Ἄνεμοι ὑπερσυντηρητισμοῦ σαρώνουν τόν κόσμο

Ἀκροδεξιά «σάμπα» μέ ποσοστά ρεκόρ πέριξ τοῦ 50% στήν Βραζιλία

ΤΗΝ ΑΡΧΗ ἔκανε ὁ σκληρός ἐθνικιστής Ταγίπ Ἐρντογάν. Σπανίως σέ μιά χώρα μέ τά χαρακτηριστικά τῆς Τουρκίας πολιτικός ἡγέτης κατάφερε τά τελευταῖα πενῆντα χρόνια νά ἀποσπάσει ποσοστά ἐκλογῆς πέριξ τοῦ 50% σέ διαδοχικές ἐκλογικές ἀναμετρήσεις. Ἐπειδή ὡστόσο ὁ Τοῦρκος Πρόεδρος προτάσσει τό Ἰσλάμ, τό εὐρωπαϊκό ἱερατεῖο δέν τόν κατατάσσει στίς προσωπικότητες τῆς σύγχρονης Ἀκροδεξιᾶς. Ἀσχολεῖται μαζί του γεωπολιτικά, ἄν καί ἡ προσήλωσίς του στό Κοράνι ἀποπνέει ὑπερσυντηρητισμό.

Ἠκολούθησε ὁ Οὗγγρος Ὀρμπάν, ὁ ὁποῖος θεμελίωσε τήν δημοτικότητά του ἐπί τῆς ἀρνήσεώς του νά δεχθεῖ πρόσφυγες-μετανάστες στήν χώρα του, ἀλλά καί στήν ἀπόφασή του νά ἐκδιώξει τόν Ἀμερικανό μεγαλοεπιχειρηματία Τζώρτζ Σόρος ἀπό τήν Οὑγγαρία. Προσφάτως τό συγκεκριμένο Ἵδρυμα Σόρος ἔβαλε λουκέτο στήν Βουδαπέστη. Ὁ Ὀρμπάν ἄν καί ἀποσυνάγωγος στήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση ἔλαβε ποσοστό 48% στίς ἐκλογές.

Τήν σκυτάλη ἔλαβε ἐν συνεχεία ὁ «μπρουτάλ» νῦν Πρόεδρος τῶν ΗΠΑ Ντόναλντ Τράμπ. Μέ λόγο κατά τῆς παγκοσμιοποιήσεως –ἐνδεικτικά τά ὅσα εἶπε στήν τελευταία ὁμιλία του στόν ΟΗΕ– μέ ἀποφάσεις πού ἔχουν ἔντονο ἄρωμα οἰκονομικοῦ ἀπομονωτισμοῦ καί μέ στρατηγική ἐπιλογή του νά ἔχει τά παραδοσιακά μέσα ἐνημερώσεως ἐναντίον του, ὁ Τράμπ κέρδισε τήν καρδιά τῆς μισῆς Ἀμερικῆς. Ἄν καί δέν κατάφερε νά ἐκλεγεῖ, στό παιγνίδι μπῆκε καί ἡ Λέ Πέν. Τό σχεδόν 35% πού ἔλαβε στόν δεύτερο γῦρο τῶν Προεδρικῶν ἐκλογῶν τῆς Γαλλίας δέν ἦταν ἀμελητέο. Ἠκολούθησε ὁ Σαλβίνι. Κήρυξε τόν πόλεμο στίς Βρυξέλλες ὑποβάλλοντας προϋπολογισμό πού δέν τυγχάνει τῆς ἐγκρίσεώς τους καί ἀντέγραψε τήν πολιτική Ὀρμπάν στά θαλάσσια σύνορα τῆς Ἰταλίας ἀπωθώντας τούς μετανάστες πρός τίς ἀκτές τῆς Ἀφρικῆς. Τά ποσοστά του στίς μετρήσεις κινοῦνται σήμερα στό 30%, μέ τάσεις ἀνόδου.

Οἱ ἄνεμοι τοῦ ὑπερσυντηρητισμοῦ πού σαρώνουν τόν κόσμο καί ἀπειλοῦν νά σαρώσουν καί τό Εὐρωπαϊκό Κοινοβούλιο –235 ἕδρες διεκδικοῦν τά ἀκραῖα κόμματα στίς εὐρωεκλογές τῆς 26ης Μαΐου– φυσοῦν πλέον μέχρι τήν Βραζιλία. Ὁ ἀκροδεξιός ὑποψήφιος, πρώην στρατηγός Μπολσονάρο, ἀπέσπασε ποσοστό 46% στόν πρῶτο γῦρο τῶν Προεδρικῶν ἐκλογῶν καί διεκδικεῖ μέ ἀξιώσεις τήν Προεδρία σέ αὐτή τήν κεντροαριστερή χώρα τῆς Λατινικῆς Ἀμερικῆς.

Στήν Ἑλλάδα πού γνώρισε τήν ἐμπειρία τῆς στρατιωτικῆς δικτατορίας δέν ἔχει ἐμφανισθεῖ μέχρι στιγμῆς τό φαινόμενο. Παράγοντες τῆς ἀγορᾶς ἐκτιμοῦν ὡστόσο πώς μετά μία διετία καί μετά τήν ἐποχή τῆς κυβερνήσεως Μητσοτάκη, οἱ Ἕλληνες θά ἀναζητήσουν μέ ἀνάλογα ποσοστά ἕναν Ἕλληνα Ὀρμπάν, ὁ ὁποῖος αὐτή τήν στιγμή δέν φαίνεται στόν ὁρίζοντα πάντως. Μά οὔτε καί ὁ Μπολσονάρο φαινόταν, μέχρι νά γίνει ἀπόπειρα δολοφονίας ἐναντίον του σέ μιά συγκέντρωση. Τό βασικό ἐρώτημα πού τίθεται λοιπόν εἶναι: Γιατί οἱ ἀκραῖοι ὑπερσυντηρητικοί κερδίζουν τά λαϊκά στρώματα; Γιατί ἡ Ἀριστερά ἀποτυγχάνει νά τά ἐκφράσει; Γιατί ἡ φιλελεύθερη δημοκρατική Δεξιά νοιώθει ἄβολα διαπιστώνοντας τήν ἀπήχηση πού ἔχει ἡ ἀτζέντα της;

Ὁ Πρωθυπουργός Ἀλέξης Τσίπρας ἔδωσε μέ τήν ὁμιλία του στόν ΟΗΕ μιά πρόχειρη ἀπάντηση: τό δίλημμα δέν εἶναι μεταξύ παγκοσμιοποιήσεως καί πατριωτισμοῦ, ἀπεφάνθη. Στήν πραγματικότητα ἤθελε νά ἀποφύγει τό ὑπαρκτότατο δίλημμα γιά νά μήν ἀναγκασθεῖ νά ἐπιλέξει μεταξύ παγκοσμιοποιήσεως καί πατριωτισμοῦ. Παρά ταῦτα ἄν κάνει κανείς τόν κόπο νά ἀναζητήσει τίς αἰτίες πού ὠθοῦν ἑκατομμύρια πολῖτες στόν κόσμο νά ἐπιλέγουν ὑπερσυντηρητικά καί ὄχι κοσμοπολίτικα σχήματα, θά ἀνακαλύψει μεγάλες ὁμοιότητες καί ταυτίσεις. Στήν Βραζιλία οἱ ψηφοφόροι εἶναι ὀργισμένοι μέ τόν νεποτισμό, τήν διαφθορά, τήν κακοδιοίκηση τῶν παλαιῶν καθεστωτικῶν κομμάτων. Οἱ πολῖτες ἀπορρίπτουν τήν ἀρχιτεκτονική τοῦ πολιτικοῦ συστήματος σέ πολλές χῶρες. Τό θεωροῦν σάπιο.

Μιά ἄλλη ταύτισις πού ἑνώνει εἶναι ἡ ἀντίρρησις ἔναντι τῆς ἐλίτ τῆς Εὐρώπης πού φροντίζει νά δίδει δικαιώματα μέ ἀμφισβητούμενες ἀποφάσεις της. Εἴτε μέ ἀπόκρυψη στοιχείων γιά τήν νομενκλατούρα τῆς Εὐρωβουλῆς (προσφάτως τό Εὐρωπαϊκό Δικαστήριο ἀρνήθηκε σέ ΜΜΕ τήν χορήγηση στοιχείων γιά τά προνόμια τῶν εὐρωβουλευτῶν) εἴτε μέ τήν ἐπιβολή πολιτικῶν λιτότητος πού δέν γίνονται ἀνεκτές πλέον. Πρόκειται γιά τόν ἐν ἐξελίξει ἀντιευρωπαϊσμό.

Μιά τρίτη ταύτισις στήν ὁποία συμπίπτουν ὅλο καί περισσότερες ὁμάδες πληθυσμοῦ μέ ἰσχυρά ποσοστά σέ πόλεις τῆς Εὐρώπης, εἶναι ἡ ἀπέχθεια πρός τό ξένο. Εἴτε ὡς Θρησκεία (Ἰσλάμ) εἴτε ὡς φυσικό πρόσωπο (μετανάστες, πρόσφυγες). Ἡ προέλασις τοῦ συντηρητισμοῦ βασίζεται κυρίως σέ ἀξίες πού ὑπερασπίζεται καί ὄχι σέ οἰκονομικές συνταγές τίς ὁποῖες δέν διαθέτει. Τά κλασικά κόμματα ἀντί νά ἀφορίζουν τό φαινόμενο ὀφείλουν νά τό μελετήσουν καί νά βροῦν τρόπους καταστολῆς του. Ἐμμένοντας στούς ἀφορισμούς πάντως ὀργανώνουν τίς ἑπόμενες ἧττες τους.