«Φαντάζεσαι τί θά ὑπάρχει μετά ἀπό πενῆντα ἤ ἑκατό χρόνια; Δέν θά ὑπάρχουμε ἐμεῖς, φυσικά, ἴσως νά ὑπάρχει ἡ Ἑλλάδα.
Ἀλλά ποιός θά θυμᾶται ὅλους αὐτούς πού σήμερα ἀπασχολοῦν τά μέσα, τήν κοινή γνώμη, τόν κοσμάκη; Κανένας! Θά ἔχουν μείνει στήν παγκόσμια σκηνή ἡ Κάλλας, ἄντε καί ὁ Ὠνάσης. Ποιόν ἄλλον θά θυμᾶται ὁ κόσμος; Μέχρι πρίν λίγα χρόνια, εἴχαμε διεθνεῖς προσωπικότητες, τήν Νάνα Μούσχουρη, τόν Ντέμη Ροῦσσο καί τήν Βίκυ Λέανδρος. Ἔκτοτε, ἴσως μόνο ὁ Βαγγέλης Παπαθανασίου θά περάσει στήν ἀθανασία, ἀλλά κι αὐτό τό βλέπω δύσκολο. Ἡ Κάλλας, ὅμως, δέν θά σβήσει ποτέ, ὅπως καί ὁ Ὠνάσης, πού ἔγινε θρῦλος, κυρίως πλάι στήν Κάλλας!»…
Ὁ φίλος μέ τόν ὁποῖο συζητοῦσα καί μοῦ ἔλεγε ὅλα αὐτά ἔχει γυρίσει πέντε-ἕξι φορές τόν κόσμο! Ἔχει πάει ἀπό τήν Γῆ τοῦ Πυρός στόν Βόρειο Πόλο περισσότερες φορές ἀπ’ ὅ,τι ὁ μέσος Ἕλληνας πηγαίνει διακοπές.
Ἔχει γυρίσει τά καλύτερα νάιτ-κλαμπ, ἑστιατόρια, ἔχει παίξει γκόλφ μέ παγκόσμιες προσωπικότητες, ἔχει κάνει παρέα μέ ὅλο τό ἑλληνικό τζέτ-σέτ καί μέ τρανταχτά ὀνόματα ἀπό τό διεθνές στερέωμα τῶν διασημοτήτων. Καί μέ βεβαιώνει ὅτι κανείς, πουθενά, δέν ἀναφέρεται σήμερα στήν σύγχρονη Ἑλλάδα.
«Ναί, παντοῦ ἀκοῦς γιά τούς ἀρχαίους μας προγόνους, σέ ὅλα τά πανεπιστήμια βλέπεις ἑλληνικές ἐπιγραφές καί ἀγάλματα, οἱ μεγάλοι φιλόσοφοι καί ἐπιστήμονες τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδας εἶναι παντοῦ. Ἡ σύγχρονη, ὅμως, Ἑλλάδα δέν ἔχει νά δείξει κάτι πέρα ἀπό τήν Κάλλας καί τόν Ὠνάση!» μοῦ λέει.
«Καλά, καί ὁ Παπανικολάου; Ὁ ἄνθρωπος πού ἀνακάλυψε τό “τέστ-πάπ” κι ἔσωσε ἀμέτρητα ἑκατομμύρια γυναικῶν;» ἐρωτῶ. «Ἐντάξει, ἀλλά ὁ Παπανικολάου δέν ἦταν “παγκόσμιο” ὄνομα μέ τήν ἔννοια τοῦ “μέ γνωρίζουν καί οἱ πέτρες”. Ἐγώ ἀναφερόμουν σέ ὀνόματα πού, ὅπου καί νά τά πεῖς, θά τά γνωρίζουν. Μέχρι καί στά νησιά τῶν Ἐσκιμώων, πού ὅλοι θέλουν νά πᾶνε ἐκεῖ ἀλλά μόλις κατέβουν θά ζαλιστοῦν ἀπό τήν “τσίκνα” τῶν οὔρων τῶν χιλιάδων πιγκουίνων, οἱ κάτοικοι γνωρίζουν τήν Κάλλας!» μοῦ λέει.
Θυμᾶμαι τήν πρώτη φορά πού βγῆκα στό ἐξωτερικό, μικρός σχετικά. Στήν ἐμφάνιση τοῦ διαβατηρίου μας, ὁ τελωνειακός ἀνεφώνησε «Wow, Onassis!». Στό νησί Σερέγια, ἔξω ἀπό τό Χάμερφεστ, στόν Βόρειο Πόλο, μέ τόν φίλο μου καί συνάδελφο, τόν Ράγκναρ, καί τόν Κάλε, ἕναν ψαρά μπακαλιάρου καί σολομοῦ, περνούσαμε τίς ὧρες στό σπίτι του, ἀπολαμβάνοντας μελωδίες τοῦ Γκρίγκ καί ἄριες τῆς Κάλλας. «Θεϊκή φωνή», ἔλεγε ὁ Ράγκναρ καί ἔπινε τό παράνομο ποτό πού ἔφτιαχνε ἀπό πατάτες ὁ Κάλε, καθώς τά οἰνοπνευματώδη στήν Νορβηγία εἶναι πανάκριβα!
Ἀλήθεια, ποῦ βρίσκεται σήμερα ἡ δημιουργία στήν Ἑλλάδα; Ποιός ἔχει τόσο μεγάλο ἀνάστημα πού νά ξεπεράσει τήν μετριότητα, τήν ὁποία προκαλεῖ -ἄν δέν ἐπιβάλλει- ἡ ταχύτητα μέ τήν ὁποία γίνονται ὅλα γύρω μας; Μόνο διάττοντες ἀστέρες καί κομῆτες κυκλοφοροῦν πλέον. Ποῦ εἶναι οἱ πνευματικοί μας ἄνθρωποι γιά νά μιλήσουν καί νά παρέμβουν; Τέλειωσε ἡ ζωή γιά τούς λαμπρούς ἐγκεφάλους τῆς δεκαετίας τοῦ ‘60 καί πέσαμε στήν κατάθλιψη! Ἔφυγαν οἱ ποιητές καί οἱ συγγραφεῖς πού εἶχαν κάτι νά ποῦν καί τώρα ἀσχολούμεθα μέ τά χαμερπῆ καί τά ἀδιάφορα. Μεγάλη ξηρασία, παρά τίς πολλές βροχές…