Τίποτε πιό ἀσήμαντο ἀπό μία ὑπόσχεση

Οσοι εἶστε πιστοί ἀναγνῶστες αὐτῆς τῆς ἐφημερίδας…

… γνωρίζετε ἄριστα μεγάλο τμῆμα τοῦ παρασκηνίου πού ὁδήγησε τόν Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στήν ἀπόφασή του γιά τήν ἀναβολή-μετάθεση τῶν ἐθνικῶν ἐκλογῶν.

Καί τῶν προβληματισμῶν πού προκάλεσαν στό κυβερνητικό ἐπιτελεῖο, οἱ παρενέργειες τῆς βόμβας τῆς ἁπλῆς ἀναλογικῆς.

Ἡ ἀποκάλυψη τοῦ κυρίου Μητσοτάκη κατά τή διάρκεια τῆς συνέντευξής του στό ΣΚΑΪ, ὅτι δέν θά ἤθελε «νά ἐκχωρήσει τά ἡνία τῆς χώρας σέ ὑπηρεσιακή κυβέρνηση», σέ μία περίοδο πού ἡ Τουρκία ἐξακολουθεῖ νά παραμένει «ἀπρόβλεπτη», ἀποτέλεσε δικαίωση γιά ἐμᾶς. Εἴχαμε δημοσιεύσει μία ἑβδομάδα μόλις πρίν, τήν πληροφορία ὅτι ὁ ἀντιπρόεδρος τῆς κυβέρνησης Παναγιώτης Πικραμμένος εἶχε εἰσηγηθεῖ στό Μέγαρο Μαξίμου καί στήν Προεδρία τῆς Δημοκρατίας μία ἑρμηνεία τοῦ Συντάγματος, πού θά ἐπέτρεπε, ὑπηρεσιακός Πρωθυπουργός μεταξύ τῶν πρώτων καί τῶν δεύτερων ἐκλογῶν νά διοριστεῖ πολιτικό πρόσωπο καί ὄχι δικαστής, ὅπως ὁρίζει σήμερα ρητῶς τό ἄρθρο 37 τοῦ Συντάγματος. Βασανιζόταν, δηλαδή, ἡ κυβέρνηση γιά τό κενό ἐξουσίας πού θά δημιουργεῖτο μεταξύ πρώτων καί δεύτερων ἐκλογῶν, σέ περίπτωση ἑλληνοτουρκικῆς κρίσης.

Πράγματι, λοιπόν, ἡ ἁπλῆ ἀναλογική εἶναι μία βόμβα στά θεμέλια τῆς χώρας. Εἶναι ἕνα ἐκλογικό σύστημα ὁμολογίας ἥττας τῆς ἀριστερᾶς, ὅτι ἐπειδή δύσκολα θά εἶναι στό μέλλον ξανά ἡ πρώτη ἐπιλογή τῶν Ἑλλήνων, στόχος της εἶναι νά κάνει δύσκολη τή ζωή τοῦ νικητῆ καί, εἰ δυνατόν, νά καταφέρει νά συγκροτήσει κυβέρνηση μειοψηφίας ἡ ἴδια ὡς δεύτερη! Ὁ ὁρισμός τῆς ἀνωμαλίας.

Σωστά, λοιπόν, ἐπεσήμανε ὁ κύριος Μητσοτάκης ὅτι ἡ ἀναλογική εἶναι βόμβα στά θεμέλια τῆς χώρας, ἄν καί ὁ ἴδιος ἀμέλησε νά τήν ἐξουδετερώσει τόν Μάϊο τοῦ 2020 καί τόν Σεπτέμβριο τοῦ 2021, ὅταν ἡ κυβέρνηση τῆς Νέας Δημοκρατίας σημείωσε τά ὑψηλότερα ποσοστά της στίς δημοσκοπήσεις.

Δυστυχῶς, ὅμως, μέ βάση ὅσα διοχετεύονται ἀπό τό Μέγαρο Μαξίμου, πολύ φοβόμαστε ὅτι βόμβα δέν εἶναι μόνο ἡ ἁπλῆ ἀναλογική πλέον. Βόμβα εἶναι καί ἡ, ὑποτίθεται, ἐνισχυμένη ἀναλογική, πού ψήφισε μέ τά χεράκια της ἡ ἴδια ἡ Νέα Δημοκρατία καί ἀνεβάζει τόν πῆχυ τῆς αὐτοδυναμίας στό 38 τοῖς 100. Βόμβα εἶναι καί ὁ νέος ἐκλογικός νόμος, πού λέγεται ὅτι ἐπεξεργάζεται ἡ κυβέρνηση, προκειμένου νά ἐφαρμοστεῖ σέ τρίτες ἐκλογές καί νά δώσει αὐτοδυναμία.

Γιά ὅσους δέν τό πρόσεξαν, ὁ Πρωθυπουργός ἔκανε στόν ΣΚΑΪ μία ἀναιμική ἀναφορά στό γερμανικό μοντέλο ἐκλογικοῦ συστήματος, τό ὁποῖο εἶναι μεικτό: προβλέπει ἐκλογή βουλευτῶν σέ μονοεδρικές περιφέρειες καί ἐκλογή βουλευτῶν μέ λίστα. Δεδομένου, μάλιστα, πώς ἡ Νέα Δημοκρατία θεωρεῖ ὅτι οἱ ὑποψήφιοί της μποροῦν νά ἀθροίζουν σέ περιφέρειες τό σύνολο τῆς δεξιᾶς ἐκλογικῆς δύναμης μαζί μέ τμῆμα τῆς δύναμης τοῦ ΠΑΣΟΚ, καλό εἶναι νά κρατήσουμε σημειώσεις γι’ αὐτό τό ἐκλογικό σύστημα. Ἦταν πρόταση τοῦ ὑφυπουργοῦ Θόδωρου Λιβάνιου τόν καιρό πού συζητεῖτο ἡ ψήφιση τοῦ ἐκλογικοῦ νόμου ἀλλά τελικά ἐπεκράτησε ἡ ἄποψη τοῦ καθηγητῆ Γεραπετρίτη. Ὑπό ἄλλες συνθῆκες, ἡ ἐξαρχῆς ψήφιση ἑνός τέτοιου νόμου, πού θά μείωνε ἄλλωστε δραστικά καί τά περιθώρια παρέμβασης τῆς τηλεοπτικῆς διαπλοκῆς στήν ἐκλογή βουλευτῶν ἀλλά καί θά ὁδηγοῦσε συνολικά τήν υἱοθέτηση ἑνός πιό μετριοπαθοῦς πολιτικοῦ λόγου ἀπό ὅλο τό πολιτικό προσωπικό τῆς χώρας, θά ἦταν ἰδανική λύση. Ἀλλά τώρα τρία διαφορετικά ἐκλογικά συστήματα σέ μία κατ’ οὐσίαν ἑνιαία ἀναμέτρηση θά εἶναι βόμβα γιά τήν σταθερότητα ἀλλά καί γιά τήν διεθνῆ οἰκονομική θέση τῆς χώρας. Πρῶτον, γιατί κανείς δέν γνωρίζει πῶς θά συμπεριφερθεῖ ὁ ἑλληνικός λαός, ἐάν γνωρίζει ὅτι θά δώσει ψῆφο μέ τρία διαφορετικά συστήματα. Πολύ δέ περισσότερο τώρα, πού ἡ κυβέρνηση καί ὁ Πρωθυπουργός μετά ἀπό τίς πιρουέτες τῆς συνεργασίας προτείνουν τό μοντέλο τῶν αὐτοδύναμων κυβερνήσεων. Δεύτερον, διότι τίς πλειοψηφίες καί τίς αὐτοδυναμίες δέν θά τίς ἐκβιάσουν τελικά, ὅπως πᾶνε τά πράγματα διεθνῶς, τά ἐκλογικά συστήματα ἀλλά ἡ κατάσταση τῆς οἰκονομίας καί ἰδιαιτέρως ἡ ἀκρίβεια. Ἄν μέ ἕναν μαγικό τρόπο μποροῦσε νά λυθεῖ τό ζήτημα τῆς εἰσαγόμενης ἀκρίβειας, τήν ὁποία ἡ κυβέρνηση ἐπιδοτεῖ, ἐμμένοντας δημοσίως στήν συνέχιση τοῦ πολέμου, τότε θά μποροῦσαν, ἀπό τήν δεύτερη ἀναμέτρηση, ἀλλά καί ἀπό τήν πρώτη σέ ἰδανικές συνθῆκες, νά δημιουργηθοῦν συνθῆκες μεγάλης πλειοψηφίας. Τρίτον καί σημαντικότερο, διότι ξεχνᾶμε πῶς διαβάζουν οἱ ἀγορές, πού παρακολουθοῦν ἄγρυπνες τί συμβαίνει στήν Ἑλλάδα, τήν ἐφαρμογή δύο καί τριῶν διαφορετικῶν ἐκλογικῶν συστημάτων σέ μία κατ’ οὐσίαν ἐκλογική ἀναμέτρηση, ἡ ὁποία θά διεξαχθεῖ σέ δόσεις. Καί μόνο ἡ ἀπόφαση τοῦ κύριου Μητσοτάκη νά ἀναβάλει τίς ἐκλογές, ἤδη δημιουργεῖ προβληματισμό σέ ξένα funds καί σέ ξένες πρωτεύουσες, πού ἐπαναξιολογοῦν ἤδη τό ρίσκο τῆς χώρας. Αὐτό πού στίς ἐκθέσεις τους ἀποκαλοῦν country risk. Δέν δανείζεις ποτέ τήν ἀστάθεια κι, ἄν τήν δανείσεις, τήν δανείζεις πολύ ἀκριβά.

Ἔχουμε πλέον εἰσέλθει σέ ὕδατα ἀχαρτογράφητα. Καί ἐάν τελικά ὁ Πρωθυπουργός δέν ἀλλάξει καί πάλι γνώμη, τό ταξίδι θά εἶναι πράγματι πολιτικά δύσκολο καί ἐξαιρετικά τρικυμιῶδες.

Πολλοί ἀπό ἐσᾶς ρωτᾶτε ἄν εἶναι εὔκολο νά ἀλλάξει γνώμη γιά τίς ἐκλογές ὁ κύριος Μητσοτάκης, εἰδικά μετά ἀπό ὅσα εἶπε στόν ΣΚΑΪ. Πράγματι εἶναι δύσκολο. Ἀλλά δύο μέρες πρίν τά πεῖ, συζητοῦσε στήν πτήση πρός τό Στρασβοῦργο μέ συνεργάτες του ἀνοιχτά… ἡμερομηνίες γιά ἐκλογές. Καί δύο μέρες μετά ἄλλαξε γνώμη. Ποιός εἶναι αὐτός πού μᾶς διασφαλίζει ὅτι μετά τήν διεθνῆ ἔκθεση Θεσσαλονίκης καί ἔχοντας ζυγίσει ξανά τά δεδομένα, δέν θά ἀλλάξει καί πάλι; Δέν εἶναι τόσο σταθερός στήν ἄποψή του γιά τό θέμα ὅσο φαίνεται δημοσίως. Ὅπως λέει κι ἕνας νόμος, τῆς μαφίας μάλιστα, πού δημοσιεύεται στό βιβλίο The mafia manager, πού κυκλοφορεῖ ἀπό τίς ἐκδόσεις «Περίπλους» , «τίποτε δέν εἶναι πιό ἀσήμαντο ἀπό μία ὑπόσχεση». Στήν πολιτική, ἡ ἀθέτηση τῆς ὑπόσχεσης συνήθως τιμωρεῖται. Ἀλλά ἐάν πρόκειται γιά τήν προκήρυξη τῶν ἐκλογῶν, ἡ ὑπόσχεση ἔχει ξεχαστεῖ ἀπό τήν ἑπομένη τῆς ἀθέτησης. Προέχουν ἄλλα.