Γιατί ὁ Μπάιντεν στηρίζει κατά βάθος τόν Πούτιν

ΔΥΣΤΥΧΩΣ ἤ εὐτυχῶς, τά πράγματα στήν διεθνῆ πολιτική δέν εἶναι ποτέ ὅπως φαίνονται

Πασχίζει ὁ δυτικός κόσμος νά πείσει ὅτι ἡ νέα παγκόσμια ἰδεολογική διαχωριστική γραμμή εἶναι μεταξύ τῆς δημοκρατίας καί τοῦ αὐταρχισμοῦ. Συγκαλοῦνται μέ πρωτοβουλία τῶν Ἀμερικανῶν καί διεθνεῖς διασκέψεις γι’ αὐτό.

Πασχίζουν στήν πατρίδα μας πολιτικές δυνάμεις νά πείσουν ὅτι ἡ διαχωριστική γραμμή χαράσσεται μεταξύ τῶν μεταρρυθμιστῶν τοῦ δυτικοῦ κόσμου καί τῶν λαϊκιστῶν τοῦ ἀνατολικοῦ κόσμου. Εἶναι ὅμως ἔτσι;

Ὑπάρχουν τρία παραδείγματα πού ἀποδεικνύουν τό ἀκριβῶς ἀντίθετο. Ὁ δυτικός κόσμος κάνει τούς ὑπολογισμούς του ὄχι μέ τόν βαθμό προσήλωσης κάθε ἡγέτη πρός τό δημοκρατικό καθεστώς, ἀλλά μέ βάση τό πόσα δολλάρια ἤ τό πόσα εὐρώ θά κόστιζε γιά τό διεθνές οἰκονομικό σύστημα ἡ πτώση ἑνός πολιτικοῦ ἡγέτη ἤ ἡ πτώση μιᾶς χώρας. Τά παραδείγματα πού σᾶς ἀναφέρω εἶναι τά ἑξῆς: Τσίπρας, Ἐρντογάν, Πούτιν. Βεβαίως ὁ ἀρχηγός τῆς ἑλληνικῆς ἀξιωματικῆς Ἀντιπολίτευσης δέν μπορεῖ νά καταταχθεῖ στήν ἴδια μοῖρα μέ τούς δύο ἡγέτες τῆς Τουρκίας καί τῆς Ρωσσίας, ὡστόσο ὅταν τό καλοκαίρι τοῦ 2015 ἔφτασε νά προκηρύξει τό περίφημο δημοψήφισμα, τό ἐρώτημα πού ἔθεσε στόν ἑαυτό της ἡ Καγκελλάριος Μέρκελ ἦταν τό ἑξῆς: Πόσα θά πληρώσει ἡ Γερμανία ἄν ἡ Ἑλλάδα τοῦ κύριου Τσίπρα πού λεοντάριζε τότε, ἀποβαλλόταν ἀπό τήν Εὐρωζώνη;

Σύμφωνα μέ τό βιβλίο τῆς Ἑλένης Βαρβιτσιώτη, τό κόστος ἦταν διαχειρίσιμο, καί σέ σύγκριση μέ τό 2012, ὅταν ἡ ἔξοδος τῆς Ἑλλάδας ἀπό τό εὐρώ θά στοίχιζε 1 τρισεκατομμύριο εὐρώ. Ὡστόσο ἡ Μέρκελ ἔλαβε ὑπ’ ὄψη της ἕναν ἄλλο ἀθέατο λογαριασμό: τό κόστος τῆς ἀναταραχῆς καί τῆς ἀναζωπύρωσης τῶν ἐθνικιστικῶν παθῶν πού μετά βεβαιότητας θά προκαλοῦσε ἡ ἑλληνική ἔξοδος στά Βαλκάνια. Τῶν ὀρέξεων πού θά ἄνοιγαν. Σέ περίπτωση πού ἡ Ἑλλάδα ἔμενε ἐκτός εὐρώ, θά ἦταν αὐτό πού στίς διεθνεῖς σχέσεις ὀνομάζεται failed state; Κράτος, στό ὁποῖο θά κυριαρχοῦσαν οἱ συμμορίες καί θά ἦταν χωρισμένο σέ ζῶνες ἐπιρροῆς τῆς μαφίας. Αὐτή ἡ ἐξέλιξη θά ἄνοιγε τήν ὄρεξη σέ παλαιούς ἀλβανικούς, βουλγαρικούς καί τουρκικούς ἀλυτρωτισμούς μέ βέβαιη συνέπεια νά ἀνάψει ξανά τό φιτίλι στήν πυριτιδαποθήκη τῆς Εὐρώπης.

Ἐκτιμήθηκε λοιπόν τότε ὅτι τά 86 δισ. εὐρώ τοῦ τρίτου μνημονίου Τσίπρα ἦταν ἐλάχιστο ποσό σέ σύγκριση μέ τά 800 δισ. εὐρώ πού ἐνδεχομένως θά χρειαζόταν νά καταβάλει ἡ Γερμανία γιά νά ἠρεμήσει αὐτή τήν γεωπολιτικά, ἐμπορικά, γεωοικονομικά κρίσιμη λωρίδα γῆς τῶν Βαλκανίων, τῆς ὁποίας ἡ μία ἄκρη βρίσκεται στή Μαύρη Θάλασσα καί ἡ ἄλλη στήν Ἀδριατική. Ἔτσι τό γερμανικό κράτος προτίμησε νά κρατήσει τόν ἐνοχλητικό καί λαϊκιστή Τσίπρα στό εὐρώ –ἀργότερα ἔγινε μεταρρυθμιστής κόβοντας μισθούς καί συντάξεις– παρά νά τόν ἀποβάλει ἀπό τήν νομισματική ἕνωση καί νά τόν πληρώσει χρυσά. Τό ἴδιο δίλημμα ἀντιμετωπίζει τά τελευταῖα χρόνια ἡ Εὐρώπη, ἀλλά κυρίως ἡ Ἀμερική μέ τόν πρόεδρο Ἐρντογάν, ὁ ὁποῖος μόνον ὡς σύμμαχος τοῦ ΝΑΤΟ δέν συμπεριφέρεται.

Οἱ Ἀμερικανοί ὅμως ἀποφάσισαν νά κάνουν ὑπομονή, μολονότι τόν ἐπικρίνουν σταθερά γιά ἀντιδημοκρατικές μεθόδους ὅπως ἡ φυλάκιση ἐπιχειρηματιῶν –Ὀσμάν Καβάλα– καί ἡ καταδίωξη δημοσιογράφων. Αὐτό πού μέτρησε περισσότερο στήν ἀμερικανική λογική δέν εἶναι ἡ προσήλωση τοῦ Ἐρντογάν στό δημοκρατικό πολίτευμα ἀλλά τί θά συνέβαινε σέ περίπτωση πού αὐτός ἔπεφτε ἀπό τήν ἐξουσία. Κάτι πού κάποιοι τό ἀποπειράθηκαν καί τό μετάνοιωσαν τό καλοκαίρι τοῦ 2016. Ἡ Ἀμερική κατάλαβε, ἔστω καί ἀργά, ὅτι ὁ Ἐρντογάν εἶναι ἑνοποιητικός παράγοντας γιά τήν σύγχρονη Τουρκία, καί τυχόν ἀπομάκρυνσή του ἀπό τήν ἐξουσία θά προκαλοῦσε χάος καί ἐνδεχομένως τόν διαμελισμό αὐτῆς τῆς μεγάλης σέ ἔκταση γεωγραφικά χώρας, σέ 2-3 κομμάτια, τά συντρίμμια τῶν ὁποίων θά ἔπρεπε νά μαζέψουν αὐτοί.

Χωρίς ἑνοποιητικό παράγοντα ἡ Τουρκία μπορεῖ στό μέλλον νά διαμελιστεῖ σέ τρία κράτη, στήν εὐρωπαϊκή Τουρκία μέ πρωτεύουσα τήν Κωνσταντινούπολη, στήν Τουρκία τῆς Ἀνατολίας μέ πρωτεύουσα τήν Ἄγκυρα καί στό Κουρδιστάν. Ἔτσι, ἄν καί ἦταν πολύ εὔκολο νά τόν ἀποσταθεροποιήσουν ἐπιβάλλοντάς του κυρώσεις ἀντίστοιχες μέ αὐτές τοῦ Πούτιν, τελικά ἀποφάσισαν νά κάνουν στρατηγική ὑπομονή. Ὁ Τοῦρκος Πρόεδρος ἀκόμη καί στά χειρότερά του συσπειρώνει μόνος του ἕνα ποσοστό πληθυσμοῦ πού δέν πέφτει ποτέ κάτω ἀπό 35%. Κανένας ἀπό τούς ἀντιπάλους του δέν ἔχει αὐτή τήν διείσδυση στόν τουρκικό λαό καί μάλιστα μετά 20 χρόνια φθορᾶς στήν ἐξουσία. Εἶναι ὑποχρεωτικά μέρος τῆς λύσης στήν γειτονική χώρα, καί κανένα σενάριο δέν μπορεῖ νά τό ἀποκλείσει. Σοφά λοιπόν οἱ Ἀμερικανοί –γιά τά ἐθνικά τους συμφέροντα βεβαίως– κατάλαβαν ὅτι τό κόστος παραμονῆς τοῦ Ἐρντογάν στήν ἐξουσία εἶναι πολύ μικρότερο σέ δολλάρια σέ σύγκριση μέ τό κόστος τῆς ἀπομάκρυνσής του.

Ὁ ἴδιος χρυσός κανόνας φαίνεται ὅτι ἰσχύει γιά τήν περίπτωση τοῦ Προέδρου Πούτιν, τήν πτώση τοῦ ὁποίου περιμένουν μέ ἀδημονία κάποιοι ἐδῶ στήν Ἑλλάδα. Θά ἀπογοητευθοῦν, καθώς καί σ’ αὐτή τήν περίπτωση οἱ Ἀμερικανοί ὑπολογίζουν πόσο θά κοστίσει στήν παγκόσμια οἰκονομία ἡ ἀναταραχή πού θά προκληθεῖ ἀπό τόν διαμελισμό τῆς ρωσσικῆς ὁμοσπονδίας σέ 15 πιό μικρά τρομοκρατικά κράτη τῆς Ἀνατολῆς σέ σύγκριση μέ τά ὀφέλη τῆς πτώσης τοῦ Ρώσσου ἡγέτη. Καί σέ αὐτήν τήν περίπτωση ἔχει συνειδητοποιηθεῖ ὅτι ὁ Ρῶσσος Πρόεδρος εἶναι ἑνοποιητικός παράγοντας τῆς σύγχρονης Ρωσσίας καί ἡ ἀποπομπή του θά κόστιζε πολύ ἀκριβά σέ δολλάρια στήν Δύση, καθώς θά ἔπρεπε νά ἀναλάβει ἐμπράκτως τίς εὐθῦνες ἀπέναντι στούς λαούς τῆς περιοχῆς. Γι’ αὐτό ἄλλως τε ἡ Εὐρώπη καί ἡ Ἀμερική δέν τοῦ ἔκοψαν εἰδικῶς τό Βερολῖνο τήν γραμμή πίστωσης. Γι’ αὐτό καί δέν πρόκειται νά χρεοκοπήσει. Τριακόσια δισεκατομμύρια εὐρώ εἶναι τό ὄφελος τοῦ ρωσσικοῦ προϋπολογισμοῦ ἀπό τήν συνεχιζόμενη καί ἐν καιρῷ πολέμου προμήθεια φυσικοῦ ἀερίου πρός ὅλες τίς χῶρες τῆς Ἕνωσης. Ὅπως ἀντιλαμβάνεστε, ὁ Μπάιντεν δέν ἔχει κανένα λόγο νά ρίξει τόν Πούτιν ἀπό τήν ἐξουσία. Γιατί μετά θά τό βρεῖ μπροστά του. Ποῦ καταλήγουμε; Ὡραῖες οἱ θεωρίες γιά τίς διαχωριστικές γραμμές μεταξύ δημοκρατίας καί αὐταρχισμοῦ, μεταρρύθμισης καί λαϊκισμοῦ, σεβασμό τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων καί ἀδιαφορίας, ἀλλά ἄς μήν γελιόμαστε: Τό τρόπαιο δέν εἶναι ἡ δημοκρατία. Τό τρόπαιο εἶναι τά εὐρώ καί τά δολλάρια. Πόσο βαθιά πρέπει νά βάζει κάθε ἡγέτης χώρας τό χέρι στήν τσέπη του γιά νά ἀνατρέψει ἕναν δικτάτορα. Ὅταν αὐτό κοστίζει πάρα πολύ καί γιά τήν χώρα του καί γιά τό παγκόσμιο οἰκονομικό σύστημα, τότε στό μυαλό του ἔρχεται τό πασίγνωστο ἀνέκδοτο γιά τόν λαγό καί τό λιοντάρι: Λέμε καμμιά ἀνοησία γιά νά περνάει ἡ ὥρα!