Μερικές σκέψεις γιά τόν Πρόεδρο

ΟΤΑΝ ὁ Ἀλέξης Τσίπρας συνάντησε μυστικά στήν οἰκία κορυφαίου συνεργάτη του στά Ἐξάρχεια τόν νῦν Πρόεδρο τῆς Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο τόν Ἰανουάριο τοῦ 2015 προκειμένου νά τοῦ προτείνει νά εἶναι ὑποψήφιος γιά τό ἀξίωμα, ἐκεῖνος ἐξεπλάγη. Αἰφνιδιάστηκε. Δέν τό ἀνέμενε.

Γι’ αὐτό ἄλλωστε εὑρισκόμενος στό Συμβούλιο Ἐπικρατείας γιά νομική παράσταση –δέν ἦταν πλέον βουλευτής– δέν ἀπάντησε στίς δύο ἐπείγουσες κλήσεις πού ἔγιναν στό γραφεῖο του ἀπό τόν νῦν Πρωθυπουργό. Ἄλλες προσωπικότητες τῆς συντηρητικῆς παράταξης φέρονταν ἄλλωστε ἐκείνη τήν ἐποχή βέβαιες γιά τό χρῖσμα τοῦ ΣΥΡΙΖΑ.

Ὅταν λοιπόν Παυλόπουλος καί Τσίπρας βρέθηκαν πρόσωπο μέ πρόσωπο καί ὁ Πρωθυπουργός τοῦ πρότεινε τό ἀξίωμα, ὁ καθηγητής τόν εὐχαρίστησε γιά τήν τιμητική πρόταση, ἀλλά πρόσθεσε: «Θέλω νά σᾶς ρωτήσω ὅμως κάτι, κύριε Πρόεδρε: Γιατί ἐμένα;».

Ὁ Τσίπρας εἶχε ἕτοιμη τήν ἀπάντηση: «Γιά νά βάλετε πλάτη στήν Εὐρώπη!» Ἤξερε προφανῶς ποίου κομμουνιστογενοῦς κόμματος ἡγεῖτο καί γνώριζε μέχρι ποῦ θέλει νά τό πάει, ἀσχέτως ἄν στόν δρόμο ἔχασε τόν ἔλεγχο.

Θυμήθηκα αὐτή τήν ἀνέκδοτη ἱστορία καί σᾶς τήν ἀποκαλύπτω σήμερα –τήν γνωρίζω καιρό– διότι μέ ἀφορμή τήν τροπή πού λαμβάνουν τά πράγματα στά Σκόπια θέλω νά σᾶς πῶ μερικές σκέψεις γιά τόν Πρόεδρο καί γιά τήν συνεισφορά του στήν πατρίδα, σέ τρεῖς κορυφαῖες στιγμές πού μέχρι στιγμῆς ξεχωρίζω:

Στό Σκοπιανό, στά ἑλληνοτουρκικά καί στό δημοψήφισμα τοῦ 2015. Θέλω νά τίς «πῶ», γιατί ὁ Παυλόπουλος δέν ἔχει σήμερα στήν κοινωνία τό εὖρος τῆς ἀποδοχῆς πού τοῦ ἀξίζει γιά ὅσα ἔχει πράξει στό προσκήνιο καί στό παρασκήνιο γιά τήν πατρίδα. Δέν τήν ἔχει –ἄν καί τά ποσοστά του εἶναι γενικῶς καλά– διότι πρῶτον φέρει στήν πλάτη του ἕνα φορτίο: τίς συμπάθειες ἀλλά καί τίς ἀντιπάθειες πού ἀπέκτησε κατά τήν ὑπουργική θητεία του τήν περίοδο 2004-2009. Τήν «ἀμυντική» στάση του τόν Δεκέμβριο τοῦ 2008 (κάποτε θά γραφοῦν καί θά ἀποκαλυφθοῦν ὅλα), τίς πλαστές εἰδήσεις γιά τούς «χιλιάδες» διορισμούς καί βεβαίως τά ἀναμφισβήτητα λάθη του. Πληρώνει ἐπίσης ἐξ ἀντανακλάσεως καί τήν δυσπιστία τῶν πολιτῶν ἀπέναντι στόν πολιτικό κόσμο γενικότερα.

Τίποτε ὅμως δέν ἀναιρεῖ τήν βασική διαπίστωση στήν ὁποία καταλήγουμε ὅσοι γνωρίζουμε κάπως τά πράγματα ἀπό μέσα: Ὁ Παυλόπουλος σέ σύγκριση μέ τόν προκάτοχό του εἶναι ἡ μέρα μέ τήν νύχτα. Εἶναι ἕνας παρεμβατικός Πρόεδρος, πού πολλές φορές λέει ἀνοικτά καί χωρίς φιοριτοῦρες αὐτά πού δυσκολεύεται νά πεῖ ἡ Κυβέρνηση στούς ξένους.

Ὑπάρχουν, λοιπόν, τρεῖς συγκλονιστικές στιγμές στήν θητεία του. Ἡ πρώτη ἦταν ὅσα εἶπε μπροστά στίς κάμερες στόν Πρόεδρο Ἐρντογάν μέσα στό Προεδρικό Μέγαρο. Ἄν καί θά μποροῦσε νά εἶχε πεῖ λιγότερα (μέ τό ἴδιο βάρος καί τήν ἴδια φόρτιση), ἐντούτοις αὐτό πού ἔπραξε ἦταν τελικῶς τό σωστό. Εἰδικῶς γιά τήν Λωζάννη. Ἔμεινε.

Τό δεύτερο (ἐπίσης γνωστό) εἶναι ἡ ἀπειλή του νά παραιτηθεῖ ἀπό Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας ἄν ἡ Κυβέρνηση ἀξιοποιοῦσε τό ἀποτέλεσμα τοῦ δημοψηφίσματος γιά νά ὁδηγήσει τήν χώρα στήν δραχμή. «Πρόεδρος τῆς δραχμῆς ἐγώ δέν γίνομαι!» διεμήνυσε τότε στόν Τσίπρα. Ἀλλά ὁ Πρωθυπουργός πού προκήρυξε τό δημοψήφισμα γιά νά ἐπιβιώσει πολιτικά ἀπέναντι στούς 34 βουλευτές πού θά τοῦ ἔφευγαν, συνεννοήθηκε ἀπό τό πρωί ἐκείνης τῆς Κυριακῆς μαζί του, ὅτι τήν ἑπομένη θά συγκληθεῖ ἀμέσως τό Συμβούλιο τῶν Πολιτικῶν Ἀρχηγῶν. Καμμία δραχμή.

Ἦταν ἡ στιγμή πού ὁ Παυλόπουλος κλήθηκε «νά βάλει πλάτη στήν Εὐρώπη» ὅπως τοῦ ζήτησε ὁ Τσίπρας τόν Ἰανουάριο τοῦ 2015 στήν οἰκία Φλαμπουράρη. Οἱ ἐπικοινωνίες πού εἶχε ἐκείνη τήν ἐποχή μέ τόν Γάλλο Πρόεδρο Ὀλλάντ καί τόν ἄλλοτε συνάδελφό του ὑπουργό Ἐσωτερικῶν Σώυμπλε, κάποτε θά ἀποκαλυφθοῦν σέ ὅλο τους τό περιεχόμενο. Ὅταν βασικοί ὑπουργοί δέν γίνονταν ἀποδεκτοί ὡς συνομιλητές ἀπό τούς δανειστές, ὁ ἀρχηγός τοῦ κράτους στά ὅρια τῶν ἁρμοδιοτήτων του (γιά νά μήν πῶ καί πέρα ἀπό αὐτά) ἄνοιγε ἀπ’ εὐθείας γραμμή γιά τήν χώρα. Συνταγματικότητα ἤ ἀντισυνταγματικότητα στήν πτώχευση δέν ὑπάρχει ἄλλωστε, ὅπως ἔλεγε κάποτε προσφυῶς καί ὁ Εὐάγγελος Βενιζέλος.

Ἡ τρίτη κορυφαία στιγμή ἀποκαλύπτεται τώρα. Ἡ Κυβέρνηση δέν ἤθελε νά θέσει ζήτημα ἀναθεώρησης τοῦ Συντάγματος τῶν Σκοπίων, προκειμένου νά διασφαλιστεῖ τό erga omnes. Ὁ Πρόεδρος ὅμως τό ἀπαίτησε δημοσίως καί γι’ αὐτό καταγράφηκαν στό παρασκήνιο διαπληκτισμοί κορυφῆς. Ὄχι μέ τόν Τσίπρα πού στό τέλος υἱοθέτησε τήν θέση Παυλόπουλου καί ἀπέρριψε ἰδέα τοῦ Εὐάγγελου Βενιζέλου, πώς ἀρκεῖ διεθνής συνθήκη διακηρύσσουσα πώς τό διεθνές δίκαιο ὑπερισχύει τοῦ Συντάγματος γιά ὄνομα-ἀλυτρωτισμό. Μέ ἄλλους! Γιά τόν μειλίχιο χαρακτῆρα πού ἔχει ὁ Πρόεδρος ἔδειξε σπάνιο «τσαγανό», καί ἰδού: οἱ Σκοπιανοί δέν ἄντεξαν στήν ἰδέα πώς πρέπει νά ἀλλάξουν τό Σύνταγμά τους γιά νά γίνουν ἀξιόπιστοι ἔναντι ἡμῶν –65% ἀπεῖχαν ἀπό τό δημοψήφισμα.

Ἡ ἱστορία θά γράψει κάποτε, λοιπόν, ὅτι ὁ Πρόεδρος ἔπαιξε ρόλο στήν διάσωση τοῦ ὀνόματος τῆς Μακεδονίας. Βεβαίως τά πράγματα θά εἶχαν ἐξελιχθεῖ ἀλλιῶς γιά ἐκεῖνον ἄν ὁ πρώην Πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλῆς δέν εἶχε ἀπορρίψει εὐγενικά δύο φορές πρόταση τοῦ Τσίπρα νά ἐκλεγεῖ ἐκεῖνος Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας, καθώς ὁ Πρόεδρος μέ βάση τό ἰσχῦον Σύνταγμα εἶναι γυμνός ἀπό ἁρμοδιότητες. (Τό ἀποκαλύπτω γιά ἐκείνους πού φτιάχνουν θεωρίες μέ τό μυαλό τους.)

Ἔτσι εἶναι ὅμως ἡ πολιτική. Γεμάτη ἀνέλπιστα καί ἐκπλήξεις. Καί ἐσύ πρέπει νά εἶσαι ἕτοιμος νά ἀνταποκριθεῖς ἄν ἡ ἱστορία σοῦ κληρώσει. Ὅταν ἀπομακρυνθοῦμε ἀπό τά γεγονότα καί ἐμεῖς, καί αὐτοί πού ἀρνοῦνται νά ποῦν δημοσίως μιά καλή κουβέντα γιά τόν Πρόεδρο (πού ἐνεργεῖ πράγματι στό παρασκήνιο ὡς ρυθμιστής τοῦ πολιτεύματος), στό τέλος θά ἀναγκαστοῦν νά τήν ποῦν. Μέ «πί» κεφαλαῖο.