Ἡ ἄγνωστη ἐξομολόγησις Καραμανλῆ γιά Ἑλλάδα – Τουρκία

«Δέν συμφέρει ὁ πόλεμος τίς δύο χῶρες» – Τί ἀποκαλύπτει ὁ Γ. Μαρίνος

ΤΑ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΑ δεδομένα μπορεῖ νά ἀλλάζουν, ἀλλά κάποιες ἀντιπαραθέσεις ἀκόμη καί ἄν ἐξαφανίζονται ἀπό τό προσκήνιο μπορεῖ ὁποιαδήποτε στιγμή νά ἐπανέλθουν στήν ἐπιφάνεια. Ἀντιστοίχως καί κάποιες τριβές πού παραμένουν διαχρονικές μπορεῖ νά ὁδηγήσουν σέ συρράξεις, μπορεῖ ὅμως νά συγκρατοῦνται, στό πλαίσιο ἑνός διαλόγου. Αὐτή εἶναι ἡ περίπτωσις τῶν ἑλληνο-τουρκικῶν τά ὁποῖα ἀπό τό 1974 καί μέχρι σήμερα δολιχοδρομοῦν, ὁδηγοῦν σέ περιορισμένες κρίσεις, ἀλλά ποτέ δέν ἐξετράπησαν σέ πλήρη πολεμική σύρραξη.

Ἔχει λοιπόν ἰδιαίτερη ἀξία μία ἐξομολόγησις τοῦ Κωνσταντίνου Καραμανλῆ στόν Γιάννη Μαρίνο, ἡ ὁποία κατεγράφη στό βιβλίο του Κωνσταντῖνος Καραμανλῆς, Ἀνδρέας Παπανδρέου, Χαρίλαος Φλωράκης. Ἐκμυστηρεύσεις τριῶν μεγάλων (ἐκδόσεις «Πατάκη» 2018). Δεδομένη θέσις του, ἡ ὁποία ἄλλωστε ἀναδεικνύεται καί ἀπό τήν πολιτική πού τήρησε ὡς Πρωθυπουργός, εἶναι ὅτι μιά πολεμική σύγκρουσις δέν συμφέρει οὔτε τήν Ἑλλάδα οὔτε τήν Τουρκία καί ὡς ἐκ τούτου ὁ διάλογος θά πρέπει νά διατηρεῖται ἀνοικτός, ἀκόμη καί ἄν εἶναι φαινομενικῶς ἀτελέσφορος. Ἀναφέρει συγκεκριμένως ὁ Καραμανλῆς: «Μέ τήν Τουρκία εἴμαστε ὑποχρεωμένοι νά συνεχίζουμε τόν διάλογο, ἔστω καί ἄν αὐτός δέν ὁδηγεῖ σέ λύσεις. Γιατί ἄν τερματισθεῖ ὁ διάλογος χωρίς νά ἔχουν ἐπιλυθεῖ οἱ διαφορές μας, τότε ἡ μόνη ἄλλη λύσις εἶναι ὁ πόλεμος καί οἱ ὀλέθριες συνέπειές του. Ἄλλωστε ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἀνίσχυρη νά ἐπικρατήσει τῆς Τουρκίας. Δέν πρέπει νά ξεχνοῦμε ποτέ, ὄχι μόνο τίς νικηφόρες ἀναμετρήσεις μας μαζί της ἀλλά καί τήν συμφορά τῆς Μικρασιατικῆς Καταστροφῆς. Ἐξ ἄλλου, οὔτε ἡ χώρα μας οὔτε ἡ Τουρκία θέλουν νά τερματισθεῖ ὁ διάλογος χωρίς νά ὑπάρξει συμφωνία. Ὁ πόλεμος δέν συμφέρει σήμερα καμμία ἀπό τίς δύο χῶρες. Ὅπως ἄλλωστε δέν συμφέρει τό ΝΑΤΟ καί κυρίως τίς Ἡνωμένες Πολιτεῖες. Καί οἱ τελευταῖες ἔχουν κάθε δυνατότητα νά τίς ἀποτρέψουν».

Γιά τόν Καραμανλῆ ὅμως ὁ πιό ἐπικίνδυνος γείτονας τῆς Ἑλλάδος ὑπῆρξε καί συνέχιζε νά παραμένει ἡ Βουλγαρία: «Ξέρω ἀπό τίς συζητήσεις μου μέ τόν Ζίβκωφ (ὁ πρόεδρος τῆς τότε κομμουνιστικῆς Βουλγαρίας) ὅτι καλλιεργοῦν συστηματικά τό ἔδαφος γιά ἔξοδο στό Αἰγαῖο μέ τό ἐπιχείρημα ὅτι οἱ Θράκες εἶναι πρόγονοι τῶν σημερινῶν Βουλγάρων. Εἰδικοί ἐπιστήμονες, ἱστορικοί καί ἀρχαιολόγοι μέ τή σχετική διδασκαλία στά σχολεῖα ἐργάζονται χρόνια πρός αὐτή τήν κατεύθυνση». Γιά τόν Καραμανλῆ –ὁ πατέρας τοῦ ὁποίου ὑπῆρξε Μακεδονομάχος καί τοῦ ὁποίου ἡ γενέτειρα κατ’ ἐπανάληψιν αἱματοκυλίσθηκε ἀπό τούς Βουλγάρους καί εὐρύτερα ἀπό τούς Σλαβομακεδόνες– δέν μποροῦσε νά ξεχασθεῖ καί νά ἀγνοηθεῖ ἡ σταθερή ἐπί αἰῶνες ἐπιδίωξις τῶν Σλάβων νά βγοῦν στό Αἰγαῖο, ἐπισημαίνει σχετικῶς ὁ Γιάννης Μαρίνος. Ὁ ἴδιος ὁ Καραμανλῆς ἀναφέρει: «Κάποια στιγμή, στό ἄμεσο ἤ στό ἀπώτερο μέλλον, ὅλα αὐτά θά ὁδηγήσουν σέ πολεμικό ἀτύχημα».

Οἱ ἔχθρες ὑποβόσκουν. Ἡ Βουλγαρία εἶναι σήμερα καί αὐτή μέλος τοῦ ΝΑΤΟ, ὁπότε προφανῶς γιά τήν Συμμαχία καί τίς ΗΠΑ μιά σύρραξις δέν εἶναι ἐπιθυμητή. Αὐτό πού θά διαμορφώσει τήν κατάσταση καί τούς κινδύνους εἶναι τά διαρκῶς ρευστά γεωπολιτικά δεδομένα. Νά παραθέσουμε ἐδῶ σχόλιο πού ἔκανε ἔγκριτος πανεπιστημιακός σέ πρόσφατη ἡμερίδα τῆς Σχολῆς Ἐθνικῆς Ἀμύνης, ἐπί τοποθετήσεως γιά τά ἑλληνο-τουρκικά πού κατέληγε στό συμπέρασμα, ὅτι δέν ὑπάρχει ἐλπίς οὐσιαστικῆς προσεγγίσεως τῆς Ἑλλάδος μέ τήν Τουρκία. Ὅπως πολύ σωστά ἐπεσήμανε, 400 χρόνια πρίν ἐμφανισθοῦν οἱ Τοῦρκοι στήν Μικρά Ἀσία καί τά Βαλκάνια οἱ Ἕλληνες ἀλληλοσκοτώνοντο μέ τούς Βουλγάρους καί μάλιστα «μέ ἰδιαίτερο ἑκατέρωθεν ἐνθουσιασμό». Σήμερα, στό πλαίσιο τῆς Ἀτλαντικῆς Συμμαχίας καί δεδομένης τῆς καταρρακωμένης στρατιωτικῆς ἰσχύος τῆς Βουλγαρίας, ἡ Ἑλλάς ἀσκεῖ τόν ἔλεγχο τοῦ ἐναερίου χώρου της. Οἱ ἔχθρες ὅμως δέν ξεχνιοῦνται, καί ἡ ἔξοδος στήν «θερμή θάλασσα» παραμένει στρατηγικός στόχος.