Ἔχομεν Γῆ καί Πατρίδα ὅταν ἔχομεν πλοῖα στήν θάλασσα

Ἡ «Ἑστία» τιμᾶ τήν θυσία τῶν ἀνδρῶν τῶν ἀντιτορπιλλικῶν «Ὕδρα» καί «Ψαρά» πού βύθισαν σάν σήμερα οἱ Γερμανοί στόν Σαρωνικό

ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ φορά, μετά πολλά χρόνια, τό Πολεμικό Ναυτικό θά τιμήσει τήν θυσία τῶν πληρωμάτων δύο ἀντιτορπιλλικῶν του, τῆς «Ὕδρας» καί τῶν «Ψαρῶν», τά ὁποῖα ἔδωσαν τήν τελευταία ἄνιση μάχη τους ἀπέναντι στήν γερμανική ἀεροπορία σάν σήμερα, τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1941. Ἡ πυραυλάκατος «Μπλέσσας» θά πλεύσει στίς νησῖδες Λαγοῦσες, κοντά στήν Αἴγινα, πού πλέον εἶναι ὁ ὑγρός τάφος τῶν δύο ἀντιτορπιλλικῶν, καί θά ρίψει τό δάφνινο στεφάνι τῆς τιμῆς καί τῆς ἀναγνωρίσεως μιᾶς θυσίας πού σημάδεψε τήν πλέον σημαντική ἐνέργεια ἐκείνης τῆς περιόδου. Τῆς ἀποδημίας τοῦ Στόλου μας, ὁ ὁποῖος ἔπλευσε πρῶτα στήν Κρήτη καί μετά στήν Ἀλεξάνδρεια γιά νά συνεχίσει τόν πόλεμο, μή ὑποστέλλων ποτέ τίς σημαῖες του.

Ὁ Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος εἶναι μία μόνον ἀπό τίς ἡρωικές πράξεις τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους τό ὁποῖο στά 200 χρόνια τοῦ συγχρόνου ἐλευθέρου βίου του, ἔδειξε ὅτι ἡ ἐθνεγερσία τοῦ 1821 δέν ἦταν ἕνα μεμονωμένο γεγονός. Ἦταν ὁ κρίκος πού συνέδεε τίς 124 ἐπαναστάσεις του στά χρόνια τῆς ὀθωμανικῆς δουλείας μέ τήν Μεγάλη Ἰδέα τοῦ νεοελληνικοῦ κράτους. Ἀλλά ἄς ἀφήσουμε τόν ναύαρχο ἐ.ἀ. Κωνσταντῖνο Καταγᾶ νά ζωντανέψει τά γεγονότα τοῦ 1941, ὅπως τά περιγράφει στήν ἱστορική ἀναφορά τήν ὁποία ἀπέστειλε στήν «Ἑστία»:

«Τό φετινό ἐπετειακό ἔτος μέ τίς ἑορτές, ἐκδηλώσεις καί ἀναφορές στό ἱερό 1821 εἶναι καί ἐπετειακό ἔτος, τό 80όν, γιά μιά ἄλλη σημαντική γιά τήν ἱστορία μας ὥρα. Ἐκεῖνο τό 1941 πού ἡ Ἑλλάδα μέ τήν δόξα τοῦ ΟΧΙ καί τοῦ Βορειοηπειρωτικοῦ ἔπους τοῦ 1940, καθημαγμένη πλέον, ἀντιμετώπιζε τήν χιτλερική σιδεροκίνητη ἐπίθεση πού ἐκδηλώθηκε τήν 6η Ἀπριλίου τοῦ 1941. Στά ὀχυρά Μεταξᾶ οἱ ὑπερασπιστές τους γινόντουσαν οἱ 300 τοῦ Λεωνίδα καί θαυμαζόντουσαν ἀπό τούς ἐχθρούς ὅταν, μετά τήν ἡρωική τους ἀντίσταση καί τίς ἀπώλειες τῶν Γερμανῶν, φώναζαν ἀκόμη καί μετά τήν συνθηκολόγηση ὅτι “τά Ὀχυρά καταλαμβάνονται καί δέν παραδίδονται”.

Σέ ἐκεῖνον τόν τραγικό Ἀπρίλιο ἀπό τῆς ἡμέρας τῆς ἐπίθεσης τῶν Γερμανῶν καί τῆς ἐν συνεχείᾳ προέλασής τους πρός τήν Ἀθήνα (στήν ὁποία ἔμπαιναν τά τάνκς στίς 27 Ἀπριλίου τοῦ 1941), ἐκεῖνες τίς ἡμέρες τῆς ἐξουθένωσης τῶν ἡρώων τοῦ 1940 πού ἐπέστρεφαν πεζῆ, ταλαίπωροι καί ἀγνώριστοι ἀπό τίς κακουχίες, στίς ἑστίες τους, τίς ἡμέρες τῆς κατάρρευσης τοῦ κράτους, γραφόταν μία ἄλλη ἔνδοξη σελίδα τοῦ Πολεμικοῦ Ναυτικοῦ ἡ ὁποία δυστυχῶς ἔχει ξεχαστεῖ. Σελίδα γεμάτη μέ ἀπώλειες πλοίων, ἡρωικές θυσίες Ἀξιωματικῶν καί πληρωμάτων πάνω στίς γέφυρες καί στά πυροβόλα τους κάτω ἀπό τίς συνεχεῖς καί λυσσασμένες ἐπιθέσεις τῶν στούκας, ἀλλά μιά σελίδα γεμάτη καί ἀπό ἕνα ἄλλο ἀκόμη πιό συγκλονιστικό, πιό θαυμαστό ἡρωισμό.

Τόν ἡρωισμό πού χρειαζόταν μέσα σέ ἐκείνη τήν κόλαση πυρός, τήν πλήρη κατάρρευση καί διάλυση τοῦ κράτους, νά πάρουν τήν ἀπόφαση νά ἀποδημήσουν (ἀποδημία ἔχει ὀνομασθεῖ αὐτή ἡ ἐνέργεια ἀπό τόν ἱστορικό της Ἀντιναύαρχο Δ. Φωκᾶ.) Νά ἀποπλεύσουν δηλαδή μέ ὅσα πλοῖα ἔμεναν σῶα γιά τήν Ἀλεξάνδρεια γιά νά συνενωθοῦν μέ τίς Ἀγγλικές ναυτικές δυνάμεις, γενόμενοι καί οἱ μόνοι ναυτικοί τους σύμμαχοι στήν Μεσόγειο, καί νά συνεχίσουν τόν ἀγῶνα τους μέ τήν Γαλανόλευκη στόν ἱστό σέ Πλάτη καί Μήκη μακριά ἀπό τήν σκλαβωμένη πατρίδα.

Ἄς σημειώσουμε ἐδῶ πώς ἐκεῖνα τά πλοῖα πού ἔφθασαν στήν Ἀλεξάνδρεια (15 συνολικά ὑπό τόν θρυλικό ΑΒΕΡΩΦ, μέ 2883 Ἀξ/κούς, Ὑπαξ/κούς καί Ναῦτες) καί ὅσα δόθηκαν στό ΠΝ ἀργότερα ἀπό τούς συμμάχους (ἀρκετά γιατί τά ἔδιναν σέ ἄξια χέρια ναυτοσύνης), ἀποτελοῦσαν καί κατά τό Διεθνές Δίκαιο τά μόνα ἐλεύθερα ἐδάφη τῆς Ἑλλάδος. Ἐπαναλαμβανόταν ἔτσι ἐκεῖνο πού εἶχε φωνάξει ὁ Θεμιστοκλῆς στόν Ἀδείμαντο στήν Σαλαμῖνα: “Ἔχομεν Γῆ καί Πατρίδα ὅταν ἔχομεν πλοῖα στή θάλασσα”.

Ἔχοντας ὅλοι οἱ συνάδελφοί μου διδαχθεῖ τήν Ἱστορία τοῦ Δημ. Φωκᾶ (ἐπίσημη ἔκθεση τῆς δράσεως τοῦ ΠΝ στόν 2ον παγκόσμιο πόλεμο), εἴχαμε ὅλοι σταθεῖ στίς δύσκολες ἐκεῖνες ὧρες (πού εἶχαν καί λίγες λιποψυχίες). Εἴχαμε ἀκούσει καί τούς ἴδιους τούς βετεράνους ἥρωες ἐκείνων τῶν ἡμερῶν πού πολέμησαν ἐν συνεχείᾳ στήν Μεσόγειο καί τούς Ὠκεανούς καί γύρισαν στεφανωμένοι στό Φάληρο τόν Ὀκτ. τοῦ 1944, τούς ὁποίους, ὅλοι τῆς γενιᾶς μου εἴχαμε τήν μεγάλη Τιμή στά πρῶτα μας καθήκοντα στά πλοῖα νά ἔχουμε Διοικητές καί Κυβερνῆτες καί τούς ὑπαξιωματικούς τους ὡς ἐκπαιδευτές. Ἔτσι εἶχα τήν ἰδέα νά ἐκφράσω τήν συγκίνησή μου καί τόν σεβασμό μου μέ λίγους στίχους γιά τό “Ναυτικό τοῦ ΟΧΙ καί τῶν Ὠκεανῶν”. Μέσα σέ αὐτούς μερικοί στίχοι γιά ἐκεῖνες τίς ὧρες τοῦ ἡρωισμοῦ τους λένε:

“Μές στήν ὀδύνη τήν πικρή γιά τόν χαμό συντρόφων
καί μετά πάλη ἐνδόμυχη πού ἔπρεπε νά νικήσει
καρδιά καί νοῦ κι ἀνθρώπινο καϋμό νά κουμαντάρει,
χείλη νά σφίξει καί ψυχή ἀδάμαστη νά χτίσει,
τό δεύτερο ΟΧΙ εἴπατε πιό ΗΡΩΙΚΟ ἀπ’ τό πρῶτο,

Σάν πήρατε ἀπόφαση γιά ἀποδημίας πορεία
μέ τήν Σημαία νά πλέετε στῆς θάλασσας τά μάκρη
ἀφήνοντας τούς γαλανούς γιαλούς πού σᾶς γεννῆσαν
δαμάζοντας αἰσθήματα, πνίγοντας κι ἕνα δάκρυ,
ἀφοῦ ‘ἐν πλῷ’ κι ἀνάμεσα στῆς μάχης τήν ἀντάρα
οὔτε φιλί τοῦ μισεμοῦ, τοῦ χωρισμοῦ ἕνα χάδι
πήρατε ἀπ’ τά σπίτια σας. Παιδιά, γυναῖκες μόνες
ἀβοήθητες μές στῆς σκλαβιᾶς πού ’ρχόταν τό σκοτάδι.».

Καθώς ὅλα αὐτά γινόντουσαν ἐκεῖνες τίς ἡμέρες τοῦ Ἀπριλίου τοῦ 1941 μέ τήν βύθιση τοῦ Α/Τ ΨΑΡΑ τήν 20ήν Ἀπριλίου (ἀνήμερα τοῦ Πάσχα) καί τοῦ Α/Τ ΥΔΡΑ στίς 22 Ἀπριλίου, κάθε ἀναφορά στούς ἥρωες νεκρούς τους, τόν Κυβερνήτη τοῦ ΥΔΡΑ Ἀντ/ρχο Θεόδ. Πεζόπουλο, τόν Ὕπαρχό του Πλωτ. Λ. Βλαχάβα καί τούς Ἀξιωματικούς, Ὑπαξιωματικούς καί Ναῦτες καί τῶν δύο πλοίων, εἶναι ἕνα ἐλάχιστο Μνημόσυνο αὐτές τίς ἡμέρες τῆς 80ῆς τους ἐπετείου.

Ἀληθινά εἶναι συγκινητικό τό ὅτι στό κύριο ἄρθρο σας τῆς 8ης Ἀπριλίου μέ τόν τίτλο “Ἕνα ἔγκλημα μπροστά στά μάτια μας” περιλαμβάνετε τήν ἡρωική ἀπώλεια τῶν δύο αὐτῶν πλοίων καί τόν ἡρωισμό τῶν νεκρῶν τους σέ ἐκεῖνα τά σπουδαῖα τῆς Ἱστορίας μας πού δέν πρέπει νά ξεχνᾶμε. Ὑψώνετε ἔτσι τήν “Ἑστία” στήν θέση πού ἀπό τήν ἱστορία της κατέχει: Νά ὑπηρετεῖ τήν Ἐθνική μνήμη.».