Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η παγκόσμια ενεργειακή κρίση έφεραν επιτακτικά στο προσκήνιο το ζήτημα της ενεργειακής επάρκειας, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Η απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο καθιστά αναγκαία την υλοποίηση μιας σειράς από έργα που εγγυώνται την ασφάλεια τροφοδοσίας μέσα από τη διαφοροποίηση των πηγών και των οδεύσεων εφοδιασμού, τόσο για τη χώρα μας, όσο και την Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά.
Τέτοια έργα, στρατηγικής μάλιστα σημασίας, είναι ο Διασυνδετήριος Αγωγός Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB) και ο νέος Τερματικός Σταθμός LNG στην Αλεξανδρούπολη (FSRU) στα οποία πρωταγωνιστεί η ΔΕΠΑ Εμπορίας, η δημόσια εταιρεία που έφερε το φυσικό αέριο στην Ελλάδα και για τριάντα και πλέον χρόνια εγγυάται την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας μας.
Η υλοποίηση του IGB ολοκληρώνεται μέσα στον Μάιο, σύμφωνα με τον προγραμματισμό, ενώ η εμπορική του λειτουργία θα ξεκινήσει τον επόμενο μήνα. Εκτός από την κατασκευή, η ΔΕΠΑ είναι και ο ισχυρότερος user του αγωγού (μετά τη Βουλγαρική ΒΕΗ) από την άποψη της δέσμευσης χωρητικότητας, εξασφαλίζοντας την οικονομική βιωσιμότητά του.
Όσον αφορά το FSRU, οι εργασίες ξεκίνησαν πριν μερικές μέρες, παρουσία των πρωθυπουργών της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και της Βόρειας Μακεδονίας και αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία τον Νοέμβριο του 2023, διπλασιάζοντας τη δυνατότητα της Ελλάδας να υποδέχεται και να επαναεριοποιεί υγροποιημένο φυσικό αέριο, σε πάνω από 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα τον χρόνο.
Η συμμετοχή της ΔΕΠΑ στο πρότζεκτ ήταν καθοριστική και για την είσοδο του Διαχειριστή Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ) αλλά και των γειτονικών κρατών, όπως η Βουλγαρία που ήδη συμμετέχει (με 20%) μέσω της δημόσιας εταιρείας φ.α. Boulgartransgaz και της Βόρειας Μακεδονίας η οποία διεκδικεί επίσης να γίνει μέτοχος.
Το νέο τερματικό θα υποδέχεται φυσικό αέριο από κάθε γωνιά του κόσμου καλύπτοντας τις αυξημένες ανάγκες της Ελλάδας και όχι μόνο. Ο σταθμός θα συνδέεται με τον IGB και θα είναι σε θέση να τροφοδοτήσει όλα τα Βαλκάνια με LNG από την Αίγυπτο, τις ΗΠΑ, το Κατάρ κ.α., συμβάλλοντας έτσι στην απεξάρτησή τους από το ρωσικό φυσικό αέριο. Η ΔΕΠΑ Εμπορίας άλλωστε έχει ήδη συμφωνήσει να προμηθεύει τη Βουλγαρία με αέριο, καλύπτοντας το κενό που δημιούργησε η διακοπή της παροχής από τη Ρωσία από τα τέλη του περασμένου μήνα.
Παράλληλα, ο πόλεμος στην Ουκρανία «ξαναζεσταίνει» τον αγωγό EastMed που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο από τα πλούσια κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου στις αγορές της Ευρώπης, το οποίο επίσης «τρέχει» η εταιρεία. Η τεχνική και οικονομική βιωσιμότητα του έργου άλλωστε έχει ήδη τεκμηριωθεί από τις μελέτες που έχει στα χέρια της η ΔΕΠΑ, η οποία τώρα βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις με εμπορικές εταιρείες από το Ισραήλ και την Αίγυπτο προκειμένου να εξάγουν επαρκείς ποσότητες φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω του αγωγού.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι όλα τα παραπάνω έργα θα λειτουργούν σε συνέργεια μεταξύ τους αλλά και με άλλες υποδομές, όπως ο αγωγός ΤΑΡ που μεταφέρει αζέρικο αέριο και η υπό κατασκευή υπόγεια αποθήκη στην Καβάλα, μετατρέποντας τη χώρα μας σε διεθνή κόμβο φυσικού αερίου, αναβαθμίζοντας τη γεωπολιτική και οικονομική σημασία της. Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της που η Ελλάδα αποκτά ρόλο κλειδί στην ενεργειακή ασφάλεια άλλων χωρών.
Καθοριστικός όμως είναι ο ρόλος της ΔΕΠΑ Εμπορίας και στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης για τους καταναλωτές. Η εταιρεία απορρόφησε σημαντικό μέρος των ανατιμήσεων του φυσικού αερίου προσφέροντας στα νοικοκυριά της χώρας εκπτώσεις ύψους πολλών δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ.
Η ΔΕΠΑ είναι η μόνη εταιρεία στην Ελλάδα που μπορεί να προσφέρει τέτοιες εκπτώσεις, χάρη στα μακροχρόνια συμβόλαια προμήθειας που έχει συνάψει με ενεργειακούς προμηθευτές – κολοσσούς, σε σταθερές τιμές, τα οποία δεν επηρεάστηκαν από τις τρέχουσες ανατιμήσεις στις διεθνείς αγορές φυσικού αερίου.
Μάλιστα, το προηγούμενο διάστημα η εταιρεία πέτυχε σημαντικές αναδρομικές μειώσεις σε αυτά τα συμβόλαια, επιστρέφοντας στους πελάτες της, κυρίως βιομηχανίες, περισσότερα από 130 εκατ. ευρώ.
Τέλος, η ΔΕΠΑ Εμπορίας διαδραματίζει κομβικό ρόλο στην εθνική προσπάθεια για την ενεργειακή μετάβαση της χώρας, επεκτείνοντας τις δραστηριότητες της στην ανάπτυξη έργων ΑΠΕ και σε επενδύσεις ανανεώσιμων αερίων, όπως το υδρογόνο και το βιομεθάνιο.
Σε αυτό το πλαίσιο, η εταιρεία έχει δημιουργήσει ένα χαρτοφυλάκιο έργων ΑΠΕ άνω των 250MW και δρομολογεί την δραστηριοποίησή της στην προμήθεια και εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας μεγάλων καταναλωτών.
Στην ίδια κατεύθυνση, η ΔΕΠΑ πρωτοστατεί στην ανάπτυξη ενός καινοτόμου έργου πράσινου υδρογόνου στην Ελλάδα, με στρατηγική σημασία για όλη την Ευρώπη, που καλύπτει ολόκληρη την αλυσίδα αξίας του υδρογόνου.
Ο λόγος για το «White Dragon», ένα ολοκληρωμένο πρότζεκτ, προϋπολογισμού άνω των 8 δισ. ευρώ, για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου στη Δυτική Μακεδονία, με τη χρήση ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλη κλίμακα (GW), το οποίο στη συνέχεια, θα αποθηκεύεται και, μέσω κυψελών καυσίμου (Fuel cells), θα λειτουργεί ως μία σταθερή μονάδα βάσης συμπαραγωγής πράσινης ενέργειας και θερμότητας.
Από τα παραπάνω προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι η ΔΕΠΑ Εμπορίας αναδεικνύεται σε βασικό «παίκτη» τόσο στην ενεργειακή μετάβαση της χώρας μας, όσο και στην ασφάλεια εφοδιασμού της ευρύτερης περιοχής. Σε τρία μόλις χρόνια στο τιμόνι της εταιρείας, η διοίκηση Παπαδόπουλου – Ξιφαρά κατάφερε να μετατρέψει τη ΔΕΠΑ σε πρωταγωνιστή των ενεργειακών εξελίξεων σε Ελλάδα και ΝΑ Ευρώπη.
Μ.Η.Τ. 232122