Οἱ ἀβεβαιότητες τοῦ πολέμου στήν Μέση Ἀνατολή

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ στήν Μέση Ἀνατολή ἔχει περάσει σέ νέα φάση. Φαίνεται ὅτι τό Ἰσραήλ θεωρεῖ πώς ἔχει κατορθώσει νά καταστείλει τήν μαχητική ἰσχύ τῆς Χαμάς καί ἔχει περάσει στήν ἐπίθεση στό βόρειο μέτωπο ἔναντι τῆς Χεζμπολλάχ.

Καί ὅλα δείχνουν ὅτι ἔχει ἀποφασίσει νά φθάσει μέχρι τό τέλος. Ἄς μήν ὑποθέτει βεβαίως κανείς ὅτι θά δοῦμε φάλαγγες ἁρμάτων νά προελαύνουν στόν Λίβανο. Ὁ Στρατός τοῦ Ἰσραήλ ἔχει μεγάλη πεῖρα στήν διεξαγωγή εἰδικῶν ἐπιχειρήσεων καί στίς μάχες σέ ἀστικό περιβάλλον (ὅ,τι πιό δύσκολο γιά τακτικό στρατό) καί ἤδη τίς ἀξιοποιεῖ μέ στοχευμένες χερσαῖες ἐνέργειες μικρῆς κλίμακος καί μεγάλης ἀποτελεσματικότητος. Αὐτό βεβαίως τό γνωρίζαμε, ὅπως γνωρίζαμε καί τήν ἀποφασιστικότητα τοῦ Κράτους αὐτοῦ νά ἐπιβιώσει.

• Tοῦ Εὐθ. Π. Πέτρου

Αὐτό πού τώρα μάθαμε εἶναι πώς ἡ πρόοδος τοῦ Ἰσραήλ στίς ὑβριδικές ἐπιχειρήσεις, στόν κυβερνοπόλεμο καί στήν ἀσύμμετρη προσέγγιση τῆς καταστάσεως εἶναι τεραστία καί ξεπερνᾶ ὁτιδήποτε μπορεῖ νά εἴχαμε στό μυαλό μας. Καί ἐνῷ συνήθως οἱ ἀσύμμετρες ἐπιχειρήσεις ἀποτελοῦν προνομιακό πεδίο δράσεως γιά τίς ἐπαναστατικές ὀργανώσεις (τρομοκρατικές καί ἄλλες), ἐδῶ βλέπουμε γιά πρώτη φορά ὅτι τό πλεονέκτημα στόν τομέα αὐτόν τό ἔχει ἕνα ὀργανωμένο Κράτος. Βεβαίως πρόκειται γιά Κράτος τό ὁποῖο πολεμᾶ ἀπό τήν πρώτη ἡμέρα τῆς συστάσεώς του καί μάλιστα ἀπέναντι σέ ἐχθρούς οἱ ὁποῖοι δέν ἔχουν τήν παραμικρή διάθεση συμβιβασμῶν. Διακεκηρυγμένος σκοπός τους εἶναι ἡ κατάλυσις τοῦ «σιωνιστικοῦ κράτους» ὅπως τό ὀνομάζουν.

Βεβαίως ἀπό τό 1948 ἔχουν ὑπάρξει ἐξελίξεις καί σέ μεγάλο βαθμό ἔχουν ἀλλάξει νοοτροπίες. Οἱ πρῶτοι πού συνειδητοποίησαν ὅτι μιά διαρκής ἀντιπαράθεσις ἀποβαίνει εἰς βάρος τῶν ἐμπλεκομένων ἦσαν οἱ Αἰγύπτιοι, οἱ ὁποῖοι μετά τόν πόλεμο τοῦ 1973 ἦλθαν σέ συμφωνία μέ τό Ἰσραήλ, τό ὁποῖο τούς ἐπέστρεψε τήν χερσόνησο τοῦ Σινᾶ καί ἐπί τῇ βάσει εἰλικρινοῦς συμφωνίας οἱ δύο χῶρες συμβιώνουν ἔκτοτε εἰρηνικά. Σύν τῷ χρόνῳ, οἱ –ὄχι καί τόσο πολεμοχαρεῖς– χῶρες τῆς ἀραβικῆς χερσονήσου ἔδειξαν μετριοπάθεια, ἡ ὁποία ὁδήγησε σέ προσέγγιση μέ τό Ἰσραήλ, ἡ ὁποία ἐπετεύχθη ἐπί Προεδρίας Τράμπ, ἀλλά δυστυχῶς ἔμεινε χωρίς συνέχεια καθώς ἡ διακυβέρνησις Μπάιντεν ἐπέδειξε ἀδιαφορία. Ὅπως ἀποδεικνύεται ἐκ τῶν πραγμάτων, οἱ Δημοκρατικοί τῶν ΗΠΑ ἦσαν ἐξ ἀρχῆς προσηλωμένοι στά σχέδιά τους γιά τήν Οὐκρανία καί ἤθελαν νά κλείνουν ὅπως-ὅπως τίς ἐκκρεμότητες στήν Μέση Ἀνατολή. Ἡ τακτική αὐτή τοῦ «κουκουλώματος» εἶναι ὅ,τι χειρότερο στήν ἄσκηση διεθνοῦς πολιτικῆς. Τά ὅτι προβλήματα συγκαλύπτονται δέν σημαίνει ὅτι ἔχουν ἐπιλυθεῖ. Ἀπ’ ἐναντίας ἡ ἐπί μακρόν συμπίεσίς τους ὁδηγεῖ σέ νέες ἐκρήξεις.

Αὐτό συμβαίνει σήμερα στήν Μέση Ἀνατολή, ὅπου τό Ἰράν ἔχει μείνει νά εἶναι ἡ τελευταία χώρα πού ἔχει δεδηλωμένο σκοπό τήν κατάλυση τοῦ Ἰσραήλ. Πρός τοῦτο ἀξιοποιεῖ τήν σιιτική ὀργάνωση τῆς Χεζμπολλάχ καί τούς φανατικούς τῆς Χαμάς, τούς ὁποίους ἐλέγχει διά τοῦ ἐπιλέκτου τμήματος τῶν Φρουρῶν τῆς Ἐπαναστάσεως, τῶν «Κόντς», ἀποστολή τῶν ὁποίων εἶναι ἡ ἀνά τόν κόσμο ἐπιβολή τοῦ σιιτισμοῦ.

Θά πρέπει ἐδῶ νά ὑπενθυμίσουμε ὅτι καί οἱ ἴδιοι οἱ Παλαιστίνιοι ἔδειξαν κατά τό παρελθόν διάθεση ὁμαλοποιήσεως, μέ ἀποτέλεσμα νά συνομολογηθεῖ ἡ συμφωνία τοῦ Ὄσλο τοῦ 1993 μεταξύ τοῦ Γιτζάκ Ράμπιν καί τοῦ Γιασσέρ Ἀραφάτ. Δυστυχῶς ἡ συμβιβαστική ἐκείνη πρωτοβουλία δέν εἶχε συνέχεια. Οἱ Ἰσραηλινοί παρεχώρησαν αὐτονομία στήν Δυτική Ὄχθη καί τήν Λωρίδα τῆς Γάζας, ἀλλά ἡ Χαμάς ἐκμεταλλεύθηκε τήν κατάσταση δημιουργῶντας ὁρμητήρια στίς αὐτόνομες περιοχές γιά νά συνεχίσει τόν πόλεμο. Ταυτοχρόνως ἐφοδιαζόταν συνεχῶς μέ βαλλιστικά ὅπλα τά ὁποῖα χρησιμοποίησε (καί μᾶλλον ἐξήντλησε) ἀπό τόν Ὀκτώβριο τοῦ 2023.

Μέ τά δεδομένα αὐτά τό μόνο βέβαιον εἶναι ὅτι ἡ κρίσις θά διαρκέσει. Τό Ἰσραήλ δέν θά ὑποχωρήσει ἄν δέν καταστείλει πλήρως καί τήν μαχητική ἱκανότητα τῆς Χεζμπολλάχ καί τίς δυνατότητες τοῦ Ἰράν νά καταφέρνει πλήγματα μεγάλων ἀποστάσεων. Μία τέτοια ἐξέλιξις οὐδόλως ἐνοχλεῖ τίς ἀραβικές χῶρες οἱ ὁποῖες θεωροῦν τό Ἰράν δυνητική ἀπειλή καί γιά τίς ἴδιες. Ὁμάδες «Κόντς» ὑπάρχουν στά Ἐμιρᾶτα καί στίς μικρές χῶρες τοῦ Κόλπου γιά νά συντονίζουν ἐπαναστατική δράση τῶν σιιτικῶν μειονοτήτων. Ἄν καί φαίνεται ὅτι δέν ἔχουν διεισδύσει στήν Σαουδική Ἀραβία καί στό Ὀμάν, καί οἱ χῶρες αὐτές ὑφίστανται τίς συνέπειες τῆς δράσεως τῶν Χούθι τῆς Ὑεμένης. Ὡς ἐκ τούτου, ὅλες αὐτές οἱ χῶρες διάκεινται ἐχθρικῶς πρός τήν Τεχεράνη καί θά συνεχίσουν (ὅπως πράττουν μέχρι σήμερα) νά ἐπιδεικνύουν ἀνοχή στήν στρατιωτική δράση τοῦ Ἰσραήλ.

Καί τό ἐρώτημα εἶναι ποιά θά εἶναι ἡ ἑπομένη πρᾶξις τοῦ πολεμικοῦ δράματος. Νά σημειώσουμε ὅτι οἱ ΗΠΑ καί ἡ Βρεταννία ἔχουν ἤδη συμμετοχή στόν πόλεμο βοηθῶντας τό Ἰσραήλ νά ἀναχαιτίζει τούς ἰρανικούς πυραύλους. Εἶναι ὅμως βέβαιον ὅτι ἡ στρατιωτική τους δρᾶσις θά περιορισθεῖ σέ ἀμυντικές ἐνέργειες. Ἔχει ὅμως τήν σημασία του τό γεγονός ὅτι οἱ ΗΠΑ ἔχουν σταματήσει νά καλοῦν τά ἀντιμαχόμενα μέρη σέ αὐτοσυγκράτηση, ὅπως ἔπρατταν τούς προηγούμενος μῆνες. Τοῦτο ἑρμηνεύεται ὡς ἀνοχή σέ περαιτέρω ἐπιθέσεις πού μπορεῖ νά ἐξαπολύσει τό Ἰσραήλ. Εἶναι πολύ πιθανόν μιά περαιτέρω κλιμάκωσις νά εἶναι μέ τήν προσβολή πετρελαϊκῶν ἐγκαταστάσεων καί λιμανιῶν τοῦ Ἰράν ἀπό τήν Ἰσραηλινή Ἀεροπορία. Μία τέτοια ἐνέργεια θά εἶχε εὐρύτερες ἐπιπτώσεις καθώς θά ὁδηγοῦσε σέ ἀπότομες ἀνατιμήσεις τοῦ πετρελαίου μέ ἀπρόβλεπτες συνέπειες στήν παγκόσμια οἰκονομία. Ἡ ἀπάντησις τοῦ Ἰράν (οἱ στρατιωτικές δυνατότητες τοῦ ὁποίου εἶναι περιορισμένες) θά μποροῦσε νά εἶναι ὁ ἀποκλεισμός τῶν στενῶν τοῦ Ὀρμούζ, ὁπότε ἡ διεθνής οἰκονομική κατάστασις θά ὁδηγεῖτο σέ περαιτέρω ἐπιδείνωση. Αὐτό κατ’ ἀκολουθίαν θά δημιουργοῦσε ηὐξημένη ζήτηση γιά ρωσσικό πετρέλαιο καί φυσικό ἀέριο (τίς τιμές τοῦ ὁποίου ἤδη ἡ Gazprom ἔχει ρίξει στά χαμηλώτερα ἐπίπεδα τῶν τελευταίων δεκαετιῶν.)

Ὅσο δηλαδή προβλέψιμες εἶναι οἱ ἐξελίξεις στό πεδίο τῶν πολεμικῶν ἐπιχειρήσεων τόσο ἀβέβαιες εἶναι στόν τομέα τῆς οἰκονομίας.