Πῶς ἐκχερσώθηκαν περιοχές-φιλέτα γιά νά μετατραποῦν σέ λουτροπόλεις
τοῦ Ἐλευθ. Γ. Σκιαδᾶ
ΗΤΑΝ τέτοια ἡ κατάστασις πού ἐπικρατοῦσε στά δάση τῆς Ἀνατολικῆς Ἀττικῆς, περί τά τέλη τῆς τρίτης δεκαετίας τοῦ περασμένου αἰῶνος, ὥστε ἠναγκάσθησαν νά ξεσηκωθοῦν δήμαρχοι, κοινοτάρχες, προσωπικότητες τῆς δημοσίας ζωῆς καί κάτοικοι ἀπαιτώντας τήν προστασία τους ἀπό τό κράτος! Ὀργάνωσαν μάλιστα καί τήν πρώτη διαδήλωση ὑπέρ τῶν δασῶν, γεγονός πρωτοφανές σέ διεθνές ἐπίπεδο. Αὐτά συνέβαιναν τόν Νοέμβριο 1929 καί ἐπί κεφαλῆς τῆς προσπαθείας ἐτέθη ὁ Κοινοτάρχης Κηφισιᾶς Στέφανος Στεφάνου, ἀπευθύνοντας ἔκκληση πρός κάθε κατεύθυνση. Ποιός ἦταν ὅμως ὁ λόγος πού ἠναγκάζετο ὅ,τι πιό ἐκλεκτό εἶχε ἡ Ἀττική κοινωνία νά προχωρήσει σέ δυναμικές κινητοποιήσεις;
Ἡ ἐκχέρσωσις χιλιάδων στρεμμάτων δασῶν γιά καυσόξυλα ἀλλά καί ἡ δημιουργία οἰκοπέδων! Τά νούμερα εἶναι συγκλονιστικά: 1.500 στρέμματα εἶχαν φαγωθεῖ ἀπό τό δάσος τῆς Ξυλοκέριζας, 2.000 στρέμματα ἀπό τό Ἄνω Μπάφι, 3.000 στρέμματα ἀπό τό δάσος Ζόργιανη τοῦ Μπογιατιοῦ, 2.500 στρέμματα ἀπό τήν Ἀνάβυσσο, 4.800 στρέμματα ἀπό τό δάσος Ραφήνας (Σκουζέ), χίλια στρέμματα στήν περιφέρεια τῶν Κιούρκων, 350 στρέμματα στόν Διόνυσο, 560 στήν Μαλακάσα καί 4.000 στρέμματα τοῦ δάσους Μάθι καί Σίθι παρά τόν Ἅγιο Ἀνδρέα! Αὐτά ὅλα σέ ἀκτῖνα περίπου σαράντα χιλιομέτρων ἀπό τήν Ἀθήνα καί μέ ἄδειες τοῦ Ὑπουργείου.
Ὁρισμένες δέ ἐκ τῶν περιοχῶν πού προανεφέρθησαν προήρχοντο ἀπό τεχνική ἀναδάσωση. Ἡ ἀρνητική πορεία τῶν πλουσίων δασῶν τῆς Ἀττικῆς ἦταν πλέον ἐμφανής καί τά τσεκούρια κατέτρωγαν τόν πράσινο πλοῦτο. Ἀποκαλυπτικός ὑπῆρξε ὁ Σπῦρος Μελᾶς πού ἀνεδείκνυε τόν πραγματικό σκοπό τῆς καταστροφῆς, ἡ ὁποία ἐγίνετο «κατόπιν ἀποφάσεως τοῦ ἡγουμενοσυμβουλίου καί κανονικῆς ἀδείας τοῦ δασαρχείου», ὅπως ἔγραφε. Συνεπλήρωνε πώς ἡ κατάστασις αὐτή θά συνεχίζετο «ἕως ὅτου γίνει ὁ δρόμος καί συνταχθεῖ ἡ λουτρόπολις καί θά ἔχει φαγωθεῖ καί τό τελευταῖο πεῦκο». Προέβλεπε μάλιστα, ἐν ἔτει 1929, πώς κάποτε «θά ἀνακαλυφθεῖ ὅτι δέν ὑπῆρχε κανείς λόγος νά γίνει ἐκεῖ ἡ λουτρόπολις», ἀλλά βεβαίως θά εἶναι ἀργά.
Γι’ αὐτό, λοιπόν, συνεκεντρώθησαν στήν πλατεῖα Πλατάνου στήν Κηφισιά ἑκατοντάδες ἄνθρωποι καί ἀνάμεσά τους ἐκπρόσωποι ὅλων τῶν φορέων πού δραστηριοποιοῦντο στήν Ἀττική. Ἀπό τόν πρόεδρο τοῦ Ἰατρικοῦ Συλλόγου Σιμωνίδη Βλαβιανό, τόν Ἀρχηγό τῶν Προσκόπων Ἀντώνιο Μπενάκη, τόν Πρόεδρο τοῦ νεοσύστατου Ἑλληνικοῦ Ὀργανισμοῦ Τουρισμοῦ Κοκό Μελᾶ καί τόν Πρόεδρο τῆς Γεωργικῆς Ἑταιρείας Πέτρο Καλλιγᾶ μέχρι τόν Πρόεδρο τῆς ΕΛΠΑ Ἀντώνιο Σταθᾶτο, τόν Πρόεδρο τῆς ΕΠΟ καί μετέπειτα δήμαρχο Ἀθηναίων Κώστα Κοτζιᾶ καί τοῦ ΣΕΓΑΣ Ἰωάννη Κετσέα.
Κατετέθη μακρά σειρά προτάσεων πρός ἀποφυγήν τῆς διαφαινομένης οἰκοπεδοποιήσεως τῆς Ἀττικῆς γῆς καί προστασία τῶν δασῶν. Ἀνάμεσά τους ξεχωρίζει ἡ πρότασις πού ἀναφέρεται στό Ψήφισμα καί ζητοῦσε νά χαρακτηρισθοῦν οἱ δασικές περιοχές τῆς Ἀττικῆς «Κῆποι τῶν Ἀθηνῶν» καί νά ἐπιτηροῦνται ἀπό εἰδική ἐπιτροπή στήν ὁποία νά συμμετέχουν ἐκπρόσωποι ὅλων τῶν Ὀργανισμῶν Τοπικῆς Αὐτοδιοικήσεως. Ἡ Κυβέρνησις θορυβήθηκε ἀπό τήν ἐπιτυχία τοῦ συλλαλητηρίου καί τίς ἀντιδράσεις πού ἐσημειώθησαν. Ὁ Πρωθυπουργός Ἐλευθέριος Βενιζέλος ἠναγκάσθη νά δεχθεῖ σέ ἀκρόαση τόν ἐπί κεφαλῆς τῆς κινήσεως Στ. Στεφάνου καί νά δηλώσει δημοσίως πώς «θά ληφθοῦν ὅλα τά ἐνδεικνυόμενα μέτρα πρός προστασίαν τῶν δασῶν τῆς Ἀττικῆς».
Ἐκείνη τήν χρονιά ἀπηγορεύθη ἀκόμη καί τό κόψιμο ἐλάτων γιά τίς ἑορτές τῶν Χριστουγέννων. Ἀλλά ὅποιος διαβάσει τίς ἐπί μέρους δηλώσεις, στά «ψιλά» τῶν ἐφημερίδων, τοῦ Ὑπουργοῦ Γεωργίας Κωνσταντίνου Σπυρίδη καταλαβαίνει τί προετοιμάζετο. «Ὁ ζῆλος τῶν δασοφίλων μας δέν ἀπέφυγε μερικάς ὑπερβολάς» δήλωνε ὁ ὑπουργός καί τό μεγάλο κῦμα ἀνεκόπτετο ἐπί Ι. Μεταξᾶ. Ὅμως στά χρόνια τῆς Κατοχῆς προετοιμάσθηκε τό ἔδαφος γιά ὅσα ἠκολούθησαν μέ τήν ἀπελευθέρωση.
Ὅσο γιά τό Ἐκκλησιαστικό Κτῆμα Μάτι, περίπου 600 στέμματα, ἄρχισε νά πωλεῖται ἐπισήμως τό 1951 ἀπό τόν Ὀργανισμό Διαχειρίσεως Ἐκκλησιαστικῆς Περιουσίας (ΟΔΕΠ). Ἦταν ἡ ἐποχή κατά τήν ὁποία ὁλόκληρη ἡ Ἀττική ἐπωλεῖτο μέ δόσεις.
Μ.Η.Τ. 232122