Ἡ ἀταξία χειρότερη ἀπό τήν ἀδικία

Η ΚΑΛΗ ΜΕΡΑ ἀπό τό πρωί φαίνεται

Καί ἡ πρωτοφανής εἰσβολή ἀμερικανῶν πολιτῶν στό Καπιτώλιο, τήν ἕκτη μόλις ἡμέρα τοῦ νέου χρόνου, τῶν Θεοφανείων, μᾶς «λέει» ὅτι τό 2021 μόνο καλή δέν θά εἶναι ἡ μέρα. Ἡ φωτογραφία τῶν κρεμασμένων εἰσβολέων στά παράθυρα τοῦ ἐμβληματικοῦ κτιρίου πού τίς προηγούμενες δεκαετίες σηματοδούσε μαζί μέ τόν Λευκό Οἶκο καί τό Ἄγαλμα τῆς Ἐλευθερίας στήν Νέα Ὑόρκη τήν ἀμερικανική ἰσχύ, κερδίζει δικαιωματικά μία θέση στό ἄλμπουμ μέ τά ἐνσταντανέ πού σημάδεψαν τήν πορεία τοῦ κόσμου τόν 20ό καί τόν 21ο αἰῶνα. Θά τοποθετηθεῖ εἰς περίοπτον θέσιν: Δίπλα σέ αὐτήν μέ τόν Κινέζο φοιτητή, ὁ ὁποῖος στέκεται μπροστά ἀπό ἕνα τάνκ στήν πλατεῖα Τιενανμέν στό Πεκῖνο. Δίπλα σέ ἐκείνην στήν ὁποία εἰκονίζεται ὁ Γιέλτσιν πάνω σέ ἕνα τάνκ νά κινεῖται πρός τήν Ρωσσική Δούμα τό 1990, λίγο μετά τήν πτώση Γκορμπατσώφ καί τῶν λοιπῶν δικτατοριῶν τῆς τέως ΕΣΣΔ (Τσαουσέσκου, Χόνεκερ, Ἀλία κ.λπ.). Δίπλα σέ ἐκείνην στήν ὁποία ἀπαθανίζονται ἐξεγερμένοι Ἀνατολικογερμανοί νά γκρεμίζουν τό τεῖχος τοῦ αἴσχους στήν πύλη τοῦ Βραδεμβούργου. Δίπλα βεβαίως στήν ἀνατριχιαστική εἰκόνα μέ τήν πτώση τῶν δίδυμων πύργων ἀπό ἀφιονισμένους τζιχαντιστές. Ἐκεῖ θά τοποθετηθοῦν οἱ κρεμασμένοι ἀκτιβιστές, πραξικοπηματίες, ψεκασμένοι, ἀκροδεξιοί Ἄμερικανοί, ὅπως θέλετε πεῖτε τους. Ἡ οὐσία δέν ἀλλάζει. Ἐκφράζουν, ὅπως φαίνεται ἀπό τίς δημοσκοπήσεις πού ἔγιναν ἀμέσως μετά τήν εἰσβολή, τούς μισούς Ἀμερικανούς καί τό ψυχικό σχίσμα πού αὐτοί νοιώθουν ἀπό τούς δημοκρατικούς θεσμούς τους. Τό ποιός τούς ἔβαλε νά τό κάνουν ἤ τό πῶς θά τούς ἀποκαλοῦμε μικρά ἀξίαν ἔχει. Μέ Τράμπ ἤ χωρίς, τό καπάκι τῆς χύτρας κάποτε θά ἐκτινασσόταν. Ἡ Ἀμερική ὅπως ἡ Κίνα καί ἡ Ρωσσία κάποτε εἶναι ὑποχρεωμένη πλέον νά ἀσχοληθεῖ μέ τόν ἑαυτό της, κατά προτεραιότητα. Ὁ λοιπός κόσμος ἕπεται. Ἤδη, ἐδῶ καί χρόνια, ἔχει χάσει τόν βηματισμό της καί τήν διορατικότητά της νά ἀλλάζει τόν κόσμο, ἤδη ἐδῶ καί χρόνια ἐν γνώσει τῆς ἀδυναμίας της εἶχε ἀρχίσει νά ἀποσύρεται ἀπό διάφορα θέατρα τοῦ πολέμου. Αὐτήν τήν φορά τά πράγματα ὅμως εἶναι ἐντελῶς διαφορετικά. Πρέπει νά γλείψει τίς πληγές πού τῆς προκάλεσαν οἱ ἴδιοι οἱ πολῖτες της. Δέν ὑπάρχει ἐχθρός, ὅπως τό 2001 οἱ τζιχαντιστές, γιά νά τόν δαιμονοποιήσει. Πέραν τῆς ἐσωτερικῆς διάστασης ἡ ἀνεμπόδιστη εἰσβολή στό Καπιτώλιο ἀποτελεῖ ἕνα ἰσχυρότατο σῆμα διεθνοῦς ἀδυναμίας τῶν ΗΠΑ νά ἀντεπεξέλθουν στόν ρόλο πού ἔχουν τάξει τόν ἑαυτό τους γιά τήν διακυβέρνηση τοῦ κόσμου. Ἐάν ἀδυνατεῖς νά προστατέψεις τήν πρωτεύουσά σου ἀπό 10-20.000 συγκεντρωμένους διαδηλωτές, οἱ ὁποῖοι εἰσβάλλουν στό Καπιτώλιο ἀμφισβητώντας τό ἀποτέλεσμα τῶν ἐκλογῶν, μέ ποιό κῦρος ἄραγε θά παρέμβεις γιά νά προστατέψεις τόν ὑπόλοιπο κόσμο; Μέ ποιά ἰσχύ θά παρέμβεις σέ διαπραγματεύσεις μεταξύ τρίτων γιά νά κατευθύνεις τά πράγματα πρός τήν μία ἤ πρός τήν ἄλλη κατεύθυνση;

Ὅπως σοφά ἔγραφε καί ὁ Hans Morgenthau, «αὐτό πού οἱ ἄλλοι νομίζουν γιά ἐμᾶς εἶναι τόσο σημαντικό ὅσο καί αὐτό πού πραγματικά εἴμαστε».

Στήν πραγματικότητα, τό κενό ἀσφαλείας στήν καρδιά τῆς ἀμερικανικῆς πρωτεύουσας ὑπονομεύει ἀσύλληπτα τό κῦρος τῆς ἀμερικανικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς. Καί βεβαίως αὐτό τό κενό ἀσφαλείας ἔχει καί ἕνα ἀκόμη ἀποτέλεσμα: ἀπελευθερώνει ὅλους τούς τρελλούς τοῦ κόσμου, δικτάτορες ἤ ἀτάκτους ἰσλαμιστές νά κάνουν ὅ,τι θέλουν σέ κρίσιμες γεωπολιτικῶς περιοχές χωρίς τόν φόβο ὅτι θά κυνηγηθοῦν ἀπό τίς ἀμερικανικές μυστικές ὑπηρεσίες ἀκόμη καί στά πλέον ἀδιάβατα βουνά τοῦ πλανήτη. Εἰς ὅ,τι δέ ἀφορᾶ τά δικά μας, ἡ κατάσταση γίνεται ἀκόμη πιό τραγική. Πρίν ἡ κυρίαρχη πολιτική τάξη μας ἤλπιζε σέ μιά ἀμερικανική παρέμβαση πού θά ὁδηγοῦσε σέ ἕναν ἐπώδυνο πλήν συμβιβασμό μέ τήν βουλιμική γειτονική Τουρκία. Μέ τά νέα δεδομένα ἡ Τουρκία ἔχει πολύ λίγους λόγους γιά νά σεβαστεῖ τίς ἐπιθυμίες τῶν ΗΠΑ.

Ἐάν ἡ κατάσταση ἐκτάκτου ἀνάγκης στήν Οὐάσιγκτον καταστεῖ μόνιμος, τότε ἡ γειτονική χώρα θά γνωρίσει πρωτόγνωρους πειρασμούς. Πειρασμούς εἰς βάρος τῆς ἐδαφικῆς ἀκεραιότητας τῆς Ἑλλάδος ἐννοεῖται. Καί ὅλα ὅσα συζητᾶμε τώρα καί τά θεωροῦμε περίπου δεδομένα, ὅτι θά καθίσουμε γύρω ἀπό ἕνα τραπέζι διαλόγου γιά νά κερδίσουμε μία ἀκόμη φορά χρόνο, νά μήν ἰσχύουν. Τό κενό ἀσφαλείας στίς ΗΠΑ τό ὁποῖο ἐπιτείνει τήν ἀνισορροπία τοῦ διεθνοῦς συστήματος –ὁ πολυπολικός κόσμος δέν ἔχει κέντρο βάρους– ἀναβαθμίζει ἐκ τῶν πραγμάτων τόν ρόλο τῆς Ρωσσίας, τῆς Κίνας καί τῆς Εὐρώπης στήν πλανητική σκακιέρα. Μποροῦν ἄραγε ὅμως νά σηκώσουν ἕνα τέτοιο βάρος εὐθύνης κάθε μία χωριστά; Ἡ Εὐρώπη μέ τό κείμενο τῶν συμπερασμάτων τῆς τελευταίας Συνόδου Κορυφῆς ἀνέθεσε τά γεωπολιτικά θέματα τῆς Ἀνατολικῆς Μεσογείου στίς ΗΠΑ!

Σέβεται τόσο πολύ τόν ἑαυτό της, ὥστε τόν κατήργησε. Καί «διορατικά» ἀνέθεσε τήν διαχείριση θεμάτων πού ἅπτονται τοῦ ζωτικοῦ της χώρου σέ μιά χώρα πού εὑρίσκεται ἐπισήμως ἐδῶ καί μερικές μέρες σέ ἐμφύλιο. Ἡ Ρωσσία ἔχει ἐπεκτείνει ἐντυπωσιακά τήν παρουσία της στήν Μέση Ἀνατολή, εἶναι ἰσχυρότατη περιφερειακή δύναμη (στόν ἄξονα Καύκασος-Μέση Ἀνατολή), ἀλλά εἰς ὅ,τι μᾶς ἀφορᾶ –μετά καί τά δικά μας λάθη μετά τό 2009– δέν ξέρουμε τί νά περιμένουμε. Ἔβαλε στήν ἴδια ζυγαριά τό θέμα τῆς Ἁγίας Σοφίας μέ τό ζήτημα τῆς Οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας. Καταψήφισε στό Συμβούλιο τῆς Εὐρώπης τό καταδικαστικό ψήφισμα γιά τήν Ἁγία Σοφία.

Ὁ Ρῶσσος Πατριάρχης χαρακτήρισε «θεία δίκη» τήν μετρατροπή της σέ τέμενος ἐξ αἰτίας τῆς στάσης τοῦ Πατριαρχείου στό Οὐκρανικό. Πρόκειται γιά στάση πού προδίδει μία εὐρύτερη συμπόρευση τῆς Μόσχας μέ τήν Ἄγκυρα κόντρα στίς ΗΠΑ καί τούς δορυφόρους της. Τί εἴδους διαμεσολάβηση νά περιμένουμε λοιπόν καί ἀπό ἐδῶ, ἄν καί ὁ πρύτανης τῆς διπλωματίας Λαβρώφ μᾶς τήν ἔχει προτείνει κατά τήν πρόσφατη ἐπίσκεψή του;

Ὅσο γιά τήν Κίνα πού περιμένει ὑπομονετικά νά γίνει ξανά αὐτό πού λέει τό ὄνομά της (σημαίνει «κέντρο τοῦ κόσμου»), μετά ἀπό μία σύντομη ἀμερικανική «παρένθεση» δύο αἰώνων, δέν ἔχουμε σαφές δεῖγμα γραφῆς. Στήν πραγματικότητα λοιπόν δικαιώνεται ὁ κύριος Χρῆστος Σαρτζετάκης: Εἴμαστε ἔθνος ἀνάδελφον. Μόνοι πρέπει νά βροῦμε τήν λύση στό πρόβλημά μας. Ἀλλά γιά νά τό καταφέρουμε αὐτό ἀπαιτεῖται ἀπελπισμένα ἐθνική ἑνότητα. Ἀληθινή ἐθνική ἑνότητα. Νά πιστεύουμε σέ αὐτήν ἐπειδή ξέρουμε ποιός εἶναι ὁ κίνδυνος ποὐ διατρέχουμε.

Ἀπό αὐτά πού βλέπετε ἐσεῖς μέ τήν αὐγή τῆς νέας χρονιᾶς –εἴπαμε ἡ καλή μέρα ἀπό τό πρωί φαίνεται– εἶστε αἰσιόδοξοι ὅτι μποροῦμε νά τήν ἐπιτύχουμε; Ἐδῶ πᾶμε νά καταστήσουμε τήν Ἐκκλησία μέρος τοῦ προβλήματος χωρίς ἡ ἴδια νά τό ἐπιδιώκει καί θά καταφέρουν νά συνεννοηθοῦν οἱ πολιτικές δυνάμεις γιά τά ἐλάχιστα; Τό εὔχομαι, τό ἐλπίζω, τό θέλω, ἀλλά αὐτήν τήν στιγμή πού μιλᾶμε δέν τό βλέπω. Μικρά ἀναστήματα καλοῦνται νά διαχειριστοῦν μεγάλα διακυβεύματα.

Τό κενό ἀσφαλείας στίς ΗΠΑ ἀνοίγει τίς ὀρέξεις τῆς Τουρκίας καί ἀπειλεῖ τήν διχασμένη Ἑλλάδα. Δυστυχῶς ὁ Κίσσινγκερ δικαιώνεται: Ἡ ἀταξία εἶναι χειρότερη ἀπό τήν ἀδικία. Στήν περίπτωσή μας ἴσως συμβοῦν καί τά δύο: ἡ ἀταξία νά διευρύνει τήν ἀδικία.