Τά μυστικά τῶν 12 μιλίων

ΟΠΟΙΑ ἄποψη καί ἄν ἔχει κανείς γιά τόν τέως ὑπουργό Ἐξωτερικῶν Νῖκο Κοτζιᾶ –ἡ ΝΔ πού τόν σφυροκοποῦσε ἐξέφρασε τήν ἀπορία της γιά τήν ἀποχώρηση τοῦ ἀρχιτέκτονα τῶν Πρεσπῶν ἀπό τήν Κυβέρνηση– δέν μπορεῖ παρά νά ἀναγνωρίσει ὅτι ἄφησε ἀποτύπωμα ἀπό τό πέρασμά του στό Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν.

Θετικό ἤ ἀρνητικό, θά τό κρίνει ἡ ἱστορία. Ἀποτύπωμα πάντως. «Κίνησε» τά πράγματα μετά ἀπό χρόνια ἀκινησίας. Στό Σκοπιανό, μέ μιά συμφωνία πού ἀφήνει πικρή γεύση στόν Ἑλληνισμό. Στό Κυπριακό, μέ τήν ἀνάδειξη τῆς ἀποχώρησης τοῦ Ἀττίλα καί τῆς κατάργησης τοῦ ἀναχρονιστικοῦ καθεστῶτος τῶν ἐγγυήσεων, ἀφήνει θετική γεύση στόν Ἑλληνισμό. Γιά τήν Θράκη δέ θέλω νά μιλήσω, στήν Κυβέρνηση ὑπῆρχαν δύο γραμμές. Μία τοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν καί μία τοῦ Μαξίμου. Ἕνα ἀπό τά θέματα πού ἀνακίνησε ὁ Κοτζιᾶς ἦταν ἡ ἐπέκταση τῶν 12 μιλίων στό Αἰγαῖο καί στήν Κρήτη, μέ τελικό στόχο τήν διαπραγμάτευση μέ τήν Τουρκία. Ἐπρόκειτο γιά μία –θεωρητικά– κυκλωτική κίνηση ἐξωτερικῆς πολιτικῆς ἡ ὁποία ὡς τελικό στόχο εἶχε τήν δημιουργία τετελεσμένων ὑπέρ ἡμῶν.

Ἡ «Ἑστία» εἶχε τό προνόμιο τῆς ἐνημέρωσης γιά τήν πολιτική αὐτή τοῦ κ. Κοτζιᾶ –ὁ ἴδιος τόν εἶχα ρωτήσει εὐθέως σέ μιά τηλεοπτική συνέντευξη τόν Ἰανουάριο τοῦ 2018 καί ἀπάντησε ξεκάθαρα. Μέ ἄλλη εὐκαιρία εἶχα νά μάθω περισσότερα, off the record. Ἡ ἐφημερίδα μας πάντως ἔκανε τά 12 μίλια πρῶτο θέμα της δύο φορές σέ ἀνύποπτη περίοδο. Χωρίς νά γνωρίζω σέ βάθος τά τεχνικά θέματα, μέ τήν ἀφορμή τῆς ἀναφορᾶς τοῦ κ. Κοτζιᾶ στήν τελετή παράδοσης-παραλαβῆς τοῦ ΥΠΕΞ, ἔχω νά ἐπισημάνω τά ἑξῆς:

• Ἡ ἐπέκταση τῶν 12 μιλίων σέ Ἰόνιο – Κρήτη εἶναι σωστή, ἀρκεῖ νά μήν ὑποκρύπτεται ὄπισθεν αὐτῆς ἡ σκέψη νά χρησιμοποιηθεῖ ὡς ἄλλοθι γιά τόν συμβιβασμό στό Αἰγαῖο. Καί βεβαίως ὀφείλουμε νά τήν ἀντιπαραβάλουμε (πρός ἐξαγωγή συμπερασμάτων) μέ τήν ἄγνωστη ἕως σήμερα νέα συμφωνία πού ἔχει συνάψει ἡ Ἑλλάς μέ τήν Ἀλβανία γιά τήν ΑΟΖ τοῦ Ἰονίου. Γι’ αὐτήν ὁ κ. Κοτζιᾶς δέν ἔδωσε πληροφορίες.

• Ἡ τακτική τῆς κυκλωτικῆς ἐπέκτασης τῶν 12 μιλίων ὅπου μποροῦμε –ἀπό τό Ἰόνιο ἕως τήν Κρήτη καί ἀπό τήν Κρήτη ἕως τό Αἰγαῖο, εἰ δυνατόν– εἶναι ἐθνική πολιτική ἀλλά ἔν τινι μέτρω εἶναι καί συμμαχική πολιτική. Εἶναι ἐπίσης καί «Γεωργοπαπανδρεϊκή πολιτική»: Ὁ Δημήτρης Δρούτσας ὡς ὑπουργός Ἐξωτερικῶν ἐπέκρινε τήν «μόδα τῆς ΑΟΖ» καί ἐπέμενε στήν ἔννοια τῆς ὑφαλοκρηπίδας. Ἀληθινά ἐθνική πολιτική χωρίς συμμάχους εἶναι αὐτό πού προσπάθησαν ὑπό ἀντίξοες πολιτικές συνθῆκες ὁ πρώην Πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλῆς καί ὁ πρώην ὑφυπουργός Ἐξωτερικῶν Γιάννης Βαληνάκης: ἡ κυκλωτική ἐπέκταση τῆς ΑΟΖ (ὄχι τῆς ὑφαλοκρηπίδας μόνο) πρῶτα μέ συμφωνία μέ τήν Ἀλβανία τό 2009 καί ἔπειτα μέ συμφωνίες μέ τήν Λιβύη καί τήν Αἴγυπτο (ὥστε νά ἔχει ἐπήρεια τό Καστελλόριζο στήν ἕνωση τῶν ΑΟΖ Ἑλλάδος – Κύπρου).

• Δυστυχῶς ἡ πατρίδα μας εἶναι δεσμευμένη στήν βάση ἀπόρρητων τηλεγραφημάτων καί ἠχογραφημένων συνομιλιῶν τήν βραδυά τῶν Ἰμίων νά μήν ἐπεκτείνει ποτέ τά χωρικά της ὕδατα στά 12 μίλια. Ἀναφέρομαι σέ ἐπίσημα δημοσιευμένα ἀμερικανικά ἔγγραφα τῆς πρεσβείας τῶν ΗΠΑ στήν Ἀθήνα –τά ἀποκάλυψε ὁ Μιχάλης Ἰγνατίου– σύμφωνα μέ τά ὁποῖα οἱ κ. Σημίτης καί Πάγκαλος ἀνέλαβαν ἐκείνη τήν μοιραία βραδιά γιά τό ἔθνος τήν δέσμευση νά μήν ἐπεκτείνει ποτέ ἡ Ἑλλάς τά χωρικά της ὕδατα στά 12 μίλια. Καί τήν δέσμευση αὐτή τήν ἀνέλαβαν προφορικῶς ἔναντι τῶν ΗΠΑ καί ὄχι ἔναντι τῶν Τούρκων, καθόλου τυχαῖα. Ἡ ἐπέκταση τῶν χωρικῶν μας ὑδάτων στά 12 μίλια ἐνοχλεῖ κυρίως τίς ΗΠΑ, διότι ἡ Ἑλλάς καθίσταται τό ἀπόλυτο ἀφεντικό τοῦ Αἰγαίου καί κατ’ ἐπέκτασιν τῆς Μεσογείου, ἡ ὁποία εἶναι κρίσιμο ἐμπορικό καί γεωπολιτικό σταυροδρόμι. Ἄν τυχόν ἐπεκτείναμε τά ὕδατά μας στά 12 μίλια, οἱ Τοῦρκοι θά αὔξαναν καί ἐκεῖνοι τό ποσοστό τῶν χωρικῶν τους ὑδάτων στό Αἰγαῖο. Θά μειώνονταν ὅμως –ἰδού τό μυστικό– τά διεθνῆ ὕδατα πού ἐνδιαφέρουν τίς ΗΠΑ.

Νά τό κάνω ἀκόμα πιό σαφές; Νά τό κάνω! Ὅπως τό Σκοπιανό εἶναι κατ’ οὐσίαν περιφερειακό πρόβλημα ἀσφαλείας καί λιγότερο διμερής διαφορά, ἔτσι καί τό Αἰγαῖο-12 μίλια εἶναι στρατηγικό θέμα Βαλκανίων – Μέσης Ἀνατολῆς καί λιγότερο ἑλληνοτουρκικό. Τί δέν καταλαβαίνουμε; Ἄν λοιπόν ἐπεκτείνουμε τά 12 μίλια γιά νά ἀνατρέψουμε τίς δεσμεύσεις Σημίτη – Πάγκαλου, ἔχει καλῶς. Ἄν ὅμως τά ἐπεκτείνουμε γιά νά γίνουν ὁ φερετζές τοῦ συμβιβασμοῦ, λυπούμαστε, ἀλλά ὄχι. Διαφωνοῦμε.