Διεθνές πιστοποιητικό μοναδικότητος τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης ἀπό τήν UNESCO

Εἶναι ἡ ἀρχαιότερη ὁμιλουμένη χωρίς διακοπή, ἐδῶ καί 4.000 χρόνια – Ὕμνος ἀπό 88 κράτη πού ἀπεφάσισαν, μέ πρωτοβουλία τοῦ πρέσβεως Κουμουτσάκου, τήν καθιέρωση παγκόσμιας ἡμέρας γιά τόν ἑορτασμό της – Αὐτό πού δέν ἐκτιμᾶμε ἐμεῖς πού βαρβαρίζουμε, τό ἀναγνωρίζουν ξένα ἔθνη

ΕΦ’ ΕΞΗΣ ἡ 9η Φεβρουαρίου θά εἶναι σημαντική ἡμέρα γιά τόν ἑλληνισμό. Μέ ὁμόφωνη ἀπόφαση πού ἔλαβαν χθές τά μέλη τοῦ Ἐκτελεστικοῦ Συμβουλίου τῆς UNESCO, ἡ ἡμέρα αὐτή κηρύσσεται «Παγκόσμια Ἡμέρα τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσης». Τό ἐντυπωσιακό εἶναι ὅτι ἡ ἀπόφασις συνοδεύεται ἀπό μιά τεκμηρίωση, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ διθύραμβο γιά τήν ἑλληνική γλῶσσα, ἀφοῦ ἐξαίρει τό γεγονός ὅτι ἔχει ἀδιάσπαστη συνέχεια 4.000 ἐτῶν, ἐχρησιμοποιήθη ἀπό ἀπαράμιλλες ἱστορικές προσωπικότητες, ἔχει τεραστία ἐπίδραση σέ πολλές ἄλλες γλῶσσες καί ἀκόμη σήμερα παραμένει ἀνεξάντλητη πηγή γιά τήν διεθνῆ ἐπιστημονική ὁρολογία.

Διαβάζοντας κανείς τό κείμενο τῆς UNESCO, πλημμυρίζει ἀπό ἐθνική ὑπερηφάνεια σκεπτόμενος τήν ἱστορική διαδρομή καί τά ἐπιτεύγματα τῶν προγόνων μας, ἀλλά θλίβεται ταυτοχρόνως ἀναλογιζόμενος πόσο μικρή σχέση ἔχουν κάποιοι σημερινοί βαρβαρίζοντες Ἕλληνες μέ τήν παράδοση καί τό μεγαλεῖο τοῦ πολιτισμοῦ ἐκείνου, πού οἰκουμενικῶς ἀναγνωρίζεται ἀνά τούς αἰῶνες. Ἀναγνωρίζεται ἀπό ξένα ἔθνη, συγκεντρώνει τήν ἐκτίμηση λογίων καί ἐπιστημόνων ἀπό ὅλον τόν κόσμο, καί ὑπάρχουν Ἕλληνες πού ἀποστασιοποιοῦνται καί υἱοθετοῦν τήν πτωχότητα ἄλλων γλωσσῶν. Μόλις χθές τά γράφαμε ἐκφράζοντας τήν θλίψη μας γιά τά «challenge» καί τά «bullying» πού κατέκλυζαν τά τηλεοπτικά δελτία…

Καί ἔπρεπε νά στραφοῦμε πρός τήν UNESCO γιά νά δοῦμε τό φῶς τοῦ ἀπαυγάσματος τοῦ «Ἕλληνος Λόγου».

Γράφει στήν ἀπόφασή του τό Συμβούλιο τῆς UNESCO, πώς μεταξύ τῶν χιλιάδων γλωσσῶν τοῦ κόσμου, ἡ ἑλληνική συνδυάζει τέσσερα ἰδιαίτερα σημαντικά χαρακτηριστικά:

Α. Ἀδιάσπαστη συνέχεια 40 αἰώνων προφορικῆς παραδόσεως καί 35 αἰώνων γραπτῆς παραδόσεως, ἐάν λάβουμε ὑπ’ ὄψιν τήν γραμμική γραφή Β΄ ἤ τοὐλάχιστον 28 αἰῶνες γραπτῆς παραδόσεως, ἐάν περιορισθοῦμε στήν ἀλφαβητική γραφή, γεγονός πού καθιστᾶ τά ἑλληνικά τήν πιό μακροχρόνια, ἀδιάκοπα ὁμιλούμενη καί γραφόμενη γλῶσσα στήν Εὐρώπη. Τό Ἐκτελεστικό Συμβούλιο ὑπενθυμίζει, ἐν προκειμένῳ, ὅτι, ὅπως εἶπε ὁ ποιητής Γιῶργος Σεφέρης κατά τήν διάρκεια τῆς ὁμιλίας του στήν ἀπονομή τοῦ Νόμπελ Λογοτεχνίας τό 1963, «ἡ ἑλληνική γλῶσσα δέν ἔπαψε ποτέ νά ὁμιλεῖται. Ὑπέστη τίς ἀλλαγές πού ὑφίστανται ὅλοι οἱ ζωντανοί ὀργανισμοί, ἀλλά ποτέ δέν ὑπῆρξε κενό.»

Β. Μοναδική καλλιέργεια ὡς γλῶσσα (λεξιλόγιο, γραμματική καί σύνταξη), λόγῳ τῆς χρήσεώς της ἀπό ἀπαράμιλλες ἱστορικές προσωπικότητες τῆς λογοτεχνίας, τῆς ποιήσεως, τοῦ θεάτρου, τῆς φιλοσοφίας, τῆς πολιτικῆς καί τῆς ἐπιστήμης, ὅπως ὁ Ὅμηρος, ὁ Πλάτων, ὁ Ἀριστοτέλης, ὁ Αἰσχύλος, ὁ Θουκυδίδης, ὁ Ἱπποκράτης, ὁ Ἀρχιμήδης καί οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας.

Γ. Εὐρεῖα παρουσία σέ πολλές γλῶσσες, καθώς, διαχρονικῶς, ἡ ἑλληνική ἔχει ἀποτελέσει μία ἀπό τίς σημαντικώτερες γλῶσσες ὡς πρός τήν ἐπίδρασή της σέ ὅλες τίς ἄλλες εὐρωπαϊκές γλῶσσες καί, δι’ αὐτῶν, εὐρύτερα στόν κόσμο τῶν γλωσσῶν. Ἐπί πλέον, ἡ ἰδιαίτερη σημασία τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης ἐπιβεβαιώνεται σαφῶς ἀπό τό γεγονός, ὅτι διδάσκεται διεθνῶς τόσο στήν ἀρχαία μορφή της, σέ ἕδρες κλασσικῶν σπουδῶν ἀνά τόν κόσμο, ὅσο καί στήν μεσαιωνική (Βυζαντινή) καί στήν σύγχρονη μορφή της, σέ ἕδρες Μεσαιωνικῆς καί Νέας Ἑλληνικῆς Γλώσσης, παγκοσμίως.

Δ. Ἡ ἑλληνική γλῶσσα ἦταν καί παραμένει μέχρι καί σήμερα ἀνεξάντλητη πηγή τῆς διεθνοῦς ἐπιστημονικῆς ὁρολογίας ἰδιαίτερα στήν ἰατρική, καθώς καί στά μαθηματικά, στήν φυσική, στήν χημεία, στήν μηχανική, στήν ἀστρονομία, στήν κβαντομηχανική, στίς κοινωνικές καί στίς ἀνθρωπιστικές ἐπιστῆμες. Πρόκειται γιά διεθνῶς ἀναγνωρισμένο χαρακτηριστικό τῆς ἑλληνικῆς, τό ὁποῖο προκύπτει σαφῶς ἀπό ἐμπειρικά καί ἱστορικά δεδομένα.

Τό Ἐκτελεστικό Συμβούλιο τῆς UNESCO ἐπισημαίνει ὅτι ὡς γλωσσική κοιτίς τῶν βασικῶν ἐννοιῶν τοῦ πολιτισμοῦ, τῆς ἐπιστήμης καί τῆς φιλοσοφίας, ἡ ἑλληνική γλῶσσα κατέχει, μέ ἱστορικά καί ἀντικειμενικά κριτήρια, ξεχωριστή θέση μεταξύ τῶν γλωσσῶν τοῦ κόσμου. Ἐπίσης, ἀναφέρει ὅτι στήν μετακλασσική Ἑλληνιστική Περίοδο, ἡ ἑλληνική γλῶσσα ὑπῆρξε γιά ἕξι ὁλόκληρους αἰῶνες ἡ πρώτη διεθνής γλῶσσα, γλῶσσα συναλλαγῶν πολλῶν λαῶν (lingua franca) καί συγχρόνως γλῶσσα πολιτισμική (Kultursprache). «Ἡ ἑλληνική ἔλαμψε τήν περίοδο τῆς βασιλείας τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου, τή δέχτηκε καί τήν ἀγκάλιασε ὁ Ρωμαϊκός Πολιτισμός, ὁ ὁποῖος υἱοθέτησε τήν ἑλληνική γραφή μέ τή μορφή τοῦ λατινικοῦ ἀλφαβήτου, τῆς ἔδωσε παγκόσμια διάσταση ἡ γλῶσσα τῶν Εὐαγγελίων, τήν ἀνακάλυψε καί τήν ἀνέδειξε ἡ Ἀναγέννηση καί τήν ἀξιοποίησε στό ἔπακρον ὁ Διαφωτισμός.» Αὐτά σημειώνει τό Ἐκτελεστικό Συμβούλιο τῆς UNESCO, αἰτιολογῶντας τήν ἀπόφασή του. Ὑπενθυμίζεται πώς ἡ UNESCO ἤδη ἔχει ἀναγνωρίσει διάφορα στοιχεῖα πού συνδέονται μέ τήν ἑλληνική γλῶσσα. Δύο στοιχεῖα καταγεγραμμένης πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς, «Τά μολύβδινα χρηστήρια ἐλάσματα τοῦ Μαντείου τῆς Δωδώνης» καί τόν «Πάπυρο τοῦ Δερβενιοῦ: Τό ἀρχαιότερο βιβλίο τῆς Εὐρώπης», τά ὁποῖα ἔχουν καταχωρισθεῖ στό Διεθνές Μητρῶο Μνήμης τοῦ Κόσμου (Memory of the World) τό 2023 καί τό 2015, ἀντιστοίχως.

Ἐπίσης, δύο ἐπί πλέον στοιχεῖα τῆς ἄυλης πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς: τό «Πολυφωνικό Καραβάνι», τό ὁποῖο μελετᾶ, διασώζει καί προάγει τό πολυφωνικό τραγούδι τῆς Ἠπείρου, συμπεριληφθέν τό 2020 στό Μητρῶο Καλῶν Πρακτικῶν Διασώσεως, καί τόν «Βυζαντινό Ψαλμό», πού ἐνεγράφη τό 2019 στόν Ἀντιπροσωπευτικό Κατάλογο τῆς Ἄυλης Πολιτιστικῆς Κληρονομιᾶς τῆς Ἀνθρωπότητος. Σημειώνεται ὅτι ἡ χώρα πού ἔκανε τήν πρώτη παρέμβαση στήν συνεδρίαση τῆς UNESCO γιά τήν καθιέρωση Παγκόσμιας Ἡμέρας Ἑλληνικῆς Γλώσσης ἦταν ἡ Ἀϊτή, ἡ ὁποία ἱστορικῶς ἦταν καί ἡ πρώτη χώρα στόν κόσμο πού ἀνεγνώρισε τήν Ἑλληνική Ἐπανάσταση καί τήν Ἑλλάδα ὡς ἀνεξάρτητο κράτος.

Δέν θά πρέπει νά παραγνωρισθεῖ ὁ ρόλος τοῦ Μονίμου Ἀντιπροσώπου τῆς Ἑλλάδος στήν UNESCO, πρέσβεως κ. Γιώργου Κουμουτσάκου, ὁ ὁποῖος κατέθεσε στίς 10 Μαρτίου τήν πρόταση γιά τήν καθιέρωση τῆς ἡμέρας τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης. Μέ τήν εὐόδωση τῆς προσπαθείας, μεταξύ ἄλλων, ἐδήλωσε: «Ἡ καθιέρωση ἑνός παγκόσμιου ἑορτασμοῦ ἔχει ἐξαιρετική σημασία. Ὄχι μόνον γιά τήν ἔμφαση πού θά δίδεται στήν ἑλληνική γλῶσσα ὡς παγκόσμια πολιτιστική ἀξία. Μέσῳ καλά ὀργανωμένων ἐκδηλώσεων, οἱ Ἕλληνες ὅπου γῆς ἀλλά καί πολλοί ξένοι μέ ἑλληνική παιδεία ἤ καί ἄλλοι θά μπορέσουν νά ἐκκινήσουν ἤ νά ἀνανεώσουν τήν ἐπαφή καί τή σχέση τους μέ τήν ἑλληνική στή διαχρονικότητά της. Νά ἐπανεκτιμήσουν τή σχέση της μέ τήν καλλιέργεια τοῦ πνεύματος, τῆς σκέψης καί τοῦ πολιτισμοῦ».

Σημειώνεται ὅτι τό κείμενο τῆς ἀποφάσεως συνετάχθη κατόπιν συνεργασίας τῆς Μόνιμης Ἀντιπροσωπείας τῆς Ἑλλάδος στήν UNESCO μέ τούς καθηγητές Γιῶργο Μπαμπινιώτη, Ὁμότιμο Καθηγητή Γλωσσολογίας καί πρώην Πρύτανι τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, καί Χρῆστο Κλαίρη, Ὁμότιμο Καθηγητή Γενικῆς Γλωσσολογίας τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Σορβόννης.