«Χαμηλές», λένε πηγές τοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν, εἶναι οἱ προσδοκίες ἀπό τήν συνάντηση Μητσοτάκη-Ἐρντογάν, πού προγραμματιζόταν γιά τήν Νέα Ὑόρκη, στό περιθώριο τῆς Γενικῆς Συνελεύσεως τοῦ ΟΗΕ (ἄλλης μιᾶς ἀνούσιας διεθνοῦς ὑποχρεώσεως ὅπου μᾶλλον οἱ κυβερνήσεις χάνουν τόν χρόνο τους μέ εὐχολόγια).
Θά συζητήσουν, συμφώνως πρός ἀνεπίσημες «διαρροές», τό ζήτημα τῆς ὁριοθετήσεως τῶν θαλασσίων ζωνῶν, ἀλλά κυρίως ὁ στόχος εἶναι νά κρατηθοῦν ἀνοικτοί οἱ δίαυλοι ἐπικοινωνίας μεταξύ Ἀθηνῶν καί Ἀγκύρας καί νά διατηρηθεῖ τό κλῖμα ὑφέσεως τῶν τελευταίων μηνῶν. Καί ὡς πρός τούς διαύλους ἐπικοινωνίας, αὐτοί ὑπάρχουν θεσμικά καί σέ πολλά ἐπίπεδα πολιτικῶν καί ὑπηρεσιακῶν κλιμακίων, δέν χρειάζονται συναντήσεις κορυφῆς γιά νά συντηρηθοῦν.
- Tοῦ Εὐθ. Π. Πέτρου
Οἱ ἀναφορές στό «κλῖμα ὑφέσεως» εἶναι πού μᾶς προβληματίζουν. Διότι, ἔτσι ὅπως ἀντιλαμβανόμεθα τά πράγματα, ἡ ἑλληνική ὑποχωρητικότης εἶναι πού συντηρεῖ αὐτό τό κλῖμα. Ὑποχωρήσαμε στήν Κάσο καί ἡ κρίσις ἀπεσοβήθη. Καί ἦλθε μετά ἐπιχαίρων ὁ ὑπουργός Ἐξωτερικῶν νά μᾶς πεῖ: «Θέλω νά σᾶς θυμίσω ὅτι σέ ἀνάλογες περιπτώσεις στό παρελθόν εἴχαμε ἔρθει στά ὅρια τῆς πολεμικῆς σύγκρουσης. Ὑπῆρχε μιά πάρα πολύ μεγάλη ἔνταση, μιά κρίση, ἡ ὁποία ὁδήγησε τούς δύο στόλους νά βρεθοῦν, στό σύνολό τους, στά νερά τοῦ Αἰγαίου καί τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου». Κάπως ἔτσι, πρίν μερικές δεκαετίες, μᾶς ἔλεγε καί ὁ Κώστας Σημίτης ὅτι μπορεῖ νά ἔγινε ὅ,τι ἔγινε στά Ἴμια ἀλλά πάντως «ἀποφύγαμε τόν πόλεμο». Μπορεῖ ἄραγε νά μᾶς πεῖ ὁ κ. Γεραπετρίτης ποιό ἦταν τό τίμημα; Καί στήν μία καί στήν ἄλλη περίπτωση;
Ἀπεναντίας, ἡ Τουρκία δέν ἔχει ὑποχωρήσει σέ καμμία ἀπό τίς ἀξιώσεις της εἰς βάρος τῆς Ἑλλάδος. Ἐξακολουθεῖ νά ἀπαιτεῖ νά ἀποστρατιωτικοποιηθοῦν τά νησιά μας, ἐνῶ θεωρεῖ ἀκρογωνιαῖο λίθο τῆς πολιτικῆς της τό τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, μέ βάση τό ὁποῖο θεωρεῖ πώς τά νησιά τοῦ νοτιοανατολικοῦ Αἰγαίου καί ἡ Κρήτη δέν ἔχουν παρά μόνον χωρικά ὕδατα, τήν ζώνη τῶν ἕξι μιλίων.
Συνεπῶς ἡ περίοδος τοῦ «κλίματος ὑφέσεως» οὐδόλως βελτίωσε τήν κατάσταση καί ἐπ’ οὐδενί φαίνεται νά δημιουργεῖ προοπτικές συνεννοήσεως στό μεῖζον θέμα τῆς ὁριοθετήσεως τῶν θαλασσίων ζωνῶν. Διερωτώμεθα λοιπόν, τί ἔχουν νά συζητήσουν οἱ κ.κ. Μητσοτάκης καί Ἐρντογάν καί θά συναντηθοῦν στήν Νέα Υόρκη; Δέν ὑπάρχει κάτι θετικό πού θά μποροῦσε νά προκύψει ἀπό τήν συνάντηση αὐτή. Ἀπεναντίας, ὅσοι γνωρίζουν τούς Τούρκους καί τόν τρόπο πού σκέπτονται καί ἐνεργοῦν ἀντιλαμβάνονται εὐκόλως ὅτι κάθε ἐπικοινωνία, ἰδιαιτέρως σέ ἐπίπεδο κορυφῆς, θεωρεῖται ἀπό αὐτούς «σιωπηρή ἀποδοχή» τῶν ἀπαιτήσεών τους. Ἀπαιτήσεων τίς ὁποῖες δέν σταμάτησαν νά διατυμπανίζουν, ἐνῶ στήν Ἀθήνα ὁμιλοῦμε γιά «κλῖμα ὑφέσεως»! Γιά νά ἔχουν νόημα τέτοιες διαπιστώσεις θά πρέπει νά ὑπάρχει ἀμοιβαιότης. Νά κάνουν δηλαδή κάτι καί οἱ Τοῦρκοι γιά νά συμβάλουν στό «κλῖμα ὑφέσεως». Μιά σοβαρή χώρα θά εἶχε τήν ἀξίωση, πρίν ὑπογράψει κείμενα σάν τήν «διακήρυξη τῶν Ἀθηνῶν», νά ἔχει δώσει ἡ Ἄγκυρα ἁπτά δείγματα καλῆς θελήσεως. Τοὐλάχιστον νά ἔχει ἀποκηρύξει τό τουρκο-λιβυκό μνημόνιο καί νά ἄρει τίς ἀπαιτήσεις γιά ἀποστρατιωτικοποίηση ἑλληνικῶν ἐδαφῶν καί ἀναθεώρηση τῆς Συνθήκης τῆς Λωζάννης. Καλόν θά ἦτο καί νά εἶχε ἀνακόψει τίς ροές παρανόμων μεταναστῶν, ἀλλά αὐτό εἶναι ἄλλο μεῖζον, ὅσο καί ἀνεπίλυτο ζήτημα.