Νέο οἰκογενειακό δίκαιο: τί θά συναποφασίζουν οἱ γονεῖς

Ὁ Πρόεδρος τῆς νομοπαρασκευαστικῆς ἐπιτροπῆς τοῦ Ὑπουργείου Δικαιοσύνης, πρώην εἰσαγγελεύς τοῦ Ἀρείου Πάγου Ἰωάννης Τέντες, ἀποκαλύπτει στήν «Ἑστία»

ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ τοῦ νέου ἔτους ἡ Κυβέρνησις προτίθεται νά φέρει στήν δημόσια διαβούλευση ἕνα ἐξόχως ἐνδιαφέρον νομοθέτημα: τό σχέδιο νόμου γιά τήν συνεπιμέλεια τῶν τέκνων διαζευγμένων γονέων. Θά εἶναι ὑποχρεωτική ὅπως ἐπιθυμεῖ ἰσχυρά μερίς διαζευγμένων πατέρων, οἱ ὁποῖοι διαμαρτύρονται ὅτι δέν βλέπουν ὅσο θά ἤθελαν τά τέκνα τους, ἤ συναινετική, ἐθελοντική καί σέ περίπτωση διαφωνίας, τήν διαφορά θά ἐπιλύουν ἐξειδικευμένα οἰκογενειακά δικαστήρια, χωρίς δέσμευση ἀπό ἀμάχητα τεκμήρια ὅπως προτείνουν εἰδικοί; Αὐτή εἶναι ἡ οὐσία τοῦ ἰδιόμορφου δημοσίου διαλόγου πού διεξάγεται ἕως σήμερα. Ἰδιόμορφου γιατί πρώτη φορά πραγματοποιεῖται ἀπό τίς δραστήριες ὀργανώσεις τῶν πατέρων ἰσχυρότατο πολιτικό lobbying ὑπέρ τῆς θεσμοθετήσεως τῆς ὑποχρεωτικῆς συνεπιμελείας. Ἀφίσσες στίς στάσεις λεωφορείων, πυκνή παρουσία στά Μέσα Ἐνημερώσεως, ἄρθρα, ἀναλύσεις, παρεμβάσεις στά δίκτυα κοινωνικῆς δικτυώσεως, στήριξη ἀπό ἐπωνύμους διασκεδαστές καί ἀοιδούς, τό ἄγνωστο ἀνδρικό κίνημα, ἡ νέα τάσις τῆς ἐποχῆς, δείχνει ὅτι διαθέτει καί τά μέσα καί τήν ἰσχύ καί τήν ὀργάνωση (17.000 μέλη στό facebook) νά κάνει τήν ἄποψή του εὐρέως γνωστή. Ἰδιόμορφος διάλογος ἐπίσης διότι ἀπό τήν ἄλλη πλευρά οἱ παραδοσιακές γυναικεῖες ὀργανώσεις, πού ἱδρύθηκαν ἀπό τό 1983 καί ἐντεῦθεν μετά τήν τροποποίηση τοῦ οἰκογενειακοῦ δικαίου, δέν καταφέρνουν νά κάνουν αἰσθητή τήν παρουσία τους. Εἴτε λόγω μή προσβάσεως στά ΜΜΕ εἴτε καί λόγω ὀργανωτικῶν προβλημάτων –λείπει ἕως τώρα ὁ δυναμισμός.

Τήν ἀνισορροπία ὅμως αὐτή ἔρχεται νά ἀποκαταστήσει ἡ ἐπιστημονική κοινότης, ὁ νομικός κόσμος. Μέ παρεμβάσεις του κλίνει μᾶλλον ὑπέρ τῶν ἀπόψεων τῶν γυναικῶν. Ἐνδεικτικές οἱ τελευταῖες τοποθετήσεις τοῦ Ὁμοτίμου Καθηγητοῦ Νομικῆς Μιχάλη Σταθόπουλου, τῆς καθηγήτριας Νομικῆς τοῦ ΑΠΘ Κατερίνας Φουντεδάκη, τῆς καθηγήτριας τῆς Νομικῆς τοῦ ΔΠΘ Ρόης Παντελίδου, τοῦ εἰσαγγελέα Μιχάλη Πλαγιάκου καί ἄλλων. Νομική ἄποψη ὑπέρ τῆς συνεπιμελείας ἐκφράζουν οἱ καθηγήτριες καί μέλη τῆς νομοπαρασκευαστικῆς Πατρίνα Παπαρηγοπούλου καί Δήμητρα Παπαδοπούλου Κλαμαρῆ. Ὑπό αὐτήν τήν ἔννοια κρίσιμος γιά τήν ἀνάδειξη τοῦ διακυβεύματος εἶναι ὁ ρόλος τοῦ Προέδρου τῆς Ἐπιτροπῆς Ἰωάννη Τέντε, ὁ ὁποῖος λειτουργεῖ συνθετικῶς. Μέ παρέμβασή του στήν «Ἑστία» ὁ κύριος Τέντες κατ’ ἀρχάς δέν τάσσεται ἐναντίον τῆς συνεπιμελείας καί τῆς ἐναλλασσομένης ἕδρας γιά τά παιδιά ἀλλά ὑπό αὐστηρότατες προϋποθέσεις: ὅπως νά ὑπάρχει μικρή ἀπόστασις μεταξύ τῶν οἰκιῶν τῶν δύο γονέων, νά ὑπάρχει ἐπαρκής χῶρος γιά τήν διαμονή τοῦ παιδιοῦ καί στίς δύο οἰκίες καί νά μήν διαταράσσεται ἡ σχολική ζωή του. Μόνον τότε. Ἀλλιῶς θεωρεῖ ὅτι σύμφωνα μέ πρόσφατες μελέτες τό παιδί μπορεῖ νά ὑποστεῖ ψυχολογικές συνέπειες ἀπό τό «πέρα δῶθε» τῶν διαρκῶν μετακινήσεων. Καί μεταξύ τῆς ἰσότητος γονέων καί τοῦ τέκνου προηγεῖται πάντοτε τό τέκνο. Μεταξύ σταθερότητος περιβάλλοντος καί ἰσότητος προέχει ἡ σταθερότης περιβάλλοντος γιά τό παιδί. Κατά τόν κύριο Τέντε, τό μεῖζον δέν εἶναι ποσοτικῶς ὁ χρόνος (ἡ ἐπιτροπή ἀπέρριψε τήν εἰσήγηση γιά 1/3 χρόνου μέ τόν πατέρα μέ ψήφους 15-3) ἀλλά ποιός γονεύς ἀποφασίζει γιά ποιά θέματα στόν χρόνο πού εἶναι μαζί. Ὁ γονεύς πού διαμένει περισσότερο χρόνο μέ τό παιδί πρέπει νά ἔχει τό ἀπόλυτο προβάδισμα σέ θέματα καθημερινότητος ὅπως ἡ διατροφή τοῦ παιδιοῦ, ἡ ὑγιεινή του, ἡ συνοδεία του στό σχολεῖο κ.λπ. Στά μείζονα θέματα πού ὁρίζουν ὅμως τό μέλλον καί τήν διαμόρφωση τοῦ χαρακτῆρος ἑνός παιδιοῦ ὁ κύριος Τέντες εἰσηγεῖται καί ἡ Κυβέρνησις τό ἀκούει, νά νομοθετηθοῦν ἐνδεικτικῶς οἱ περιπτώσεις γιά τίς ὁποῖες πρέπει νά συμφωνοῦν στό πλαίσιο τῆς γονικῆς μερίμνης καί οἱ δύο γονεῖς. Προτείνεται λοιπόν νά περιληφθεῖ στόν νόμο ὅτι οἱ γονεῖς ἐκτός ἀπό τά θέματα ὀνοματοδοσίας, ἐπιλογῆς θρησκείας, ὑγείας θά πρέπει νά συμφωνοῦν καί νά συναποφασίζουν

α) ποιά θά εἶναι ἡ πρώτη ξένη γλῶσσα ἐκμαθήσεως τοῦ παιδιοῦ

β) ποιά ἡ ἐπιλογή σέ περίπτωση πού τό παιδί θέλει νά μετάσχει σέ σχολική ἐκδρομή ἐκτός Ἑλλάδος

γ) ποιά ἡ απόφασις στήν περίπτωση πού ὡς ἀνήλικος θέλει νά παρακολουθήσει ἀγῶνα ντέρμπυ μεταξύ ποδοσφαιρικῶν ὁμάδων

δ) ποιά ἡ απόφασις πού τό παιδί θέλει νά παρακολουθήσει στό σχολεῖο ἀθλήματα δυνητικῶς ἐπικίνδυνα γιά τήν σωματική ἀκεραιότητά του. Γιά ὅλα αὐτά θά ἀπαιτεῖται συναπόφασις. Ὅσον ἀφορᾶ τό ἐπίμαχο ὁ κύριος Τέντες εἰσηγεῖται ἐξωδικαστική συμφωνία μεταξύ γονέων μέ τήν μορφή τοῦ σχεδίου ἀνατροφῆς (parents plan) καί σέ περίπτωση διαφωνίας καί ἐλλείψεως συναινέσεως νά ἀποφασίζουν ἀπροκατάληπτα γιά τό εἶδος καί τό εὖρος τῆς συνεπιμελείας ἐξειδικευμένα οἰκογενειακά δικαστήρια. Πλαισιωμένα καί στελεχωμένα ἀπό ψυχολόγους καί κοινωνικούς λειτουργούς οἱ ὁποῖοι θά ἀποφασίζουν κατά περίπτωσιν καί ὄχι μέ ἑνιαῖα κριτήρια. Μέ βάση ὅμως καί ἕνα πόιντ σύστεμ πού θά συναξιολογεῖ κατά τήν ἔκδοση τῆς ἀποφάσεως τήν τυχόν παραβίαση τῆς συμμορφώσεως δικαστικῶν ἀποφάσεων ἀπό ἕναν γονέα, τήν ὑποχρέωσή του γιά τήν διαφύλαξη τῶν σχέσεων τοῦ παιδιοῦ μέ τόν/τήν τέως σύζυγο καί τήν οἰκογένειά του, μέ τήν προθυμία γιά σύμπραξη σέ κρίσιμες ἀποφάσεις γιά τό μέλλον τοῦ παιδιοῦ. Ἴσως ἡ εισήγησις τοῦ κυρίου Τέντε ὅπως ἀποτυπώνεται στήν «Ἑστία» νά ἀποτελεῖ καί τήν χρυσή τομή. Ἴδωμεν.