Τό ΝΑΤΟ πού ὑπάρχει καί τό ΝΑΤΟ πού φανταζόμαστε

ΠΡΟΤΡΕΧΕΙ ὁ γενικός γραμματεύς τοῦ ΝΑΤΟ, πού φαίνεται ὅτι κόπτεται γιά διάλογο ἑλληνο-τουρκικό

Πράγματι ἡ μόνη ἀνησυχία πού μπορεῖ νά ἔχει ἡ Συμμαχία εἶναι ὅτι μπορεῖ δύο κράτη μέλη ;της νά ἐμπλακοῦν σέ πόλεμο. Κατά τά λοιπά, εἶναι λάθος νά πιστεύουμε ὅτι μπορεῖ τό ΝΑΤΟ νά ἀποτελέσει ἐγγύηση τῶν συνόρων καί τῆς ἐθνικῆς κυριαρχίας μας. Ἡ Ἀτλαντική Συμμαχία ἱδρύθηκε γιά τήν ἀντιμετώπιση συγκεκριμένης ἀπειλῆς, ἡ ὁποία εὑρίσκεται στήν Ἀνατολή. Ἐννοοῦμε τήν Ρωσσία, ἡ ὁποία διεδέχθη ὡς κρατική ὀντότης τήν Σοβιετική Ἕνωση, τήν ἀπειλή τῆς ὁποίας ἤθελε νά ἐξουδετερώσει τό ΝΑΤΟ.

Γιά τήν ἀποστολή αὐτή τοῦ ΝΑΤΟ ἡ Τουρκία ἦταν ἐξ ἀρχῆς σημαντική χώρα ὡς ἀμέσως γειτνιάζουσα μέ τόν ἐχθρό. Καί ἐπειδή στίς διεθνεῖς σχέσεις ὑπάρχουν ἀδράνειες, ἀκόμη οἱ Βρυξέλλες δέν ἔχουν συνειδητοποιήσει ὅτι Τουρκία καί Ρωσσία ἔχουν βρεῖ μία μεθοδολογία συνυπάρξεως πού ἔρχεται σέ εὐθεῖα ἀντίθεση μέ τά συμφέροντα τοῦ ΝΑΤΟ. Ἄν λοιπόν κάναμε μιά σωστή ἀνάλυση τῆς καταστάσεως, αὐτό τό σημεῖο θά ἔπρεπε νά ἐπισημαίνουμε διαρκῶς. Διότι δέν πρέπει νά βαυκαλιζόμεθα, στούς πάσης φύσεως διεθνεῖς ὀργανισμούς, ἡ ἐπίκλησις τοῦ διεθνοῦς δικαίου οὐδεμία ἀπήχηση ἔχει. Γιά νά μήν ποῦμε ὅτι μπορεῖ νά ἀκούγεται ὡς μία ἐνοχλητική ὑπόμνησις κανόνων στούς ὁποίους ὅλοι θέλουν νά ἀναφέρονται θεωρητικῶς, χωρίς ὅμως νά ἔχουν τήν παραμικρή διάθεση νά τούς ἀκολουθήσουν.

Θά πρέπει νά θεωρήσουμε ὅτι ὁ Γένς Στόλτενμπεργκ ἐκφράζοντας τήν «ἀγωνία» του γιά ἑλληνο-τουρκικό διάλογο παραβιάζει τήν βασική ἀρχή τῶν «ἴσων ἀποστάσεων» πού ὑποτίθεται ὅτι ἀποτελεῖ τόν ἀκρογωνιαῖο λίθο τῶν διασυμμαχικῶν σχέσεων. Αὐτό εἶναι ἕνα ἀκόμη σημεῖο τό ὁποῖο θά ἔπρεπε νά ὑπογραμμίζουμε, προσέχοντας ὅμως νά προκρίνουμε τήν ζημία τήν ὁποία προκαλεῖ ἡ τακτική του αὐτή στήν συνοχή τῆς Συμμαχίας. Πρός τοῦτο ἀπαιτοῦνται ἰδιαιτέρως ἐπιδέξιοι χειρισμοί, τούς ὁποίους δυστυχῶς ἡ χώρα μας οὐδέποτε μπόρεσε νά φέρει εἰς πέρας.

Οἱ παλαιότεροι θά θυμοῦνται τόν ἀλήστου μνήμης Γιόζεφ Λούνς, ὁ ὁποῖος δέν τηροῦσε οὔτε τά προσχήματα, υἱοθετώντας φιλοτουρκικές θέσεις. Ὁ ἐν λόγω γενικός γραμματεύς Λούνς ὑπῆρξε ὁ μακροβιώτερος σέ αὐτή τήν θέση (1971-1984)· διεχειρίσθη δέ τόσο τήν τουρκική ἐπιθετικότητα τοῦ 1974 ὅσο καί τήν ἀποχώρηση καί ἐπάνοδο τῆς Ἑλλάδος στό στρατιωτικό σκέλος τῆς Συμμαχίας. Ἡ παραμονή του γιά ὅλη αὐτή τήν περίοδο τῶν 13 ἐτῶν στήν θέση τοῦ γενικοῦ γραμματέως δεικνύει ὅτι ἡ Ἑλλάς ἀπέτυχε νά ἐκθέσει τήν στάση του, ὡς βλαπτική γιά τό ΝΑΤΟ. Καί τοῦτο διότι οὐδέποτε ἀντιληφθήκαμε ὅτι νά καταγγέλλουμε κάποιον ἁπλῶς ὡς φιλότουρκο δέν σημαίνει τίποτε γιά τούς λοιπούς συμμάχους. Τό ἐκλαμβάνουν ὅπως ἀκριβῶς θά ἐξελάμβαναν μιά καταγγελία τοῦ τύπου εἶναι «φιλο-ιταλός» ἤ εἶναι «φιλο-πορτογάλος». Δέν ἀναφέρουμε τήν ἔννοια «φιλο-αμερικανός» διότι «φιλο-αμερικανοί» θεωροῦνται ὅλοι!

Αὐτό δηλαδή στό ὁποῖο πρέπει νά ἑστιάζουμε τήν κριτική μας εἶναι ἡ ζημία τήν ὁποία ἐπιφέρει στό ΝΑΤΟ μιά στάσις σάν αὐτήν τοῦ Γένς Στόλτενμπεργκ. Καί μάλιστα νά τό προβάλλουμε αὐτό κυρίως πρός τούς Ἀμερικανούς. Διότι αὐτοί εἶναι πού ἐν τέλει ἀσκοῦν τήν διοίκηση τοῦ ΝΑΤΟ. Ἀπό τήν «τριανδρία» τῆς Νατοϊκῆς ἡγεσίας θεσμικώς οἱ δύο (Γενικός Γραμματεύς καί Πρόεδρος τῆς Στρατιωτικῆς Ἐπιτροπῆς) εἶναι Εὐρωπαῖοι καί μόνον ὁ Ἀνώτατος Διοικητής Συμμαχικῶν Δυνάμεων Εὐρώπης (SACEUR) εἶναι Ἀμερικανός. Αὐτός ὅμως εἶναι ὁ πραγματικός ἀρχηγός τῆς Συμμαχίας. Αὐτό εἶναι πού πρέπει νά πεισθεῖ ὅτι ὁ γενικός γραμματεύς λειτουργεῖ εἰς βάρος τῶν πραγματικῶν συμφερόντων τοῦ ΝΑΤΟ γιά νά μεριμνήσει γιά τήν ἀπομάκρυνσή του. Θά τό μεθοδεύσει βεβαίως ἐξωθεσμικά. Διότι μόνον ἔτσι δρομολογοῦνται οἱ οὐσιαστικές ἀποφάσεις στούς πολυεθνικούς ὀργανισμούς.

Μέ τά δεδομένα αὐτά, θά μποροῦσε νά ἀναρωτηθεῖ κανείς γιά ποιόν λόγο παραμένουμε μέλη τοῦ ΝΑΤΟ; Τί μᾶς προσφέρει ἀφοῦ ἐν τέλει δέν ἐγγυᾶται τά σύνορα καί τήν κυριαρχία μας, παρά μόνον ἀπό μία πλευρά ἀπό τήν ὁποία δέν ὑφίσταται ἀπειλή!

Γιά νά ἀπαντήσουμε θά πρέπει νά ἀνατρέξουμε στά βασικά. Μπορεῖ νά θεωροῦμε τό ΝΑΤΟ «Συμμαχία», ἀλλά ὁ τίτλος του τό προσδιορίζει ὡς «Σύμφωνο» (North Atlantic Treaty Organization). Πρόκειται γιά ἕναν ὀργανισμό πολιτικό μέ πολύ σημαντικό στρατιωτικό πυρῆνα. Καί ὡς πολιτικός ὀργανισμός ἔχει μετεξελιχθεῖ στόν βασικό πυλῶνα τῶν δομῶν ἀμύνης καί ἀσφαλείας τοῦ δυτικοῦ κόσμου. Ἡ Ἑλλάς δέν ἔχει πολυτέλεια νά ἀνεξαρτητοποιηθεῖ ἀπό αὐτόν. Θά ὁδηγηθεῖ σέ ἀπομονωτισμό. Ἁπλῶς πρέπει νά μάθει νά χρησιμοποιεῖ ἐπ’ ωφελεία της τούς κανόνες τοῦ ΝΑΤΟ. Ὅπως εἶναι καί ὄχι ὅπως τούς φαντάζεται.

Καί ἄς μήν τρέφουμε τήν ψευδαίσθηση ὅτι μπορεῖ ποτέ ἡ Εὐρωπαϊκή Ἕνωσις νά ἀποκτήσει σοβαρό ἀμυντικό βραχίονα, ἀνεξάρτητο ἀπό τό ΝΑΤΟ. Τό πολύ πού μπορεῖ νά γίνει εἶναι ἡ λεγομένη «δομημένη συνεργασία» (PESCO) ἡ ὁποία θά μᾶς ἐπιβάλει κανόνες στίς διαδικασίες ἐξοπλισμῶν. Κανόνες πού δέν εἶναι βέβαιον ἄν θά ὑπηρετοῦν τά συμφέροντα τῆς βιομηχανίας μας. Ἀλλά αὐτό εἶναι ἕνα ἄλλο τεράστιο ζήτημα πού ἐκφεύγει τῆς παρούσης.

Εὐθ. Π. Πέτρου