«Ἀπό μακρυά καί ἀγαπημένοι» ὑπό τήν σκιάν τοῦ Καραμανλῆ

Ποιά πολιτική θά ἀνέμενε ἀπό τήν σημερινή ΝΔ ὁ ἱδρυτής της στά ἑλληνο-τουρκικά καί στήν ἐκλογή Προέδρου τῆς Δημοκρατίας, δεδομένης τῆς συμπεριφορᾶς τοῦ ΠΑΣΟΚ ἀπέναντί του τό 1985; – Ἐπέλεξαν ποτέ οἱ σοσιαλιστές ἐν ἐνεργείᾳ στέλεχος τῆς ΝΔ γιά ὁποιοδήποτε ἀξίωμα;

ΨΥΧΡΟΤΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ κ.κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ ΚΑΙ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ-ΣΑΜΑΡΑ ΧΘΕΣ ΒΡΑΔΥ

ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ μετά τό τελευταῖο συνέδριο τῆς Νέας Δημοκρατίας ὁ Κυριάκος Μητσοτάκης εὑρέθη χθές ὑπό τήν ἴδια στέγη μέ τούς πρώην Πρωθυπουργούς Κώστα Καραμανλῆ καί Ἀντώνη Σαμαρᾶ. Ἦταν στό Ἵδρυμα «Κωνσταντῖνος Καραμανλῆς», στά «βραχώδη» τῆς Φιλοθέης, ὅπου ἐπραγματοποιήθη ἡ ἐναρκτήρια ἐκδήλωσις τοῦ διεθνοῦς Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου «1974-2024: 50 χρόνια ἀπό τή μετάβαση στή Δημοκρατία-Ἡ Δημοκρατία στήν ἐποχή μας», μέ ὁμιλητή τόν Ἰταλό πρώην Πρωθυπουργό καί πρώην ἐπίτροπο τῆς ΕΕ Μάριο Μόντι.

Ἡ ἀπό κοινοῦ παρουσία τῶν κ.κ. Μητσοτάκη, Καραμανλῆ καί Σαμαρᾶ θεωρεῖται ὅτι ἐνέχει συμβολισμό συμφιλιώσεως ὑπό τό «βλέμμα» τοῦ ἱδρυτοῦ τῆς παρατάξεως. Ὅμως, ἐν τέλει, ἐκάθησαν σέ ἀπόσταση ὁ μέν ἀπό τούς δέ, ἐνῷ ὁ κ. Μητσοτάκης ἐπέλεξε νά καθυστερήσει (κάτι πού εἶχε κάνει καί σέ ἐκδήλωση στό Ἵδρυμα Σαμαρᾶ), ὁπότε ἡ ὁμήγυρις τόν περίμενε. Τά πράγματα δέν εἶναι ρόδινα, καθώς ὁ Ἀντώνης Σαμαρᾶς ναί μέν χθές ἐπέλεξε νά εἶναι παρών, διεμήνυσε δέ δι’ ἐπιστολῆς του ὅτι θά ἀπουσιάσει ἀπό ἄλλη ἐκδήλωση, τήν ἐπέτειο τῶν 50 χρόνων τῆς ἱδρύσεως τῆς ΟΝΝΕΔ.

Πάντως, ὁ Πρωθυπουργός ἀπηύθυνε τόν λόγο στόν κ. Σαμαρᾶ, στόν ὁποῖο εἶπε «Θά τά ποῦμε καί αὔριο», ἀναφερόμενος σέ ἐκδήλωση γιά τόν Ὀδυσσέα Ἐλύτη. Γιά τήν χθεσινή ἐκδήλωση, ἀπό ἡμερῶν, τό Μέγαρο Μαξίμου ἔχει καταστήσει σαφές ὅτι θεωρεῖ πώς τά ζητήματα τῶν ἀντιπαραθέσεων στήν κορυφή δέν ἀπασχολοῦν τόν μέσο ψηφοφόρο τῆς ΝΔ, ἐνῷ καί ὁ κυβερνητικός ἐκπρόσωπος ἔχει προβάλει τό ὅτι τόν κ. Μητσοτάκη ἀπασχολεῖ πρωτίστως «ἡ μεγάλη εἰκόνα» τῆς πολιτικῆς καταστάσεως.

Ὅμως αὐτή ἡ «μεγάλη εἰκόνα» δημιουργεῖ πολλά ἐρωτήματα σέ ὅλους. Καί στούς δύο πρώην Πρωθυπουργούς καί στόν μέσο ψηφοφόρο τῆς ΝΔ (καί τόν μέσο Ἕλληνα γενικώτερα), ἐν ὄψει μάλιστα τῆς ἀναμενομένης τήν προσεχῆ ἑβδομάδα ἐπισκέψεως τοῦ Χακάν Φιντάν στήν Ἀθήνα.

Ἕνα ζήτημα λοιπόν εἶναι τά ἑλληνο-τουρκικά, ἀλλά γιά τήν ἐσωτερική πολιτική κατάσταση ἐξ ἴσου σημαντικό εἶναι τό θέμα τῆς ἐπιλογῆς τοῦ ἑπομένου Προέδρου τῆς Δημοκρατίας. Καί τά δύο αὐτά ζητήματα βαρύνουν, καί ἀναλογιζόμενοι τίς διαχρονικές ἀρχές τῆς παρατάξεως, τά στελέχη της, μέ πρῶτο τόν Πρωθυπουργό, θά πρέπει νά ἀναλογισθοῦν πῶς θά τά ἀντιμετώπιζε ὁ ἴδιος ὁ Κωνσταντῖνος Καραμανλῆς, ἄν ὑποτεθεῖ πώς θά μποροῦσε σήμερα νά δώσει μιά κατεύθυνση. Καί μπορεῖ ὁ Κωνσταντῖνος Καραμανλῆς νά ἔχει μεταστεῖ τοῦ κόσμου τούτου, οἱ παρακαταθῆκες του ὅμως ὑπάρχουν. Ὅταν τό 1975 μέ τό ἐκπονηθέν Σύνταγμα ὁρίζετο ὅτι ἀπαιτεῖται πλειοψηφία 2/3 τῆς Βουλῆς γιά τήν ἐκλογή τοῦ Προέδρου, τό πνεῦμα ἦταν πώς στήν κορυφή τοῦ πολιτεύματος ἔπρεπε νά ἐκλέγεται πρόσωπο γενικωτέρας ἀποδοχῆς καί ἀκτινοβολίας. Αὐτό δέν ἐσήμαινε ἐπιλογή προσώπου ἀπό ἄλλον πολιτικό χῶρο. Ὁ ἴδιος ἐπέλεξε τόν ἀείμνηστο Κωνσταντῖνο Τσάτσο, ἕνα πρόσωπο τεραστίας πνευματικῆς ἀκτινοβολίας πού ἤσκησε τά καθήκοντα τοῦ ἀνωτάτου ἄρχοντος κατά τρόπον ὑποδειγματικό καί ὑπερκομματικό. Τό αὐτό ἔπραξε καί ὁ ἴδιος ὁ Κωνσταντῖνος Καραμανλῆς ὡς Πρόεδρος, ἐν συνεχείᾳ, γιά νά ἀντιμετωπίσει ὅμως τόν ἐμπαιγμό τοῦ ΠΑΣΟΚ στό τέλος τῆς θητείας του.

Τό θέμα δέν ἦταν ὅτι ὁ Ἀνδρέας Παπανδρέου ἐπέλεξε τόν Χρῆστο Σαρτζετάκη ὡς ὑποψήφιο Πρόεδρο, ἦταν ὅτι σχεδόν διεβεβαίωνε τόν Κωνσταντῖνο Καραμανλῆ ὅτι θά τόν ὑπεδείκνυε γιά δεύτερη θητεία γιά νά τόν «ἀδειάσει» τήν τελευταία στιγμή κατά τόν πλέον ἄκομψο τρόπο. Ἔτσι ἀντί τῆς γενικωτέρας ἀποδοχῆς καί συναινέσεως πού ἐπιζητοῦσε τό Σύνταγμα, ἐδημιουργήθη διχασμός, τέτοιος, πού ὁδήγησε στήν ἐκλογή μέ ψηφοδέλτια διαφορετικοῦ χρώματος (ἄν καί τό Σύνταγμα προέβλεπε μυστική ψηφοφορία μέ ὁμοιόμορφα ψηφοδέλτια), γιά νά διασφαλισθεῖ ἡ κομματική πειθαρχία τῶν βουλευτῶν τοῦ ΠΑΣΟΚ, κάποιοι ἀπό τούς ὁποίους εἶχαν δυσανασχετήσει στίς ἀπρέπειες τοῦ ἀρχηγοῦ τους.

Ἔκτοτε, ἐνῷ ἡ Νέα Δημοκρατία ἐπιζητοῦσε τήν συναίνεση (χαρακτηριστική ἦταν ἡ περίπτωσις τῆς ὑποστηρίξεως τοῦ Καρόλου Παπούλια γιά τήν προεδρία), τό ΠΑΣΟΚ οὐδέποτε ἐστήριξε ἐν ἐνεργείᾳ στέλεχος τῆς ΝΔ, ὄχι γιά τήν προεδρία, ἀλλά γιά ὁποιαδήποτε δημόσια θέση. Καί ὁ (πράγματι ἀξιόλογος Πρόεδρος) Κωστῆς Στεφανόπουλος εἶχε ἀπό χρόνια ἀποχωρήσει ἀπό τήν ΝΔ καί εἶχε συγκροτήσει τήν ΔΗΑΝΑ, ὅταν ὑπεδείχθη ἀπό τήν κυβέρνηση Σημίτη ὡς ὑποψήφιος Πρόεδρος. Ἐν προκειμένῳ, λοιπόν, ἡ παρακαταθήκη τοῦ Κωνσταντίνου Καραμανλῆ εἶναι ἕνα πρόσωπο γενικωτέρας ἀποδοχῆς ἀλλά προερχόμενο ἀπό τόν κορμό τῆς παρατάξεως.

Ἀλλά ὑπάρχουν ἆρά γε σήμερα στήν πολιτική προσωπικότητες σάν τόν Κωνσταντῖνο Τσάτσο; Καί σίγουρα ἐκτός τοῦ πνεύματος αὐτοῦ εἶναι ὅσοι πρό πενταετίας εἰσηγήθηκαν τήν ἐπιλογή τῆς κ. Σακελλαροπούλου καί ὅσοι σήμερα «συμβουλεύουν» τήν ἐπιλογή προσώπου ξένου πρός τήν παράταξη σάν δῆθεν «ὑπερκομματική» ἐπιλογή. Ἀλλά καί ὡς πρός τά ἑλληνο-τουρκικά, ἡ θέσις τοῦ Κωνσταντίνου Καραμανλῆ ἦταν σαφής καί ἀπετέλεσε τήν ραχοκοκκαλιά τῆς πολιτικῆς μας γιά δεκαετίες. Ναί, μέν, ἀπεδέχετο τήν ἀνάγκη διαλόγου μέ τήν Τουρκία, ἀλλά γιά τό συγκεκριμένο ζήτημα τῆς ὁριοθετήσεως ὑφαλοκρηπῖδος (τότε δέν ὑπῆρχε ἡ ἔννοια τῆς ΑΟΖ οὔτε εἶχε θεσπισθεῖ τό Διεθνές Δίκαιο τῆς Θαλάσσης) εἶχε ὁρίσει, δέ, τήν βασική γραμμή: «Δέν διεκδικοῦμε, ἀλλά καί δέν ὑποχωροῦμε».

Δέν διεκδικοῦμε τίποτε πού δέν μᾶς ἀνήκει, ἀλλά καί δέν παραχωροῦμε οὔτε σπιθαμή ἐθνικοῦ ἐδάφους ἐθνικῆς κυριαρχίας, κυριαρχικῶν δικαιωμάτων, ἐθνικῶν δικαίων. Κάποιοι σήμερα ἀπομονώνουν τήν παραδοχή του, ὅτι τό Αἰγαῖο δέν εἶναι «ἑλληνική λίμνη». Διότι πράγματι ἡ Ἑλλάς προκειμένου νά διευκολύνει τήν διεθνῆ ναυσιπλοΐα εἶχε ἀφήσει τό μεγαλύτερο μέρος της νά εἶναι διεθνῆ ὕδατα, περιορίζοντας τά χωρικά της ὕδατα στά ἕξι μίλια. Ὅμως στήν Τουρκία ἀνεγνώριζε «περιορισμένα δικαιώματα» στήν ὑφαλοκρηπῖδα τοῦ Αἰγαίου. Καί βεβαίως δέν ἐδέχετο συζήτηση γιά μή ἀναγνώριση κυριαρχίας καί κυριαρχικῶν δικαιωμάτων σέ νησιά καί νησῖδες, οὔτε γιά ἀλλαγή ὁρίων τοῦ FIR Ἀθηνῶν. Ὅσο γιά τό εὖρος τῶν χωρικῶν ὑδάτων τό ἔβλεπε ὡς ἑνιαῖο ζήτημα, εἴτε μιλούσαμε γιά τό Αἰγαῖο εἴτε γιά τό Ἰόνιο, διατηρῶντας ὅμως τό δικαίωμα ἐπεκτάσεώς τους. Τό ὁποῖο ἐπέσειε στήν Τουρκία.

Ἁπλά πράγματα καί σαφῆ. Τά ὁποῖα ὅμως σήμερα κάποιοι διαστρεβλώνουν.