Ἀπό τόν Ζούκερμπεργκ καί τόν Μπόρις Τζόνσον ἕως τόν Ὀμπάμα, τόν Ντάνιελ Κραίγκ καί τόν Ἐρντογάν – Οἱ κατά Ἐλύτη κατακτητές τοῦ πολιτισμοῦ
τοῦ Mανώλη Κοττάκη
ΣΤΙΣ 24 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2021 ὁ Βρεταννός Πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, γνωστός γιά τήν ἀγάπη του περί τήν ἀρχαία ἑλληνική γραμματεία, ἄνοιξε τήν ὁμιλία του στήν Γενική Συνέλευση τοῦ ΟΗΕ γιά τό κλῖμα, μέ μιά φράση ἀπό τήν Ἀντιγόνη τοῦ Σοφοκλέους. Ἀντιγράφω ἀπό τόν ἱστότοπο ethnos.gr
«Ὁ Σοφοκλῆς ἀναφέρεται συχνά, τοὐλάχιστον ἀπό μένα, καί ἔλεγε ὅτι ὑπάρχουν πολλά τρομακτικά πράγματα στόν κόσμο, ἀλλά κανένα δέν εἶναι πιό τρομακτικό ἀπό τό ἀνθρώπινο εἶδος. Καί εἶναι σίγουρα ἀλήθεια ὅτι ὁ Σοφοκλῆς εἶχε δίκιο μέ αὐτήν τήν ἔννοια, ὅτι τό εἶδος μας εἶναι μοναδικά ἱκανό γιά τή δική μας καταστροφή καί τήν καταστροφή τῶν πάντων γύρω μας. Ἀλλά ἄν κοιτάξετε τά λόγια αὐτά στά ἀρχαῖα ἑλληνικά, αὐτό πού πραγματικά εἶπε ὁ Σοφοκλῆς ἦταν ὅτι “πολλά τά δεινά κοὐδέν ἀνθρώπου δεινότερον πέλει” (σ.σ.: ἀπό τήν «Ἀντιγόνη»). Αὐτό πού πραγματικά εἶπε ὁ Σοφοκλῆς εἶναι ὅτι οἱ ἄνθρωποι εἶναι ἀξιοθαύμαστοι. Εἴμαστε καί τά δύο: “τρομακτικοί ἀλλά καί ἀξιοθαύμαστοι” σημείωσε ὁ Μπόρις Τζόνσον.» Στίς 13 Φεβρουαρίου 2021 ὁ Πρόεδρος τῆς Τουρκίας Ταγίπ Ἐρντογάν ὁ ὁποῖος πασχίζει ματαίως νά ἀλλάξει τό ὄνομα «Αἰγαῖο πέλαγος» σέ «θάλασσα τῶν νησιῶν» ζήτησε ἀπό τούς γλωσσολόγους τῆς χώρας του νά διαγράψουν τίς ἑλληνικές λέξεις «ἀστροναύτης» καί «κοσμοναύτης» ἀπό τό λεξιλόγιό τους καί νά βροῦν νέες! Ἀντιγράφω ἀπό τίς δηλώσεις του ἀπό τό newsbreak.gr
«Ἀφοῦ ἕνας πολίτης μας θά πάει στό διάστημα, πλέον σέ λέξεις ὅπως ἀστροναύτης καί κοσμοναύτης, πρέπει νά βροῦμε τό ἀντίστοιχό τους στά τουρκικά. Ἀπό ἐδῶ κάνω ἔκκληση πρός τούς γλωσσολόγους μας καί λέω, ἐλᾶτε νά βροῦμε ἕνα τούρκικο ὄνομα γιά τούς Τούρκους ταξιδιῶτες τοῦ διαστήματος, εἶπε ὁ Ἐρντογάν, κατά τή διάρκεια τῶν ἀνακοινώσεών του γιά τό διαστημικό πρόγραμμα τῆς Τουρκίας.» Στίς 29 Ὀκτωβρίου 2021 ὁ ἱδρυτής τοῦ Facebook Μάρκ Ζούκερμπεργκ, ἐπίσης λάτρης τῶν ἑλληνικῶν κλασσικῶν σπουδῶν, ἀνακοίνωσε ὅτι θά δώσει στό διάσημο μέσο κοινωνικῆς δικτύωσης τό ἑλληνικό ἐπίρρημα «Μετά» πού κατά τήν ἀντίληψή του σημαίνει πιό πέρα. Τό ἑπόμενο βῆμα. Ὁ καθηγητής Μπαμπινιώτης παρενέβη καί ἀπέδωσε τήν ἀκριβῆ σημασία τῆς λέξεως, ἀλλά αὐτό δέν ἀνατρέπει τήν σημασία τῆς εἴδησης. Τό ἀδιέξοδο τοῦ Ζούκερμπεργκ ἐλύθη μέ μιά ἑλληνική λέξη πού στήν δεκαετία τοῦ 1990 ἀποτέλεσε τίτλο βιβλίου τοῦ Μίμη Ἀνδρουλάκη. «Μετά». Τόση δύναμη ἔχει. Στήν ταινία “No time to die” πού προβάλλεται αὐτόν τόν καιρό στούς κινηματογράφους, ὁ πρωταγωνιστής πράκτωρ 007 Ντάνιελ Κραίγκ ἔχει στά χείλη του διαρκῶς τήν ἑλληνική λέξη «Ἡρακλῆς». Τό Δεκέμβριο τοῦ 2016 ὁ Πρόεδρος Ὀμπάμα στήν ἀποχαιρετιστήρια ὁμιλία του στήν Ἀθήνα στό Ἵδρυμα Νιάρχος ἔκανε διάσημη τήν ἑλληνική λέξη «φιλότιμο».
Δέν χρειάζεται νά πῶ πολλά. Διαθέτουμε ἰσχύ πού δέν χρησιμοποιοῦμε. Τήν ἑλληνική γλῶσσα. Διαθέτουμε ἕδρες κλασσικῶν σπουδῶν σέ ὅλα τά πανεπιστήμια τοῦ κόσμου πού δέν χρηματοδοτοῦμε –μέ ἐξαιρέσεις. Ἀφανίζουμε τόν πολιτισμό μας μέσα καί τόν ἀνακαλύπτουμε ζωντανό καί ἑπτάψυχο ἔξω. Καί… καμαρώνουμε. Νά μήν θυμίσω τί ἔγινε μέ τήν διδασκαλία τῶν ἀρχαίων ἑλληνικῶν στά σχολεῖα. Θά κλείσω τό σημείωμά μου γιά τήν δύναμη τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας μέ τήν ὁποία μποροῦμε νά κάνουμε ἐξωτερική πολιτική μέ μιά φράση ἀπό τά «Δημόσια καί τά Ἰδιωτικά» τοῦ Ὀδυσσέα Ἐλύτη (Ἴκαρος): «Νά μποροῦσαν τήν σημασία τῶν λαῶν νά τήν μετρᾶνε ὄχι ἀπό πόσα κεφάλια διαθέτουν γιά μακέλεμα ἀλλά ἀπό πόση εὐγένεια παράγουν». Ἡ ἑλληνική γλῶσσα καί ὁ πολιτισμός μας αὐτό παράγουν: εὐγένεια! Ὁ δεινός τοῦ Τζόνσον εἶναι ὁ ἀξιοθαύμαστος. Ἡ θάλασσά μας –ναύτης– προσγειώνεται στό διάστημα. Ἡ τιμή ἔχει φίλο! Τό «μετά», μία λέξη μόνο, λύνει ἀδιέξοδα πολυεθνικῶν! Ἑλληνική εἶναι βεβαίως καί ἡ λέξη «χάος» ὅπως εἶπε κάποτε ὁ Πέτρος Μολυβιάτης στήν Κοντολίζα Ράις ὅταν ἐκείνη τόν κολάκευσε γιά τήν «δημοκρατία», ἀλλά καλύτερα ἄς τό ξεχάσουμε αὐτό! Δέν μᾶς συμφέρει!