Ὁ Γιαννόπουλος τῆς ἐποχῆς

ΣΥΝΑΝΤΗΣΑ γιά πρώτη φορά τόν ἀναπληρωτή ὑπουργό Ὑγείας Παῦλο Πολάκη τόν περασμένο Σεπτέμβριο.

Ἐκεῖνος βρισκόταν στό προαύλιο τοῦ πάλαι ποτέ Ὑπουργείου Προεδρίας, νῦν Διοικητικῆς Μεταρρύθμισης (ὁ Θεός νά τό κάνει), φοροῦσε τό κράνος του καί ἑτοιμαζόταν νά «ἀνέβει» στήν μηχανή του. Αὐτό μοῦ ἔκανε ἐντύπωση, τολμῶ νά τό πῶ, θετική. «Νά καί ἕνας ὑπουργός πού ἀπαρνεῖται τίς “Μερσεντές”, τούς ὁδηγούς καί τά “καρούμπαλα” (οἱ σειρῆνες στήν ἀργκό τῶν ἀστυνομικῶν)» εἶπα μέσα μου.

Τά βλέμματά μας διασταυρώθηκαν, ἐκεῖνος ἦταν μέσα ἀπό τά κάγκελα τοῦ Ὑπουργείου, ἐγώ ἔξω. Ἦταν ἡ ἐποχή πού τοῦ εἶχα γράψει κάτι πολύ σκληρό καί μάλιστα πρωτοσέλιδο. Θυμᾶμαι τόν τίτλο: «Τό πένθος ταιριάζει στόν Παῦλο Πολάκη». Τό εἶχα γράψει μέ ἀφορμή τήν δήλωσή του: «Οἱ νεκροί στό Μάτι θολώνουν τήν εἰκόνα τῆς κρατικῆς μηχανῆς». Τοῦ εἶπα ξερά «καλημέρα».

– Ἐσύ γιά μένα πολλά γράφεις χωρίς νά ξέρεις τό ποιόν μου! μοῦ σχολίασε μέ ἐλαφρά ἐπιθετικότητα καί μέ τόνο φωνῆς γάργαρο σάν τοῦ Σπύρου Καλογήρου, στήν ταινία μέ τούς Φουρτουνάκηδες, ἀνταποδίδοντας πάντως τήν «καλημέρα».

Ἄν καί πιστεύω ὅτι ὁ πληθυντικός μᾶς φέρνει πιό κοντά καί πώς κάποια στιγμή πρέπει νά βάλουμε ἕνα τέλος στήν τυραννία τῆς οἰκειότητας, ἀποφάσισα νά τοῦ ἀπαντήσω ὅπως μοῦ μίλησε: Στόν ἑνικό.

– Μέ ἔχεις βρεῖ σέ καμμιά λίστα τοῦ ΚΕΕΛΠΝΟ νά εἰσπράττω χρήματα ὡς φυσικό πρόσωπο ἤ ὡς ἰδιοκτήτης site, ὑπουργέ; Ρώτησα.

– Ὄοοοχι, ἀπάντησε μονολεκτικά.

– Ἔ, γι’ αὐτό μπορῶ καί στά γράφω! Καί μέ τήν εὐκαιρία νά σοῦ πῶ ὅτι ἀπό ἰδία ἀντίληψη γνωρίζω ὅτι γίνεται πολύ καλή δουλειά στόν «Εὐαγγελισμό», τό «Ἀρεταίειο» καί τό «Ἁγία Ὄλγα», τό Κωνσταντοπούλειο τῆς Νέας Ἰωνίας. Ἰατροί καί νοσηλευτές εἶναι ἥρωες.

Τόν εἶδα ξανά μετά ἀπό καιρό στό ATM τῆς Βουλῆς. Μέ τό ἴδιο μπέζ λαδί παντελόνι, ζωσμένος μιά «μπανάνα» –αὐτές πού φοροῦν οἱ μοτοσυκλεττιστές, νά παίρνει χρήματα ἀπό τό «διαβολομηχάνημα».

Πρίν ὑπεισέλθω στήν οὐσία, ἀφήνω ἐκτός συζήτησης τήν ἐντύπωση πού προκαλοῦν τά πέτσινα μπουφάν ὡς ὑπουργικό ἔνδυμα κατά τήν διάρκεια κοινοβουλευτικοῦ ἐλέγχου, ὁ φραπές μέ τό καλαμάκι «πουρφάν» στά ἕδρανα, ἡ συνήθως ἀκούρευτη χαίτη του. Παραπέμπουν περισσότερο στούς ἐνδυματολογικούς κώδικες τῆς δεκαετίας τοῦ 1980. Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά τό λεξιλόγιο τοῦ αὐριανισμοῦ καί τήν καταγγελτική συμπεριφορά του πού θυμίζει ἀκατέργαστο Εὐάγγελο Γιαννόπουλο 80’s, χωρίς κοστούμι καί γραβάτα. Τό μόνο πού τοῦ λείπει γιά νά μοιάσει στόν συγχωρεμένο εἶναι νά ἀποκτήσει ἐκπομπή στήν τηλεόραση.

Ἄν θέλει νά ἀξιολογήσει κανείς τόν Πολάκη ὡς πολιτικό πρόσωπο νομίζω πώς πρέπει νά σταθεῖ σέ τρία πράγματα: Σέ αὐτά πού ἐκπέμπει. Σέ αὐτά πού κάνει. Καί σέ αὐτά πού λέει.

Αὐτό πού ἐκπέμπει εἶναι κίτς καί μπρουτάλ. Δέν πρόκειται γιά ὑπουργό Εὐρωπαϊκοῦ κράτους ἀλλά γιά πολιτευτή τῆς βαθειᾶς Ἀνατολίας. Δέν ἔχει κανείς ἀπό αὐτόν ἀπαίτηση νά ἀλλάξει, –δικαίωμά του– θά εἶναι κωμικό ἄλλωστε τό θέαμα ἑνός Πολάκη μέ γραβάτα καί φράκο. Ἀλλά δέν πρέπει νά ἔχει καί ὁ ἴδιος ὁ Πολάκης τήν ἀπαίτηση ἀπό τόν κόσμο νά ἐπικροτεῖ τήν αἰσθητική του ἤ νά συμβιβάζεται μέ αὐτήν. Ἡ αἰσθητική εἶναι μία ἀντίληψη καί γιά τήν ζωή ἀλλά καί γιά τήν πολιτική.

Ὁ Μιττεράν –ἄν τόν ἔχει ὑπ’ ὄψιν του– μιλοῦσε γιά τήν ἀξία τῶν συμβολισμῶν στήν πολιτική. Καί ἀπό τήν στιγμή πού ἐκπροσωπεῖς τήν Ἑλληνική Δημοκρατία καί ὄχι τά (ὄμορφα) μιτάτα στά Κρητικά Ὄρη, ὀφείλεις νά ξέρεις πώς θά κριθεῖς αὐστηρά ἀπό τόν κόσμο γιά τίς ἐπιλογές σου.

Αὐτά πού λέει ὁ Πολάκης πάλι, εἴτε ἀφοροῦν τόν ἑαυτό του εἴτε τόν Πρωθυπουργό του, εἶναι συνήθως ἐξοργιστικά. Στό Μάτι ξεπέρασε κάθε ὅριο στήν προσπάθειά του νά δικαιολογήσει τά ἀδικαιολόγητα τῆς κυβερνήσεώς του. Στενοχωρήθηκε, ἐπειδή ὁ μαῦρος καπνός «σκέπασε» τήν ἔξοδο ἀπό τά μνημόνια.

Στήν περίπτωση τοῦ διοικητῆ μέ τά τέσσερα πλαστά πτυχία πού διόρισε στό Νοσοκομεῖο Νικαίας, προσέφυγε σέ φθηνές δικαιολογίες. Στήν πραγματικότητα διακατέχεται ἀπό ἕναν κακῶς ἐννοούμενο κομματικό πατριωτισμό. Ὁ ΣΥΡΙΖΑ δέν φταίει γιά τίποτε, ὅλοι ἐχθρεύονται τόν ΣΥΡΙΖΑ.

Στήν Κεντρική Ἐπιτροπή τοῦ κόμματός του εἶπε τό περίφημο «δέν κερδίζουμε ἐκλογές ἄν δέν βάλουμε κανέναν φυλακή». Οὔτε αὐτή εἶναι συμπεριφορά ὑπουργοῦ Εὐρωπαϊκοῦ κράτους δικαίου. Πολύ δέ περισσότερο οἱ δημόσιες ὀνομαστικές ἐπιθέσεις του σέ δικαστές ὅταν ὑπάρχει θεσμικός δρόμος ἀντιμετώπισης τέτοιων φαινομένων μέ βάση τό Σύνταγμα. Ἀνάγκασε ἕως καί τόν Πρωθυπουργό νά τόν ἀποδοκιμάσει ἐμμέσως.

Καί, τέλος, ὑπάρχουν καί αὐτά πού κάνει. Τό καταναλωτικό δάνειο ἀπό τήν Attica. Ἡ ὑπόθεση μέ τήν ἀναισθησιολόγο ἀνιψιά του στό Νοσοκομεῖο Κρήτης. Τό τσιγάρο στόν Κραουνάκη καί πάει λέγοντας. Ὁ ἴδιος θεωρεῖ ὅτι αὐτά εἶναι ἀσήμαντες λεπτομέρειες μπροστά στίς μείζονες ὑποθέσεις διαχείρισης δημοσίου χρήματος ὅπως ἡ Novartis καί τό ΚΕΕΛΠΝΟ. Ἴσως.

Ὁ ἴδιος θεωρεῖ ὅτι ἐπί Σημίτη «ζήσαμε ἕναν μεσαίωνα καθώς τό μαῦρο χρῆμα ἦταν νόμος κίνησης τῆς κοινωνίας». Ἄν ἀποδειχθεῖ καί ἀπό τήν δικαστική ἔρευνα, πιθανότατα. Ποιός ἀντιλέγει;

Ὅταν ὅμως ζοῦμε σέ ἐποχές πού ἡ κοινωνία ἔχει ἐκπαιδευτεῖ νά περνᾶ τόν πολιτικό ἀπό τήν τρῦπα τῆς βελόνας, ὁ κ. ὑπουργός ἐντέλλεται νά κατανοεῖ ὅτι μικρότερης σημασίας ὑποθέσεις διαφθορᾶς ἤ κακοδιαχείρισης ἀποβαίνουν ἐν τέλει ἰσοδύναμες ἐπικοινωνιακά καί πολιτικά μέ ἕνα τεράστιο σκάνδαλο τοῦ παρελθόντος.

Τίποτε δέν τόν νομιμοποιεῖ, λοιπόν, νά ἐπαναλαμβάνει συμπεριφορές πού προκαλοῦν ἀποστροφή. Ἡ κοινωνία ἔχει λυμένα τά ζωνάρια. Ὅταν στό παρελθόν ἐπλήγη κυβέρνηση ἐπειδή ἕνας ὑπουργός ἀπασχολοῦσε ἀνασφάλιστο Πακιστανό σέ ἀναψυκτήριο, ἐπειδή ἕνας ἄλλος ἐπιδίωξε τήν μετεγγραφή τοῦ παιδιοῦ του σέ ΑΕΙ τῶν Ἀθηνῶν καί ἐπειδή ἕνας Γενικός Γραμματέας ἔπεσε ἀπό τό μπαλκόνι (ἐκβιαζόμενος ἀπό τήν γραμματέα του πού δέν διόριζε τότε), δέν μπορεῖ νά μήν καταλαβαίνει σήμερα ἕνας ὑπουργός, ἀκόμη καί ἄν εἶναι ὁ πολλά βαρύς Πολάκης, ὅτι πολιτική γίνεται διά τοῦ παραδείγματος. Ὅσο ἄξεστος καί ἄν εἶναι.