Ἡ Ἑλλάς κινδυνεύει νά χάσει τήν πρόσβασή της στήν θαλάσσια ζώνη νοτίως τῆς Κρήτης μετά τήν συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης γιά ἔρευνες στήν ΑΟΖ τῆς δεύτερης – Τό νέο μέτωπο ἀναγκάζει τό Πολεμικό Ναυτικό νά κατανείμει τόν Στόλο μεταξύ Αἰγαίου καί Λιβυκοῦ Πελάγους – ΥΠΕΞ: Παρακολουθοῦμε καί θά ἀντιδράσουμε
ΚΑΠΟΤΕ ἔλεγαν ὅτι οἱ «στρατηγοί εἶναι ἕναν πόλεμο πίσω.» Στήν Ἑλλάδα ἀποδεικνύεται ὅτι οἱ κυβερνήσεις εἶναι «μία κρίση πίσω.» Ἐνῶ μέ τήν φραστική κλιμάκωση τῆς τουρκικῆς ἐπιθετικότητος, στήν Ἀθήνα, περίμεναν κάποιας μορφῆς «θερμό ἐπεισόδιο», ἡ Τουρκία μᾶς αἰφνιδίασε. Ὑπέγραψε μέ τήν Λιβύη συμφωνία διά τῆς ὁποίας ἀναλαμβάνει τόν ἔλεγχο τῆς ΑΟΖ τῆς βορειοαφρικανικῆς αὐτῆς χώρας. Ἡ Τουρκία θά ἔχει πλέον τήν εὐθύνη γιά τήν ἀνάθεση ἐρευνῶν γιά πετρέλαιο καί φυσικό ἀέριο στήν θαλασσία αὐτή ζώνη, καθισταμένη «ἀφεντικό» τῆς Ἀνατολικῆς Μεσογείου. Εὑρισκόμεθα δηλαδή στά πρόθυρα μείζονος ἐθνικῆς ἥττας, καθώς καί ἡ νέα συμφωνία θεωρεῖ ΑΟΖ τῆς Λιβύης τήν ζώνη πού ὁριοθετεῖται ἀπό τό τουρκο-λιβυκό μνημόνιο τοῦ 2019. Τό ὅτι τό μνημόνιο αὐτό εἶναι παράνομο, εἶναι κάτι πού τό ἰσχυριζόμεθα μόνον ἐμεῖς. Ὅπως καί τό γεγονός ὅτι τό λιβυκό κοινοβούλιο (ὅ,τι καί ἄν σημαίνει αὐτό) θεωρεῖ παράνομη τήν νέα συμφωνία, δέν πρόκειται νά ἐμποδίσει τήν ἐφαρμογή της. Τό ἴδιο κοινοβούλιο εἶχε κηρύξει παράνομο καί τό μνημόνιο τοῦ 2019, ἀλλά ἡ ἀπόφασίς του οὐδέποτε ἐπηρέασε εἴτε τήν Τουρκία εἴτε τήν κυβέρνηση τῆς Τριπόλεως. Μέ τά δεδομένα αὐτά, γιά πρώτη φορά, ἡ Τουρκία φαίνεται ἕτοιμη νά προχωρήσει σέ ἔρευνες ὑδρογονανθράκων δυτικῶς τοῦ 28ου μεσημβρινοῦ (ὁ ὁποῖος τέμνει τήν Ρόδο.)
Εὑρισκόμεθα, μέ τά δεδομένα αὐτά, σέ στιγμές κρίσιμες, κατά τίς ὁποῖες πρέπει νά ἐπιδειχθεῖ ἀπό τήν Ἑλλάδα ἀποφασιστικότης. Διαφορετικά κινδυνεύουμε νά χάσουμε τήν πρόσβαση στήν θαλασσία ζώνη νοτίως τῆς Κρήτης, σέ θάλασσα δηλαδή ξεκάθαρα ἑλληνική, τήν ὁποία ὅμως οὐδέποτε φροντίσαμε νά διασφαλίσουμε νομικῶς. Ἀναφερόμεθα γενικῶς καί ἀορίστως στό Διεθνές Δίκαιο, χωρίς νά γνωρίζουμε κἄν τίς προβλέψεις του, ἤ τά κενά του, πού ἐπιτρέπουν σέ «ἐπιτηδείους», ὅπως ἡ Τουρκία, νά διεισδύουν.
Θά θυμίσουμε στό σημεῖο αὐτό ὅτι ἐπί δεκαετίες ἡ Ἑλλάς θεωροῦσε τό Σκοπιανό ζήτημα «ἀνύπαρκτο μακεδονικό» (ἔτσι τό ὠνόμαζε τό Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν), καί μίαν ἡμέρα εὑρέθημεν στριμωγμένοι στήν γωνία.
Ἡ ἔκφρασις «ἀνύπαρκτο μακεδονικό» μᾶς ἔρχεται δυστυχῶς στό μυαλό ὅταν ἀκοῦμε γιά τό «παράνομο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο.»
Αὐτή εἶναι ἡ σκληρά πραγματικότης τήν ὁποία πρέπει νά διαχειρισθεῖ ἡ ἑλληνική Κυβέρνησις. Τά ἐρωτήματα ὅμως εἶναι ἀμείλικτα. Εἶναι προφανές ὅτι ἡ χώρα μας «πιάστηκε στόν ὕπνο.» Ἡ «Ἑστία» ἦταν ἀπό τίς ἐλάχιστες ἐφημερίδες πού ἀνέδειξαν τό θέμα χθές, ἐνῶ ἀκόμη οἱ πληροφορίες ἦσαν συγκεχυμένες. Διερωτώμεθα πάντως ἄν καί κατά πόσον ἡ θύελλα πού ἔχει ξεσπάσει σχετικά μέ τήν ΕΥΠ, ἔχει ἀποδιοργανώσει τήν ὑπηρεσία, σέ τέτοιο βαθμό, πού νά τῆς ξεφεύγουν ζωτικῆς σημασίας πληροφορίες. Ὑπῆρχαν ἆρά γε πληροφορίες γιά τήν προχθεσινή συνάντηση τοῦ Συμβούλου Ἐθνικῆς Ἀσφαλείας τοῦ Προέδρου Μπάιντεν, Τζαίηκ Σάλλιβαν, μέ τόν Ἰσμαήλ Καλίν στήν Ἄγκυρα; Τί συζήτησαν; Ἦταν ἐν γνώσει τῶν ΗΠΑ ἡ νέα συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης;
Ἡ νέα συμφωνία πάντως διαφοροποιεῖ καί τά ἐπιχειρησιακά δεδομένα κυρίως γιά τό Πολεμικό Ναυτικό. Θά πρέπει πλέον νά μελετήσει τήν κατανομή τοῦ Στόλου, ὥστε νά καλύπτει ὄχι μόνον τό Αἰγαῖο ἀλλά καί τό Λιβυκό Πέλαγος. Ἀποδεικνύεται ὡς ἐκ τούτου σοφή ἡ ἀπόφασις νά ἀναπτυχθεῖ ὁ Ναύσταθμος Κρήτης, ἄν καί τά οἰκονομικά δεδομένα δέν ἐπέτρεψαν νά γίνουν οἱ ἐργασίες μέ τόν ἐπιθυμητό ρυθμό.
Γεγονός εἶναι πάντως ὅτι κατά τήν Γενική Συνέλευση τοῦ ΟΗΕ ὁ Κυριάκος Μητσοτάκης εἶχε συναντηθεῖ μέ τόν ἐπί κεφαλῆς τοῦ Προεδρικοῦ Συμβουλίου τῆς Λιβύης, Mohamed Al-Menfi. Τόν ἐνημέρωσε γιά τά ἑλληνο-τουρκικά. Τόν ἐνημέρωσε ἆρά γε γιά κάτι ὁ τελευταῖος; Μήπως ἄφησε ὑπονοούμενα τά ὁποῖα ἠγνόησε ὁ Ἕλλην Πρωθυπουργός; Ὁ ὁποῖος δυστυχῶς, τό 2019, δέν ἐλάμβανε ὑπ’ ὄψιν του τίς ἐνημερώσεις γιά τήν ἐπικείμενη ὑπογραφή τοῦ τουρκο-λιβυκοῦ μνημονίου… Νά θυμίσουμε μάλιστα ὅτι ὁ κ. Μητσοτάκης εἶχε ἀπειλήσει κατά τό παρελθόν μέ ἄσκηση βέτο κατά τῶν σχέσεων τῆς Λιβύης μέ τήν ΕΕ, ἀπειλή πού οὐδέποτε ἐπραγματοποιήθη παρ’ ὅτι ἡ Λιβύη παρεξέκλινε συνεχῶς πρός τήν Τουρκία.
Ἡ ζημία γιά τήν Ἑλλάδα ἦταν ὁριστική. Ἡ χώρα μας ἀπεκλείσθη ἀπό ὅλες (πλήν μίας) τίς διασκέψεις γιά τήν Λιβύη. Καί ὅμως κάποτε εἴχαμε προνομιακές σχέσεις μέ τήν χώρα αὐτή. Σχέσεις τίς ὁποῖες ἀφήσαμε νά ξεθωριάσουν ἀφοῦ ἀπό τήν ἡμέρα πού ἔπεσε ὁ Μουαμάρ Κάνταφι καί μέχρις ὅτου ὑπεγράφη τό «μνημόνιο», εἴχαμε «ξεχάσει» τήν ὕπαρξή της. Τέτοια λάθη ὅμως πληρώνονται, καί μάλιστα μακροπροθέσμως.
Στήν κρίσιμη φάση στήν ὁποία εὑρισκόμεθα, πρέπει νά προσδιορίσουμε τά λάθη τοῦ παρελθόντος καί νά διαμορφώσουμε ἐθνική στρατηγική γιά τό παρόν. Ἕνα βασικό σφάλμα τῆς Ἑλλάδος εἶναι ὅτι δέν ἔχει κηρύξει ΑΟΖ παρά μόνον ἔναντι τῆς Ἰταλίας καί τῆς Αἰγύπτου, μέ τίς ὁποῖες συνυπέγραψε συμφωνίες ὁριοθετήσεως. Ὅμως ἡ ΑΟΖ (σέ ἀντίθεση μέ τήν ὑφαλοκρηπῖδα) δέν ὑφίσταται ἀφ’ ἑαυτῆς, πρέπει νά ἀνακηρυχθεῖ καί ἐν συνεχείᾳ ὁριοθετεῖται. Ἡ Ἑλλάς ἔχει μείνει πολύ πίσω στόν τομέα αὐτό.
Ἕνα δεύτερο σημεῖο ἔχει νά κάνει μέ τό εὖρος τῶν χωρικῶν ὑδάτων. Τό 1992 μέ τήν ἐφαρμογή τῆς Συμφωνίας τοῦ Μοντέγκο Μπαίη γιά τό Δίκαιο τῆς Θαλάσσης, ἐχάθη μία εὐκαιρία γιά ἐπέκταση στά 12 μίλια. Τότε ἡ Ὑδρογραφική Ὑπηρεσία τοῦ Πολεμικοῦ Ναυτικοῦ εἶχε ἐκπονήσει μελέτη γιά τό πῶς τά χωρικά ὕδατα θά ἐπεξετείνοντο μέ παράλληλη κήρυξη διαύλων ναυσιπλοΐας, ὥστε νά μήν διαταραχθεῖ ἡ κίνησις τῶν ἐμπορικῶν πλοίων.
Ὡς ἀποτέλεσμα, εὑρισκόμεθα σήμερα «στριμωγμένοι» στά ἕξι μίλια ἀπό τίς ἀκτές μας. Μέχρι τοῦ σημείου ἐκείνου φθάνει ἡ ὁριοθέτησις τοῦ τουρκο-λιβυκοῦ. Δηλαδή μπορεῖ σέ λίγους μῆνες νά δοῦμε τουρκικές γεωτρήσεις ἑπτά μίλια ἀπό τίς ἀκτές τῆς Κρήτης.
Ἐκεῖ παραπέμπει καί πρόσφατη δήλωσις τοῦ Πρωθυπουργοῦ, ὁ ὁποῖος ἔθεσε ὡς «κόκκινη γραμμή» τήν κυριαρχία τῆς Ἑλλάδος. Δηλαδή τά ἕξι μίλια θαλασσίου χώρου. Ἐκεῖ ἐντοπίζεται ἡ «κόκκινη γραμμή» τῆς Ἑλλάδος. Τά κυριαρχικά δικαιώματα πού ἐκτείνονται στίς περιοχές ὅπου ἔπρεπε νά κηρύξουμε ΑΟΖ, θά τά ἀπεμπολήσουμε; Καί τήν ὑφαλοκρηπῖδα, ἡ ὁποία ὑφίσταται ἀφ’ ἑαυτῆς, θά τήν ἀγνοήσουμε; Θά ἀφήσουμε τούς Τούρκους καί τούς Λιβύους νά «χορεύουν» στήν ὑπερκείμενη τῆς ὑφαλοκρηπῖδος μας θάλασσα; Γιά νά εἴμαστε δίκαιοι, θά πρέπει νά ἀναφέρουμε ὅτι κυβερνητικοί «κύκλοι» προσκείμενοι στό Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν ὁμιλοῦν γιά προάσπιση κυριαρχικῶν δικαιωμάτων. Ὅμως αὐτές εἶναι πληροφορίες ἀνεπίσημες. Ἐπίσημη εἶναι ἡ δήλωσις τοῦ Πρωθυπουργοῦ, ὁ ὁποῖος ὁμίλησε μόνον γιά «κυριαρχία».
Μ.Η.Τ. 232122