Ἀκόμη καί οἱ «Σουλτάνοι» ἀμφισβητοῦνται…

«Βέτο» τοῦ ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν Τσαβούσογλου στίς ἀπελάσεις δέκα πρέσβεων – Σέ ἀνοικτή ρήξη μέ τόν Ἐρντογάν μετά τούς Μπαμπατσάν, Νταβούτογλου, Γκιούλ

Ο ΜΕΒΛΟΥΤ ΤΣΑΒΟΥΣΟΓΛΟΥ ἐθεωρεῖτο ἐπί πολλά χρόνια κατ’ ἐξοχήν πιστός τοῦ Ταγίπ Ἐρντογάν. Ἀλλά ἀπό ἐχθές στρέφεται καί αὐτός ἐναντίον τοῦ «Σουλτάνου» ἀπειλῶντας τον μέ παραίτηση ἐξ ἀφορμῆς τοῦ περιστατικοῦ μέ τούς δέκα δυτικούς πρέσβεις. Τό γεγονός, ὅτι ὁ Τοῦρκος Πρόεδρος ἔσπευσε νά τούς χαρακτηρίσει ἀνεπιθύμητους, τόν ἔφερε σέ εὐθεῖα ἀντιπαράθεση μαζί του. Καί ὅμως, μέχρι τώρα ὁ Τσαβούσογλου ἦταν ὁ ἄνθρωπος στόν ὁποῖο ὁ Τοῦρκος Πρόεδρος ἐμπιστεύετο τό Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν. Τόν ἔχει ἐκεῖ κατά τήν θητεία του ὡς Πρωθυπουργός. Τόν διετήρησε ἐκεῖ καί ὡς Πρόεδρος, ἀφοῦ ἀρχικῶς ἐτοποθέτησε στήν προεδρία τῆς κυβερνήσεως τόν Ἀχμέτ Νταβούτογλου. Καί ὅποτε σέ ὅλην αὐτήν τήν διάρκεια ὁ Ἐρντογάν ἐβάλλετο ἤ συνεκρούετο μέ θεωρουμένους πολιτικούς φίλους καί συνεργάτες, ὁ Τσαβούσογλου εὑρίσκετο σταθερά στό πλευρό του. «Βράχος καί στυλοβάτης» τοῦ καθεστῶτος πού ὁ Τοῦρκος Πρόεδρος οἰκοδομοῦσε. Σταδιακῶς ὁ Ἐρντογάν ἄρχισε νά ἔρχεται σέ σύγκρουση μέ ὅλους ὅσοι τόν εἶχαν στηρίξει. Πρῶτα μέ τόν «πνευματικό πατέρα» του Φετουλλάχ Γκιουλέν. Μετά μέ τόν ἐμπνευστή τῆς νεο-οθωμανικῆς πολιτικῆς του Ἀχμέτ Νταβούτογλου καί ἐν συνεχεία μέ τόν Ἀντιπρόεδρο τοῦ κόμματός του, Ἀλῆ Μπαμπατσάν. Ὅλες αὐτές τίς ἀντιδράσεις τίς ἀντιπαρέρχετο ἔχων πάντα κύριο ὑποστηρικτή τόν ὑπουργό Ἐξωτερικῶν.

Ἦλθε ὅμως ἡ ὥρα πού ὁ στυλοβάτης Τσαβούσογλου ἀπεφάσισε νά ὀρθώσει ἀνάστημα καί νά ἐναντιωθεῖ στόν Ἐρντογάν. Πρόκειται γιά μίαν ὁλοκληρωτική ἀλλαγή εἰκόνος καθώς ἡ κίνησις Τσαβούσογλου δεικνύει ὅτι ὁ Τοῦρκος Πρόεδρος ἀντιμετωπίζει σοβαρή ἀμφισβήτηση ἀκόμη καί στό ἐσωτερικό τῆς κυβερνήσεώς του. Προφανῶς ἡ ὑπόθεσις τῆς κηρύξεως ὡς ἀνεπιθυμήτων τῶν δέκα δυτικῶν πρέσβεων ὑπῆρξε ἁπλῶς ἡ θρυαλλίς πού προεκάλεσε τήν ἔκρηξη μιᾶς καταστάσεως πού ὑποβόσκει ἀπό μηνῶν. Ὁ Ἐρντογάν ἀμφισβητεῖται. Οἱ ἐπιλογές του προκαλοῦν δυσφορία ἀκόμη καί ἀνάμεσα στούς στενούς συνεργάτες του στήν κυβέρνηση. Ἀπό ὅ,τι φαίνεται, μόνον στούς ἀνθρώπους τοῦ οἰκογενειακοῦ κύκλου του, τούς ὁποίους ἔχει τοποθετήσει σέ νευραλγικές θέσεις, μπορεῖ πλέον νά στηρίζεται. Δυτικοί διπλωμάτες στήν Ἄγκυρα ἐκτιμοῦν ὅτι ἡ ἀντίδρασις Τσαβούσογλου μπορεῖ νά εἶναι μόνον ἡ κορυφή τοῦ παγόβουνου. Καί ἄλλα σημαντικά στελέχη τοῦ ΑΚΡ ὅπως ὁ Ἀμπντουλλάχ Γκιούλ ἀλλά καί κορυφαῖοι ὑπηρεσιακοί παράγοντες, ὑπεύθυνοι γιά ἰδιαίτερα ἐμπιστευτικές θέσεις, φέρονται νά συντάσσονται μέ τίς θέσεις Τσαβούσογλου. Κάποιοι ἐκτιμοῦν ἀκόμη ὅτι καί ὁ ὑπουργός Ἀμύνης Χουλουσί Ἀκάρ λαμβάνει ἀποστάσεις ἀπό τόν Πρόεδρο.

Δέν εἶναι τυχαῖο πάντως ὅτι τό τελευταῖο διάστημα ὁ Τσαβούσογλου ἀντιμετωπίζει τήν ἐχθρότητα τοῦ Ἐρντογάν, ὁ ὁποῖος φέρεται νά τόν θεωρεῖ ὑπεύθυνο γιά τήν ἧττα τοῦ κόμματός του στίς δημοτικές ἐκλογές τῆς Ἀτταλείας. Οὕτως ἤ ἄλλως ὅμως εἶναι γεγονός ὅτι τό τελευταῖο διάστημα οἱ δημόσιες ἐμφανίσεις τοῦ ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν ἔχουν περιορισθεῖ στίς ἀπολύτως ἀπαραίτητες. Αὐτή εἶναι μία ἔμμεσος ἔνδειξις δυσαρεσκείας.

Τώρα ἔρχονται εἰς τό φῶς τῆς δημοσιότητος πληροφορίες πού δέν θά μποροῦσαν νά εἶναι πιό ξεκάθαρες. Ἡ τουρκική ὑπηρεσία τῆς Deutsche Welle ἀναφέρει συγκεκριμένως ὅτι ὁ Μεβλούτ Τσαβούσογλου ἀπείλησε τόν Ἐρντογάν ὅτι θά παραιτηθεῖ, ἀφοῦ ὁ τελευταῖος ἀνεκοίνωσε ὅτι θά κηρύξει personae non gratae τούς πρέσβεις τῶν δέκα δυτικῶν χωρῶν, πού ἐζήτησαν τήν ἀποφυλάκιση τοῦ ἐπιχειρηματία Ὀσμάν Καβαλά. Συμφώνως πρός τό δημοσίευμα, ὁ Τοῦρκος ὑπουργός Ἐξωτερικῶν, ὁ ὁποῖος εὑρίσκετο στήν Νότιο Κορέα ὅταν ὁ Ἐρντογάν εἶχε προβεῖ στήν σχετική ἀνακοίνωση, κατέστησε σαφές ὅτι προτιμοῦσε νά συναντηθεῖ κατ’ ἰδίαν μαζί του πρῶτα, ἀλλά καί νά ἀναβληθεῖ ἡ λῆψις τῆς ἀποφάσεως μέχρι τήν ἑπομένη συνεδρίαση τοῦ ὑπουργικοῦ συμβουλίου. Παρατίθεται μάλιστα καί ἡ ἀνταλλαγή μηνυμάτων κατά τήν ὁποία ὁ ὑπουργός Ἐξωτερικῶν ἀναφέρει ὅτι «ἄν χαρακτηρισθοῦν personae non gratae οἱ πρέσβεις, θά πρέπει νά ἐγκαταλείψω τό ὑπουργεῖο», μέ τόν Ἐρντογάν ἀπαντῶν: «Δέν μπορῶ νά κάνω κάτι γιά αὐτό».

Ἡ ἐμβάθυνσις τῆς κρίσεως μέ τήν δημοσία ἐμπλοκή καί ἄλλων κυβερνητικῶν στελεχῶν ἐν τέλει ἀπεσοβήθη ἀφοῦ ὑπῆρξε μία διατύπωσις σχετικῶς πρός τήν ἀποφυγή τῆς ἐμπλοκῆς ξένων πρεσβειῶν στά ἐσωτερικά τῆς Τουρκίας, ἡ ὁποία «ἱκανοποίησε» τόν Ἐρντογάν. Στήν πραγματικότητα ὁ Τοῦρκος Πρόεδρος ὑπεχρεώθη σέ αὐτήν τήν ἑρμηνεία προκειμένου νά ἀποφύγει τά χειρότερα. Τό χάσμα ὅμως μέ τόν ὑπουργό Ἐξωτερικῶν εἶναι ἀγεφύρωτο. Τήν ἴδια στιγμή ἡ δοκιμασία τῶν σχέσεων τῆς Τουρκίας μέ τήν Δύση ἔχει δημιουργήσει ζητήματα ἐμπιστοσύνης, τά ὁποῖα θά εἶναι πολύ δύσκολο νά ξεπερασθοῦν. Καί στήν φάση αὐτή οἱ σύμμαχοι τῆς Τουρκίας βλέπουν στό πρόσωπο τοῦ Τσαβούσογλου ἕνα πολιτικό πού θά μποροῦσε νά ἡγηθεῖ μιᾶς ἀξιόπιστης διαδόχου καταστάσεως. Καί ἴσως αὐτό νά λειτουργεῖ ἐνθαρρυντικῶς γιά τόν Τοῦρκο ὑπουργό Ἐξωτερικῶν.

Ἡ ὀργή τοῦ Ἐρντογάν πάντως ἀποτυπώνεται στήν ἐπιθετική παρέμβαση τοῦ διευθυντοῦ ἐπικοινωνίας τῆς τουρκικῆς Προεδρίας, Φαχρετίν Ἀλτούν, ὁ ὁποῖος, σχετικῶς πρός τά δημοσιεύματα ἐδήλωσε: «Ὄχι μόνον στήνετε fake news, ἀλλά δηλητηριάζετε καί τίς γερμανοτουρκικές σχέσεις». Ὁ ἴδιος ἐπιμένει ὅτι καί ὁ ἴδιος ὁ Τσαβούσογλου διέψευσε τίς πληροφορίες καί συνεχίζει: «Παρ’ ὅλα αὐτά ἐπιμένετε σέ αὐτό τό ψέμα. Ἄν θέλετε νά εἶσθε δημοσιογράφος, θά πρέπει νά ἀποσύρετε αὐτήν τήν λεγόμενη εἴδηση καί νά ζητήσετε συγγνώμη».