόθηκαν ομηρικές μάχες της ΝΔ με τον ΣΥΡΙΖΑ στο όνομα του κράτους Δικαίου προκειμένου να αποκτήσει το ΕΣΡ την δυνατότητα να αδειοδοτεί. Παρ’ ολίγον να διαλυθεί το Συμβούλιο Επικρατείας για χάρη του ΕΣΡ όταν έκρινε την συνταγματικότητα του νόμου Παππά. Αδύνατον να μη θέλει η Κυβέρνηση ισχυρό το ΕΣΡ …το αποκλείω.

Τούτων δοθέντων λοιπόν- με όλο τον σεβασμό στον Αρεοπαγίτη Αθανάσιο Κουτρουμάνο ο οποίος μπορεί να μην ήθελε να τα πει και όλα- νομίζω ότι φαινόμενο δημοσίου λειτουργού που να εμφανίζεται στο κοινοβούλιο και να ομολογεί ότι η αρχή του δεν ασκεί το ρόλο της δεν αντέχεται. Σκέφτεστε τον Βύρωνα Πολύδωρα την υποψηφιότητα του οποίου απέρριψε τότε η ΝΔ να εμφανιζόταν και να έλεγε τέτοια στην Βουλή; ”Με την καμμία” που λέει και η νεολαία. Συνεπώς! Απαιτείστε κ. Πρόεδρε προσωπικό και κάντε την δουλειά σας όπως την έκανε ο προκάτοχος σας κ. Λασκαρίδης, όπως την έκανε ο Παπαδάκις στο ΑΣΕΠ, όπως ο Διαμαντούρος στον Συνήγορο, όπως ο Λαμπρινόπουλος στην Επικοινωνιών, όπως ο Μενουδάκος στα Προσωπικά Δεδομένα. Θεσμική ίχνη για να πατήσετε πάνω, έχετε. Αλλιώς τι κάθεστε εκεί;