«Πότε πηγαίνετε σχολεῖο;» ρώτησα τήν ἐγγονή μας χθές.
«Αὔριο, παπποῦ. Χωρίς τίποτα!» μοῦ λέει. Θέλησα νά κάνω χιοῦμορ (δηλαδή αὐτό κάνω κατ’ ἐξακολούθηση) καί εἶπα: «Μέ τίποτα; Τ’ εἶναι πάλι ἐτοῦτο; Χωρίς ροῦχα θά πηγαίνετε σχολεῖο;».
Κούνησε ἐλαφρά τήν κεφαλή. «Ἔλα, παπποῦ, ἄσε τίς κρυάδες καί πέταξέ με μέχρι τήν Φωτεινή» μοῦ λέει. Καί, φυσικά, ἄφησα τά ἀστεῖα καί τήν πῆγα στό σπίτι τῆς φίλης της. «Πᾶτε νά ἑτοιμαστεῖτε;» τήν ρωτῶ. «Ὄχι, πᾶμε νά κλάψουμε παρέα!» μοῦ ἀπαντᾶ τό καμάρι μας, πού ἀπό σήμερα φοιτᾶ στήν Πρώτη Λυκείου…
Σκέπτομαι τά σημερινά, τυχερά, παιδιά, πού μποροῦν νά φοροῦν στό σχολεῖο ὅ,τι θέλουν, πού εἶναι μέχρι 20-25 σέ κάθε αἴθουσα, πηγαίνουν ἐκδρομές ἀκόμη καί στό ἐξωτερικό. Καί θυμᾶμαι τά δικά μας χρόνια.
Στήν Ἕκτη τοῦ Δημοτικοῦ ἔπρεπε νά προετοιμάζομαι γιατί θά ἔδινα ἐξετάσεις νά μπῶ στό Γυμνάσιο. Καί μάλιστα ἐξετάσεις στό Πρῶτο, τό Πρότυπο Γυμνάσιο τοῦ Πειραιῶς, πού ἀπό ἐκείνη τήν χρονιά (1962-63) ὀνομάσθηκε «Ἰωνίδειος Πρότυπος Σχολή». Διάβαζα, λοιπόν, γιά νά δώσω εἰσαγωγικές στό Γυμνάσιο. Σέ ἕνα Γυμνάσιο πού θά δίναμε δύο χιλιάδες, καί θά ἔπαιρνε μόνο 174!
Δηλαδή κάθε τμῆμα τῶν τάξεων τῆς Ἰωνιδείου εἶχε ἀπό 46 μαθητές! Μάλιστα, 46! Καί ἀπό τούς 46 ἐκείνους,
ΟΛΟΙ πέτυχαν στά Ἀνώτατα Ἐκπαιδευτικά Ἱδρύματα. Συμμαθητές μου εἶναι σήμερα διακεκριμένοι παγκοσμίως ἐπιστήμονες, καθηγητές Πανεπιστημίων, πολιτικοί, ὑπουργοί, δημοσιογράφοι.
Ναί, ἤμασταν 46 σέ κάθε τμῆμα. Καί ὅλοι οἱ καθηγητές μᾶς γνώριζαν μέ τά ὀνόματά μας! Καί οἱ περισσότεροι γνώριζαν καί τούς γονεῖς μας, οἱ ὁποῖοι περνοῦσαν μία φορά τήν ἑβδομάδα ἀπό τό Σχολεῖο ἀλλά καί γιά νά παίρνουν –ἐκεῖνοι– τούς βαθμούς στά τρίμηνα!
Μετά, τό 1965-66, δώσαμε ἐξετάσεις γιά νά περάσουμε ἀπό τό Γυμνάσιο στό Λύκειο! Μάλιστα, ἐκτός ἀπό τίς γραπτές ἐξετάσεις τῶν δύο ἑξαμήνων, εἴχαμε καί ἐξετάσεις γιά τό Λύκειο!
Θυμᾶμαι ὅτι γράψαμε σέ ἄλλο κτήριο (στό Ἕκτο Γυμνάσιο, στήν Καστέλα) καί τά γραπτά μας τά διόρθωσαν καθηγητές ἄλλων σχολείων. Ναί, ἀρκετοί μαθητές «κόπηκαν» στό Λύκειο. Καί ἀκολούθησαν ἄλλες σχολές. Τεχνικές, Σχολές Ἐμπορικοῦ Ναυτικοῦ, ἄλλοι πῆγαν στήν Σ.Κ.Υ.Π, ἄλλοι στήν «Σιβιτανίδειο».
Γιατί ἡ Ἑλλάδα ἔβγαζε τότε τεχνικούς, ἄξιους καί καταρτισμένους, Σήμερα ψάχνεις ἠλεκτρολόγο, ὑδραυλικό, μέ τό κερί καί ἄν βρεῖς, πρέπει νά ξέρεις ξένες γλῶσσες!
Κι ὕστερα δώσαμε ἐξετάσεις γιά τά ΑΕΙ. Οὔτε Πανελλήνιες οὔτε τίποτε! Δίναμε ἐξετάσεις σέ πέντε-ἕξι μαθήματα (ἄν θυμᾶμαι καλά) καί μάλιστα σέ κτήρια τῶν Ἀνωτάτων Σχολῶν! Τόν Ἰούνιο τοῦ 1968 ἔδωσα ἐξετάσεις στό παλαιό κτήριο τῆς Παντείου. Τίς πέρασα καί ἐκεῖνες. Ἀπό ἐξετάσεις, ἄλλο τίποτε!..
Ὅταν τά λέω στήν ἐγγονή μου, ἀπορεῖ. «Σαρανταπέντε μαθητές καί μόνο ἀγόρια;» μέ ρωτᾶ. Τῆς ἐξηγῶ ὅτι τότε Μεικτό ἦταν μόνο τό Γυμνάσιο τῆς Καστέλας.
Ὅλα τά ἄλλα, ἦταν Ἀρρένων καί Θηλέων. Φυσικά, δέν ἦταν καλύτερα ἀπό σήμερα, ἀλλά ἐκεῖνο πού ξέρω εἶναι ὅτι μάθαμε γράμματα!. Καί πολλές φορές, μνημονεύω τούς καθηγητές μου. Καί καμμιά φορά τούς ἀνάβω καί κανά κεράκι. Καλή χρονιά, παιδιά…