Πολιτειακή κρίση συντακτικοῦ τύπου

Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ Κυριάκος Μητσοτάκης εἶπε χθές στό ὑπουργικό συμβούλιο αὐτά πού ἔπρεπε νά εἶχε πεῖ ἀπό τήν ἀρχή γιά τό δυστύχημα τῶν Τεμπῶν.

Ἀνεγνώρισε γενναῖα, μέ καθυστέρηση, τίς εὐθῦνες τῆς Κυβέρνησης. Ἐάν τό εἶχε κάνει ἀπό τήν ἀρχή καί δέν ἐκφωνοῦσε, σέ ὑπηρεσιακό τόνο, χωρίς ἐνσυναίσθηση, τό ἄστοχο ἐκεῖνο διάγγελμα τῶν πρώτων ὡρῶν, μέ τό ὁποῖο ξέχασε νά ζητήσει συγγνώμη καί ἔρριξε ὅλη τήν εὐθύνη στόν σταθμάρχη, προφανῶς ἡ φθορά στήν εἰκόνα του θά ἦταν κατά πολύ μικρότερη ἀπό αὐτή πού καταγράφεται στίς μυστικές δημοσκοπήσεις. Ὄχι στίς δημόσιες, στίς μυστικές. Σ’ αὐτές πού ἡ δημοτικότητά του κινεῖται στήν ζώνη τοῦ 20%, σύν, πλήν. Ἔπρεπε νά διαβάσει τίς δημοσκοπήσεις αὐτές ὁ κύριος Πρωθυπουργός γιά νά μετρήσει τήν ἀληθινή ἔκταση τῆς ζημιᾶς καί νά μιλήσει μέ θάρρος στόν ἑλληνικό λαό γιά τίς εὐθῦνες.

Ἡ ἐπικέντρωσή του στό ἀνθρώπινο λάθος, ὅπως ἐπισημάναμε ἀπό τίς πρῶτες ὧρες τῆς τραγωδίας, καί ἡ ἐπίρριψη τῶν εὐθυνῶν σέ ἕνα μόνο μέλος τῆς Κυβέρνησης μέ τήν θεωρία τῆς ἀντικειμενικῆς εὐθύνης, δέν τοῦ ἔκανε καλό. Τόν ἄφησε μόνο στό κάδρο. Τό σημαντικότερο ἀπ’ ὅλα ὅμως εἶναι ὅτι αὐτές τίς ἐννέα ἡμέρες πού χάθηκαν, ἡ Κυβέρνηση καί ὁ Πρωθυπουργός δέν ἀντιλήφθηκαν τήν εὐρύτερη μεταβολή πού ἐπῆλθε στό ἐκλογικό σῶμα καί ἡ ὁποία τώρα συνειδητοποιεῖται. Ἡ κρίση τῶν Τεμπῶν δέν μοιάζει καθόλου μέ τήν κρίση τῶν ὑποκλοπῶν οὔτε μέ τήν κρίση τῶν μεγάλων πυρκαϊῶν τῆς Εὔβοιας. Κατά βάση δέν μοιάζει μέ καμμία κρίση. Διότι εἶναι κρίση πολυπαραγοντική.

Τό δυστύχημα ἄνοιξε 10 διαφορετικά κεφάλαια συζήτησης στήν ἑλληνική κοινωνία. Ἄνοιξε συζήτηση γιά τήν ἀσφάλεια τῶν συγκοινωνιῶν εὐρύτερα, ἄνοιξε συζήτηση γιά τίς ἰδιωτικοποιήσεις καί τά συμφέροντα, ἄνοιξε συζήτηση γιά τό πελατειακό κράτος καί τά ρουσφέτια, ἄνοιξε συζήτηση γιά τήν τεχνολογία στίς δημόσιες ἐπιχειρήσεις στόν 21ο αἰῶνα, ἄνοιξε συζήτηση γιά τό πῶς συμπεριφέρεται τό Κράτος στήν νεολαία, καθώς τά νέα παιδιά προσέλαβαν τό δυστύχημα ὡς μία ἀπόδειξη, ὅτι ἡ χώρα τους, ἡ Ἑλλάς, εἶναι ἀντίπαλος στά ὄνειρά τους. Ἄνοιξε συζήτηση στήν καρδιά τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας γιά τήν ἐμπιστοσύνη πού πρέπει νά ἔχει στό πολιτικό σύστημα ἤ ὄχι. Ἄνοιξε συζήτηση γιά τήν ἀξία τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς.

Ἄνοιξε συζήτηση γιά τήν ἀδιαφορία τῆς Δικαιοσύνης νά διατάξει προκαταρτική ἐξέταση ὅταν οἱ συνδικαλιστές προειδοποιοῦσαν γιά τό δυστύχημα. Ἄνοιξε συζήτηση γιά τήν ἀντικειμενικότητα τῶν τηλεοπτικῶν σταθμῶν καί συγκεκριμένων δημοσιογράφων. Ἄνοιξε συζήτηση γιά τίς παρεμβάσεις τῆς ἐκτελεστικῆς στήν δικαστική ἐξουσία. Ἄνοιξε συζήτηση γιά τήν συμμετοχή τῆς νεολαίας στίς ἐκλογικές διαδικασίες. Ἄνοιξε συζήτηση γιά τήν ἐπάρκεια τῆς Προέδρου τῆς Δημοκρατίας καί ἀρχηγοῦ τοῦ κράτους νά κάνει τά αὐτονόητα στήν μνήμη τῶν θυμάτων ἀντί νά ρίχνει κόκκινα τριαντάφυλλα ξεχασμένα ἀπό τήν ἑορτή τοῦ Ἁγίου Βαλεντίνου στά καιόμενα βαγόνια.

Στήν πραγματικότητα, ἡ συνέπεια τῶν Τεμπῶν εἶναι ὅτι ἄνοιξε μία μεγάλη πολιτειακή συζήτηση συντακτικοῦ τύπου. Μία συζήτηση γιά τήν χρεοκοπία τοῦ Κράτους. Μία συζήτηση πού ἄρχισε μέ τίς ὑποκλοπές καί ἀφοροῦσε τήν ποιότητα τῆς Δημοκρατίας, καί συνεχίζεται τώρα μέ τόν ἐκτροχιασμό καί ἀφορᾶ τήν ἀποτελεσματικότητα τῆς Δημοκρατίας. Τό ἐπιχείρημα πού ἀκούσαμε στίς ὑποκλοπές ὅτι «αὐτά πάντα γίνονταν», δέν ἰσχύει πλέον. Αὐτά πού ζοῦμε δέν ἔχουν ξαναγίνει πουθενά. Καιρός νά κατέβουμε ἀπό τό ρόζ συννεφάκι τῆς ἀλαζονείας στό ὁποῖο ἐπιβαίνουμε. Προφανῶς αὐτή ἡ συζήτηση δέν ἀφορᾶ μόνο τήν Κυβέρνηση. Ἀφορᾶ ὅλα τά πολιτικά κόμματα. Ἀλλά ἐπειδή ἡ Κυβέρνηση κυβερνάει καί αὐτή διεκδικεῖ τήν ἐπανεκλογή της μέ αὐτοδυναμία, πρωτίστως αὐτήν ἀφορᾶ. Δέν ξέρω κατά πόσον ὁ χρόνος μέχρι τίς ἐκλογές εἶναι ἐπαρκής γιά ἀποτελεσματικές ἀπαντήσεις, ξέρω ὅμως ὅτι ἡ συζήτηση αὐτή διεξαγόταν ὑπόγεια στήν κοινωνία καί πρίν ἀπό τά Τέμπη. Τά Τέμπη ἁπλῶς ὑπῆρξαν ὁ ἐπιταχυντής.

Τό ἀποτέλεσμα θά τό δοῦμε στήν κάλπη. Οἱ μέχρι τώρα ἐξελίξεις μᾶς ἔδειξαν ὅτι τά γεγονότα εἶναι αὐτά πού θά κρίνουν τίς διαφορές μεταξύ τοῦ πρώτου καί τοῦ δεύτερου καθώς καί τό ποσοστό τοῦ πρώτου καί τοῦ δεύτερου κόμματος. Τά γεγονότα. Πρίν τά Τέμπη οἱ μετρήσεις ἦταν ἀσανσέρ. Πρίν τό ἐπεισόδιο Πολάκη ἡ ψαλίδα τῆς διαφοράς ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ ἔκλεινε στίς τέσσερεις μονάδες. Μετά τό ἐπεισόδιο Πολάκη ἡ ψαλίδα ἄνοιξε στίς ἕξι μονάδες. (Στά ἀστάθμιστα δείγματα, στίς ὀκτώ μονάδες.) Μετά τά Τέμπη τό κονταίρ τῆς διαφορᾶς κάποια στιγμή μηδενίστηκε μεταξύ τῶν δύο κομμάτων στήν χειρότερη πολιτική στιγμή τῆς Κυβέρνησης ἀπό τήν ἀρχή τῆς θητείας της, ἐνῷ τώρα δείχνει τά ἀποτελέσματα πού πληροφορηθήκαμε χθές βράδυ στούς τηλεοπτικούς σταθμούς.

Ἡ Νέα Δημοκρατία ἀντιμετωπίζει βαθύ πρόβλημα, γιατί ἐκτός ἀπό τήν εἰκόνα της ὡς κόμματος τραυματίστηκε καί ἡ ἴδια ἡ εἰκόνα τοῦ Πρωθυπουργοῦ, ἐνῷ καί ὁ Σύριζα ἐξακολουθεῖ νά ἔχει στρατηγικό πρόβλημα φυσιογνωμίας, μολονότι αὐτό κουκουλώθηκε ἀπό τό δυστύχημα. Ὄχι μόνο τά στελέχη του ἀλλά καί ἡ ἐκλογική του βάση εἶναι διχασμένη μεταξύ τῆς ριζοσπαστικῆς ἀντιπολίτευσης πού εἰσηγεῖται ὁ Πολάκης καί τῆς κεντρώας μετριοπαθοῦς πολιτικῆς πού θέλει νά ἐφαρμόσει ὁ Τσίπρας. Στήν οὐσία παλεύουν οἱ δύο ἑαυτοί του, ὁ παλαιός ἀντισυστημικός καί ὁ νέος συστημικός.

Ἄν καί τά δύο κόμματα ρίχνοντας τούς τόνους προσωρινά ἔδειξαν νά ἀντιλαμβάνονται ποιός εἶναι ὁ κίνδυνος πού ἀντιμετωπίζουν, οἱ ἑπόμενες ἑβδομάδες θά μᾶς ἀποκαλύψουν ποιές εἶναι οἱ πραγματικές τους διαθέσεις. Στά λόγια ὁ Πρωθυπουργός δείχνει ὅτι ἔχει πάρει τό μάθημά του. Στό παρασκήνιο ὑπάρχουν ἐνδείξεις ὅτι ὄχι. Οἱ ζαβολιές συνεχίζονται. Χθές ὅλη μέρα τό Μέγαρο Μαξίμου ἔδινε μάχη γιά νά μήν ἀναπαράγεται ἀπό ἄλλα κανάλια τό βίντεο πού παρουσίασε χθές τό πρωί τηλεοπτικός σταθμός, στό ὁποῖο προβάλλοντο συγκλονιστικές σκηνές ἀπό τήν πυρκαϊά σέ ἕνα ἀπό τά βαγόνια τοῦ τραίνου. Σκηνές πού σίγουρα θά συγκλόνισαν τίς οἰκογένειες τῶν θυμάτων. Τίς προηγούμενες μέρες ἐπίσης τό Μαξίμου ἔδωσε μάχη, προκειμένου νά καθυστερήσει ἡ δημοσιοποίηση ἀρνητικῶν γιά τήν Κυβέρνηση καί τόν Πρωθυπουργό δημοσκοπήσεων μέχρι νά ὁλοκληρωθοῦν ἄλλες δημοσκοπήσεις περισσότερο ἐπιεικεῖς πρός τήν Νέα Δημοκρατία καί πρός τόν ἴδιο, ὥστε νά ἰσορροπήσουν οἱ ἐντυπώσεις.

Ὅταν στήν Κυβέρνηση ἀντιληφθοῦν ὅτι ζοῦμε σέ μία ἱδρυτική ἐποχή, μεταβατική πολιτική ἐποχή, καί καταλάβουν ὅτι τά παλαιά ἐργαλεῖα δέν λειτουργοῦν, τότε θά πάψουν νά ἐπενδύουν καί στά κανάλια καί στίς δημοσκοπήσεις καί στά στρογγυλεμένα πορίσματα τῆς Δικαιοσύνης καί στίς ἀπεργίες, χωρίς τήν συμμετοχή τῆς Γ.Σ.Ε.Ε. καί στήν ἐξαφάνιση τῶν βουλευτῶν ἀπό κοινωνικές ἐκδηλώσεις γιά νά μήν ἀποδοκιμάζονται.

Κύριε Μητσοτάκη, σπανίως σᾶς ἀπευθύνομαι προσωπικά, ἀλλά σήμερα θά πρέπει νά τό κάνω: Τό τοπίο χρειάζεται νέα ἀνάγνωση. Ὄχι συστημική διαχείριση παλαιοῦ τύπου. Προλαβαίνετε καί δέν προλαβαίνετε, μέχρι τίς ἐκλογές.