Ἐρώτημα τοῦ προϊσταμένου τῆς εἰσαγγελίας Πρωτοδικῶν Ἀθηνῶν στίς Ἀρχές τῆς Μεγαλονήσου
ΠΡΟΚΑΤΑΡΤΙΚΗ ἔρευνα γιά τήν νομιμότητα τῆς ἠχογραφήσεως τῆς συνομιλίας τοῦ πρώην Ὑπουργοῦ τοῦ ΣΥΡΙΖΑ Νίκου Παππᾶ μέ τόν ἐπιχειρηματία Σάμπυ Μιωνή διέταξε ὁ προϊστάμενος τῆς εἰσαγγελίας Πρωτοδικῶν Ἀθηνῶν Εὐάγγελος Ἰωαννίδης μετά τήν ἀποστολή τοῦ ἐπίμαχου ὑλικοῦ πρός αὐτόν ἀπό τόν Πρόεδρο τῆς Προανακριτικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Βουλῆς Ἰωάννη Μπούγα. Σύμφωνα μέ ὅσα ἔγιναν γνωστά, πρίν εἰσέλθει στήν οὐσία τοῦ ἐρωτήματος γιά τό ἐάν ὁ κύριος Παππᾶς διέπραξε ὡς μάρτυς ἐνώπιον τῆς ἐπιτροπῆς τό ἀδίκημα τῆς ψευδορκίας, ὁ εἰσαγγελεύς πρέπει νά ἀπαντήσει σέ τρία ἐρωτήματα: Πρῶτον, ἐάν ἡ συνομιλία ἦταν δημόσια ἤ ἰδιωτική. Πρός τοῦτο θά παραγγελθεῖ πραγματογνωμοσύνη γιά τόν ἔλεγχο τῆς γνησιότητος τοῦ ἠχητικοῦ. Δεύτερον, ἐάν ἡ ἠχογράφησις εἶναι νόμιμη δεδομένου ὅτι αὐτή ἔγινε στήν Κύπρο καί ὡς ἐκ τούτου ἡ πράξις αὐτή διέπεται ἀπό τό δίκαιο ἄλλης χώρας. Καί τρίτον, ἐάν εἶναι νόμιμη ἡ χρήσις τῆς ἐπίμαχης συνομιλίας ὡς ἀποδεικτικοῦ μέσου μέ βάση τόν νόμο 4637/19. Καί τά τρία ἐρωτήματα εἶναι κρίσιμα.
Ὡστόσο, τό κρισιμώτερο εἶναι τό δεύτερο: τό νομικό καθεστώς πού διέπει τίς παράνομες καταγραφές ἰδιωτικῶν συνομιλιῶν στήν Κυπριακή Δημοκρατία. Καί τοῦτο, διότι ἄν θεωρεῖται παράνομη ἡ καταγραφή Μιωνή στήν Λευκωσία τότε τό ζήτημα ξεπερνᾶ κατά πολύ τήν φερόμενη ψευδορκία Παππᾶ. Ἀχρηστεύει τό ὑλικό ὡς ἀποδεικτικό μέσο καί ἄρα δέν μπορεῖ νά χρησιμοποιηθεῖ κατά τοῦ ἀναπληρωτοῦ Ὑπουργοῦ κατά τῆς διαφθορᾶς στό Εἰδικό Δικαστήριο, ἄν τελικώς παραπεμφθεῖ. Ἡ ἔρευνα πού ἔκανε ἡ «Ἑστία» ἀπευθυνόμενη σέ ἀνώτατες κυπριακές εἰσαγγελικές πηγές ἀλλά καί σέ διακεκριμένους ἐκπροσώπους τοῦ νομικοῦ κόσμου τῆς Κύπρου, ἔδειξε ὅτι στήν Μεγαλόνησο ἐπικρατοῦν ἄλλοι ἀξιακοί νομικοί κώδικες. Ἡ ἠχογράφησις ἰδιωτικῆς συνομιλίας ἀπό τρίτους ἄνευ τῆς συγκαταθέσεως τοῦ ἑτέρου μέρους τιμωρεῖται διά ροπάλου μέ ποινή φυλακίσεως ἕως 10 ἔτη καί μέ πρόστιμο ἕως 100.000 εὐρώ. Ὁ σχετικός νόμος 92(Ι) τοῦ 1996 ὅπως αὐτός εἶναι καταχωρισμένος στήν ἱστοσελίδα τοῦ Παγκυπρίου Δικηγορικοῦ Συλλόγου, δέν καταλείπει πολλές ἀμφιβολίες, Ἄν καί ὑπέστη μία τροποποίηση ἐπί Ὑπουργίας Ἰωνᾶ Νικολάου προκειμένου νά διευκολυνθοῦν οἱ Ἀρχές στήν σύλληψη καί καταδίκη τῶν ἐνόχων τῆς δολοφονίας τοῦ ἐπιχειρηματία Χατζηκωστῆ, κατά τά λοιπά ὅταν ἀφορᾶ ἰδιῶτες εἶναι ἀμείλικτος. Ἀπαγορεύεται ἡ ἠχογράφησις ἄνευ ἀδείας, θεωρεῖται παράνομη. Ἴσως γι’ αὐτό ὁ δαιμόνιος Νῖκος Παππᾶς ἐπέλεξε νά συναντήσει (καί νά πεῖ ὅσα εἶπε) τόν συγκεκριμένο ἐπιχειρηματία στήν Λευκωσία.
Πρός ἐπιβεβαίωσιν τῶν ἀνωτέρω παραθέτουμε τά κυριώτερα σημεῖα αὐτοῦ τοῦ νόμου. Ἄν οἱ κυπριακές Ἀρχές ἀπαντήσουν ὅτι βάσει αὐτοῦ ὄχι μόνον εἶναι παράνομη ἡ ηχογράφησις ἀλλά ὅτι ὑπέχει ποινικές εὐθύνες ὁ καταγραφεύς, ἡ υπόθεσις ἀλλάζει. Ἡ Προκαταρκτική Ἐπιτροπή τῆς Βουλῆς δέν θά μπορέσει νά συμπεριλάβει στό κατηγορητήριό της ὅσα φέρεται νά λέει ὁ κύριος Παππᾶς γιά τίς ἀτζέντες καί τά ὁποῖα κάποιοι μέ εὐρεῖα ἑρμηνεία θεωροῦν ὅτι ἀφοροῦν τό φερόμενο «παραδικαστικό». Θά πρόκειται γιά φιάσκο, καί τότε ὁ Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης πρέπει νά πάρει τά κεφάλια συγκεκριμένων μελῶν τῆς ἐπιτροπῆς πού τυχόν μετεῖχαν στήν μεθόδευση ἐκθέτοντας τήν κυβέρνηση πέραν τοῦ Ἰσραήλ, ἀκόμη καί στήν Κύπρο. Ὁ νόμος ἔχει λοιπόν ὡς ἑξῆς:
«Ὁ περί Προστασίας τοῦ Ἀπόρρητου τῆς Ἰδιωτικῆς Ἐπικοινωνίας (Παρακολούθηση Συνδιαλέξεων καί Πρόσβαση σέ Καταγεγραμμένο Περιεχόμενο Ἰδιωτικῆς Ἐπικοινωνίας) Νόμος τοῦ 1996 (92(I)/1996)
ΜΕΡΟΣ ΙΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Ἤ ΥΠΟΚΛΟΠΗ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Ἀδικήματα
3.-(1) Ἐκτός ὅπου εἰδικά προβλέπεται διαφορετικά στόν παρόντα Νόμο, κάθε πρόσωπο τό ὁποῖο-
(ἄ) ἐσκεμμένα ὑποκλέπτει ἤ παρακολουθεῖ ἤ μέ ὁποιοδήποτε τρόπο ἀποκτᾶ πρόσβαση ἤ ἀποπειρᾶται νά ὑποκλέψει ἤ νά παρακολουθήσει ἤ μέ ὁποιοδήποτε τρόπο νά ἀποκτήσει πρόσβαση ἤ προκαλεῖ ἤ ἐπιτρέπει ἤ ἐξουσιοδοτεῖ ὁποιοδήποτε ἄλλο πρόσωπο νά ὑποκλέψει ἤ νά παρακολουθήσει ἤ νά ἀποκτήσει πρόσβαση ἤ νά ἀποπειραθεῖ νά ὑποκλέψει ἤ νά παρακολουθήσει ἤ νά ἀποκτήσει πρόσβαση στό περιεχόμενο ὁποιασδήποτε ἰδιωτικῆς ἐπικοινωνίας· ἤ
(β) ἐσκεμμένα χρησιμοποιεῖ, ἀποπειρᾶται νά χρησιμοποιήσει ἤ προκαλεῖ ἤ ἐπιτρέπει ἤ ἐξουσιοδοτεῖ ὁποιοδήποτε ἄλλο πρόσωπο νά χρησιμοποιήσει ἤ νά ἀποπειραθεῖ νά χρησιμοποιήσει ὁποιαδήποτε ἠλεκτρονική, μηχανική, ἠλεκτρομαγνητική, ἀκουστική ἤ ἄλλη συσκευή ἤ μηχάνημα, πρός τό σκοπό ὑποκλοπῆς ἤ παρακολούθησης ἤ πρόσβασης στό περιεχόμενο ὁποιασδήποτε ἰδιωτικῆς ἐπικοινωνίας· ἤ
(γ) ἐσκεμμένα ἀποκαλύπτει ἤ ἀποπειρᾶται νά ἀποκαλύψει σέ ὁποιοδήποτε ἄλλο πρόσωπο τό περιεχόμενο ὁποιασδήποτε ἰδιωτικῆς ἐπικοινωνίας, γνωρίζοντας ἤ ἔχοντας λόγο νά γνωρίζει ὅτι ἡ πληροφορία λήφθηκε ἀπό ὑποκλοπή ἤ παρακολούθηση ἤ πρόσβαση στό περιεχόμενο ἰδιωτικῆς ἐπικοινωνίας· ἤ
(δ) ἐσκεμμένα χρησιμοποιεῖ ἤ ἀποπειρᾶται νά χρησιμοποιήσει τό περιεχόμενο ὁποιασδήποτε ἰδιωτικῆς ἐπικοινωνίας, γνωρίζοντας ἤ ἔχοντας λόγο νά γνωρίζει ὅτι ἡ πληροφορία λήφθηκε ἀπό ὑποκλοπή ἤ παρακολούθηση ἤ πρόσβαση στό περιεχόμενο ἰδιωτικῆς ἐπικοινωνίας, εἶναι ἔνοχο ἀδικήματος καί σέ περίπτωση καταδίκης ὑπόκειται σέ φυλάκιση πού δέν ὑπερβαίνει τά δέκα (10) ἔτη ἤ σέ χρηματική ποινή πού δέν ὑπερβαίνει τίς ἑκατό χιλιάδες εὐρώ (€100.000) ἤ καί στίς δύο αὐτές ποινές.»
Ὁ νόμος τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας εἰσάγει σειρά ἀπό ἐξαιρέσεις πού ἐπιτρέπουν τήν ἠχογράφηση ὑπό τόν ὅρο τῆς συγκατάθεσης εἴτε τοῦ ἰδιώτη, εἴτε τῆς Πολιτείας μέ τήν μορφή Διατάγματος Δικαστηρίου, εἴτε ἄδειας παροχέα ὑπηρεσιῶν ἐπικοινωνίας. Παραθέτουμε ἐνδεικτικῶς μερικές. «(2) Οἱ διατάξεις τοῦ ἐδαφίου (1) δέν ἐφαρμόζονται σέ σχέση μέ πρόσωπο τό ὁποῖο-
(α) Ἔχει τήν προηγούμενη ρητή ἔγκριση γιά παρακολούθηση ἤ πρόσβαση στό περιεχόμενο τῆς ἰδιωτικῆς ἐπικοινωνίας ἀπό τό πρόσωπο πού προβαίνει ἤ ἔχει προβεῖ στήν ἐπικοινωνία αὐτή καί ἀπό τό πρόσωπο τό ὁποῖο ἔλαβε ἤ σκοπεῖται νά λάβει τήν ἐπικοινωνία αὐτή ἤ ἀπό τό ἕνα ἀπό τά δύο σέ περίπτωση ἄσεμνων, ἐνοχλητικῶν ἤ ἀπειλητικῶν ἀνώνυμων τηλεφωνικῶν συνδιαλέξεων˙
(β) προβαίνει σέ καταγραφή ἀριθμῶν τηλεφωνικῶν κλήσεων, ἀφοῦ προηγουμένως ἐξασφαλίσει διάταγμα δικαστηρίου ἤ ἐφόσον πρόκειται γιά σκοπούς χρέωσης καί εἶναι ἐν γνώσει τοῦ προσώπου πού προβαίνει στήν ἐπικοινωνία αυτή˙»