Ἡ διαδοχή τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου

Σενάρια ἀποχωρήσεως Βαρθολομαίου μετά τήν συμπλήρωση 30 ἐτῶν στόν θρόνο – Ὄνειρό του ἡ ἐπαναλειτουργία τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τῆς Χάλκης

ΤΟΝ ΠΡΟΣΕΧΗ Ὀκτώβριο ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαῖος συμπληρώνει τριάντα ἀκριβῶς χρόνια στήν θέση τοῦ παγκοσμίου προκαθήμενου τῆς Ὀρθοδοξίας. Ξεπέρασε κατά πολύ τόν προκάτοχό του μακαριστό Πατριάρχη Δημήτριο ὁ ὁποῖος μέχρι τήν ἐκδημία του τόν Ὀκτώβριο τοῦ 1991 εἶχε συμπληρώσει 19 χρόνια στόν θῶκο του. Τόν Ὀκτώβριο ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης σχεδιάζει νά πραγματοποιήσει ἕνα μεγάλο ταξίδι στίς Ἡνωμένες Πολιτεῖες τῆς Ἀμερικῆς προκειμένου νά ἔρθει σέ ἐπαφή μέ τήν Ὁμογένεια καί μέ τό πλήρωμα τῆς Ὀρθοδοξίας σέ ὅλη τήν Ἀμερική, Βόρειο καί Νότιο. Ἀλλά καί νά ἐπισκεφθεῖ ὅλες τίς βασικές πόλεις στίς ὁποῖες διαμένει ἡ συντριπτική πλειονότης τῶν Ἀποδήμων Ἑλλήνων. Τό ἐρώτημα πού τίθεται μέ βάση τίς πληροφορίες πού μᾶς φθάνουν ἀπό τό Φανάρι καί ἄλλα κέντρα εἶναι τό ἑξῆς: Θά πρόκειται γιά μία κλασσική ἐπίσκεψη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου στίς ΗΠΑ μετά καιρό ἤ γιά ἀποχαιρετιστήρια περιοδεία;

Σύμφωνα μέ σενάρια πού ἐτέθησαν ὑπ’ ὄψιν τῆς «Ἑστίας», ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης προβληματίζεται χωρίς νά ἔχει ἀποφασίσει ὁριστικῶς γιά τό ἄν τό τέλος τοῦ 2021 ἤ τό ἀργότερο ἤ ἀρχές τοῦ 2022 εἶναι ἡ καταλληλότερη στιγμή γιά νά τροχιοδρομηθοῦν οἱ διαδικασίες διαδοχῆς του. Τό κῦρος του αὐτήν τήν στιγμή στήν Εὐρώπη –εἰδικῶς στήν Γαλλία ὅπου κάθε φορά πού πάει γίνεται δεκτός ἀπό τόν Πρόεδρο τῆς Δημοκρατίας– ἀλλά καί στήν Ἀμερική εἶναι πολύ ὑψηλό, ἀλλά τά χρόνια τῆς ποιμαντορίας του ὑπεραρκετά. Διανύει πλέον τό 81ο ἔτος τῆς ἡλικίας του. Σύμφωνα μέ τίς ἴδιες πληροφορίες, ἄν πάρει τήν ἀπόφαση νά ἀποχωρήσει δέν θά ἐγκαταλείψει τόν δημόσιο βίο, ἁπλῶς θά ἀφιερωθεῖ σέ ἕνα Ἵδρυμα πού ἔχει συσταθεῖ καί καλύπτει τά ἐνδιαφέροντά του.

Ἡ ἀπόφασις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, ὅποια καί ἄν εἶναι, δέν εἶναι ἀμιγῶς προσωπική. Ἔχει εὐρύτερη γεωπολιτική σημασία. Καθώς οἱ ΗΠΑ στηρίζουν τόν ἡγέτη τῶν ὅπου γῆς Ὀρθοδόξων προκειμένου νά ἀνακόψουν τήν ἐπιρροή τοῦ Πατριαρχείου τῆς Μόσχας σέ κομβικές περιοχές τοῦ πλανήτου μας ὅπως τά Βαλκάνια καί ἡ Μέση Ἀνατολή. Εἶναι μάλιστα χαρακτηριστικό ὅτι προσφάτως καί μάλιστα στίς 29 Μαΐου 2021, στήν ἀποφράδα ἐπέτειο, ἐπεσκέφθη τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη στό Φανάρι ἡ ἀναπληρώτρια Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν τῶν ΗΠΑ Γ. Σέρμαν γιά νά προετοιμάσουν μαζί τήν ἐπίσκεψή του στήν Ἀμερική τόν Ὀκτώβριο.

Τό 1972 πού ἐξελέγη Οἰκουμενικός Πατριάρχης ὁ μακαριστός προκάτοχός του Δημήτριος οἱ Τοῦρκοι ἔλαβαν τήν ἀπόφαση καί ἔκλεισαν τήν Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης ἀπό τήν ὁποία ἀποφοιτοῦσαν στό παρελθόν οἱ προκαθήμενοι τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἡ Χάλκη ἦταν Ἀκαδημία Πατριαρχῶν. Ὄνειρο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, καημός του, εἶναι νά σφραγίσει τερματίζοντας τήν μακρά θητεία του μέ τήν ἐπαναλειτουργία τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τῆς Χάλκης. Πρόκειται γιά ζήτημα Οἰκουμενικό, Πανορθόδοξο, καί βεβαίως γεωπολιτικό. Εἶναι στήν κορυφή τῆς ἀτζέντας τῶν προτεραιοτήτων τῶν ἀμερικανοτουρκικῶν σχέσεων. Καί ἐπισπεύδουσα δύναμις εἶναι πρίν καί πάνω ἀπό ὅλα ἡ Ἀμερική, καί ἔπειτα αὐτονοήτως ἡ Ἑλλάς. Γιά αὐτό ἄλλως τε ἀπέφυγε νά τό θέσει κατά τήν πρόσφατη μετάβασή του στό Φανάρι ὁ Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν Νῖκος Δένδιας σπάζοντας μία παλαιά παράδοση τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς μας. Ἀλλά καί γιά ἕναν λόγο ἀκόμη: Γιά νά μήν δώσει τό δικαίωμα στούς Τούρκους νά δεχθοῦν συζήτηση ἐπ’ αὐτοῦ, ὑπό τήν προϋπόθεση ὅτι ἡ Ἑλλάς θά ἀναγνωρίσει ἐκλεγμένους μουφτῆδες ἤ «τουρκική μειονότητα» στήν Θράκη. Γιατί –ἰδού ἡ ἀλήθεια– αὐτή εἶναι ἡ ἀπαίτησις τῶν Τούρκων μέχρις ὥρας. Ἐνῶ ἄν θέσουν τό ζήτημα τῆς Χάλκης οἱ ΗΠΑ τά θέματα ἀποσυνδέονται ἀμέσως. Δέν συνδέονται κἄν.

Ἐφ’ ὅσον ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης δεχθεῖ τίς εἰσηγήσεις τῶν συνεργατῶν του γιά νά ἐκκινήσει τίς διαδικασίες διαδοχῆς, στό παιγνίδι τῆς διεκδικήσεως, θά μποῦν ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Βορείου καί Νοτίου Ἀμερικῆς Ἐλπιδοφόρος ὁ ὁποῖος δέν ἐτοποθετήθη προσφάτως γιά τήν ἀπόφαση Μπάιντεν περί γενοκτονίας τῶν Ἀρμενίων γιά νά μήν δυναμιτίσει τήν ἐνδεχομένη μελλοντική σχέση του μέ τήν πολιτική ἡγεσία τῆς Τουρκίας, καί ὁ Μητροπολίτης Γαλλίας. Καταλυτικό ρόλο στήν ἐκλογή θά διαδραματίσει, χωρίς βεβαίως νά εἶναι ὁ μοναδικός παίκτης, ὁ father Ἄλεξ Καρλοῦτσος. Παρά τό γεγονός ὅτι κάποιοι θεωροῦν ὅτι δέν διαθέτει τήν αὐτή ἐπιρροή σέ σύγκριση μέ τό παρελθόν, ἔχει λόγο. Τό βέβαιον πάντως εἶναι ἕνα: ἡ ἐκλογή νέου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου εἶναι ἐξαιρετικά σημαντική ὅποτε καί ἄν δρομολογηθεῖ –μπορεῖ ὁ κύριος Βαρθολομαῖος νά θελήσει νά παραμείνει ἐν τέλει– διότι συνδέεται μέ θέματα: α) γεωπολιτικά καί εἰδικώτερα τίς σχέσεις Ἀμερικῆς – Ρωσσίας β) ἑλληνοτουρκικά καί εἰδικώτερα τυχόν ἀνταλλάγματα-παγίδες πού θά ζητήσουν οἱ Τοῦρκοι γιά νά ἐγγυηθοῦν τήν ἀπρόσκοπτο διαδοχή καί γ) ἐνδοεκκλησιαστικά γιατί τυχόν ἀποχώρησις Βαρθολομαίου ἀπό τό ἀξίωμά του θά ἐνισχύσει καί τούς ἀνέμους ἀνανεώσεως στήν Ἑλλαδική Ἐκκλησία ἡ ὁποία καλεῖται οὕτως ἤ ἄλλως νά ἐκλέξει πέντε νέους Μητροπολῖτες ἕως τόν προσεχῆ Ὀκτώβριο λόγω ἐκδημίας ἤ λόγων ὑγείας τῶν προκατόχων τους. Εἰσερχόμεθα σέ λίαν ἐνδιαφέρουσα περίοδο, καί στά ἐκκλησιαστικά.