ΕΤΟΣ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ 1876
Παρασκευή 18 Οκτωβρίου 2024

Περισσότερο βούτυρο

Ακούγοντας τόν κύριο Πρωθυπουργό νά περιγράφει στό CNN σέ ἄψογα ἀγγλικά τήν πολιτική του γιά τίς ἐργασιακές σχέσεις ἔριξα μιά ματιά στήν βιβλιοθήκη μου.

Ἐκεῖ φυλάσσω ὡς κόρην ὀφθαλμοῦ ὅλα τά βιβλία πού μᾶς διένεμε ἡ Νομική Σχολή Θράκης ἀπό τό βιβλιοπωλεῖο τοῦ Ἀντώνη Σάκκουλα στήν ὁδό Νικολάου Ζωίδη στήν Κομοτηνή. Τό Συνταγματικό τοῦ Τσάτσου, τό Διοικητικό τοῦ Δαγτόγλου, τό Ποινικό τοῦ Μαγκάκη καί τῆς Μπενάκη, τήν Πολιτική Δικονομία τοῦ Κεραμέως, τήν Ποινική τοῦ Κάρρα, τό Διεθνές τοῦ Ρούκουνα, τό Κοινοτικό τοῦ Μπερνίτσα καί μεταξύ αὐτῶν καί τό Ἐργατικό τοῦ Κουκιάδη. Τό ὁποῖο μᾶς δίδασκε ὁ καθηγητής Νικήτας Ἀλιπράντης.

Ἡ ἀναφορά τοῦ κυρίου Πρωθυπουργοῦ στήν ἑξαήμερη ἐργασία μέ ὁδήγησε ἀνακλαστικά στό νά ξεφυλλίσω τό παλαιό Ἐργατικό, στό ὁποῖο κυριαρχοῦσε ἡ συλλογική προσέγγιση τῶν ἐργασιακῶν σχέσεων καί δευτερευόντως ἡ ἀτομική. Μιλᾶμε γιά τήν δεκαετία τοῦ 1990. Ἐπρόκειτο γιά τό εὐρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο. Γιά τήν κατά Λούτβιχ Ἔρχαρτ κοινωνική οἰκονομία τῆς ἀγορᾶς.

Αὐτό δυστυχῶς εἶναι παρελθόν. Στίς μέρες τῆς παγκοσμιοποίησης θριαμβεύει τό ἀτομικό ἐργατικό δίκαιο λόγω τῆς μεταρρυθμίσεως τῆς βάσεως τοῦ οἰκονομικοῦ μοντέλου. Τό ὁποῖο ἀπαιτεῖ ταχύτητα καί προσαρμογές. Ἔτσι τήν θέση τῶν κλαδικῶν καί τῶν συλλογικῶν συμβάσεων ἔχουν λάβει σήμερα οἱ ποικιλώνυμες ἀτομικές συμβάσεις πού κάποτε περιορίζονταν μόνο στά ἀνώτατα στελέχη τῶν ἐπιχειρήσεων.

Ἔτσι ἔχουμε ἐργασιακά μοντέλα γιά ὅλα τά γοῦστα: Συμβάσεις τῆς μίας ὥρας, συμβάσεις τῶν τεσσάρων ὡρῶν, συμβάσεις τῆς μίας μέρας, συμβάσεις τῶν ἕξι ἡμερῶν. Τά δέ ὡράρια καί πάλι ἄναρχα. Αὐστηρό ὀκτάωρο, ἀπό «ἥλιο σέ ἥλιο» δωδεκάωρο, σπαστό ὡράριο πρωί καί ἀπόγευμα καί δέν θυμᾶμαι τί ἀκόμη. Ἀπό τά μνημόνια καί μετά ἄρχισε ἡ χρυσή περίοδος τῶν «μεταρρυθμίσεων», ἡ ὁποία συνεχίζεται καί σήμερα, στήν δεύτερη φάση, μέ τήν ἐπιλεκτική ἐφαρμογή τῶν προτάσεων τοῦ πορίσματος Πισσαρίδη. Σύντομα θά τεθοῦν στό στόχαστρο καί τά κοινωνικά ἐποχικά ἐπιδόματα ἀνεργίας.

Ἄν ἡ Πολιτεία σέβεται τόν ἑαυτό της, θά πρέπει κάποια στιγμή νά κάνει ἀποτίμηση ὅλων αὐτῶν τῶν μεγαλεπήβολων μεταρρυθμίσεων καί νά μετρήσει τά ἀποτελέσματά τους. Τό κοινωνικό ὄφελος. Καί γιά τίς ἐπιχειρήσεις, οἱ ὁποῖες θά αὔξαναν τήν ἀνταγωνιστικότητά τους ὑποτίθεται, καί γιά τούς ἐργαζομένους, οἱ ὁποῖοι διά τῆς εὐελιξίας θά κέρδιζαν τήν ἀσφάλεια ὑποτίθεται («εὐελφάλεια», ὅπως τήν προπαγάνδιζε ἡ παλαιά φίλη Ἄννα Διαμαντοπούλου ὡς Ἐπίτροπος). Τί θά ἔδειχνε αὐτή ἡ ἀποτίμηση;

Πρῶτον ὅτι ἡ ἀπορρύθμιση τῶν ἐργασιακῶν σχέσεων ἐλάχιστα ὠφέλησε τήν ἀνταγωνιστικότητα τῶν ἑλληνικῶν ἐπιχειρήσεων, τό κόστος τῶν προϊόντων τῶν ὁποίων ἐπιβαρύνεται σήμερα ἀπό ἄλλους ἐξωγενεῖς παράγοντες. Ὅπως π.χ. οἱ αὐξημένες τιμές τῆς ἐνέργειας ἐρήμην τοῦ ἀχρείαστου καί δυστυχῶς παρατεινόμενου πολέμου στήν Οὐκρανία.

Δέν ὠφέλησε ἐπίσης τήν ἀνταγωνιστικότητα τῆς ἑλληνικῆς οἰκονομίας, γιατί διεθνεῖς μελέτες πού ἔγιναν δεκατέσσερα ὁλόκληρα χρόνια μετά τήν ἐπιβολή τῶν μνημονίων πιστοποιοῦν ὅτι ἡ ἀπορρύθμιση τῶν ἐργασιακῶν σχέσεων δέν εἶχε ὡς συνέπεια τήν ἀλλαγή τοῦ παραγωγικοῦ μοντέλου τῆς οἰκονομίας μας, ἀπό χώρας ὑπηρεσιῶν σέ χώρα βιομηχανική. Δέν προσέλκυσαν ἐπενδύσεις τά φθηνά ἐργατικά χέρια. Οὔτε κἄν ὁ πρωτογενής τομέας δέν ἀναστήθηκε, καθώς ὅλο καί περισσότερος κόσμος ἐγκαταλείπει τήν περιφέρεια βλέποντας μεταξύ ἄλλων καί τό Κράτος νά ἀποσύρεται ἀπό αὐτήν (κλείνουν σχολεῖα, ἀστυνομικά τμήματα, τράπεζες, ταχυδρομεῖα, ἐφορίες κ.λπ.). Τί νά καθίσει νά κάνει, ποιά μάχη νά δώσει; Αὐξάνονται οἱ ἐναντίον του ἐχθροί, μειώνονται οἱ σύμμαχοι.

Στήν πραγματικότητα λοιπόν, ἡ πρώτη μεγάλη ἀπορρύθμιση τῶν μνημονίων εἶχε ὡς βασικό στόχο τήν ἐσωτερική ὑποτίμηση. Τίποτε ἄλλο! Ἀφοῦ μείναμε στό εὐρώ καί ἀφοῦ οἱ κυβερνήσεις δέν τόλμησαν νά ἀγγίξουν τό μεγάλο καί σπάταλο Δημόσιο, ἡ ὑποτίμηση ἔπεσε ἐπί τῆς κεφαλῆς τῶν μισθῶν χιλιάδων ἀνθρώπων. Αὐτή ἡ ἀλλαγή ὅμως, δεύτερον, ἄφησε πληγές πού φθάνουν μέχρι τίς μέρες μας. Δέν ἐπανήλθαμε στήν προτέρα κατάσταση μετά τήν λήξη τῶν μνημονίων. Ἡ ἀνεργία μειώνεται, σύμφωνα μέ τά στοιχεῖα τῆς ΕΛΣΤΑΤ, ἀλλά πῶς μειώνεται; Μέ τετράωρες θέσεις μερικῆς ἀπασχολήσεως. Ὁ δέ κατώτατος μισθός ἐξαγγέλλεται υπερηφάνως ὅτι θά αὐξηθεῖ στά 1.500 εὐρώ στά τέλη τῆς τετραετίας!

Θά φθάσει δηλαδή τό 2027 ἐκεῖ πού ἦταν τό 2008! Μιλᾶμε γιά μεγάλη παραχώρηση τοῦ πολιτικοῦ συστήματος. Τό ὁποῖο «καμαρώνει» γιά τήν ψηφιακή κάρτα ἐργασίας. Χωρίς νά λέει ὅμως ὅτι σέ καθεστώς ἐργασιακῶν σχέσεων ἀτομικῶν συμβάσεων αὐτές οἱ ρυθμίσεις ἔχουν σχετική σημασία. Τό θέμα τῆς παρατάσεως τοῦ ὡραρίου ἐπιλύεται μέ σιωπηρές συναινέσεις μεταξύ τῶν δύο μερῶν. Ἐδῶ εὑρίσκεται καί ὁ πυρῆνας τοῦ πολιτικοῦ προβλήματος πού ἀντιμετωπίζουν ἡ Κυβέρνηση καί ἡ Ἀξιωματική Ἀντιπολίτευση, ἡ ὁποία ἔχασε κάθε ἔξωθεν καλή μαρτυρία στόν κόσμο τῆς ἐργασίας μετά τίς μαζικές ἀπολύσεις στά ΜΜΕ πού ἐλέγχει! Τό «πρεκαριάτο» εἶναι εὐγενικό ὅταν παρέχει τίς ὑπηρεσίες του στόν κόσμο, κάνει καί τεμενᾶδες ἄν χρειάζεται γιά νά ξεγελάσει, μά μόλις ἀπομακρύνεται ἀπό τόν χῶρο ἐργασίας μετατρέπεται σέ σιωπηρό κοκτέιλ μολότωφ.

Μέ ἕνα ἀτομικό ἐργατικό δίκαιο πού δέν τοῦ ἐπιτρέπει νά διαπραγματευτεῖ οὔτε τίς ἀποδοχές του οὔτε τό ὡράριο ἐργασίας οὔτε τίς ἡμέρες ἀπασχολήσεως, ἐξωθεῖται καί ὀργανώνεται σιωπηρά καί ἀναγκαστικά σέ αὐτό πού τό πολιτικό σύστημα ἀποκαλεῖ ὑποτιμητικά «ἄκρα». Σέ ἀντίστοιχη τροχιά γιά ἄλλους λόγους εἶναι καί οἱ ἰδιοκτῆτες τῶν μικρομεσαίων ἐπιχειρήσεων, οἱ ὁποῖοι εἶναι πλέον πεπεισμένοι ὅτι ἡ Πολιτεία ἐπιδιώκει τήν συρρίκνωσή τους μέχρι ὁριστικοῦ λουκέτου ἑκάστης. Ἄν ὁ κόσμος τῆς ἐργασίας ἐπαναστατεῖ λόγῳ τοῦ μοντέλου τῶν ἐργασιακῶν σχέσεων, ὁ κόσμος τῆς ἀγορᾶς ἐπαναστατεῖ διαμαρτυρόμενος γιά τήν κατάργηση τοῦ ἀνταγωνισμοῦ μέσω τῶν καρτέλ.

Ἤ καί γιά τήν ἀλλοίωση τοῦ ἀνταγωνισμοῦ. Αὐτό πού ἐντοπίζεται λοιπόν στήν βάση τῆς κοινωνίας εἶναι ἡ συμμαχία τῆς δυσφορίας στήν ὁποία ἑνώνονται ἐργαζόμενοι καί μικρότεροι ἐπιχειρηματίες, τούς ὁποίους κάποιοι ἐπιχειροῦν νά καταστήσουν ὑπαλλήλους στίς ἐπιχειρήσεις πού εἶναι αφεντικά. Καί αὐτό πού δέν γίνεται μέχρι στιγμῆς κατανοητό ἀπό τούς κυβερνῶντες εἶναι πώς ἡ ἐργασιακή ὁμαλότητα καί ἡ ἐπιχειρηματική ἐμπιστοσύνη εἶναι ἡ ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ προϋπόθεση γιά τήν κοινωνική συνοχή καί τήν πολιτική ὁμαλότητα.

Ἡ ἀποτροπή προϋποθέτει μιά τεράστια ἀνακατανομή πόρων στίς προτεραιότητες τῆς κυβερνητικῆς πολιτικῆς. Κάτι πού θά ὁδηγήσει σέ περισσότερο βούτυρο καί σέ περισσότερη ἀξιοπρέπεια ὑπέρ τῶν πολλῶν. Μόνο μιά τέτοια πολιτική εἶναι ἀληθινά φιλελεύθερη. Κοινωνικά φιλελεύθερη.

Απόψεις

Την Κυριακή 20.10 με την Εστία: Οι Ιταλοί στην Ελλάδα

Εφημερίς Εστία
Μη χάσετε στις 20.10 με την Εστία της Κυριακής: Ο κορυφαίος συγγραφέας Δημοσθένης Κούκουνας, αποκαλύπτει για πρώτη φορά όλη την Ιστορία του Ελληνοϊοταλικού πολέμου • ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ἡ ἀγορά διαμαρτύρεται ἐντόνως γιά τήν «παύση πληρωμῶν» τοῦ Δημοσίου

Εφημερίς Εστία
Ἀκόμη καί ἐπίλεκτα στελέχη τῆς παρατάξεως Μπρατάκου ἔκαναν «διάβημα» πρός τόν ὑπουργό Οἰκονομίας Κωστῆ Χατζηδάκη πού παρέστη στό Διοικητικό Συμβούλιο τοῦ ΕΒΕΑ γιά τίς μεγάλες καθυστερήσεις στίς πληρωμές τοῦ ΕΣΠΑ, τοῦ ἀναπτυξιακοῦ νόμου καί τῶν προγραμμάτων «Ἐξοικονομῶ» καί «Ἀνακαινίζω» – Γκρίνια ἀπό τούς «μικρούς», πού ἔχουν ἀποκλεισθεῖ ἀπό τόν τραπεζικό δανεισμό καί τό ΕΣΠΑ – Eurostat: -28% τό εἰσόδημα τῶν Ἑλλήνων σέ σύγκριση μέ τό 2010

Τό πρόβλημά σας εἶστε ἐσεῖς

Μανώλης Κοττάκης
ΛΙΓΕΣ μέρες πρίν ἀπό τό ἀλησμόνητο δημοψήφισμα τοῦ 2015, οἱ σερβιτόροι μιᾶς ψαροταβέρνας τοῦ Πειραιῶς ἐξεπλάγησαν ὅταν, μετά ἀπό ἐρώτησή τους, τούς «ἐνημέρωσα» ὅτι οἱ δημοσκόποι προέβλεπαν ἐμπιστευτικά ὁριακή ἐπικράτηση τοῦ «Ὄχι» μέ 51-52%.

Ἐξέγερσις βουλευτῶν τῆς ΝΔ κατά Θεοδωρικάκου γιά τήν ἀκρίβεια

Εφημερίς Εστία
ΕΝΤΕΙΝΟΝΤΑΙ οἱ ἀντιδράσεις βουλευτῶν τῆς ΝΔ γιά τήν κυβερνητική πολιτική εἰδικά σέ θέματα οἰκονομίας καί ἀντιμετωπίσεως τοῦ ὀξύτατου προβλήματος τῆς ἀκρίβειας.

Ἡ φράση-κλειδί, γιά ἕνα δύσκολο θέμα

Δημήτρης Καπράνος
Νά διευκρινίσω ἐξ ἀρχῆς ὅτι ἀπορρίπτω ὅλες τίς περίεργες «θεωρίες συνωμοσίας».